جهان اقتصاد از چالش‌های مدیریت تامین گاز طبیعی گزارش می‌دهد

بررسی چالش های مدیریت تامین گاز طبیعی در ماه های سرد سال و راه های برون رفت از آن در میزگردی علمی- تروجی (آموزشی)  با حضور مدیران ارشد شرکت ملی گاز ایران واصحاب رسانه در موسسه مطالعات بین المللی انرژی با همکاری " خانه گاز ایران" برگزار شد.

به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، مازیار سیاح‌نژاد، رئیس امور نظارت، اندازه‌گیری و کنترل کیفیت گاز مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران با اشاره به مصرف ۴۴ درصدی گاز در بخش خانگی و تجاری از افزایش بدون الگو گاز در مصرف سالانه کشور خبر داد و اظهار داشت: شرکت ملی گاز ایران همواره فرآیند توسعه را طی می‌کند بدان معنا که تولید، مصرف و صادرات دائم در حال افزایش است و همین موضوع منجر به اجبار برای توسعه شبکه توزیع می‌شود.

وی در تشریح نحوه توزیع گاز در کشور افزود: توزیع گاز در ۱۰ ناحیه کشور انجام می‌شود و کار انتقال و توزیع در دو محور اصلی خطوط انتقال و ایستگاه‌های تقویت فشار شرکت انتقال گاز دنبال می‌شود.

رئیس امور نظارت، اندازه‌گیری و کنترل کیفیت گاز مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه ۲۷ برابر قطر کره زمین خطوط انتقال گاز داریم، گفت: به‌دلیل تحریم‌ها تأمین برخی قطعات این شبکه عظیم بسیار دشوار است که این موضوع پایداری انتقال را بسیار دشوار می‌کند، اما تاکنون مشکلی برای توزیع ایجاد نشده و در این زمینه به دانش فنی لازم رسیده‌ایم که زمینه علمی و دانشی خوبی را در کشور فراهم آورده است.

سیاح‌نژاد با اشاره به توربوکمپرسورهای مورد استفاده در کشور برای انتقال گاز افزود: به‌دلیل تفاوت مکان‌های مورد استفاده این تربوکمپرسورها، موارد مورد استفاده بسیار متنوع هستند که نگهداری آن‌ها، دانش‌فنی کشور را در این زمینه بسیار بالا برده است.

وی در تشریح سهم مصرف گاز در بخش‌های مختلف یادآور شد: ۶ درصد تولید گاز کشور به‌صادرات تعلق می‌گیرد که این مقدار برای صادرات به ترکیه، عراق، ارمنستان، نخجوان و آذربایجان استفاده می‌شود که با توجه به مقدار تولید گاز کشور این رقم بسیار ناچیز است و دلیل آن مصرف بی‌رویه گاز در کشور است.

رئیس امور نظارت، اندازه‌گیری و کنترل کیفیت گاز مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران سهم صنایع عمده از گاز کشور را ۱۷ درصد اعلام کرد و گفت: سالانه برای ۷۰ هزار واحد صنعتی گاز تأمین می‌شود.

سیاح‌نژاد درباره سهم نیروگاه‌ها از مصرف گاز کشور گفت: ۳۰ درصد از کل تولید سالانه گاز در ۸۹ نیروگاه کشور مصرف می‌شود.

**اقدام‌های بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش خانگی تشریح شد

همچنین مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران، سه اقدام شرکت ملی گاز ایران برای بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش خانگی را تشریح کرد.

محسن مظلوم فارسی‌باف، در ادامه میزگرد علمی ترویجی (آموزشی) با عنوان «چالش‌های مدیریت تأمین گاز طبیعی در ماه‌های سرد سال و راه‌های برون رفت از آن» اظهار کرد: شرکت ملی گاز سه اقدام عملیاتی را در حوزه بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش مسکن تعریف کرده است.

وی با بیان اینکه مازیار سیاح‌نژاد، رئیس امور نظارت، اندازه‌گیری و کنترل کیفیت گاز مدیریت دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران در این نشست به بخش موتورخانه‌ها اشاره کرد، افزود: اقدام منسجمی میان شرکت‌های ملی نفت و گاز ایران و بهینه‌سازی مصرف سوخت به عنوان مجری برای تعویض بخاری‌ها در حال انجام است، در بحث بخاری‌ها، قرارداد آن کامل شده و به شرکت ملی نفت ایران ارسال شده است.

