بازار؛ گروه خودرو: کیفیت خودرو یکی از مهم ترین دغدغه های مشتریان در بازار است، دغدغه ای که مقام معظم رهبری نیز در خصوص آن گلایه کردند. وزرای صمت پیشین و وزیر صمت فعلی تصور دارند که کیفیت را می توان دستوری ارتقا دارد.

این درحالی است که کیفیت به زنجیره تامین تا منابع مواد اولیه مربوط می شود، سید رضا فاطمی امین به جای دستور ارتقا کیفیت، باید از صنایع بالا دستی تا زنجیره تامین خودروسازان بستر را برای رشد فراهم کند. هرچند که واردات خودرو می تواند سبب ارتقا کیفیت خودروهای داخلی شود، اما ظاهرا بدنه وزارت صمت به ویژه تدوین گران آیین نامه واردات خودرو نسبت به رقابت مقاومت دارند. با توجه به اینکه اخیرا نمایشگاهی تحت عنوان برنامه تحولی صنعت خودرو درحال برگزاری است، مقوله کیفیت و واردات می تواند اصلی ترین شاخص ها برای بررسی تحول در ساختار خودروسازی ایران مورد بررسی قرار گیرد.

برای تحلیل وضعیت کیفیت و ساختار خودروسازی در کشور با «صادق بشیری» کارشناس صنعت خودرو به گفت و گو پرداختیم:

* به عنوان پرسش نخست باتوجه به سابقه شما در بحث کیفیت خودرو، چرا مقوله مذکور در داخل کشور قابل ارتقا نیست؟

ابتدا باید به گلایه مقام معظم رهبری در خصوص مشکلات کیفیت خودروسازان اشاره ویژه داشت، در همین راستا سازمان ملی استاندارد با تعریف ۱۵ تکلیف برای ارتقا کیفیت به دنبال بهبود شرایط مذکور است. رییس جمهور نیز دستور ۸ ماده ای برای بهبود ساختار صنعت خودرو دادند که همگام با این موضوع وزارت صمت به عنوان متولی صنعت خودرو اقدام به تعیین تکلیف دستورالعمل های متعدد برای فروش فوری و برگزاری نمایشگاه توسط خودروسازان را ابلاغ کرده است. این نکته نشان می دهد که بار دیگر صنعت خودروسازی در کشور مورد توجه سیاست مداران قرار گرفته است. در تایید این موضوع می توان به اظهار نظرهای نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مدیران شرکت های خودرویی حتی کارشناسان این صنعت اشاره کرد، چنین رویکردی حکایت از تمرکز و توجه در این برهه زمانی به صنعت خودرو دارد.

اگر به صنعت خودرو سایر کشورها در دنیا و فضای رقابتی آن ها توجه کنید، متوجه خواهید شد که خودروسازان بزرگ برای جلب رضایت مشتری از دانش فنی بالاتر جهت کسب سهم بیشتر بازار استفاده می کنند. اما در فضای سیاست زده صنعت خودرو بستر مناسب رانت وجود دارد و همین مورد سبب قربانی شدن خودروسازی است

* به بحث سیاسی شدن صنعت خودرو اشاره کردید، بارها کارشناسان و مسولان از فساد در صنعت خودرو نقل قول های کردند، نظر شما در این خصوص چیست؟

