جمهوریت – محمدجواد اخوان در روزنامه جوان نوشت : معمولاً پس از هر راهپیمایی ملی یا انتخابات سراسری، تصاویری منتشر می‌شود که حاکی از حضور افرادی است که ظاهر و پوشش آن‌ها با عموم متشرعین متفاوت است و همین امر مستمسکی در اختیار برخی قرار می‌دهد تا مدعی شوند که حکومت در مقابل پوشش این‌ها و سایر افرادی شبیه به این‌ها در مقاطع غیرانتخابات و راهپیمایی استاندارد دوگانه دارد و می‌پرسند چرا در اوقات دیگر همین افراد با برخورد گشت ارشاد مواجه می‌شوند و در اینجا برعکس تجلیل هم می‌شوند؟

برای بررسی این ادعا و پاسخ منطقی به آن باید نخست ببینیم حجاب از نظر قانونی چیست و در حال حاضر گشت‌های پلیس امنیت اخلاقی چگونه این قانون را اجرا می‌کنند. بر اساس قانون مجازات اسلامی، رعایت نکردن حجاب شرعی جرم‌انگاری شده است و کسی که حداقل آشنایی با شریعت داشته باشد، می‌داند آنچه در فقه به‌عنوان حجاب زنان تلقی شده با نوع پوشش تعدادی از بانوان جامعه ما -که کم هم نیستند- فاصله زیادی دارد. اما بیشتر این خانم‌ها همه‌روزه به خیابان می‌آیند و تعداد بسیار کمی از کل این خانم‌ها با اعمال قانون از سوی گشت امنیت اخلاقی – یا آن‌گونه که معروف است، گشت ارشاد- مواجه می‌شوند. در واقع این قانون در حال حاضر تقریباً اجرا نمی‌شود. حتی پلیس هم این ادعا را ندارد -و چه‌بسا امکانش هم مهیا نباشد- که به دنبال اجرای کامل ضوابط این قانون باشد. پس پلیس امنیت اخلاقی چه می‌کند؟
مبنای قانونی عمل پلیس امنیت اخلاقی، مواد قانونی دیگری است که به جرم‌انگاری هنجارشکنی در پوشش اشاره دارد. هنجارشکنی لزوماً به معنای تخلف و تخطی از هنجار‌ها نیست، بلکه مخالفت و ضدیت و زیرپاگذاشتن بابرنامه و هدف‌دار هنجار‌ها است. هنجارشکن کسی است که تعمداً می‌کوشد با هنجار‌های جامعه مبارزه کند و آن‌ها را زیر پا نهد. روشن است که عده بسیار بسیار کمی از خانم‌هایی که حجاب شرعی را کاملاً رعایت نکرده‌اند، در این زمره هستند و بیشتر این خانم‌ها چنین نیت و هدفی ندارند. همین دسته بسیار کم مخاطب گشت معروف به ارشاد هستند و البته آن‌گونه که پلیس می‌گوید ابتدا به آن‌ها تذکر لسانی داده و از آن‌ها درخواست می‌شود وضعیت پوشش‌شان را درست کنند و تنها در صورت تمرد (که شاید نشانه‌ای از همان نیت هنجارشکنانه باشد) به مقر انتظامی منتقل می‌شوند. حال ممکن است نقد‌هایی به همین روش پلیس باشد، ضوابط عمل به دقت تعریف نشده باشد یا اصلاً در اجرای آن نیز دقت کافی به عمل نیاید، در مصداق‌یابی هنجارشکنی اشتباه شود و مواردی مشاهده شود که عرفاً هنجارشکن تلقی نشوند، اما مورد مخاطب و برخورد پلیس قرار گیرند یا حتی نوع برخورد و تذکر پلیس به گونه صحیحی نباشد. در ماجرای مرحومه امینی نقد‌هایی در این خصوص وارد شده است. همه این‌ها ممکن است، اما موضوع این بحث نیست، مسئله ما در اینجا این است که ضابط قانون اساساً به دنبال اعمال حجاب قانونی نیست و هدف آن جلوگیری از هنجارشکنی است.
