> چاقی چیست؟
چاقی به معنای واقعی کلمه از کلمه یونانی «Obesitase» مشتق شده که به تدریج به obesity یا چاقی تبدیل شده که به معنی پرخوری است. به طورکلی چاقی به افزایش بیش از حد بافت چربی در بدن گفته میشود و به طور کلی زمانی ایجاد میشود که میزان انرِژی دریافتی بیش از میزان انرژی مصرفی باشد. چربی منبع انرژی بدن است. سلولها و بافتهای چربی عملکردهای متقاوتی در بدن دارند. مهمترین عملکرد سلولهای چربی که بیشتر در زیر پوست پراکنده هستند این است که به عنوان یک عامل محافظ در برابر ورود سرما و گرما به داخل بدن عمل میکنند، همچنین یکی دیگر از نقشهای بافت چربی ذخیره انرژی در بدن است. همانطور که گفته شد یکی از اجزای تشکیلدهنده وزن بدن «بافت چربی» است. مقدار طبیعی بافت چربی در بدن، در آقایان 12 تا 18 درصد وزن کل بدن را تشکیل میدهد و این مقدار در زنان 20 تا 30 درصد وزن آنها است. افزایش میزان تجمع چربی بدن در مردان بیش از 22 درصد از وزن کل بدن و در زنان بیش از 32درصد وزن کل بدن موجب چاقی میشود. با این وجود درباره چاقی هنوز ابعاد ناشناخته زیادی وجود دارد، اینکه چرا در بعضی از افراد چربی زیاد میشود و در بعضی تغییری نمیکند. به عبارت دیگر چرا بعضی چاق میشوند و بعضی چاق نمیشوند؟ پرسشی است که هنوز پاسخ کامل و شفافی به آن داده نشده زیرا سببشناسی پدیده چاقی از نظر روند بیماریزایی در بدن بسیار پیچیده است.
> آیا وزن بالا به معنای چاقی است؟
برخلاف تصور عامه که چاقی و اضافه وزن را یکی میدانند، هرگونه اضافه وزنی، چاقی تلقی نمیشود. برای مثال قسمت عمده توده بدنی افراد ورزشکار و کسانی که بدنسازی و وزنهبرداری کار میکنند و یا ورزشهای سنگین انجام میدهند، عضلات است. به عبارت دیگر افزایش وزن آنها به دلیل عضله است نه بافت چربی. پس این افراد چاق محسوب نمیشوند. البته عکس این وضعیت ممکن است در افراد مسن صادق باشد. به این صورت که ممکن است تجمع چربی در افراد مسن بیش از حد استاندارد باشد اما به علت کهولت و گذشت سن عضلات این افراد تحلیل رفته است بنابراین افزایش چربی باعث میشود که وزن با کاهش توده عضلانی متعادل شود. به عبارت دیگر میتوان گفت این افراد هم دچار چاقی هستند زیرا تجمع چربی در آنها افزایش یافته است. بنابراین چاقی افزایش چربی است، هر فرد چاق افزایش وزن دارد اما برعکس آن صادق نیست یعنی کسی که افزایش وزن دارد ممکن است چاق نباشد. تکنیکها و روشهای تعیین اضافه وزن خود بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی (WHO،) اضافه وزن و چاقی به عنوان تجمع غیرطبیعی یا بیش از اندازه چربی در بدن که سلامتی فرد را مختل میکند شناخته میشود، اما با چه معیارهایی چاقی اندازهگیری میشود؟ بهترین روش برای اندازهگیری میزان بافت چربی بدن، استفاده از دستگاههایی مثل MRI، سی تی اسکن، سنجش تراکم استخوان و... است که البته این دستگاهها به طور مشخص میزان چربی اجزای مختلف بدن را مشخص میکنند. مثلا با انجام سنجش تراکم استخوان میتوان وضعیت استخوان فرد، توده عضلانی، توده چربی و... را مشخص کرد و یا مثلا با انجام یک MRI از تمام بدن میتوان انتشار چربی را در داخل بدن و زیر پوست نشان داد. البته به دلیل هزینههای بالای این دستگاهها و در دسترس نبودن آنها در همه جا، از این روشها استفاده نمیشود و به همین