عین‌اللهی: باتوجه به نقش مهم خبرنگاران، جایزه ارتباطات ملی سلامت طراحی خواهد شد
یاسر مختاری
پس از یک سال، وزیر بهداشت میزبان خبرنگاران حوزه سلامت بود تا ضمن بر‌شمردن اقدامات این وزارت‌خانه در دوره جدید به برخی از پرسش‌های آنان پاسخ دهد. مقام نخست نظام سلامت ایران در نشست خود به طرح دارویار، قانون جوانی جمعیت، گردشگری سلامت و ایجاد کارخانه‌های داروسازی، جذب نیرو در وزارت بهداشت، بیمه همگانی سلامت و .. پرداخت
بهرام عین‌اللهی، در مراسم روز خبرنگار، با بیان اینکه اگر عاشورا روایت نمی‌شد این حماسه به نتیجه نمی‌رسید، گفت: «کار خبرنگاران هم یک حرکت زینبی بوده و ارزشمند است که باید جامعه علمی قدردان آنها باشد‌. خبرنگاران در تمام مقاطع انقلاب حضور داشتند. هجمه زیادی علیه انقلاب وجود دارد و در اینجا رسالت زیادی در زمینه دفاع از کیان کشور بر عهده خبرنگاران است.»
وزیر بهداشت با بیان اینکه هدف ما ارتقای نظام سلامت است، اظهار کرد: «ما خبرنگاران را همکاران خود می‌دانیم. ما با ویروسی مواجه شدیم که در همه دنیا وجود داشت، تفاوت ما با همه کشور‌ها این بود که در تحریم بودیم و در مقاطعی فشار زیادی بر ما وارد شد با این حال کادر سلامت اقدامات بسیار فداکارانه‌ای انجام دادند، چنانکه ۳۰۰ نفر از آنها در این راه جان خود را از دست دادند.»
وی در ادامه با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های ما این است که پوشش سلامت را برای مناطق محروم ایجاد کنیم، یادآور شد: «با توجه به نقش خبرنگاران در این امر، جایزه ارتباطات ملی سلامت طراحی خواهد شد. اگر هر علمی در شاخه‌های تخصصی آن وجود داشته باشد بسیار خوب خواهد شد. در حوزه خبرنگاری نیز باید این‌گونه باشد که خبرنگاری تخصصی سلامت وجود داشته باید.»
وزیر بهداشت در ادامه با بیان اینکه برقراری پوشش سلامت برای مناطق محروم از اهمیت بسیار زیادی برای ایجاد عدالت در سلامت برخوردار است، گفت: «موضوع مهم دیگر برقراری پوشش سلامت برای کل مردم به ویژه مناطق محروم است تا عدالت در سلامت برقرار باشد. در این راستا خبرنگاران در روایت‌های خود می‌توانند به این حوزه کمک کنند.»
او با بیان اینکه از ابتدای کرونا تا امروز نیاز به روایت ایثارگری‌های کادر درمان وجود دارد، گفت: «کرونا در مقطعی بود که آمادگی نداشتیم و ماسک و دارو نداشتیم و ما هم نمی‌دانستیم باید چه کنیم اما کادر سلامت دورهم جمع شدند و با فداکاری توانستند بسیاری از کارهای بزرگ را انجام دهند.»
وی درباره واکسن کرونا نیز افزود: «پس از تولید واکسن در دنیا در آبان ۱۳۹۹، ایران در حلقه کوواکس قرار گرفت تا پس از تولید واکسن به ما هم واکسن بدهند. اولین گروهی که در ایران واکسینه شدند، کادر درمان با واکسن اسپوتنیک بود که گروه کمی بودند و چیزی بیشتر از هزار دوز نبود. پس از آن نیز کوواکس تعهدات خود را اجرایی نکرد. البته بلافاصله واکسن‌ سازهای داخلی کار را آغاز کردند ولی مشکلاتی در تولید وجود داشت و تولید زمان‌بر شد تا اینکه نهایتا دولت تغییر کرد و این امر سرعت گرفت.»
