خبرگزاری تسنیم: 28 اردیبهشت ماه بود که خبری مبنی بر کشف پیکر 175 شهید غواص با دستان بسته منتشر شد. سردار سید محمد باقرزاده فرمانده کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح کشف آنها را طی عملیات تفحص اخیر در ابوفلوس خبر داده بود. در واقع پیکر 175 شهید از مجموع 270 شهید تازه تفحص شده که در آخرین مرحله تبادل شهدا از مرز شلمچه وارد کشور شد، جمعی از غواصان شهید عملیات کربلای 4 بودند.
بمب خبری کشف پیکر 175 شهید خط شکن و غواص سرآغاز یک موج بود
این خبر سرآغاز یک موج بود. یک موج مردمی سرشار از عواطف و احساساتی پاک نسبت به شهدای هشت سال دفاع مقدس. روز بعد تیتر غواصان شهید برجسته تر از سایر تیترها در سایت‌ها و گروه‌های خبری درخشید. شاید پیدا شدن تعداد زیادی از شهدا با دستانی بسته آن هم کیلومترها جلوتر از خط مقدم عملیات، باعث جریحه دار شدن احساسات مردم غیور ایران شد. شاید هم کشف آنها در گورهای دسته جمعی باعث قلیان احساسات پاک آنان شد. شاید هم حقیقت به اسارت گرفته شدن تعدادی از رزمندگان غیور این سرزمین ماجرای آن را دوباره بر سر زبان‌ها انداخت. خیلی مهم نیست که چه بخشی از جزئیات خبر« 175 غواص و خط شکن شهید» آن را در میان مردم برجسته می‌کند.
آنچه مهم است اینست که این ماجرا بار دیگر توانست مظلومیت شهدای هشت سال دفاع مقدس را به یاد مردمی آورد که شاید سال‌ها در میان روزمرگی‌های خود این واقعیت‌های جنگ را فراموش کرده بودند. مردمی که در میان مشکلات و درگیری‌های زندگی خود غرق شده و کمتر به خاطرات رشادت‌های رزمندگان در جنگ تحمیلی رجوع و آنها را مرور می‌کنند. کمتر به خاطر می‌آورند که اتفاقاتی که 30 سال پیش در جغرافیای دفاع این مملکت صورت گرفت توانست آرامش و امنیت امروز را بسازد.
بمب خبری پیدا شدن استخوان‌هایی از پیکر 175 شهید خط شکن و غواص با دستان بسته یک تلنگر برای همه ایرانیان بود. و انتشار این خبر سرآغاز سوال‌های فراوان مردم از این ماجرا بود. کربلای4 چه بود و چگونه شکل گرفت؟ غواصان در خط مقدم جبهه‌ها چه می‌کردند؟ عراق چگونه با اسرای خط مقدم رفتار می‌کرد؟ چه تعداد غواص شهید از جنگ به جا مانده است؟ ابوفلوس کجاست؟ چه تعداد پیکر شهید ایرانی هنوز در عراق به جامانده است؟ پیکرهای شهدا چگونه کشف و شناسایی می‌شوند؟ و... و این سوال‌ها به شکل‌های مختلف تکرار شد و تکرار شد. پاسخ برخی از آنان به اتفاقات امروز رزمندگان تفحص مربوط می‌شود و پاسخ برخی دیگر در تاریخ جنگ. به همین دلیل اسناد، تحلیل‌ها و خاطرات جنگ از این مقطع تاریخی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت. مردم به این مطالب رجوع و هشت سال دفاع مقدس را مرور می‌کنند تا پاسخ پرسش‌های خود را بگیرند.
غفلت زدایی از حقیقتی که برای مردم تکان دهنده است
از روز انتشار کشف این پیکرهای مطهر قریب یکماه می‌گذرد و در تمام این مدت هر آنچه که تداعی گر یادی از غواصان شهید هشت سال دفاع مقدس است، برای این مردم جالب و قابل توجه است. زیرا همگی خود را مقابل حقایقی یافته‌اند که اگرچه برایشان جدید نیست اما شاید غفلت زدایی از آن برایشان تکان دهنده است.