دلیل معمولا برای سنجش چاقی از پارامترهایی مثل «تن سنجی» استفاده میشود که یکی از مهمترین پارامترهای تنسنجی شاخصی به نام «نمایه توده بدنی» (BMI) است. با استفاده از این فرمول؛ وزن (به کیلوگرم) تقسیم بر قد (بر حسب مترمربع) میتوان میزان اضافه وزن را محاسبه کرد. البته این شاخص توده بدن در دو مورد محدودیت دارد که یکی در ورزشکاران است که BMI آنها بالا است در حالی که آنها چاقی واقعی ندارند و از طرف دیگر در مورد افراد مسن چون نمایه توده بدن کم است و بیماران دچار تحلیل عضلانی میشوند، اضافه وزن آنها مشخص نمیشود و ممکن است BMI این افراد با وجود چاقی در حد طبیعی باشد. در هرصورت عدد به دست آمده از تقسیم وزن به مربع قد به ما میگوید فرد چاق هست یا نه؟ اضافه وزن دارد یا خیر؟ به این صورت که اگر عدد حاصله مساوی یا بیش از 30 کیلوگرم بر متر مربع باشد این فرد دچار چاقی است، اگر میزان آن بین 25 تا 30 باشد آن را به عنوان اضافه وزن تلقی کرده و اگر بین 20 تا 25 باشد افراد در وزن طبیعی بوده و کمتر از 20 دچار کمبود وزن هستند. اندازهگیری دور کمر نیز یکی دیگر از تکنیکهای تنسنجی است. یکی از فاکتورهای مهم در چاقی انتشار بافت چربی در بدن بخصوص در قسمتهای شکمی است، بنابراین به موازات اندازهگیری شاخص توده بدن از شاخص اندازهگیری «دور کمر» نیز استفاده میکنیم. اندازهگیری دور کمر به ما میگوید که آیا فرد دچار چاقی شکمی هست یا خیر، این چاقی نسبت به چاقیهای عمومی ارتباط بیشتری با بیماریهای قلبی و عروقی دارد زیرا نوع بافت چربی که در بافتهای شکمی جمع میشود فاکتورهای التهابی بیشتری از خود تولید میکنند که باعث تصلب شرائین میشود. طبق مطالعات انجام شده درایران اندازه دور کمر زنان و مردان بالغ با یکدیگر فرقی ندارد و آستانه تشخیص چاقی مرکزی یا شکمی 95 سانتیمتر است. بنابراین اگر در زنان و مردان ایرانی اندازه دور کمر بیش از 95 باشد این افراد دچار چاقی مرکزی هستند.
> علل چاقی
همانطورکه پیشتر عنوان شد امروزه جهان با اپیدمی اضافه وزن و چاقی مواجه است بهطوریکه طی بیست سال اخیر تعداد افراد مبتلا به اضافه وزن در جهان به بیش از
دو برابر افزایش یافته است. سببشناسی چاقی پیچیده است. عوامل متعددی مانند عوامل ژنتیکی، محیطی، رفتاری، فرهنگی، اقتصادی- اجتماعی، عادات غذایی و... در تجمع چربی در بدن و به نحوی در بروز چاقی در ارتباط هستند. متاسفانه ما در محیطی زندگی میکنیم که مواد چاقیزا در محیط فراوان هستند که این مواد حاصل آلایندههای محیطی، آلودگی هوا و سموم آزاد شده از کارخانجات صنعتی هستند و این عوامل باعث تکثیر سلولهای چربی و یا افزایش حجم سلول شده که در هر صورت منجر به چاقی میشود. به طور کلی چاقی فرآیندی است ناشی ازعدم تعادل بین دریافت و مصرف انرژی. به عبارت دیگر چاقی ره آورد ناخوشایند زندگی ماشینی و بیتحرکی است. به این صورت که به موازات افزایش انرژی دریافتی و خوردن مواد پر کالری مثل فست فود، نوشابههای قندی، شیرینیجات و غیره با کاهش تحرک و فعالیتهای فیزیکی افراد مواجه هستیم. بنابراین افراد به طرف چاقی و افزایش وزن سوق داده میشوند. فرآیند چاقی از نظر عملی به فیزیولوژی گرسنگی و سیری بدن بر میگردد. که این موضوعات نیز ناشی از فرآیندهایی است که میان دستگاه گوارش و هیپوتالاموس رخ میدهد. هیپوتالاموس در