وی ادامه داد: «تا پیش از آغاز به کار دولت سیزدهم روزانه شاید ۱۸ هزار دوز واکسن تزریق می‌شد و حتی برخی ایرانیان برای تزریق واکسن به کشورهای خارجی سفر می‌کردند و اینجا بود که واردات وسیع واکسن آغاز شد. در شروع دولت سیزدهم هیچ واکسنی نداشتیم هرچه داشتیم تزریق شده بود و با جلساتی که با نهادهای مختلف مانند وزارت امور خارجه، سازمان هواپیمایی و... داشتیم در عرض هفته اول ۱۰ میلیون دوز واکسن وارد شد. از طرف دیگر فکر می‌کردیم باران واکسن داریم اما تبدیل به سیل واکسن شد و سیل‌آسا واکسن وارد کردیم.»
وی بیان کرد: «ما حتی در روز یک میلیون و ۶۰۰ هزار دوز تزریق داشتیم که این نسبت به جمعیت ایران رکورد بی‌سابقه‌ای بود و در هفته ۸ میلیون و ۶۰۰ هزار دوز تزریق انجام می‌شد که این اندازه جمعیت تحت پوشش هفتگی بیشتر از جمعیت برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس است‌.»
وزیر بهداشت یادآور شد: «در آغاز به کار دولت سیزدهم روزی بیشتر از ۷۰۰ مرگ و میر و حدود ۸ هزار بستری در آی‌سی‌یو داشتیم. در این وضعیت واکسن به داد ما رسید و کمک بسیاری در کاهش مرگ و میر داشت.»
وی بیان کرد: «تا امروز حدود ۱۴۳ هزار مرگ و میر کرونایی در کشور داشته‌ایم اگر به آمار مراجعه شود خواهیم دید تا قبل از شروع واکسیناسیون در کشور، ۱۳۲ هزار فوتی وجود داشت و از آذر ۱۴۰۰ که واکسیناسیون جدی شد تاکنون ۱۱ هزار نفر فوت کرده‌اند، ضد واکسن‌ها باید این آمار را ببینند تا تاثیر واکسن را درک کنند.»
وی بیان کرد: «با افزایش تزریق واکسن کرونا مرگ و میر کم شد و این موفقیت برای جمهوری اسلامی ایران ثبت است. این یک کار بزرگ و مردمی است‌. امروزه قدرت کشورها تنها به سلاح نیست بلکه بسته به حمایت مردم است که ما هم این موفقیت و قدرت را داریم.»
وزیر بهداشت یادآور شد: «بیش از ۹۶ درصد جمعیت هدف حداقل یکبار واکسن تزریق کرده و بیش از۸۶ درصد نیز دو دوز واکسن و بیش از ۵۵ درصد از مردم نیز سه دوز واکسن تاکنون تزریق کردند. مهم‌ترین راه کنترل بیماری کرونا، واکسیناسیون یادآور است تا تضمین کنترل بیماری باشد. از طرف دیگر هنوز هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی ضروری است.»
عین‌اللهی با بیان اینکه دانشمندان ایرانی انواع پلتفرم‌های تولید واکسن را فعال کرده‌اند، گفت: «امروز ۶ مرکز تولید واکسن داریم که تکنولوژی تولید واکسن مدرن را آوردند. این کار با تولید انواع بیو راکتورها امکان پذیر شد تا به ما تضمین دهد که در آینده برای هر ویروس جدیدی امکان تولید واکسن آن وجود دارد.چون سیستم تولید هوشمند شده است.»
وی بیان کرد: «در مجموع نزدیک ۱۵۳ میلیون دوز واکسن تامین کردیم و ۵۰ میلیون دوز ذخیره داریم و فعلا به واکسن‌سازها گفتیم نمی‌توانیم با آنها قراداد ببندیم زیرا فکر می‌کنیم میزان ذخیره ما کافی است. برای صادرات نیز هر کشوری از ما درخواست کند این آمادگی وجود دارد که صادرات برای این کشورها وجود داشته باشد.»