اما در مقابل آن خانمی‌که در راهپیمایی ملی شرکت می‌کند و با رأی خود در انتخابات علاقه‌اش را به میهنش نشان می‌دهد، در واقع نشان می‌دهد که به هنجار‌ها و ارزش‌های عمومی این جامعه علاقه‌مند‌است و حتی اگر در عمل به برخی از آن‌ها موفق نباشد، به دنبال برهم زدن آن‌ها و مبارزه با این هنجار‌ها نیست. اصل حضور او در یک اقدام ارزشمند ملی نشان از حاکمیت ارزش‌ها بر ذهن و فکر او دارد و عدم موفقیت در رعایت همه ضوابط این ارزش‌ها را نمی‌توان به‌منزله اراده بر مقابله با این ارزش‌ها دانست. بنابراین، روشن است که وضعیت این بانوان اساساً با آن اقلیت هنجارشکنی که قبلاً اشاره شد متفاوت است. رهبر معظم انقلاب اسلامی سال ۱۳۹۱ در خراسان شمالی به نمونه‌ای از همین موارد اشاره‌کرده و فرمودند: «بعضی از همین‌هایی که در استقبالِ امروز بودند و شما الآن در این تریبون از آن‌ها تعریف کردید، خانم‌هایی بودند که در عرف معمولی به آن‌ها می‌گویند «خانم بدحجاب»؛ اشک هم از چشمش دارد می‌ریزد. حالا چه کار کنیم؟ ردش کنید؟ مصلحت است؟ حق است؟ نه، دل، متعلق به این جبهه است؛ جان، دلباخته به این اهداف و آرمان‌هاست. او یک نقصی دارد. مگر من نقص ندارم؟ نقص او ظاهر است، نقص‌های این حقیر باطن است؛ نمی‌بینند. «گفتا شیخا هر آنچه گویی هستم / آیا تو چنان که می‌نمایی هستی؟». ما هم یک نقص داریم، او هم یک نقص دارد. با این نگاه و با این روحیه برخورد کنید. البته انسان نهی از منکر هم می‌کند؛ نهی از منکر با زبان خوش، نه با ایجاد نفرت.»

• توضیح پلیس درباره ایست قلبی مهسا امینی در مقر گشت ارشاد
• دختر جوان بعد از بازداشت توسط گشت ارشاد به کما رفت
• واکنش رئیس سازمان فضای مجازی بسیج به ماجرای مهسا امینی
• نماینده مجلس: پرونده “مهسا امینی” را پیگیری کرده و به مردم گزارش می‌دهم/ قابل هضم نیست
• روایت‌های متفاوت از ماجرای مهسا امینی
• ضرورت پاسخگویی وزارت کشور در ماجرای مهسا امینی
• دستور رییسی برای بررسی ماجرای مهسا امینی
• واکنش فاطمه هاشمی رفسنجانی به ماجرای مهسا امینی
• دایی مهسا امینی: بیماری قلبی مادرزادی مهسا دروغ مطلق است/ می‌گویند کاری نکرده‌ایم، قرار بود دیگر چه کار کنید؟
• تشکیل کارگروه ویژه پزشکی قانونی برای مهسا امینی
• واکنش انسیه خزعلى به ماجراى تلخ «مهسا»
• ورود بازرسی فراجا و قوه قضائیه به حادثه مهسا امینی
• حسن خمینی: نیروی انتظامی باید پاسخگو باشد
• مهسا امینی دختر سنندجی فوت کرد
• واکنش تلخ علی دایی به فوت مهسا امینی
• نماینده مجلس: در بدن مهسا امینی هیچگونه آثار برخورد فیزیکی و ضرب و جرح مشاهده نشده/ او زمینه بیماری قلبی و صرع را از کودکی داشته
• درخواست حزب جوانان براى “استعفاى وزیر کشور” در پى ماجراى مهسا امینی
• شعر محمدرضا شفیعی کدکنی پس از درگذشت مهسا امینی
• پیکر مهسا امینی در سقز به خاک سپرده شد