تنظیم احساسات گرسنگی و سیری نقش مهمی دارد. در هیپوتالاموس دو ناحیه خاص که بر غذای مصرفی تاثیر میگذارد، وجود دارد. اولین ناحیه هیپوتالاموس جانبی (Hypothalamus Laternal) است که فرمان خوردن را صادر میکند، ناحیه دوم هیپوتالاموس قدامی - میانی (Hypothalamus Venrtromedial) است که جلوی خوردن را میگیرد. در واقع ناحیه اول مرکز گرسنگی و ناحیه دوم مرکز سیری است که اختلال در این فرآیند میتواند موجب پرخوری و چاقی فرد شود. اصلاح عادات غذایی، گامی مهم برای مقابله با چاقی است که ریزه خواری یکی از موارد آن است. در کنار این مهم کارشناسان و مشاوران تغذیه نیز نقش بدخوری و کم تحرکی را در اضافه وزن ایرانیان مهمتر از پرخوری ارزیابی میکنند. افزایش مصرف غذاهای پرچربی و پرکالری، در کنار تغییر عادتهای غذایی، از جمله انتقال مهمترین وعده غذای روزانه به ساعتهای پایانی شب، نقش مهمی در افزایش وزن دارند. کاهش مصرف میوه و سبزی و کمترشدن فعالیت جسمی، به ویژه در کلانشهرها از عوامل دیگر چاقی اکثریت ایرانیان محسوب میشود. معضل چاقی کودکان نیز موضوعی است که نمیتوان و نباید آن را نادیده گرفت. براساس پیشبینی سازمان جهانی بهداشت (WHO) تا سال 2025 میلادی، 75میلیون کودک در جهان به چاقی مبتلا میشوند. کودکان چاق امروز چاقهای فردای ما را تشکیل میدهند. والدین باید توجه داشته باشند که از تغذیه بیش از حد فرزندان پرهیز کنند. زیرا کنترل چاقی که از دوران کودکی حاصل میشود در دوران بلوغ بسیار مشکل خواهد بود.
> بیماریهای چاقکننده را بشناسید
همانطور که پیشتر گفته شده، مرکز سیری و گرسنگی در غده هیپوتالاموس قرار دارد، بروز اختلال در عملکرد هیپوتالاموس بر اثر ضربه و آسیب دیدن جمجمه و یا رشد تومور ممکن است باعث افزایش گرسنگی، پرخوری و در نهایت اضافه وزن بیمار شود. علاوه بر این برخی بیماریها مثل کم کاری تیروئید، کوشینگ و بیماریهای که ریشه هورمونی دارند میتوانند چاقی ایجاد کنند.. همچنین یکسری از بیماریهای ژنتیکی که معمولا نادر هستند موجب چاقی میشوند به این صورت که در بدن یک ژن دخیل در تولید مواد خاصی که در مدار چاقی نقش داشته و یا مسئول کد نمودن ساختمان گیرندههای هورمونی در هیپوتالاموس است ممکن است دچار مشکل شود و این ژن بر مکانیزیم
سیری و گرسنگی بدن تاثیر زیادی داشته و منجر به چاقی شدید میشود که معمولا اینگونه چاقیها از دوران کودکی شروع میشوند. به هرحال مطالعات جامع در جوامع مختلف نشان میدهند مجموعهای از ژنها و عوامل محیطی در ایجاد اضافه وزن و بروز چاقی ایفای نقش میکنند که آلودگی هوا و آلایندههای محیطی و شیمیایی نیز یکی از عوامل موثر در بروز چاقی است. داروها نیز میتوانند یکی از علل چاقی باشند، مصرف بیرویه برخی داروها که برای درمان برخی بیماریها تجویز میشوند، در بروز چاقی تاثیرگذار است. برای مثال داروی «کورتون» که مصارف درمانی زیادی دارد، مصرف بیرویه آن یکی از عوامل چاقی است و باعث حالتی به نام گوشینگوئید میشود که شبیه به پر کاری غده فوق کلیه یا بیماری کوشینگ است. در بیش از 90 درصد بیماران چاقی علت قابل تشخیصی ندارد که به آن چاقی بدون علت میگوییم که ممکن است یکسری بیماریها ژنتیکی عامل آن باشد اما بیشترین علت چاقی به دلیل پرخوری و کم تحرکی است و 10 درصد هم ناشی از عوامل ژنتیکی و دارویی است.