او با بیان اینکه در کمیته علمی در مبارزه با کرونا بهترین پزشکان کشور را گردآوری کردیم و ۶۰ پزشک درجه یک را گرد هم جمع شدند، گفت: «در آنجا گفتیم که باید از پراکنده‌گویی دست برداریم. اجماع این کمیته علمی بر سر مباحث مختلف برای ما مهم بود و این از افتخارات ما است.»
وی با اشاره به طراحی کیت تشخیص اومیکرون گفت: «افزایش دو برابری تخت‌های آی‌سی‌یو اطفال یکی از اقدامات مهم ما در دوران کرونا بود. از طرفی واکسیناسیون بیش از ۲.۵ میلیون نفر از اتباع یک کار انسانی در جمهوری اسلامی ایران بود، زیرا جان آنها هم برایمان عزیز بود.»
وزیر بهداشت همچنین با اشاره به اقدامات انجام شده در جهت تامین نیازهای پزشکی مناطق محروم تصریح کرد: «در این مدت حدود هزار و ۹۹۳ پزشک و ۵۳۸ دندان پزشک به مناطق مختلف کشور اعزام کردیم.»
او همچنین با اشاره به اهمیت بیمه همگانی نیز گفت: «بسیاری از دولت‌ها به دنبال بیمه همگانی بودند که با موانعی نیز روبرو شده بودند، اما امسال خوشبختانه با مصوبه مجلس محترم و اختصاص ۶ هزار میلیارد تومان برای این کار، سه دهک نخست درآمدی را با اطلاعات دریافتی از وزارت رفاه، بیمه کردیم و حدود ۶ میلیون نفر بیمه رایگان شدند و این زیرساخت خوبی برای طرح دارویار شد. از طرفی حدود یک و نیم میلیون نفر هم از سایر سطوح درآمدی بیمه نشده بودند که آنها را نیز تا ۳ ماه بیمه رایگان کردیم تا فرصت آزمون ارزیابی وسع داشته باشند.»
وی همچنین با اشاره به پروژه‌های حوزه بهداشت گفت: «در حوزه بهداشت ۸۵ پروژه بهداشتی با زیربنای ۳۵ هزار و ۸۰۰ متر مربع راه اندازی کردیم. مهمترین چیزی که بهداشت را کنترل می‌کند، وجود خانه‌های بهداشت است و مهمترین همکاران در این امر بهورزان بودند. گسترش خانه‌های بهداشت در دستورکار ما است تا امسال به دو هزار خانه بهداشت برسیم. قرارداد خرید ۱۰۰۰ دستگاه آمبولانس هم بسته شده و تا پایان امسال سعی در ورود آن داریم و به این ترتیب ترابری بیماران باید ارتقا یابد.»
وی یادآور شد: «امروز توانایی تولید واکسن زیادی در کشور وجود دارد، ۳ میلیون دوز واکسن هپاتیت ب و بیش از ۳میلیون دوز واکسن ب‌ث‌ژ تولید کردیم.»
وی با بیان اینکه تشکیل قرارگاه جوانی جمعیت با مسئولیت وزیر شکل گرفت و ما از پیشگامان قانون جوانی جمعیت هستیم، گفت: «اگر تا چندسال دیگر به داد جمعیت نرسیم برای مملکت مشکل‌زا خواهد بود.»
عین‌اللهی ادامه اداد: «در حوزه پرستاری در تیرماه ۱۳۸۶ قانون تعرفه گذاری خدمات را تصویب کرده بودیم که اجرایی نشده بود ولی با تلاش این دولت همه کار برای اجرای طرح آماده است و احتمالا پایان شهریور اولین پرداخت‌ها بر این اساس انجام می‌شود.»
