صاحب‌خبر - به گزارش خبرنگار حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، سيد جعفر فضل الله، عالم شیعی لبنانی در وبینار دهم سی و ششمین کنفرانس وحدت اسلامی اظهار داشت: بسیاری از فعالیت‌های گذشته در عرصه وحدت اسلامی، محدود به نخبگان فرهنگی، فکری، دینی و فرهیخته بوده است؛ اما در شرایط کنونی که امت اسلامی با چالش‌ها و توطئه‌های فراوانی مواجه است و با آنها دست و پنجه نرم می‌کند، لازم است که همه ما مسلمانان از هر مذهبی، دست همکاری به یکدیگر داده و متحد شویم و از گسترده شدن شکاف‌های موجود میان مسلمانان جلوگیری به عمل آوریم.
وی افزود:ما در عصر کنونی، در برابر خود چالش‌های فراوانی را می‌بینیم که در واقع یک عنصر اصلی و اساسی یعنی مردم را هدف قرار داده‌اند.تمامی جوامع، دارای سطوح مختلف رهبری، متشکل از رهبران بالا دستی تا رهبران میانی هستند. اهالی فرهنگ، اندیشمندان، نویسندگان و رسانه‌ها نیز در جوامع مختلف به نقش‌آفرینی می‌پردازند؛ با این‌حال، این مردم هستند که به طور اساسی هدف بیشترین هجمه‌ها قرار می‌گیرند.
عالم شیعی لبنانی گفت: امروز دشمن از طریق تکنولوژی حتی قادر است به اتاق‌های خواب ما نفوذ کند و بر فکر و ذهن ما سیطره یابد. از همین روی، دشمن از طریق آنچه که از آن تحت عنوان «جنگ نسل پنجم» یاد می‌شود، به طور کاملا مستقیم، آگاهی مردم را نشانه رفته است. دشمن حتی از تحولات موسوم به «بهار عربی» و انقلاب‌های داخلی اصلاح‌گرایانه که سال‌ها پیش به وقوع پیوست، به شیوه‌های مختلف بهره‌برداری می‌کند و هدف اصلی اش، مردم هستند. برای دشمن تفاوتی ندارد که این مردم، شیعه هستند یا سُنی، زیرا تمام تلاش خود را برای معکوس کردن مفاهیم دینی به کار بسته است. دشمنان امروز از تکنولوژی هوشمند برای ضربه زدن به آگاهی مردم بهره‌برداری می‌کنند.
وی افزود: امروز مسلمانان در کانون هجمه‌های دشمنان قرار گرفته‌اند و با بیشترین محدودیت‌ها مواجه هستند. نگاهی هرچند گذرا به وضعیت مسلمانان در داخل و خارج از جوامع اسلامی، به خوبی گواه بر این مدعاست. هرچند که ما در جوامع اسلامی با چالش‌های متعدد و پیچیده‌ای مواجه هستیم، اما کاملا واضح و مشخص است که هدف اصلی از برانگیختن این چالش‌ها، هدف قرار دادن مردم و آگاهی آنها است.
فضل الله اظهار داشت: یکی از چالش‌های موجود در جوامع اسلامی، بی اعتمادی به تاریخ است. هرچند که در تاریخ، عناصر بسیار غنی به چشم می‌خورد، اما موارد منفی هم در آن دیده می‌شود که متأسفانه عمدتا همین موارد پررنگ می‌گردند. امروز جنگ نرم و جنگ نسل پنجم موجب شده است تا انسان اعتماد خود به تاریخ را از دست بدهد. این بی اعتمادی، عدم اعتماد مسلمانان به بسیاری از مرجعیت‌های فکری را نیز به دنبال داشته است.
وی افزود: امروز کتاب خدا و سنت رسول الله (ص) که مرجع اصلی مسلمانان هستند و شخصیت‌های برجسته مذاهب مختلف اسلامی توسط دشمنان مورد هجمه قرار می‌گیرند. متأسفانه می‌بینیم که حتی برخی از روحانیون و علما نیز وارد این بازی شدند و به فتنه مذهبی میان مذاهب اسلامی دامن زدند. این دست از علما و روحانیون با اظهارنظری نادرست در خصوص مسئله وحدت اسلامی، زمینه تفرقه میان مسلمانان را فراهم آوردند.