مرور مردمی و رسانه‌ای از هر آن چیزی که غواصان شهید در آن نقش ایفا کردند
کنجکاوی در مورد حماسه هایی که غواصان شهید دفاع مقدس آفریدند و نگرانی در مورد سرنوشت این شهیدان در میان مردم باعث می‌شود، مرور همه اتفاقات، عملیات‌ها و خاطراتی که غواصان در آن ایفای نقش کردند جالب توجه باشد و با استقبال رسانه‌ای و مردمی مواجه شود. شاهد مثال آن نیز موج‌هایی است که در شبکه‌های اجتماعی و فضاهای سایبری به راه افتاده است و هنرمندان، ورزشکاران، سیاستمداران و... نیز همگام با عموم مردم از آن استقبال کرده‌اند.
سرودن اشعاری در رثای این شهدا، انتشار عکس از غواص‌های هشت سال دفاع مقدس، طراحی پوسترها و طرح‌های هنری مختلف در مورد این غواصان شهید، نگارش داستان‌هایی در این رابطه، ساخت و تقدیم قطعه‌های موسیقی و ترانه و کلیپ تصویری در این زمینه از جمله اقدامات مردمی مرتبط با این جریان رسانه‌ای است.
به پاس 175 غواص شهیدی که با دستان بسته برگشتند کلیپ «از خون جوانان وطن» ساخته محمد حسین مهدویان ساخته و منتشر شد
«پرواز همای» با انتشار کلیپی تصویری و اجرای قطعه «گمنام» به 175 شهید غواص ادای احترام کرد
چه چیزی خبر 175 شهید غواص را مشهور کرد؟
سال‌هاست که کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح در طی عملیات‌های مختلف پیکر مطهر شهیدان دفاع مقدس را کاوش کرده و به شهرهایشان بازمی‌گرداند. چند سالی است که این عملیات‌ها شکل برون مرزی به خود گرفته و کاوش‌ها در داخل خاک عراق انجام می‌شود. براساس آمارهای موجود بالغ بر 45 هزار شهید تاکنون پیدا، شناسایی و تحویل خانواده آنان شده است و باید کار جستجوی حدود 6000 شهید دیگر در خاک عراق پیگیری شود. موارد عجیب، تکان دهنده و نقض حقوق بشر نیز در طی کشف پیکرهای شهدا بارها در این جریانات رویت شده و اطلاع داده شده است. مواردی نظیر موضوع قبرستان حطین که سردار باقر زاده فرمانده کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح آن را افشا کرد و از موارد دیده شده در این قبرستان روایت کرد. او گفت: «در قبرستان حطین العماره ما سه گروه جسد پیدا کردیم، یک سری شهدای مظلومی بودند که در انتفاضه اول به شهادت رسیدند از جمله جنازه پرستاری که جنین 6ماهه در شکم داشت و زنده به گور شده بود. به مسئولین حقوق انسانی عراق گفتم اینها سند خیانت بعثی‌هاست، بخشی از این اجساد، اجساد عراقی‌هایی بود که ما در زمان صدام در جریان تفحص در خاک خودمان آنها را پیدا می‌کردیم و برای تحویل به خانواده‌های‌شان آنها را به مقامات عراقی می‌دادیم اما مقامات صدامی به‌جای آنکه آنها را تحویل خانواده‌ها بدهند دوباره در قبرستان خودشان همانطور دفن کرده بودند و ما مجدداً این پیکرها را در تفحص عراق در این قبرستان پیدا کردیم و آنها را تحویل دادیم. یک عده از این پیکرها نیز متعلق به شهدای خود ما بود که در مورد آنها گفته شده که عده‌ای مجروح بودند و عده‌ای زنده به گور شدند. و رژیم بعثی سگ‌های وحشی را به جان آنها انداخته که در این میان حتی یک مسئول عراقی نیز توسط این سگها خورده شده است. مردم منطقه نقل می‌کردند که بچه‌ها تشنه بودند و تا مسافت‌ها برای طلب آب سینه‌خیز می‌رفتند.»