وی یادآور شد: «تجهیز ۷۹ بیمارستان با بیش از ۱۰ هزارتخت را انجام دادیم و احداث ۵۵ مرکز درمانی در مناطق محروم از اقدامات ما بود. اختصاص ۷۵ درصد از پزشکان متخصص به مناطق محروم کار خوبی بود که برای ماندگاری پزشکان نیز قرار شد سقف پرداخت کارانه در مناطق محروم برداشته شود. ابلاغ ۷۰ روش راهنمای بالینی در حوزه سلامت انجام شد.»
او درباره خدمات وزارت بهداشت در حوزه درمان ناباروری، بیان کرد: «علاوه بر احداث مراکز جدید در بحث پوشش بیمه اتفاقات خوبی رخ داد ۹۰ درصد خدمات بخش دولتی و ۷۰ درصد بخش خصوصی تحت پوشش بیمه قرار گرفت.»
وزیر بهداشت با تاکید بر اهمیت موضوع گردشگری سلامت، گفت: «کشور ما بدون تردید قوی ترین حوزه سلامت منطقه را دارد و امروزه می‌بینید تعدادی از کشورهای همجوار به ایران می آیند. ۲۰۰ بیمارستان کشور مجوز گردشگری سلامت دارند.»
وزیر بهداشت در ادامه به شهدای مدافع سلامت اشاره کرد و گفت: تعدادی از شهدای مدافع سلامت تعیین تکلیف نشدند که باید به سرعت وضعیت این عزیزان مشخص شود. همچنین ۶۷ هزار نفر از کارکنان نظام سلامت تبدیل وضعیت شدند که آمار قابل توجهی است.»
اختصاص ۵ هزار میلیارد تومان برای صندوق بیماران خاص و صعب‌العلاج
وی افزود: «کار خوب دیگری که در این دوره در وزارت بهداشت انجام شد درباره بیماران صعب العلاج و نادر بود که وضعیت خیلی سختی داشتند. این بیماری‌ها هزینه‌های کمرشکن دارند که امسال مجلس ۵ هزار میلیارد تومان برای این امر به صندوق بیماران خاص و صعب العلاج اختصاص داد. هفته قبل هیئت دولت نیز این صندوق را تصویب کرد. حتی بنا داریم داروهای این عزیزان را به درب منزل آنها بفرستیم.»
او همچنین درباره طرح دارویار نیز گفت: «در حوزه غذا و دارو کار انقلابی که انجام شد، طرح دارویار بود. ابتدای سال ۱۴۰۱ به ما می‌گفتند آزادسازی ارز ترجیحی را اجرا کنید و ۴ ماه طول کشید تا زیرساخت‌ها فراهم شود و۹ هزار و ۴۰۰ قلم دارو را در هزار و ۶۰۰ کد ژنریک به صورت الکترونیک آوردند. در ادامه نیز بدهی بیمه‌ها به داروخانه‌ها پرداخت شد. برای اینکه احتکار رخ ندهد، بدون اطلاع قبلی در ساعت ۱۲ شب ۲۳ تیر، این کار اعلام شد و همه را به مراکز درمانی کشور دادیم. سیستم تی‌تک و HIS بیمارستانی با این طرح تقویت شد.»
وزیر بهداشت تاکید کرد: «این طرح بسیار موفق خواهد بود امروزه بالای ۹۰ درصد نسخه الکترونیک پیشرفت کرده است و با اجرای طرح دارویار نیز قیمت برخی داروها کمتر هم شد. هدف ما این است که شرکت‌های تولیدی علی‌رغم تامین نیاز داخلی کشور به داروها، به تولید برای صادرات نیز اقدام کنند.»
همه‌گیری در خصوص آبله میمون مصداق ندارد
وزیر بهداشت همچنین در رابطه با آخرین اطلاعات در خصوص آبله میمونی نیز گفت: «بیماری آبله میمونی مانند کرونا نیست. شیوع آبله میمونی به صورت تک‌گیر است و خوشبختانه علی‌رغم اینکه تا امروز حدود ۳۶ هزار نفر در جهان به این بیماری مبتلا شده‌اند اما همه‌گیری در خصوص آن مصداق ندارد.»
