بالاخره چهارچوب هماهنگی عراق به نخستوزیری «محمد شیاع السودانی» رأی داد تا پس از 9ماه انسداد و گره سیاسی، این کشور باز شود و به گفته رسانههای این کشور، «فرزند وطن» به سکانداری دولت برسد. «محمد شیاع السودانی» سیاستمدار باتجربه و کهنهکار عراقی است که در وزارتخانههای مختلف در دولت نوری المالکی و حیدر العبادی سابقه اجرایی داشته است.
مهرماه ۱۴۰۰ بود که سرانجام انتخابات زودهنگام عراق پس از یک دوره ناآرامی و اعتراضات سراسری در عراق برگزار شد و علیرغم شکلگیری پارلمان جدید و مشخص شدن فراکسیون اکثریت، انتخاب نخستوزیر و رییسجمهور جدید با کشوقوسهای فراوان همراه شد. پس از اعلام نتایج، بسیاری از گروههای سیاسی معتقد به تقلب گسترده بودند تاجاییکه در ورودیهای منطقه سبز تحصن و درگیری رخ داد. کمیته هماهنگی شیعیان عراق موسوم به «الاطار التنسیقی» شامل احزاب و گروههای شیعه شامل ائتلاف الفتح، «دوله القانون»، «عصائب
راهل الحق» به اضافه «کتائب حزبالله» و دیگر جریانهای شیعی است که بیشترین انتقاد و اعتراض را به این نتایج داشت. برخی سیاستمداران عراقی نیز با تایید نفوذ امارات، انگلیس و آمریکا در انتخابات اخیر این کشور، فرضیه دستکاری و دخالت این طرفهای خارجی در نتایج انتخابات پارلمانی اخیر را تایید کردند. درنهایت کمیساریای انتخابات عراق پس از اعلام نتیجه اولیه در پاسخ به اعتراضات انتخاباتی اعلام کرد، هیچ تقلبی در انتخابات صورت نگرفته است. جریان صدر عراق طی این انتخابات، موفق شد با کسب ۷۳کرسی از اصل ۳۲۹کرسی پارلمانی در صدر قرار گیرد و پس از آن، ائتلاف سنی تقدم با ۳۷کرسی و ائتلاف دولة القانون با ۳۳کرسی، حزب دموکرات کردستان عراق با ۳۱کرسی، ائتلاف کردستان و ائتلاف الفتح به رهبری هادی العامری با ۱۷کرسی در رتبههای بعدی قرار گرفتند. جریان صدر به رهبری «سیدمقتدی الصدر» پس از اعلام نتایج نهایی انتخابات و باتوجهبه آنکه بیشترین کرسیهای پارلمان را بهدست آورده بودند، رایزنیها و تلاشهای خود را برای معرفی نخستوزیر و اعضای کابینه آغاز کردند. جریان صدر پس از چندماه تلاش سرانجام نتوانست کابینه را تشکیل دهد و در پی آن سیدمقتدی صدر ۲۶خردادماه ۱۴۰۱ بود که خروج خود را از فرایند سیاسی عراق اعلام کرد. سرانجام «محمد الحلبوسی»، رییس پارلمان عراق ۲۹خردادماه ۱۴۰۱ حکم استعفای تمامی اعضای جریان صدر را امضا کرد.
«حیدر العبادی» نخستوزیر پیشین و رییس ائتلاف النصر، «محمد شیاع السودانی» وزیر سابق، «اسعد العیدانی» استاندار بصره، «علی شکری» نماینده پیشین و مشاور رییسجمهور»، «نوری المالکی» نخستوزیر سابق و رییس ائتلاف دولة القانون، «هادی العامری» رییس ائتلاف الفتح و «قاسم الاعرجی» رییس ائتلاف الفتح ازجمله نامزدهای تصدی پست نخستوزیری معرفی شدند.
باتوجهبه حساسیتهای موجود و ضرورت انتخاب بهترین گزینه برای تصدی پست نخستوزیری عراق، چارچوب هماهنگی کمیته شیعیان، کمیتهای برای انتخاب نخستوزیر تشکیل داد. این کمیته شامل قیس الخزعلی، دبیرکل عصائب اهلالحق؛ سیدعمار حکیم، رهبر جریان حکمت ملی؛ همام الحمودی، رییس مجلس اعلای اسلامی عراق و عبدالساده الفریجی بود. این کمیته باتوجهبه تحولاتی که طی چند هفته پیش روی داد، سرانجام به دو نامزد رسید؛ «قاسم الاعرجی و محمد شیاع السودانی». سرانجام «قاسم الاعرجی»، مشاور امنیت ملی عراق روز دوشنبه (سوم مردادماه) با انتشار بیانیهای از نامزدی پست نخستوزیری این کشور رسما کنارهگیری کرد. پیش از این نوری المالکی و هادی العامری انصراف خود را از نامزدی در این زمینه اعلام کرده بودند. الاعرجی با انتشار بیانیهای گفت که 9ماه است که روند سیاسی عراق شاهد انسداد بوده که به منافع مردم و کشور لطمه زده است.
