گروه اقتصادی-رجانیوز: اجرای آزمایشی طرح هوشمندسازی یارانه آرد در استان زنجان کلید خورد و حالا در چندین استان کشور ادامه پیدا کرده است تا در آینده به صورت فراگیر انجام شود. در طرح کارتخوان هوشمند، میزان پخت نان در نانوایی‌ها به طور کامل مشخص است و مطابق با آن آرد مصرفی تعیین میشود. دولت با هدف مدیریت مصرف نان و گندم قصد دارد این طرح را در تمامی استان‌ها اجرا کند تا به این واسطه صرفه‌جویی در مصرف گندم و آرد کشور اتفاق بیفتد.
علیقلی ایمانی مدیرعامل بنیاد گندمکاران کشور اعلام کرده است با اصلاح یارانه نان و تکمیل طرح نصب کارتخوان‌های هوشمند در نانوایی‌ها حدود 2 میلیون تن در نیاز به آرد صرفه‌جویی خواهد شد. این در حالی است که همه نیاز کشور به گندم از بخش صنف صنعت تا خبازی 11.5 میلیون تن است و با اصلاح یارانه نان، میزان مصرف گندم در کشور به 9.5 میلیون تن خواهد رسید که در این صورت 2 میلیون تن از مصرف گندم کشور کم میشود.
پیش‌تر نیز محمد جلال، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرده بود که با اجرای طرح یارانه نان، حدود ۳۰ درصد مصرف گندم کشور از طریق نان مصرفی مردم کاهش خواهد یافت که سالانه حدود یک و نیم میلیارد یورو صرفه‌جویی را در پی خواهد داشت. در شرایطی که دولت با کسری بودجه جدی در بخش بودجه عمومی روبه‌رو است، این میزان صرفه‌جویی می‌تواند صرف امور جاری کشور یا تکمیل پروژه‌های عمرانی شود. اگرچه در ابتدای اجرای طرح هوشمندسازی فروش نان شایعات بی اساسی مبنی بر تغییر قیمت نان و محدودیت در تعداد خرید آن مطرح شده بود، اما دولت در واقع با نصب کارتخوان‌های هوشمند در نانوایی‌ها، به دنبال آن است که به نانواها بر اساس میزان نانی که می‌‌فروشند، یارانه بدهد. واردات گندم در سال گذشته 7 میلیون تن بود اما با درنظر گرفتن افزایش تولید در سال جاری در قیاس با سال قبل، پیش بینی میشود واردات گندم کمتر از سال قبل به کشور انجام بگیرد. طبق برآوردهای انجام‌گرفته خرید تضمینی گندم امسال به حدود 7 میلیون تن می‌‌رسد، در شرایطی که کشور به حدود دو میلیون تن ذخایر استراتژیک گندم هم نیازمند است که حدود 3.5 میلیون تن گندم به کشور وارد خواهد شد.
حذف قاچاق آرد به خارج از کشور، اصلاح پخت نان و کاهش ضایعات ۳۰ تا ۳۵ درصدی آن، کاهش میزان واردات ۶میلیون تنی گندم، جلوگیری از خروج دلار و مقابله با بحران کمبود گندم، حذف یا کاهش شکاف قیمت آرد دولتی و آزاد و ایجاد فضای رقابتی بین نانوایان برای کاهش قیمت نان و عرضه کیفی‌تر آن بخشی از مزایای اصلاح یارانه آرد است.
کاهش قاچاق گندم
شکاف قیمت آرد دولتی و آزاد در سالیان گذشته زمینه‌ساز قاچاق آرد شده و قوت غالب مردم را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده که این موضوع در درازمدت به یک معضل اقتصادی مبدل شد و دولت را بر آن داشت تا با حذف یارانه آرد، اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان و تجهیز نانوایی‌ها به کارتخوان هوشمند را در دستور کار قرار دهد.
پیش‌بینی میشود با اجرای طرح هوشمندسازی، میزان واردات گندم کشور 50 درصد کاهش یابد. در طرح هوشمندسازی فروش نان قیمت هر کیلو آرد برای نانوا 16 هزار و 500 تومان محاسبه میشود که اختلاف قیمتی با بخش‌های دیگر یا بازار آزاد ندارد. در نتیجه جلوی فروش آرد دولتی در بازار آزاد و قاچاق آن گرفته میشود. با این سازوکار یارانه نان به هدف اصابت میکند و جلوی قاچاق آرد دولتی از کشور گرفته میشود.
افزایش کیفیت نان
یکی از اهداف اجرای طرح هوشمندسازی نان، بالا بردن کیفیت نان به واسطه ایجاد رقابت در بین نانوایان و کسب درآمد برمبنای فروش خواهد بود. در شرایط فعلی آرد با قیمت نازل در اختیار نانوا قرار می‌‌گیرد و نانوا هم انگیزه‌ای برای ارتقای کیفیت نان ندارد، در حالی که با هوشمندسازی یارانه نان، یارانه نانوا از طریق فروش دستگاه پوز تعلق می‌‌گیرد که براین اساس نانوا برای کسب درآمد بیشتر در جهت کیفی‌سازی نان تلاش میکند که در نتیجه این امر کاهش ضایعات و بهینه کردن مصرف گندم را به همراه دارد. متولیان اجرای طرح هوشمندسازی یارانه نان معتقدند با اجرایی شدن کارتخوان هوشمند در نانوایی‌ها و در پی آن خرید نان متناسب با مصرف خانوار، میزان دورریز نان از رقم‌های پیشین به مراتب کمتر هم خواهد شد.
یارانه ۱۴ هزار تومانی برای هر کیلو آرد
کشور ما در یک سال اخیر حدود ۶۰ درصد از گندم خود را وارد و ۴۰ درصد را نیز با مکانیسم خرید تضمینی از کشاورزان خریداری کرده است. هزینه تمام شده هر کیلوگرم آرد با احتساب هزینه خرید تضمینی گندم یا هزینه واردات گندم و نیز هزینه‌های حمل و نگهداری در حدود ۱۵ هزار تومان برای دولت برآورد میشود درحالی که دولت اکنون هرکیلوگرم آرد را به نانوایی‌های سنتی به نرخ ۶۵۰ تومان برای غیرآزادپزها، ۹۰۰ تومان برای آزادپزها و 16 هزار تومان به صنف و صنعت و فانتزی پزها تحویل می‌دهد.
دولت در عمل به ازای هرکیلوگرم آرد یارانه‌ای در حدود ۱۴ هزار تومان برای نانوایی‌های غیرآزادپز و آزادپز یارانه پرداخت میکند که رقم بالایی محسوب میشود. از سوی دیگر جهش قیمت جهانی گندم در چند ماه اخیر با بروز جنگ هم مزید بر علت شده تا گندم‌های وارداتی قیمت بالاتری داشته باشند. بنابراین با اجرای هوشمندسازی فروش نان و صرفه‌جویی 2 میلیون تنی در مصرف گندم کشور، صرفه‌جویی ارزی هم برای کشور به همراه خواهد داشت.
منبع: روزنامه ایران