عالم شیعی لبنانی تصریح کرد:در شرایط کنونی که ما در برابر یک چالش بسیار بزرگ قرار داریم، نباید از این واقعیت غافل شد که مردم به عنوان گنجینه و پشتوانه استراتژیک جوامع مورد هدف قرار می‌گیرند و مسلمانان در کانون این هجمه‌ها قرار دارند. دشمنان برای هدف قرار دادن مردم و به ویژه مسلمانان از تمامی ضعف‌ها، نواقص و شکاف‌های موجود در صفوف امت اسلامی، بهره‌برداری می‌کنند.
وی اضافه کرد:اگر مردم جامعه ای ضربه بخورند، مسائل و قضایای اصلی و محوری امت اسلامی نیز متحمل ضربه خواهند شد. بنابراین باید نقاط ضعف و شکاف‌هایی که دشمن از طریق آنها در جوامع اسلامی نفوذ کرده است، شناسایی و مسدود شوند.
عالم شیعی لبنانی با طرح مسئله جنبش‌های اسلامی و نقش آنها در مخاطب قرار دادن مردم و تحقق وحدت اسلامی است، گفت: مردم همواره مستقل از نظام‌های حاکم در جوامع بوده و هیچگاه در بند وابستگی به این نظام‌ها نبودهاند؛ در همین حال، جنبش‌های اسلامی نیز هیچگاه به نظام‌های حاکم در کشورهای جهان اسلام وابستگی نداشته اند. درست به همین دلیل است که ما می‌بینیم برخی نظام‌های حاکم در جوامع اسلامی در مسیر توطئه چینی علیه وحدت گام برمی‌دارند و در نقطه مقابل، جنبش‌های اسلامی دارای قدرت بیشتری برای نهادینه ساختن وحدت اسلامی هستند.
فضل الله خاطرنشان کرد: ساختار تشکیلاتی جنبش‌های اسلامی این اجازه را به آنها می‌دهد تا در انتقال فکر و فرهنگ به مردم، به صورت سازماندهی شده، عمل کنند. از سوی دیگر، جوانان نیز نقش مهم و غیرقابل انکاری در عرصه تحقق وحدت اسلامی دارند و پشتوانه مردمی جنبش‌های اسلامی به شمار می‌روند.
وی ادامه داد:نقش جنبش‌های اسلامی در تأثیر گذاری بر مردم به منظور تحقق وحدت اسلامی بسیار مهم و حیاتی است. علت این مسئله هم آن است که جنبش‌های اسلامی بیش از دیگران در زمینه پوشش دادن شکاف‌ها و رفع آنها در صفوف امت اسلامی، مسئول هستند. متأسفانه شکاف‌های موجود در صفوف امت اسلامی در طول سال‌های گذشته و به دنبال جنگ‌های خونین، به وجود آمده‌اند. در منازعاتی که ما در طول این چند سال شاهد آن بوده‌ایم، تمامی طرف‌های منازعه خود را در جایگاه حق قرار می‌دهند و طرف مقابل را تکفیر می‌کنند. از همین روی، لازم است ذهنیت مردم در جهان اسلام تغییر کند. بدین‌سان، شکاف‌ها در صفوف امت نیز از بین خواهند رفت.
عالم شیعی لبنانی اظهار داشت:نکته دیگر، وجود استراتژی‌های متناقض در امت اسلامی است. در صفوف امت، افرادی هستند که معتقدند باید با نظام‌های حاکم مدارا کرد و کنار آمد. در این میان، افراد و گروه‌های دیگری نیز هستند که می‌گویند، باید با نظام‌های سیاسی حاکم، مقابله کرد و به آنها ضربه زد. گروهی دیگرهم اولویت را به مسئله فلسطین می‌دهند و بر لزوم آزادسازی آن تأکید می‌کنند. همین اختلافات در اعطای اولویت به مسائل مختلف، موجب شکل‌گیری تناقض در استراتژی‌ها شده است.در چنین شرایطی، گروه‌های اسلامی مسئله آزادسازی فلسطین و قدس اشغالی را به عنوان اصلی‌ترین و اساسی‌ترین مسئله جهان اسلام در رأس اولویت‌های خود قرار داده‌اند.از همین روی، این گروه‌ها در مقایسه با دیگران، مسئولیت بیشتری در قبال تحقق وحدت اسلامی دارند.