• استوری حمزه‌ای گزارشگر فوت مهسا امینی در صداوسیما
• ۸ نکتۀ محقق داماد دربارۀ مرگ جان‌سوز مهسا امینی
• نوشته سنگ قبر مهسا امینی در سقز/عکس
• مرگ مهسا امینی، تیتر اول رسانه‌های جهان شد/عکس
• مهسا امینی گرفتار گشت ارشاد نمی‌شد،سکته می‌کرد؟
• حاشیه هاى خاکسپارى مهسا امینی: تجمع و شلیک گاز اشک‌آور مقابل فرماندارى سقز
• اطلاعیه درباره مطلب ستوانیکم حسن شیرازی در ماجرای مهسا امینی
• بهت و اندوه پدر و برادر مهسا امینی/عکس
• بیانیه‌ بیمارستان کسری درباره مرگ مهسا امینی
• واکنش کیهان به ماجراى مهسا امینی
• واکنش تند سردار حسین علایی به ماجراى مهسا امینی و گشت ارشاد
• دفاع روزنامه دولت از ارشاد بدحجابان توسط فراجا
• جمهوری اسلامی: نگاهتان را به مردم تغییر دهید
• مهسا امینی فراموش می‌شود و سیاست‌ها درست نمی‌شود
• انتقاد کمیل خجسته از واکنش اسنپ به فوت مهسا امینی
• حکومت را چه شده که با اینکه می داند “گشت ارشاد”غلط است اما جرات تغییر رویه ندارید
• کسی در تجمع سقز کشته نشده/ چند نفر زخمی شدند
• رئیسی در تماس تلفنی با خانواده مهسا امینی چه گفت؟
• واکنش پدر مهسا امینی به ادعای بیماری دخترش
• توضیحات جدید درباره فیلم لحظه بیهوش‌شدن مهسا امینی
• بازداشت چند نفر در جریان اعتراضات اخیر کردستان
• خشونت علیه بانوان را حذف کنید و قول بدهید ماجرای مهسا امینی تکرار نشود
• حسین شریعتمداری: خاتمی و اصلاح طلبان از فوت مهسا امینی خوشحالند/ بی تردید این حادثه بر اثر سکته قلبی بوده
• عطاءالله مهاجرانی: امسال پلیس آمریکا ٨٢٨ نفر را کشته
• ابعاد درگذشت «مهسا امینی» روشن شود
• روایت تجمع دیشب مردم سنندج در اعتراض به فوت مهسا امینی
• واکنش ستاد امر به معروف به فوت مهسا امینی
• این چهره عامل بازداشت مهسا امینی است؟ + تصاویر
• واکنش آیت الله موسوی تبریزی به ماجراى مهسا امینی
• مصلحت دین،جمهوری اسلامی و جامعه، حجاب الزامی و گشت ارشاد نیست
• تجمع در اعتراض به فوت مهسا امینی در تهران/ تصاویر
• محسنی اژه ای به خانواده مهسا امینی اطمینان داد
• واکنش روزنامه دولت به تجمعات اعتراضی دیروز
• اظهار نظر دختر سردار سلیمانی درباره مهسا امینی
• چرا از اول تا آخر گشت ارشاد ضرر است؟
• دختر ۲۲ ساله با کلاس یکی دو ساعته گشت ارشاد به بهشت نمی‌رود
• واکنش روزنامه اطلاعات به موضوع گشت ارشاد: اگر نصف رانندگان از چراغ قرمز عبور کنند، عقل سلیم می گوید باید مقررات را عوض کرد
• پدر مهسا امینی: دروغ می‌گویند که لباس مهسا با لباس فیلم متفاوت بود/ همه بدنش را پوشانده بودند تا کبودی‌ها را نبینیم/ با صدای بلند می‌گویم دخترم هیچ بیماری نداشت
• تجمع رشت علیه گشت ارشاد/ بازداشت ۲۲ نفر
• واکنش استاندار به حوادث اعتراضات دیشب تهران
• تجمع اعتراضی درباره فوت مهسا امینی در قم