نقش اصلی رسانه در هدایت جریانات مردمی
این در حالیست که هیچ کدام از این موارد چنین سر و صدا و موجی در پی نداشت. بارها در جریان تفحص، پیکر شهدای غواص کشف شده است. شهدایی با لباس غواصی که بعضا هویت مطهر پیکر آنها نیز مشخص نشده است و به عنوان شهید گمنام در نقاط مختلف کشور به خاک سپرده شده‌اند. حرم شهدای گمنامی که مقبره این شهدای غواص است بعضا از مشهورترین یادمان‌های شهدای گمنام تهران هستند. اما روایت شهادت آنان به این اندازه مشهور نشد؟
پس چه چیزی می‌تواند باعث شود جریان کشف پیکر این شهدا ایجاد یک بمب خبری کند. مسلما آنچه در این میان حرف اصلی را به میان می‌آورد «رسانه» است. عنصری که در موارد مثال زده شده شاید خوب عمل نکرد و نتوانست به معرفی شهدای مظلومی که تا 30 سال بعد از شهادتشان کسی از نحوه شهادت آنان اطلاعی نداشت، بپردازد. همانطور که سردار باقرزاده گفت: «در قبرستان حطین در العماره فجایع بیشتری بوده که منعکس نشد، من آنجا را هم قبلاً تشریح کرده بودم منتها موضوع خبری نشد.» و یا در مواردی همچون کشف گورهای دسته جمعی شهدا موضعی نگرفت و تنها به یک انعکاس محدود خبری اکتفا کرد. اما شاید امروز به یاری شهدا و حجم انبوهی از احساسات و کنجکاوی مردم توانست نقش موثری در روایت حماسه‌هایی از شهدا که برجسته نقل نشد، بپردازد. رسانه در این میان نقش هدایتگری موج عظیم احساسات و واکنش‌های مردمی را ایفا می‌کند.
معرفی عملیات‌های آبی-خاکی هشت سال دفاع مقدس، عمده فعالیت‌هایی که غواصان در جبهه های جنگ تحمیلی داشتند، معرفی یگان‌های مشهور به غواص‌های حماسه آفرین، نشستن پای خاطرات فرماندهان و همرزمان غواصان هشت سال دفاع مقدس و معرفی شهدای غواصی که در طول هشت سال دفاع مقدس به شهادت رسیدند همه از عناوین و لینک‌های مورد توجه این روزها در رسانه‌ها توسط همین مردم است.
مستند غواصان روایت فتح کار شهید مرتضی آوینی در مورد غواصان شهید دفاع مقدس میهمان رسانه ملی بود
پرداختن به موضوع شهدای غواص از جانب هر رسانه‌ای به افشای چهره پلید دشمن کمک می‌کند
انتشار این خبر هر چند که از طرف عموم مردم واکنش‌های مثبت و اثرگذاری را در پی داشت که برخی حتی آن را کرامات شهدا بعد از گذشت 30 سال می‌نامند اما حاشیه سازی برخی ناآگاهان در داخل و دشمنان در خارج کشور را به دنبال داشت. کسانی که با توسل به ناموفق بودن عملیات کربلای4 یا آمار بالای شهدا سعی در عوام فریبی و زیر سوال بردن هشت سال دفاع مقدس داشتند. در حالیکه تاثیر گذاری مردمی بازگشت شهدای غواص و خط شکن به کشور چیز دیگری می‌گوید. شهدا در اوج مظلومیت و اقتدار بار دیگر با بازگشتشان به میان مردم، حماسه آفریدند و بار دیگر جوسازی و فرافکنی این رسانه‌ها نتوانست تصویر دروغین خود از حماسه این شهدا را بر باور مردم بنشاند. تا جایی که بعد از انتشار تصاویر پیکر مطهر غواص شهید کربلای 4 با دستان بسته که در معراج شهدا برای نخستین بار مقابل خبرنگاران قرار گرفت، دیگر واکنش خاصی علیه این جریان رسانه‌ای صورت نگرفت. زیرا آنها خود به این نتیجه رسیدند که پرداختن به این موضوع فقط به افشای هر چه بیشتر چهره پلید صدام، رژیم بعثی، قدرت ها و رسانه هایی می‌پردازد که در دوران جنگ علیه ایران نقش آفرینی می‌کردند. کسانی که دستشان به خون این شهدا آلوده است. پس سکوت از جانب همین رسانه‌ها بهترین واکنش برای آنها بود.