پس از آن، اعضای کمیته شیعیان موسوم به «الاطار التنسیقی» (چارچوب هماهنگی) بعدازظهر روز دوشنبه (سوم مردادماه) نشستی در منزل هادی العامری، رییس ائتلاف الفتح برگزار کردند. براساس گزارش منابع خبری، السودانی در این نشست به ارائه برنامههای دولت آتی خود پرداخت. چارچوب هماهنگی نیز پس از شنیدن برنامههای وی، با اجماع اعضا، بر سر تصدی منصب نخستوزیری محمد شیاع السودانی به توافق رسیدهاند.
محمد السودانی که پس از سقوط رژیم صدام، دیکتاتور سابق عراق، مناصب و پستهای متعددی در کابینههای مختلف عراق داشته، از سوابق اجرایی و تجربههای گستردهای بهره میبرد. وی که متولد ۱۹۷۰میلادی در استان میسان (استانی در شرق عراق و هممرز با ایران) است، دارای مدرک کارشناسی علوم کشاورزی از دانشگاه بغداد است. وی دبیرکل جریان «الفراتین» بوده و در سال۲۰۰۴ بهعنوان قائممقام شهر العمارة (مرکز استان میسان) انتخاب شد. السودانی از تجربههای سیاسی و اجرایی گستردهای برخوردار است و بسیاری از مردم عراق السودانی را فردی سادهزیست میدانند. توانمندیهای این سیاستمدار عراقی سبب شد تا وی در سال۲۰۰۵ و تنها دو سال پس از سقوط رژیم سابق، بهعنوان استاندار میسان معرفی شود. وی در سال۲۰۱۰ وزیر حقوقبشر عراق شد و در سال۲۰۱۱ بهعنوان رییس کمیسیون عالی عدالت و بازرسی این کشور معرفی شد. السودانی در سال۲۰۱۳ وزیر کشاورزی عراق شد و در سال۲۰۱۴ سکان وزارت مهاجرت و مهاجران عراق نیز به وی داده شد. این سیاستمدار عراقی در سال۲۰۱۵ بهعنوان وزیر تجارت عراق معرفی شد و در سال۲۰۱۶ نیز وزیر صنایع عراق شد. پنجشنبه این هفته قرار است که «محمد شیاع السودانی» در پارلمان عراق بهعنوان نامزد تصدی پست ریاستجمهوری عراق معرفی شود.
باتوجهبه آنکه به احتمال زیاد محمد شیاع السودانی بهعنوان نخستوزیر بعدی عراق معرفی شود، احزاب و شخصیتهای سیاسی مختلفی حمایت خود را از این چهره سیاسی برجسته و کهنهکار عراقی اعلام کردند. بسیاری از مردم عراق، محمد الشیاع السودانی را فردی سادهزیست از مردم جنوب عراق دانسته و وی را فرزند وطن معرفی میکنند.
نکتهای که لازم به ذکر است، اینکه تا وقتی رییسجمهور انتخاب نشده، نخستوزیر معرفی نمیشود و باتوجهبه اختلافات بین اتحادیه میهنی و حزب دموکرات کردستان، ابتدا باید تکلیف ریاستجمهوری مشخص شود و سپس السودانی برای رأی اعتماد به مجلس معرفی شود. به روایت رسانه های عراق، السودانی فردی به شدت مصمم ودارای دیسیپلین اداری بوده و قصد دارد تحولات جدی در عراق ایجاد کند؛ زیرا در دولت مصطفی کاظمی نیروهای وابسته به غرب و بعثیهای سابق تا حد زیادی قدرت گرفتند؛ تاآنجاکه خالد فرزند سلطان هاشم احمد، آخرین وزیر دفاع حکومت صدام از حوزه نینوا (اهلسنت) به پارلمان راه یافت. در صورت انتخاب سودانی، بحث اخراج نیروهای آمریکایی و ترکی از عراق جدی میشود. تحلیلگران معتقدند، انتخاب شیاع السودانی در روابط بینالملل، عراق را به ایران و چین نزدیکتر خواهد کرد.