> رد پای چاقی در بروز بسیاری از بیماریها
اگر جامعهشناسان «فقر» را عامل بروز بسیاری از آسیبهای اجتماعی معرفی میکنند به جرات میتوان گفت در دنیای پزشکی ردپای چاقی را میتوان در بسیاری از بیماریهای جسم و روان مشاهده کرد. طیف عوارض و تبعات چاقی گسترده است. پیامدهای چاقی از دو جنبه مورد توجه است که یکی برای خود فرد است به این صورت که معمولا افراد چاق تحرک کمتری دارند، زود خسته میشوند، تعریق بیشتر میکنند و کمتر در میان جمع و اجتماعات شرکت مینمایند و در نهایت این مسئله ممکن است منجر به «افسردگی» شود. بخش دیگرعوارض چاقی بر روی سلامت فرد تاثیرگذار است. به این صورت که یکسری بیماریها به دنبال چاقی ایجاد میشوند که از جمله این بیماریها، بیماریهای متابولیک هستند که خطر بروز بیماریهای قلبی-عروقی و دیابت و غیره را افزایش میدهد.
> چاقی؛ عمدهترین ریسک فاکتور ابتلا به دیابت
اپیدمی چاقی در دنیا علت عمده افزایش بروز دیابت نوع دوم شناخته میشود. دیابت به عنوان یک بیماری ناتوانکننده با عوارض مزمن و پرهزینه است که شیوع روزافزونش در جامعه امروز نگرانکننده است. به نحوی که فدراسیون بینالمللی دیابت شمار افراد مبتلا به دیابت را حدود 450 تا 500 میلیون نفر در دنیا میداند که اینها همان افراد چاقی هستند که در دنیا وجود دارند.
> چاقی؛ زمینه ساز بروز سکته
بعد از دیابت، دومین عارضه چاقی افزایش «چربی خون» است که این اختلال، زمینه را برای تصلب شرایین یا بسته شدن رگها فراهم میکند و در نهایت منجر به گرفتاری عروق قلب و مغز و شیوع سکتههای قلبی و مغزی در افراد چاق میشود و متاسفانه یکی از دلایل مرگ و میر افراد چاق، بیماریهای قلبی و عروقی است. همچنین چاقی میتواند منجر به اختلال در متابولیسم اسید اوریک شود. افزایش تولید اسیداوریک میتواند موجب ابتلای فرد چاق به بیماری «نقرس» گردد.
> چاقی و سرطان
واقعیت این است که در سایه زندگی ماشینی، کم تحرکی و غذاهای آماده و غیره، آمار شیوع سرطان در ایران و جهان افزایش یافته است. خطر بروز سرطان در افراد چاق 2 تا 3 برابر بیشتر از افراد معمولی است بر اساس تحقیقات انجام شده، امروزه تاثیر چاقی در بروز سرطانهای پروستات در مردان و آندومتر (رحم)، تخمدان و پستان در زنان و بسیار دیگری از سرطانها ثابت شده است.
> اختلال خواب و چاقی
یکی از کلیدهای سلامتی و موثر بر حفظ وزن بدن، برخورداری از خواب شبانه مناسب و آرام است. چاقی در سیستم تنفسی، باعث ایجاد آپنه تنفسی میشود. آپنههای تنفسی در هنگام خواب برای افراد چاق منجر به خرناس شده و این موضوع در طولانی مدت باعث افزایش فشار ریه و باعث نارسایی تنفسی میشود.
> چاقی و بیماریهای گوارشی
بیماری رفلاکس معدی- مری (GERD) یا برگشت اسید معده به داخل مری، یکی از شایعترین بیماریهای قرن حاضر میباشد که معمولا با نشانههای سوزش سردل، ترش کردن و برگشت محتویات معده به مری تشخیص داده میشود. درسیستم گوارشی، چاقی منجر به برگشت اسید معده به داخل مری شده و ممکن است التهاب معده ایجاد کند. ضمن اینکه این بیماری در آینده ریسک ابتلا به سرطان مری را افزایش میدهد.
> سنگ صفرا در کمین زنان چاق
کبد چرب از دیگر عوارض چاقی در سیستم گوارشی است که ممکن است باعث نارسایی کبد شود. همچنین در زنان شیوع سنگ صفرا میتواند از عوارض چاقی باشد. لازم به ذکر است که سنگ صفرا پنج زمینه دارد که زن بودن، داشتن سن بالای 40 سال، چاق بودن، زایمان زیاد و بور بودن از این موارد است.
