پایگاه «میدل ایست مانیتور» ضمن انتشار این خبر نوشت: مقامات اسرائیل، دستور روسیه برای تعطیلی دفتر آژانس یهود، تلافی مسکو نسبت به حمایت تلآویو از اوکراین و غرب در جنگ است. اسرائیل میترسد که بحران فعلی در روابط با روسیه، شدت یابد. همین مسئله مقامات وزارت خارجه و دادگستری و شورای امنیت ملی اسرائیل را به دست و پا انداخته تا جلسات اضطراری تشکیل دهند. اسرائیل عملا در وضعیت مناسبی برای حل اختلافات با روسیه قرار ندارد و اساسا زمان طلایی برای حل مشکلات با مسکو را از دست داده است. با این همه، مقامات اسرائیل در حال انجام رایزنیهای فشرده با روسیه هستند تا مطمئن شوند که خدمات و فعالیتهای ضروریِ آژانس یهود به شهروندان اسرائیلی و یهودی همچنان در خاک روسیه ادامه پیدا میکند. شمار قابل توجهی از ساکنان اسرائیل (فلسطین اشغالی)، یهودیان روسی هستند. روسیه با اقدام خود در تعطیلی دفاتر آژانس یهود، ضربه محکمی را به روند مهاجرت یهودیان به اسرائیل وارد کرده و اسرائیل با نگرانیهای جدی رو به روست. روابط اسرائیل و روسیه هرگز مانند امروز بحرانی نبوده است.
از زمان آغاز جنگ اوکراین، «یائیر لاپید» نخستوزیر موقت و وزیر خارجه اسرائیل، مواضع سختگیرانهای را علیه روسیه اتخاذ کرده است. اسرائیل از اولین دولتهایی بود که به جبهه فشار غرب در جنگ علیه روسیه پیوست و روسیه را به «جنایات جنگی» در اوکراین متهم کرد. لاپید همچنین نقش ویژهای را در اتخاذ مواضع ضد روسییه در سازمان ملل متحد و قطعنامههای تصویب شده آن ایفا کرد. او از زمانی که نخستوزیری را در اختیار گرفته، با پوتین هیچ گفتوگویی نداشته و پوتین تماسی با وی برای تبریک گفتن به دلیل بر عهده گرفتن نخستوزیری نداشته است. بنابراین اقدام روسیه در بستن دفاتر آژانس یهود، صرفا با هدف انتقام گرفتن انجام شده است. امسال حدود 48 درصد از یهودیانی که به فلسطین اشغالی مهاجرت کردهاند، اهل روسیه بودهاند.
موضع اسرائیل در قبال جنگ اوکراین، تنها دلیل وقوع بحران در چارچوب روابط دوجانبه این رژیم با روسیه نیست. دلیل دیگر که البته در داخل اراضی اشغالی خیلی زیاد به آن پرداخته میشود مرتبط با تجاوزات گاه و بیگاه جاریِ تلآویو به سوریه مخصوصا در هفته اخیر است که منجر به تعطیلی فرودگاه بینالمللی دمشق شد. در عین حال، حمله به بندر طرطوس که در آن ناوگان دریایی روسیه نیز حضور دارد از جمله دیگر دلایل اوجگیری تنشها میان روسیه و اسرائیل بوده است.
اینکه در شرایط فعلی از وضعیت بحرانی در روابط اسرائیل و روسیه شگفتزده شویم، کاملا قابل درک است. این دو، زمانی از منافع متقابل و هماهنگی زیادی در مناسبات سود میبردند. مقامات اسرائیلی در سالهای اخیر سفرهای منظم و مکرری را به روسیه انجام دادند. در این راستا، از میان تمامی رهبران جهان، نخستوزیر سابق رژیم اسرائیل بنیامین نتانیاهو در فاصله میان سالهای 2016 تا 2020، بیش از بقیه از روسیه بازدید کرده است. چرخههای تصمیمسازی در اسرائیل پس از درک این واقعیت که نفوذ و قدرت آمریکا در منطقه خاورمیانه تضعیف شده، بهویژه پس از آنکه باراک اوباما به قدرت رسید و آمریکا از افغانستان و عراق عقبنشینی کرد، بر میزان و شدت ارتباطات خود با همتایان روسیشان افزودند. در واقع سیاستمداران اسرائیلی به این باور رسیدند که آمریکا با ترک منطقه خاورمیانه، خلأ بزرگی را در پشت سرِ خود باقی خواهد گذاشت. مسئلهای که اگر فکری به حال آن اندیشیده نشود، میتواند تبعات بسیار وخیمی را برای رژیم اسرائیل به همراه داشته باشد. اما هیچ یک از این موارد نتوانست مانع از این شود که اسرائیل در چارچوب جنگ اوکراین، جانبِ غرب را نگیرد. رویکردی که به نوعی در راستای مواضعِ مرتبط با جبههبندیهای سخت و غیرقابل انعطاف دوران جنگ سرد معنا و مفهوم پیدا میکند. به همین علت، روابط اسرائیل با روسیه به شدت به وخامت گراییده و هر چه جنگ اوکراین بیشتر ادامه پیدا کند، اسرائیل نباید هزینههای سنگینتری را بپردازد.
این تنشها در نهایت میتوانند به اولتیماتوم روسیه به اسرائیل مبنی بر اینکه اسرائیلیها حق ندارند جتهای جنگنده خود را وارد حریم هوایی سوریه کنند، ختم شود. اقدامی که اگر از سوی اسرائیلیها با بیتوجهی رو به ور شود، واکنش نظامی روسیه را به دنبال خواهد داشت.
بسیاری از اسرائیلیها معتقدند فقط یک معجزه میتواند روسیه را قانع کند تا از تصمیم خود مبنی بر تعطیلی دفاتر آژانس یهود عقبنشینی کند. روسیه ظاهرا سعی دارد تا روند اعزام مهاجران به اراضی اشغالی را نیز متوقف سازد. آنها شدیدا نگرانند که کار صرفا به تعطیل شدن دفاتر آژانس یهود در روسیه ختم نشود و دیگر نهادهای مرتبط با اسرائیل در روسیه نیز هدف اقدامات انتقامجویانه مشابه قرار گیرند.
نظر شما