وی افزود: «واگیری این بیماری بیشتر مواقعی است که تاول‌های آن شکافته شود و باعث انتقال ویروس شود.در کشور ما تنها یک مورد مبتلا گزارش شده است البته با توجه به مسافرت‌ها این امکان وجود دارد که بازهم ابتلا صورت بگیرد اما ما نگرانی زیادی از آن نداریم. اگر همه‌گیری این بیماری زیاد شود امکان واکسیناسیون وجود دارد و می‌شود واکسنی تولید شود اما فعلا ضرورتی ندارد و فعلا تمرکز ما بر پیشگیری و آموزش است.»
وزیر بهداشت همچنین در رابطه با وضعیت غربالگری جنین نیز گفت: «قانونی برای جوانی جمعیت وجود دارد و وزارت بهداشت موظف به اجرای قانون این است. ما قرارگاه جوانی جمعیت را تشکیل دادیم که از تمام اساتید و دانشمندان این امر دعوت کرده‌ایم.»
وی با بیان اینکه سطح انجام غربالگری‌های بارداری متفاوت است، گفت: «سطح یک آن در کل کشور بسیار پراکنده و غیرتخصصی بود و هرکس اجازه داشت این کار را انجام دهد. الان دیگر نام غربالگری روی آن نمی‌گذاریم بلکه نامش تشخیص ناهنجاری کروموزمی است که به سطح دو خدمات رفته است و این یعنی تمام متخصصین مربوطه اجازه دارند انواع آزمایش‌ها بویژه در کسانی که سابقه ناهنجاری کرومزومی را در خانواده داشته‌اند را تجویز کنند.»
وی تاکید کرد: ‌«آزمایشات سطوح مختلفی دارد که برخی از آنها مانند آمنیوسنتز می‌تواند سبب بروز سقط جنین شود. به همین دلیل بر اساس روال کمیته علمی تشخیص ناهنجاری کروموزمی انجام می‌شود و به هیچ وجه از متخصص زنان رفع تکلیف نمی‌شود که نخواهند ناهنجاری را تشخیص دهند. متخصص زنان موظف است که هم سلامت مادر و هم سلامت جنین را تامین کند و اگر تشخیص دهد که ناهنجاری کروموزمی وجود دارد می‌تواند طبق آیین‌نامه اقدام کند. نباید در این زمینه فضاسازی صورت گیرد. ما این کار را تخصصی کرده‌ایم. فقط متخصص زنان می‌تواند توصیه به غربالگری داشته باشد و روال کاری از این طریق انجام می‌شود.»
نیاز وزارت بهداشت به ۳۰ هزار نیرو
وی همچنین در رابطه با روال جذب نیرو در وزارت بهداشت: «چون مرتبا در حال افزایش ارائه خدمات هستیم، نیاز داریم که نیروهای حوزه سلامت را در تمام رده‌ها جذب کنیم که این نیاز به اعلام و مجوز سازمان اداری استخدامی دارد و بسته به مجوزی که آنها به ما می‌دهند ما استخدام می‌کنیم. قطعا برای نیروهایی که در کرونا زحمت کشیدند،‌ امتیاز خاصی قائل می‌شویم اما بدون امتحان استخدامی ما کاری نمی‌کنیم. الان نزدیک ۳۰ هزارنفر اعلام نیاز کرده ایم که بسته به مجوزها استخدام انجام می‌شود.»
عین‌اللهی درباره پزشکی خانواده،‌ توضیح داد: «پزشکی خانواده مانند آینه دق نظام سلامت شده است ۱۸ سال است که قرار است این قانون اجرایی شود و در نهایت در مازندارن و شیراز به شکل پایلوت اجرایی شد. این طرح نقاط ضعف و قوت زیادی دارد اما ما در این بحث برنامه‌هایی مشابه دارویار داریم. یکی از دلایل عدم موفقیت پزشک خانواده از نظر ما این بود که با آن برخورد دولتی و اجباری شده است که سبب شده است مردم از آن رانده شوند. طراحی ما این است که به نحوی پزشک خانواده را با در نظر گرفتن مشوق و مزایا برای افراد اختیاری کنیم تا به این شکل کانالی ایجاد شود که هرکس وارد این کانال شد از مزایا برخورد باشد و برخورد اجباری صورت نگیرد. برنامه ما این است که این طرح در کل کشور اجرا و از شکل پایلوت خارج شود.»