• کیهان: در ماجرای مهسا امینی با امثال خاتمی،پزشکیان، ظریف و همتی برخورد شود
• گزارش جماران از اعتراضات شب گذشته تهران
• تسنیم: در‌ مشهد یک پلیس به آتش کشیده شد
• جدال داغ کرباسچی و گنجی روی آنتن زنده تلویزبون
• فرماندار مشهد: حضور ماموران غیر ایرانی شایعه‌ است
• نماینده مجلس: بدحجاب ها جزو مردم عادی نیستند/ خیلی طبیعی است که ما این افراد را بازداشت خواهیم کرد/ کسی حق ندارد در مقابل گشت ارشاد گردن‌کشی کند
• على کریمى هم رفت، اپوزیسیون سازى را متوقف کنید
• لحظه‌ای متفاوت از اعتراضات مردم در رشت/فیلم
• واکنش پرستویی به ویدئوی تکان‌دهنده اعتراضات/فیلم
• هک وب‌سایتِ «دولت» همزمان با تجمعات خیابانی
• ۱۸۰۰ نفر از معترضان در تهران سابقه حضور در اعتراضات قبلی را دارند
• نامه دفتر رهبری به شمخانی درباره برخورد با معترضین جعلی است
• مصوبه جدید درباره گشت ارشاد در راه است
• گزارش کمیسیون شوراهای مجلس درباره مهسا امینی
• اظهار نظر اولیه پزشکی قانونی درباره مهسا امینی
• یگان‌های ویژه پلیس زن وارد میدان شدند
• واکنش پارسا پیروزفر به اعتراضات اخیر در کشور
• آمار بازداشتی‌های اعتراضات اخیر در گیلان
• بیانیه سپاه پاسداران درباره حوادث اخیر
• کیهان: پادوهای دشمن نقاب ‌انداختند به جنایتکاران امان ندهید
• بازداشت تعدادی در اعتراضات اخیر کردستان
• روزنامه ایران : در کودتای ۲۸ مرداد بدکاره‌ای به نام پری بلنده میدان‌داری می‌کرد ، امروز هم برخی میدان‌داری و نعره‌کشی می‌کنند
• نایب رییس کمیسیون اصل نود مجلس: مطالبه اصلاح شیوه مبارزه با بی‌حجابی را می‌پذیریم
• دستورات رئیس قوه قضاییه درباره نحوه برخورد با عوامل اغتشاشات
• اولین آمار غیررسمی از جان‌باختگان اعتراضات اخیر
• صادق‌ کوشکی: می‌‌خواهند،‌ اینجا هم مثل آنتالیا شود
• گشت ارشاد جامعه را بی‌عفت می‌کند
• بازداشت چند روزنامه‌نگار و فعال سیاسیِ مشهور
• موضع خطیب وزیر اطلاعات درباره وقایع اخیر
• موضع مهم ضرغامی نسبت به حوادث اخیر و گشت ارشاد
• شریعتمداری: فوت مهسا امینی به فراجا ربطی ندارد
• آمریکا مجوز اینترنت آزاد برای ایران را صادر کرد
• آخرین وضعیت تجمع در خیابان‌های تهران
• رییسی: حرف حق را می‌شنویم/ زیربار اغتشاش نمی‌رویم
• احمد خاتمی: سران اغتشاش از بیگانه خط می گرفتند و می گیرند و پول هم می‌گیرند/ برخی که نان نظام را خوردند با دشمنان هم صدا شده اند/ قاطع‌ترین برخورد عبرت‌آموز با سران اغتشاش انجام شود
• توضیح درباره ادعای جابجایی نیرو توسط آتش‌نشانی
• امام جمعه یاسوج: خانمی خطایی انجام داده و خلاف قانون خدا و اسلام عمل کرده و در نهایت سکته کرده است
• جدیدترین آمار از جان‌باختگان اعتراضات اخیر
• روزنامه همشهری: مهران مدیری نان را به نرخ روز می خورد/ او روغن ریخته نذر امامزاده کرده
• اینترنت ملی نشده ، اختلال موقتی است