> چاقی و نازایی
در دستگاه تولید مثل به خصوص در زنان، چاقی میتواند منجر به بروز پدیدهای به نام «سندرم تخمدان پلی کیستیک» شود که باعث پر مویی، افزایش جوش صورت، ریختن موی سر و نهایتا اختلال در تخمکگذاری میشود. زنان دچار این بیماری به دلیل منظم نبودن تخمکگذاری و عادتهای ماهیانه ممکن است دچار نازایی باشند که البته این نازایی، نازایی مطلق نیست چرا که با کاهش وزن و بهبود تخمکگذاری و تجویز برخی داروها قابل درمان است. چاقی نمیتواند باعث سقط جنین شود اما مادران باردار چاق از آنجایی که در معرض فشار خون هستند ممکن است در طول بارداری دچار مسمومیت حاملگی شوند.
> چاقی و مشکل آرتروز زودرس و پوکی استخوان
افراد چاق و سنگین وزن معمولا از درد زانوها شکایت دارند و گاهی اوقات راه رفتن برایشان سخت و دردآور میشود. یکی دیگر از مشکلات چاقی ابتلا به پدیده «آرتروز زودرس» است که به علت تحمل وزن زیاد، مفاصل اندام تحتانی به خصوص زانوها دچار آرتروز میشوند. این موضوع باعث تغییر فرم مفصل و درد هنگام راه رفتن میشود به این صورت که فرد چاق قادر به فعالیتهای ورزشی نخواهد بود، بنابراین کم تحرکی بیشتری دارند و این کم تحرکی باعث تشدید چاقی میشود. همچنین یکی دیگر از معضلات که در افراد چاق ممکن است دیده شود که از معضلات جامعه ماست، کمبود «ویتامین د» است و به همین دلیل افراد چاق بیشتر دچار نرمی استخوان و پوکی استخوان میشوند.
> پیشگیری مهمترین اصل در مقابله با چاقی
کارشناسان میگویند هزینههای چاقی رو به افزایش است و برای مقابله با این بحران باید استراتژیهایی در نظر گرفت که با ابعاد این معضل تناسب داشته باشند. یکی از استراتژیهای مقابله با چاقی توجه به مقوله «پیشگیری» است که گستره آن از درون خانوادهها تا سطح مدارس و جامعه و... است. تمام تلاشهای خانوادهها و سیاستگذاران سلامت باید در مرحله اول در راستای جلوگیری از بروز چاقی باشد و این نیازمند هماهنگی در کل جامعه است. برای مثال باید فعالیتهای فیزیکی افراد در روز افزایش یابد در این زمینه اقدام شهرداری در نصب تجهیزات ورزشی در پارکها بسیار خوب بود. وزارت آموزش و پرورش نیز با نظارت بر بوفههای مدارس نقش موثری در جلوگیری از چاقی دانشآموزان دارد. همچنین نقش خانواده نیز در جلوگیری از چاقی کودکان بسیار مهم است اینکه کودک را به تماشای تلویزیون و بازیهای رایانهای عادت ندهند، یکی از مشکلات امروز ما رایانه است که کودکان و بزرگسالان چندین ساعت کنار آن نشسته و تنقلات میخورند که اگر به طور مداوم باشد منجر به افزایش وزن خواهد شد.
> کم تحرکی مرگبارتر است یا چاقی؟
نتایج به دست آمده در یک بررسی جدید در انگلستان حاکی از آن است خطر مرگ ناشی از کم تحرکی دو برابر بیش از چاقی است. به گفته متخصصان انگلیسی، "مشاغل کم تحرک و پشت میزی هم در دنیای امروز به خودی خود فقر حرکتی به وجود میآورند و از نتایج دیگر آن، چاقی، به خصوص چاقی شکمی است که موجب میشود خانمها از اندام خود ناراضی باشند و این روی اعتماد به نفس آنها اثر میگذارد. علاوه بر این، چاقی شکمی از چاقی کلی خطرناکتر است و بیشتر موجب ناراحتیهای قلبی میشود. حال شما تصور کنید که همین مسئله، زمینه ساز رژیمهای لاغری غیر اصولی هم میتواند باشد. بنابراین یک سیکل معیوب شکل میگیرد که فرد دائما در معرض آسیبهای روحی و جسمی است. در این مطالعه تاکید شده است که انجام فعالیت ورزشی محدود حتی پیاده روی 30 الی 60 دقیقهای در طول روز در پیشگیری از کم تحرکی و خطرات ثانویه آن بسیار مفید است.