مدیر پژوهش و فناوری شرکت ملی گاز ایران از ورود به فضای هوشمندسازی شبکه توزیع گاز خبر داد و گفت: به‌تازگی قراردادی با دانشگاه صنعتی مالک اشتر با هدف استفاده از توانمندی این دانشگاه درباره بحث‌های سایبری و پدافند غیرعامل امضا کرده‌ایم.

فارسی‌باف اظهار کرد: در این زمینه برنامه مطالعاتی تدوین الگوی بومی امن را در دستور کار داریم که با کمک دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان تخصصی این حوزه انجام خواهد شد و پس از آن وارد مرحله عملیاتی می‌شویم که سازندگان قطعات و تجهیزات در این زمینه شناسایی شده‌اند.

وی تأکید کرد: طبق قاعده موارد دیگری مانند پنجره‌های دوجداره و عایق ساختمان و مقررات مختلف و ... در یک برنامه کوتاه مدت نمی‌گنجند و این سه برنامه که بیشترین تأثیر را می‌تواند در مدیریت مصرف گاز داشته باشد را در اولویت قرار داده‌ایم.

**صرفه ۱۰ برابری سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی مصرف انرژی به‌جای تولید

همچنین مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز ایران در تشریح اهمیت سرمایه‌گذاری برای بهینه‌سازی مصرف انرژی گفت: هر یک واحد سرمایه‌گذاری برای بهینه‌سازی مصرف انرژی، معادل ۱۰ واحد سرمایه‌گذاری برای بخش تولید است.

حسینعلی محمدحسینی، در ادامه میزگرد با بیان اینکه کشورهایی که منابع خدادادی ندارند، برنامه‌ریزی‌های مدونی درباره بهینه‌سازی مصرف سوخت داشته‌اند، گفت: شاخص‌های مختلفی درباره بهینه مصرف داریم، ممهم‌ترین شاخص شدت مصرف انرژی است که مقدار انرژی برای تولید یک واحد ثروت را نشان می‌دهد.

وی افزود: بررسی روند ۲۰ ساله کشورها نشان می‌دهد که این شاخص همواره نزولی بوده است، اما در کشور ما با توجه به اینکه همه نگاه‌ها به سمت افزایش عرضه بوده، همچنان به فکر افزایش تولید انرژی هستیم و بر همین اساس شدت مصرف انرژی بالا رفته است که جز ایران تنها عربستان در این دسته قرار می‌گیرد.

مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی گاز درباره نگاه اقتصادی به این‌ موضوع تصریح کرد: اگر از نگاه اقتصادی بنگریم یک واحد سرمایه‌گذاری در بخش بهینه‌سازی مصرف انرژی، معادل ۱۰ واحد سرمایه‌گذاری در بخش تولید انرژی است، به بیان واضح‌تر اگر یک دلار در بخش بهینه‌سازی سرمایه‌گذاری کنیم، معادل ۷ تا ۱۰ دلار سرمایه‌گذاری برای تولید نفت و گاز است.

محمدحسینی گفت: شرکت ملی گاز ایران با این نگاه برنامه‌های مفصلی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در کشور دارد تا بتواند چالش بهینه‌سازی مصرف گاز را که از مشکلات شرکت ملی گاز است برطرف کند.

**احتمال افزایش ۶ درصدی مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری

همچنین مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران با اشاره به الگوی مصرف بخش خانگی و تجاری در ۶ ماه نخست سال، از پیش‌بینی افزایش ۶ درصدی گاز در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ خبر داد.

محمدرضا جولایی در ادامه  میزگرد علمی- تروجی (آموزشی) با عنوان «چالش‌های مدیریت تأمین گاز طبیعی در ماه‌های سرد سال و راه‌های برون‌رفت از آن» درباره سقف تولید و مصرف نسبت به پارسال گفت: پیش‌بینی می‌شود منابع تولیدی شرکت ملی گاز ایران و پالایشگاه‌ها همچون سال قبل محقق شود و حدود یک میلیارد مترمکعب در روز باشد.