وی تصریح کرد:تلاش برای تحقق وحدت اسلامی، تنها نباید در حد سخن گفتن در کنفرانس‌ها، همایش‌ها و گردهمایی‌ها باقی بماند. همه ما باید به وحدت به عنوان یک عنصر اصلی و اساسی در پیشبرد اهداف امت اسلامی توجه داشته باشیم. لازم است تلاش کنیم وحدت به یک خط مشی عملی تبدیل شود.
فضل الله تصریح کرد:بدون شک، جنبش‌های اسلامی برای تأثیرگذاری بر مردم از نقش مهمی برخوردار هستند. جنبش‌های اسلامی تنها مسئول انجام فعالیت‌های جهادی، نظامی و سیاسی نیستند، بلکه در حوزه‌های فکری و اندیشه‌ای و نیز آگاهی‌بخشی هم مسئولیت دارند. جنبش‌های اسلامی باید یک جایگزین تمدنی را معرفی کنند، تا تمامی انسان‌ها در عصر حاضر بدانند که اسلام دارای یک پروژه تمدّنی موازی نیز هست؛ پروژه‌ای که می‌تواند جایگزین پروژه‌های تمدنی دیگر باشد. امروز ما در جهانی زندگی می‌کنیم که تمامی طرف‌ها خود را حلال مشکلات می‌کنند، بنابراین چرا پرچمداران اسلام نباید با ارائه طرح‌ها و پروژه‌های جایگزین، حلال معضلات و مشکلات بشریت باشند؟
وی با طرح این سؤال که امروز پروژه تمدن اسلامی کجاست؟ گفت: ما باید تمام تلاش خود را برای آشکارسازی این پروژه به کار بندیم. جنبش‌های اسلامی اعم از شیعه و سنی باید مردم را در جوامع اسلامی با این پروژه آشنا سازند. شیعیان و اهل سنت باید بنشینند و با یکدیگر در خصوص طرح و پروژه جایگزین لیبرالیسم، سوسیالیسم و ... که برای نسل کنونی و نسل‌های آتی قانع‌کننده باشد، گفت و گو کنند. بدون ارائه این طرح و پروژه جایگزین، ما مردم را از دست خواهیم داد، زیرا غرب در حال تحمیل الگوهای خود است و در آینده شاید شرق نیز به آن اضافه شود.
عالم شیعی لبنانی اضافه کرد: اقشار و مذاهب مختلف در امت اسلامی دارای یک مصلحت مشترک هستند و آن دوری جستن از مسائلی است که حتی ارزش فکر کردن و اندیشیدن را هم ندارند. دامن زدن به برخی اختلافات تاریخی به معنای مین‌گذاری در مسیر وحدت اسلامی است. بنابراین همگان باید از قدرت تفکیک میان «عناصر مثبت» و «مؤلفه‌های منفی» در تاریخ، برخوردار باشند. اگر همه ما قرآن کریم را مرجع اصلی و اساسی خود در ارتباط برقرار کردن با دیگران قرار دهیم، آنگاه می‌بینیم که می‌توان گام‌های بلندی را به سمت جلو برداشت. در این مسیر، نیاز است که واقعگرا و جدی بوده و از روحیه کار و فعالیت مجدانه برخوردار باشیم.
وی تأکید کرد:اسلام یک چارچوب جامع و فراگیر برای همگان است و باید در این چارچوب حرکت کرد. افزون بر این، استراتژی‌های ما در زمینه فعالیت‌های اسلامی به ویژه در جهان پیچیده امروز نباید سطحی و در حد اندیشه و تئوری باقی بماند.