> تبلیغات داروهای ضد چاقی مبنای علمی ندارند
اگرچه بهترین راه برای درمان چاقی رژیم گرفتن و ورزش منظم است اما اضطراب و نگرانی افراد چاق از یک طرف وعدم آگاهی کافی در مورد روش مناسب برای کاهش وزن باعث میشود تا بیماران جذب تبلیغات سوء و مخرب ماهواره و اینترنت شوند غافل از اینکه آرزوی لاغرشدن و کاهش وزن با داروهای لاغری تبلیغ شده در ماهواره محقق نمیشود، بلکه افراد را دچار عوارض جبران ناپذیری میکند. در بعضی از موارد که افراد چاقی شدید دارند تنها با رژیم غذایی و فعالیتهای ورزشی نمیتوانند وزن خود را کم کنند لذا با تجویز پزشک از دارو استفاده میکنند. این داروها یا اشتها را کم میکنند و یا باعث دفع چربی از طریق دستگاه گوارش میشوند. در حال حاضر تعداد داروهایی که مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) بوده و تایید شده هستند از تعداد انگشتان دست کمتر هستند یعنی تعداد آنها بسیار محدود است این در حالی است که امروزه در عطاریها، شبکههای ماهوارهای و سایت ها، انواع و اقسام داروی ضدچاقی تبلیغ میشوند که هیچ کدام مبنای علمی ندارند و مصرف آنها با عوارض جانبی قابل توجهی همراه هستند.
> متوسط کاهش وزن چقدر است؟
کاهش وزن باید به تدریج انجام شود و بهترین روش درمان چاقی این است که بیمار حداقل در ماه یک تا دو کیلو وزن کم کند و کاهش وزن بیش از آن برای بیمار عوارض جانبی دارد اما یکی از مشکلات در کنترل چاقی این است که افراد چاق معمولا بعد از مدتی از برنامه کاهش وزن خسته میشوند و به علت دنبال نکردن این برنامه دوباره چاق میشوند که چاقی مجدد این افراد شدیدتر خواهد بود که این به دلیل تغییر و تحولات فیزیولوژیک بدن است که در حین کاهش وزن در مرکز اشتها صورت میگیرد به همین خاطر توصیه میکنیم که اگر بیماران تحت یک رژیم مطلوب و مورد تایید قرار گرفتند، هیچ گاه به صورت ناگهانی از ادامه آن خودداری نکنند و حتما تحت نظر متخصص باشد.
> جراحیهای ضدچاقی
جراحی روش دیگر درمان چاقی است. گاهی اوقات علیرغم مصرف دارو، فعالیتهای ورزشی و رژیم غذایی وزن بیمار کاهش نمییابد که در چنین مواردی نیاز به جراحی است ولی کسانی که بخواهند این جراحی را انجام دهند ابتدا باید تحت بررسی متخصص مربوطه قرار گرفته و حداقل به مدت شش ماه تا یکسال فعالیت ورزشی و رژیم غذایی داشته و داروهای ضد چاقی مصرف کنند و اگر بعد از این مدت مقدار مورد نظر کاهش وزن انجام نشد این بیماران کاندیدای عمل جراحی میشوند و توسط متخصصین جراحی تحت عمل قرار میگیرند.
> وزن ایده آل
نکته قابل توجه این است که بسیاری از افراد چاق انتظار دارند که به وزن ایده آل برسند یعنی وزنی که معادل قد آنها باشد اما از دید ما به عنوان پزشک اگر بتوانیم 10 درصد از وزن بدن بیماران چاق را کم کنیم میتوانیم از بروز بسیاری از عوارض چاقی جلوگیری نماییم.
> و کلام آخر
برای درمان چاقی و لاغر شدن میبایست تمرکز بر سلامتیتان باشد نه لاغرشدن. به جای تمرکز بر رژیم غذایی، تمرکزتان بر تغییر سبک زندگی به شیوهای جدید که سلامتی شما را بهبود بخشد و باعث حذف عاداتی که منجر به چاقی شما شده است گردد، برای کاهش وزن شما باید کالری بیشتری از آنچه دریافت میکنید بسوزانید، برای رسیدن به این هدف شما میتوانید با خوردن غذاهای سالم و کم کالری و افزایش تحرکتان کالری بیشتری از آنچه دریافت میکنید بسوزانید. به یاد داشته باشید که قدمهای کوچک و آهسته خیلی با ارزش هستند و آنها را نادیده نگیرید، کاهش 10 درصد از وزنتان میتواند روی سلامتی شما اثر داشته باشد. به یاد داشته باشید افرادی که تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی خود را به آهستگی انجام میدهند وبه این تغییرات پایبند هستند بیشتر از افراد دیگر شانس لاغر شدن دارند.
حسین دلشاد - فوق تخصص بیماریهای غدد داخلی و متابولیسم
نظر شما