وی افزود: مصرف نیز به شدت تابع بخش خانگی و تجاری است، برای نمونه پارسال در این بخش رکورد مصرف ۷۲۰ میلیون مترمکعب در روز هم ثبت شد.

مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران تشریح کرد: باید ببینیم وضع سرما و مصرف در بخش خانگی چقدر خواهد بود تا مقدار مصرف در بقیه بخش‌ها تنظیم و گاز را برای مبادی مصرف ارسال کنیم، اما پیش‌بینی اولیه ما بر این اساس است که با توجه به افزایش ۶ درصدی مصرف در فصل گرم، همین اتفاق در نیمه دوم سال نیز تداوم داشته باشد و با توجه به میانگین مصرف روزانه ۶۴۰ تا ۶۵۰ میلیون مترمکعبی پارسال در بخش خانگی و تجاری در فصل سرد، مقدار ۶ درصدی به آن افزوده شود که با توجه به منابعی که در اختیار داریم، باید برنامه‌ریزی برای تأمین گاز مورد نیاز انجام شود.

جولایی درباره احتمال قطعی گاز در صورت افزایش مصرف گفت: درباره قطعی گاز نمی‌توان رقمی ارائه کرد؛ هر زمان که شبکه کشش نداشته باشد و در واقع هر وقت مصرف از تولید جلو بیفتد آن زمان دچار مشکل می‌شویم و باید با توجه به‌ اولویت تأمین گاز بخش خانگی، با مدیریت مصرف بخش صنایع برای تأمین پایدار بخش خانگی اقدام کنیم.

وی درباره اولویت تأمین گاز در بخش نیروگاهی نیز تصریح کرد: درباره مصرف بخش نیروگاهی نیز اگر نیروگاه‌ها را در مصرف محدود کنیم، باید فرآورده را برای خوراک جایگزین کرد بنابراین نمی‌توان مصرف گاز نیروگاه‌ها را به صفر رساند از این رو اگر مصرف از پیش‌بینی فراتر رود، ممکن است در نقاط انتهایی شبکه دچار افت فشار و قطعی گاز شویم.

مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران درباره تصمیم برای واردات گاز نیز گفت: برای واردات مذاکراتی در حال انجام و وزیر نفت با طرف‌های دیگر در حال مذاکره است که به محض نتیجه بخش‌بودن، اطلاع رسانی می‌شود و با توجه به مذاکرات خوب امیدواریم اتفاق‌های خوبی برای واردات بیفتد.

**تعمیرات اساسی تجهیزات ثابت در پالایشگاه‌های گازی رو به پایان است

همچنین مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی گاز ایران گفت: تعمیرات اساسی تجهیزات ثابت ما در پالایشگاه‌های گازی رو به اتمام است و در تجهیزات دوار نیز نسبت به سال ۱۴۰۰ دغدغه کمتری داریم.

احمد زمانی در ادامه میزگرد به آمادگی پالایشگاه‌های گازی برای فصول سرد سال اشاره کرد و گفت: با برنامه‌ریزی انجام شده در نیمه نخست امسال افزایش سه درصدی در برداشت از مخزن و افزایش یک درصدی در تولید گاز و افزایش ۱۸ درصدی در تولید ال‌پی‌جی داشته‌ایم.

وی با بیان اینکه کاهش زمان تعمیرات اساسی (اورهال‌) پالایشگاه‌های گازی به افزایش تولید و خلق ارزش افزوده کمک می‌کند، افزود: تعمیرات اساسی تجهیزات ثابت ما در پالایشگاه‌ها رو به اتمام است و در تجهیزات دوار نیز نسبت به پارسال که مشکلاتی داشتیم کاهش یافته است و امسال با کمترین دغدغه عرضه انتقال گاز را انجام خواهیم داد.

مدیر هماهنگی و نظارت بر تولید شرکت ملی گاز ایران اظهار کرد: در سال آینده پیش‌بینی می‌شود که امکان ذخیره‌سازی گاز از محل جمع‌آوری گازهای مشعل فراهم شود.