صاحب‌خبر - نوائیان – امروز، ششم محرم، سالروز وفات عالم جلیل‌القدر و محدث بزرگ جهان اسلام، محمد بن حسین بن موسی، مشهور به «سید رضی» است. هر چند که نام او، بیش از هر چیز، با کتاب ارجمند «نهج‌البلاغه» پیوند دارد، اما باید توجه داشته‌باشیم که این امتیاز بزرگ، تنها بخشی از افتخارات سیدرضی است. او نه فقط در علم حدیث که در کلام، فقه و ادبیات نیز، سرآمد روزگار خود بود. دیوان اشعار او که به همت ابوحکیم المعلم گردآوری شده، دربرگیرنده شش هزار و 300 بیت شعر است که برخی از علمای صرف و نحو، آن‌ها را در زمره بهترین و برترین شاهکارهای ادبیات عرب قرار می‌دهند. سیدرضی در سال 359ق و در بغداد به دنیا آمد. نَسَب او با پنج واسطه، به امام موسی کاظم(ع) می‌رسید و نسبش از طرف مادری نیز، به وجود مقدس پیشوای چهارم، امام سجاد(ع) ختم می‌شد؛ از این نظر، سیدرضی یکی از سادات صاحب احترام در بغداد بود که بعد از پدرش، حسین بن موسی، در 20 سالگی به نقابت و ریاست آل‌ابی‌طالب در بغداد رسید. ابن‌ابی‌الحدید معتزلی در «شرح نهج‌البلاغه» به نقل از فخّار بن مُعد آورده‌است که شیخ مفید شبانگاه در خواب، وجود صاحب‌عظمت حضرت فاطمه زهرا(س) را دید که دست دو دُردانه هستی، حسنین(ع) را در حالی که کودک هستند، در دست گرفته و نزد شیخ آورده‌است و از او می‌خواهد که به این دو طفل، فقه بیاموزد. صبح روز بعد فاطمه بنت ناصر، مادر سیدرضی و سیدمرتضی، در حالی که دست آن دو را گرفته بود، وارد محل تدریس شیخ مفید شد و از او خواست به فرزندانش، فقه بیاموزد؛ به این ترتیب، خواب شیخ مفید تعبیر شد و علاوه بر آن، وی در تربیت این دو برادر سنگ تمام گذاشت. سیدرضی افزون بر شیخ مفید، نزد دانشمندان بزرگ آن روزگار، مانند محمد طبری، ابوعلی فارسی، قاضی سیرافی، قاضی عبدالجبار معتزلی، ابن نباته و سهل بن دیباجی نیز، به فراگیری دانش پرداخت و بعدها، در محل منزل شخصی‌اش، دارالعلمی تأسیس کرد که برخی از مورخان، آن را نخستین مدرسه علمیه در جهان اسلام می‌دانند. در این دارالعلم، طلاب افزون بر کسب دانش، از امتیاز مکان خواب و شهریه هم برخوردار بودند و سیدرضی، کتابخانه‌ای غنی را برای استفاده آن‌ها گردآورده بود. او بعد از اتمام برنامه تدریس روزانه، به کار تألیف مشغول می‌شد. نجاشی 12 کتاب را از آنِ سیدرضی دانسته که معروف‌ترین آن‌ها، نهج‌البلاغه است. سید این کتاب را با توجه به جایگاه بی‌بدیل امیرمؤمنان(ع) در بیان و کلام به رشته تحریر درآورد و هدف او از تدوین نهج‌البلاغه، معرفی اعجاز امام علی(ع) در این عرصه بود. با این حال، نهج‌البلاغه بعدها به اصلی‌ترین منبع سخنان مولی‌الموحدین(ع) در میان مسلمانان تبدیل شد. این کتاب در سال 400ق، حدود 6 سال قبل از درگذشت سیدرضی به اتمام رسید. از دیگر آثار وی می‌توان به «خصائص الأئمة»، «حقائق التنزیل»، «مجاز القرآن» و «الرسائل» اشاره کرد. سیدرضی عمری طولانی نداشت. او در ششم محرم سال 406ق / پنجم تیرماه سال 394ش، در حالی که حدود 46 سال از عُمرش گذشته‌بود، در محله «کَرْخ» بغداد، دارفانی را وداع گفت. برخی از مورخان معتقدند که پیکر وی را در خانه‌اش به خاک سپردند؛ اما امروزه، مقبره‌ای در کاظمین، منسوب به وی وجود دارد و اخباری مبنی بر دفن وی در کربلا و نیز، مکانی در استان دیالی عراق نیز، در دست است. طبق یک روایت که بیشتر مورخان به آن باور دارند، سیدمرتضی بعد از خراب شدن منزل سیدرضی در بغداد، پیکر وی را به کاظمین انتقال داد و در حرم مطهر امام موسی کاظم و امام جواد علیهما‌السلام به خاک سپرد.∎​