اگر به صنعت خودروی سایر کشورها در دنیا و فضای رقابتی آن ها توجه کنید، متوجه خواهید شد که خودروسازان بزرگ برای جلب رضایت مشتری از دانش فنی بالاتر جهت کسب سهم بیشتر بازار استفاده می کنند. اما در فضای سیاست زده صنعت خودرو بستر مناسب رانت وجود دارد و همین مورد سبب قربانی شدن خودروسازی است. نباید از واقعیت غافل بود که صنعت سوده خودروسازی طی ۴۳ سال گذشته به یک صنعت زیان ده با زیان انباشت مبدل شده، این درحالی است که باوجود تقاضای داخلی مبتلا به زیان انباشت هستیم. مبرهن است که بازگرداندن این صنعت به وضعیت سوده با دستور و بخشنامه، تلاشی غیر ممکن است. امیدواریم این موضوعات مانند گذشته کلنگ بی تدبیری صنعت خودرو نباشد و شاید نیاز به تغییر بازیگران این صنعت یا رویه آن باشد. هرچند که اگر بازیگران تعویض و افراد صالح نیزدر صنعت خودرو نقش گیرند، باید شب و روز به خود یادآوری کنند که بازی های اقتصادی سالم با رانت بازی و سیاست زدگی برنمی تابد. صنعت خودروسازی دنیا اکنون به دانش فنی نوین آمیخته شده و سرعت تغییر و رشد افزایش یافته است.

* نظر شما در خصوص برگزاری نمایشگاه تحول صنعت خودرو که اکنون در حال اجراست، چیست؟

اگر قرار است تحولی در صنعت خودرو ایجاد شود، روند بازی های اقتصادی باید تغییر یابد. در توجه ملی به این صنعت تصمیم ساز باید عنایت داشته باشند که زمان اصلاح رویه و تغییر بازی جدید با همکاری سالم و متفاوت تر از گذشته فرا رسیده است. این مورد نیز مدد و همکاری ناظر سالم را می طلبد.

شاهد هستیم بیشترین ساز کار کنترل کیفیت و نظارت در صنعت خودروسازی با هزینه‌های گزافی اعمال می شود، گزارشات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به عنوان بازرس مورد اعتماد وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد از سال های گذشته مستمرا" انجام و منتشر شده است

* به نظر شما مدیران خودروسازی ها و معاونین وزیر صمت برای اصلاح یا ارتقا کیفیت محصولات داخلی چه اقدام موثری باید انجام دهند؟

شاهد هستیم بیشترین ساز و کار کنترل کیفیت و نظارت در صنعت خودروسازی با هزینه‌های گزافی اعمال می شود. گزارشات شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران به عنوان بازرس مورد اعتماد وزارت صمت و سازمان ملی استاندارد از سال های گذشته مستمرا" انجام و منتشر شده است. مستحضر هستید در گذشته نیز بارها شاهد این مدل توجه و تمرکز از طرف مسئولان‌ و دست اندر کاران بوده‌ایم و هر بار با نسخه‌ای متفاوت به صورت موقت توانسته اند برخی مسائل را رفع و رجوع نمایند و یا برخی مشکلات را کم رنگ نشان بدهند. البته نمایش موجه نشان دادن برخی سوء جریان ها نیز همواره همراه برخی اقدامات بوده است.

طلب های انباشته شده قطعه‌سازان از خودروسازان کیفیت را قربانی کرده که علاوه بر کاستن کیفیت در تولیدات قطعات، برخی از قطعه سازان به واردکنندگان قطعات کم کیفیت از کشور چین تبدیل شده اند

* به عنوان پرسش پایانی، باتوجه به سابقه کاری شما در صنعت خودرو دلیل اصلی کاهش کیفیت را در شرایط فعلی چه عاملی می دانید؟

طلب های انباشته شده قطعه‌سازان از خودروسازان کیفیت را قربانی کرده که علاوه بر کاستن کیفیت در تولیدات قطعات، برخی از قطعه سازان به واردکنندگان قطعات کم کیفیت از کشور چین تبدیل شده اند. در تولیدات داخلی قطعات شاهد هستیم که همواره وضعیت کیفی قطعات به خاطر صرف جویی های مختلف و هزینه های تولید به افول رفته است، در صورت ادامه روند فعلی صنعت قطعه سازی نیز به ورطه نابودی سوق داده خواهد شد. صنعت قطعه سازی باید قطعات قابل قبولی برای عرضه به بازارهای جهانی تولید و صادرات قطعات ساخت ایران رونق پیدا کند. با توجه به مزیت نسبی قطعه سازان در صنعت خودرو داخل و منطقه افزایش قابلیت های قطعه سازی مورد انتظار است.