دیگر فرقی نمی‌کند کدام رسانه از این شهدا بگوید و بنویسد و یا چه کسی این جریان را مورد هجوم انتقادهای خود قرار دهد. اتفاق خوب در میان مردم افتاده است و عامل اصلی بروز این اتفاقات خوب هم خود مردم هستند. مردمی که ثابت کرده‌اند در هجوم شایعات و حاشیه‌ها باز هم دلبسته شهدا باقی می‌مانند و به حقانیت هشت سال دفاع مقدس ایمان دارند. کسانی که فاصله ای میان خود با جنگ تحمیلی دهه 60 حس نمی‌کنند و معتقدند تحریف «مستندات جنگ» به این زودی‌ها از سوی دشمن امکان پذیر نیست. امید است این موضوع مقدمه‌ای برای حضور به جا و موثر رسانه در میان مردم باشد. و به دور از حاشیه‌ها به شفاف سازی وقایع جنگ بپردازد.
فردا به تقاضای جمع کثیری از شهروندان تهرانی به‌ویژه جوانان عزیز جهت تجدید میثاق با شهیدان دفاع مقدس از جمله شهدای خط‌شکن و غواص تازه تفحص شده و اصرار بر تشییع این عزیزان قبل از مرحله شناسایی نهایی، مراسم تشییع آنها در تهران برگزار می‌شود. مراسم تشییع 270 شهید تازه تفحص شده، روز سه‌شنبه 26 خرداد ماه ساعت 4 بعد از ظهر از میدان بهارستان مقابل درب غربی مجلس شورای اسلامی ایران به‌سوی معراج الشهدای تهران انجام خواهد شد.
بار دیگر مردم این صحنه را می آرایند و پویش‌های رسانه‌ای به راه انداخته‌اند که این شهدا با خود «پیامی آورده‌اند...». کمتر از دو روز مانده به تشییع پیکر شهدای غواص کاربران در قرارهای اینترنتی خبر از مراسمی باشکوه در خیابان بهشت می‌دهند. کاربران با هشتگ #پیامی_آورده_اند عکسها و دل‌نوشته‌های خود را به اشتراک می‌گذارند و همگی برای همراهی با کاروان شهدا اعلام آمادگی می‌کنند.
سکانس‌های آمادگی رزمندگان برای شرکت در عملیات و حنابندان آنها در شب عملیات در فیلم سینمایی «افق» با تلفیق موسیقی زیبای علیقلی و غزلی از مولانا با عنوان «بمیرید...»، نوستالژی زیبایی از دفاع مقدس است. اشعاری که خطاب به شهدا دربردارنده همه حقیقت روزگار است:
بمیرید بمیرید در این عشق بمیرید
در این عشق چو مردید همه روح پذیرید
بمیرید بمیرید و زین مرگ مترسید
کز این خاک برآیید سماوات بگیرید
بمیرید بمیرید و زین نفس ببرید
که این نفس چو بندست و شما همچو اسیرید
بمیرید بمیرید و زین ابر برآیید
چو زین ابر برآیید همه بدر منیرید
برانید برانید که تا بازنمانید
بدانید بدانید که در عین عیانید
بتازید بتازید که چالاک سوارید
بنازید بنازید که خوبان جهانید
چه دارید چه دارید که آن یار ندارد
بیارید بیارید در این گوش بخوانید
-------------------------
گزارش از: نجمه السادات مولایی
-------------------------
انتهای پیام/