افزایش پرداختی از جیب مردم
عین‌اللهی همچنین به موضوع پرداختی از جیب بیمار اشاره کرد و گفت: «پرداخت از جیب بیماران متاسفانه در سال‌های اخیر بسیار افزایش یافته است. ما راهکارهایی در این زمینه داریم و طرح دارویار نیز در همین جهت انجام می‌شود.»
وی ادامه داد: «نزدیک به هزار بیمارستان و ۱۵۰هزار تخت بیمارستانی و ۶۰۰هزار پرسنل داریم و این درحالیست که بهره‌وری ‌مان چندان خوب نیست و شاید حدود ۲۵ درصد از مراکز درمانی‌مان بهره‌وری دارند. پرداخت از جیب مردم وقتی کم می‌شود که از مراکز درمانی بهتر استفاده شود و باید بهره‌وری را افزایش دهیم که این کار نیز عمدتا با تمام وقتی نیروهای سلامت محقق می‌شود و به همین جهت بود که امسال تعرفه خدمات بخش خصوصی و دولتی را نزدیک هم کردیم.»
عین‌اللهی تصریح کرد: »ما در گام بعدی سقف‌ها را تغییر دادیم و در نتیجه شرایطی ایجاد شد که افراد در بخش دولتی و بیمارستان‌ها برخورد فعال‌تری داشته باشند و این باعث کاهش هزینه‌ها می‌شود. در رابطه با داروها هم هیچ دارویی از لیست بیمه‌ها خارج نشده است. ممکن است دارویی در لیست بیمه نبوده باشد اما اگر دارویی در لیست بیمه بوده است، به هیچ وجه از این لیست خارج نشده است. ما برنامه داریم که داروهای جدید هم وارد لیست کنیم و در این رابطه شورای عالی بیمه سلامت تصمیم‌گیری می‌کند ولی اگر کسی از طریق بیمه و نسخه الکترونیک وارد داروخانه شود، به هیچ وجه با افزایش قیمت دارو مواجه نمی‌شود. از سوی دیگر کنترل بخش خصوصی درمان هم از تاکیدات ما است و همه باید بر اساس تعرفه‌هایی که دولت مشخص کرده است، ارائه خدمت کنند. اگر شکایتی هم وجود دارد مردم می‌توانند آن را به سامانه ۱۹۰ اطلاع دهند تا به تخلفات رسیدگی شود.»
عین‌اللهی همچنین در رابطه با خرید واکسن‌ کرونا از واکسن‌سازان ایرانی نیز گفت:‌ «در زمینه صادرات مجوز صادرات واکسن کرونا از سوی ستاد ملی کرونا به تمام تولیدکنندگان داده شده است و می‌توانند بازاریابی کنند. روش تولید واکسن ما پیشرفت کرده است و سازندگان واکسن همین الان می‌توانند هر واکسن دیگری تولید کنند. »
وی ادامه داد: «اکنون به انستیتو پاستور گفتیم اصلا تولیدات خود را عمدتا به محصولات دیگر ببرید. شرکت‌های دیگر هم بسته به نیاز باید تولید کنند و این میزان واکسن موجود می‌تواند نیاز ما را تامین کند و از این به بعد باید تغییر کاربری دهند و درصدی هم همانگونه بمانند. هزینه واکسن‌سازها که نزدیک ۸ هزار میلیارد تومان بود تا اندازه‌ ۶.۵ هزار میلیارد تومان پرداخت شده است و مبلغ کمی از بدهی مانده است. در مجموع با توجه به ذخیره مناسب واکسن در کشور، فعلا نمی‌توانیم ثبت سفارش کنیم چراکه در این صورت ممکن است تاریخ واکسن‌ها بگذرد.»