فضل الله افزود:نکته مهم دیگر، موضوع رفتارهای دینی است. متأسفانه ما بعضا شاهد یک نوع ذهنیت در نزد پیروان مذاهب اسلامی هستیم که تلاش می‌کنند به هر ترتیبی شده دستاوردی را در برابر مذاهب دیگر محقق سازند. به عبارت بهتر، نوعی رقابت میان مذاهب شکل می‌گیرد و گاه اتفاقاتی رخ می‌دهد که طی آنها اخلاق اسلامی زیر پا گذاشته می‌شود. برخی که می‌گویند به جنبش‌های اسلامی گرایش دارند، در شبکه‌های ارتباط جمعی، یکدیگر را مورد اهانت قرار می‌دهند. این درحالی است که آنها باید در یک فضای آرام و معقول، به گفت و گو با یکدیگر بپردازند.امروز یکی از وظایف و مسئولیت‌های ما برجسته‌سازی الگوی اخلاق اسلامی است. این مهم از رهگذر مدیریت اختلافات و انجام گفت و گو با طرف مقابل، محقق می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر، صیانت از اسلام به عنوان پشتوانه و مأوای مسلمانان، از اهمیت ویژه و بسزایی برخوردار است.بنابراین، باید از هرگونه اقدامی که حتی به صورت غیر مستقیم، موجب ضربه زدن به اسلام می‌شود، اجتناب کرد. نکته حائز اهمیت در این میان که حفاظت و حراست از اسلام را به دنبال خواهد داشت، متمرکز شدن بر وحدت اسلامی است. ما در جوامع اسلامی نیاز به آغاز یک پویش فرهنگی داریم تا به وسیله آن مسائل جهان اسلام را حل و فصل کنیم. از آنجایی که همه ما مسلمان هستیم، باید در مسیر تحقق یک پروژه مشترک گام برداریم و هریک نقش‌ها و مسئولیت‌های خاص خود را عهده‌دار شویم.بدیهی است که اقدامات عملی برای تحقق وحدت از تئوری‌پردازی در این زمینه مؤثرتر هستند.
عالم شیعی لبنانی اضافه کرد: در جوامع اسلامی باید از به زبان آوردن سخنان افراط‌گرایانه خودداری کرد، زیرا این اظهارات به روزنه‌ای برای نفوذ دشمنان تبدیل خواهند شد و هرج و مرج را به دنبال خواهند داشت. ما امروز به شدت به یک توافق عقیدتی میان جوامع اسلامی نیاز داریم. تمامی شخصیت‌ها، نهادها، مؤسسات و گروه‌های دینی در زمینه برقراری ثبات در جوامع اسلامی مسئول هستند و باید به منظور اطلاع یافتن از ماهیت افکار و اندیشه‌های مردم در جهان اسلام و نیز شناخت دیدگاه ایشان نسبت به پروژه اسلامی، تحقیقات و پژوهش‌های گسترده‌ای انجام شود.
وی گفت:تحولات در امت اسلامی باید به خوبی مورد رصد قرار گیرد. تا زمانی که ما این تغییر و تحولات را به خوبی رصد نکنیم، نمی‌توانیم برای مسائل اصلی و اساسی در جهان اسلام برنامه‌ریزی کنیم. همچنین باید از مسائل مورد توافق گروه‌های مقاومت در حوزه‌های امنیتی و سیاسی بهره‌برداری کرد. البته این بدان معنا نیست که ما تنها باید در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، نظامی و جهادی محدود و محصور بمانیم. برعکس، باید به حوزه فرهنگی نیز توجه و اهتمام داشت. نخبگان سیاسی باید در این عرصه گام بردارند و فعالیت‌های فرهنگی را تا درون جوامع اسلامی بسط دهند.
شیخ فضل الله در پایان اظهار داشت: در شرایط کنونی، باید روی تغییر فرهنگ و ذهنیت نسل کنونی در امت اسلامی کار کنیم. این اقدام در زمینه مواجهه با شیاطین بزرگ و کوچک به ویژه شیطان بزرگ، کمک شایانی به ما می‌کند. شیطان بزرگ، امروز از طریق تکنولوژی، به صورت مستقیم با مردم ما، پسران و دختران ما در جهان اسلام ارتباط دارد و تلاش می‌کند آگاهی و بصیرت مردم را خدشه‌دار سازد تا از این رهگذر، اشغالگری خود در جوامع اسلامی را در حال حاضر و آینده تثبیت کند.
انتهای پیام/∎
نظر شما