• اژه‌ای: اجازه نمی‌دهیم آشوب‌طلب‌ها جولان دهند
• رئیسی: ضرورت تفکیک میان اعتراض و اخلال در نظم
• احمدی‌نژاد درباره گشت ارشاد حرف خود را عوض کرده
• واکنش قالیباف به ناآرامی ها و حوادث اخیر
• آزاد کردن زندانیان اشنویه صحت دارد؟
• واکنش وزیر ارشاد به کشف حجاب چند بازیگر زن
• نماینده مجلس: گشت ارشاد هیچ جایگاهی از نظر حقوقی ندارد
• آمار بازداشت‌شدگان وقایع اخیر در هرمزگان
• واکنش دبیرکل سازمان ملل به اتفاقات اخیر در ایران
• فارس: دادستانی باید از طریق پلیس اینترپل «علی کریمی» را تحت تعقیب قرار دهد
• درخواست توقیف اموال علی کریمی روی آنتن زنده
• رئیس بنیاد شهید: اتفاقات اخیر اعلام جنگ رسمی علیه خداست
• ۳۰ میلیارد تومان آخرین دریافتی مهران مدیری از صداوسیما
• علیرضا قزوه به مهران مدیری: اگر صداوسیما نبود،الان در پایین برره بز می چراندی
• دادستان ساری: دستگیری چند عضو داعش و کومله
• دادستان تهران: اولویت ما آرامش مردم است
• بیانیه دانشگاه علامه طباطبایی درباره وقایع اخیر
• ذوالنور : برخی خواص آتش به آشوب‌های اخیر ریختند
• چه‌کسی ویلای علی کریمی را پلمب کرد؟
• بیانیه‌آیت‌الله مکارم شیرازی درباره حوادث اخیر
• تسنیم: مهران مدیری از کشور خارج شد
• ویدئویی که با رفتن مهران مدیری از ایران وایرال شد
• وزیر خارجه: به مطالبات مردم توجه می‌کنیم/ تغییر رژیم صورت نخواهد گرفت
• حامد بهداد بازیگر سینما بازداشت شد؟
• خانواده مهسا امینی به مجلس می‌آیند
• محمود شهریاری به اتهام تشویق به اغتشاش بازداشت شد
• استاندار تهران: لیدر‌های «آشوب‌های» اخیر در هر سوراخ موشی که پنهان شده باشند قطعا با آنها برخورد خواهد شد
• خبر انسیه خزعلی از بازداشت حدود ۷۰ زن
• صدور حکم جلب «کتایون ریاحی» و «حامد بهداد»
• شکایت خانواده مهسا امینی از عاملان دستگیری اش
• رئیسی: اصل در قضیه مهسا امینی شفافیت و عدالت است
• مونا برزویی ترانه‌سرا بازداشت شد
• استاندار تهران : با اطلاع عرض می کنم، اغتشاشات اخیر تمام شد / با سلبریتی‌هایی که در آتش اغتشاشات دمیدند ، برخورد می‌کنیم
• انبارلویی: فرمان آشوب از واشنگتن، پاریس و لندن صادر شد
• درخواست روزنامه جوان برای مجازات کامبیز دیرباز
• سردار حسن‌زاده، فرمانده سپاه حضرت محمد رسول الله (ص) تهران: شنود کردیم و فهمیدیم آمریکا می‌خواهد مردم را به خیابان بکشاند
• دانشجویان بازداشتی حوادث اخیر آزاد می‌شوند؟
• جمهوری اسلامی:‌ تصور نشود نارضایتی‌ها تمام شده
• جانشین فرمانده کل سپاه : چون ما تکالیف را به درستی انجام ندادیم، حرف خبیث‌هایی مانند آمریکا مقبول می‌افتد
• تجمع علیه علی کریمی و مهران مدیری در لواسان
• بیانیه وزارت اطلاعات درباره دستگیری ۹ تبعه خارجی
• حسین شریعتمداری: جنایت سیاست‌بازها، هنرپیشه‌ها و ورزشکارانی که از سفره کشور چریده‌اند بی‌پاسخ نماند