بازار؛ گروه بین الملل: اولین سفر بایدن به منطقه با سفر به اسرائیل کلید خورد و در ادامه وی وارد عربستان می شود. هدف از این سفر ایجاد سامانه دفاع مشترک هوایی با رهبری آمریکا و حضور اسرائیل و برخی کشورهای عربی، تلاش برای عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل و کوشش برای جلب رضایت عربستان به افزایش تولید نفت عنوان شده است.

در سفر بایدن به عربستان سعودی سه هدف اصلی وجود دارد؛ سیاست اعلامی و رسمی آمریکا بهبود روابط عربستان و آمریکا به صورت کلی است اما از تحلیل شرایط موجود در روابط دو کشور می‌توان این برداشت را داشت که در شرایط موجود و در فضای روابط فعلی عربستان و آمریکا مهمترین هدف بایدن از این سفر متقاعد کردن عربستان سعودی است تا تولید نفت خود را افزایش دهد و به بازار انرژی کمک کند چون این بازار جهانی تحت تأثیر تحریم روسیه قرار دارد و آمریکا می‌خواهد شرایط را تغییر دهد. قیمت نفت و گاز بالا رفته و این وضعیت در داخل آمریکا و اروپا تأثیر گذاشته و تورم را به عدد بی‌سابقه ۹ درصد رسانده است که در ۴۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. از طرفی افزایش قیمت سوخت موجب نارضایتی شده است. قیمت پنج دلار برای هر گالن بنزین، برای آمریکایی‌ها سنگین است.

دومین هدف آمریکا این است که با عربستان سعودی قراردادهای جدیدی ببندد و سلاح‌های بیشتری بفروشند و رونقی بر وضعیت شرکت‌های تولید کننده سلاح در آمریکا بدهند. این موارد درحالی است که بایدن به دلیل سیاست‌های آل سعود در یمن و قتل خاشقچی به شدت به عربستان انتقاد می‌کرد اما امروز همه‌چیز را فراموش کرده و به سمت عمل‌گرایی رفته است.

سومین هدف تعیین تکلیف در مورد جنگ یمن است؛ اکنون آتش‌بس برقرار شده اما دولت فراگیری در یمن تشکیل نشده است و حتی در سیاست رسمی بایدن که فشار بر عربستان برای خروج از یمن بود امروز با بی‌تفاوتی آمریکا روبه‌رو هستیم، در این بین حتماً در مورد برجام و ایران نیز گفت‌وگو خواهد شد.

خبرنگار بازار در گفتگو با پروفسور «ویلیام بیمن» استاد دانشگاه مینه سوتا آمریکا به بررسی این سفر پرداخته است که در ادامه می خوانید.

پروفسور ویلیام اورمان بیمن (William O. Beeman) استاد دانشگاه مینه سوتا است. وی همچنین از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۸ ریاست بخش خاورمیانه انجمن مردم شناسی آمریکا را برعهده داشته است. بیمن پیشتر مدیر گروه مطالعات خاورمیانه در دانشگاه براون (Brown) در ایالت رودآیلند و استاد مردم شناسی و مطالعات آسیای شرقی این دانشگاه نیز بود. وی دکترای مردم شناسی را از دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۷۶ دریافت کرد و به خاطر نوشتن چندین جلد کتاب و بیش از ۱۰۰ مقاله علمی در مورد پویش های ارتباطات در ایالات متحده، ایران و غیره بسیار مشهور است.

*در حالی که عنوان می شد سیاست آمریکا در خصوص خلیج فارس به دلیل مهار چین دچار تغییر شده، شاهد اهمیت نفت بعد از جنگ اوکراین هستیم. آیا شما با این استدلال موافق هستید؟
بله، نفت خلیج فارس به مقدار بسیار بیشتری به چین ارسال می شود، اما نفت روسیه نیز با تخفیف به چین فروخته می شود. در ماه مارس، بر اساس داده ها و محاسبات شرکت مشاوره، صادرات ایران به چین بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار بشکه در روز برآورد شده است. روسیه قیمت جهانی را تا حد زیادی کاهش داده است و به نظر می رسد این امر توانایی صادرات ایران به چین را کاهش داده است.

*سفر بایدن به منطقه تلاشی برای یافتن راهی برای کاهش قیت نفت با همکاری عربستان است. آیا این اتفاق خواهد افتاد؟
شکی نیست که صادرات روسیه به چین نیاز بازار نفت را کاهش داده است، به این معنی که عربستان سعودی (و ایران و سایر کشورهای خلیج فارس) نفت کمتری به چین می فروشند. این بدون شک یکی از موضوعاتی است که در سفر بایدن به عربستان سعودی به آن پرداخته شود. مکانیسم های زیادی وجود دارد که می تواند این کار را انجام دهد. ساده ترین کار برای عربستان سعودی افزایش تولید نفت و کاهش موثر قیمت نفت است. با این حال، چین مشتاق است «ایران را تحت نفوذ خود قرار دهد» و یکی از راه‌های انجام این کار، تثبیت خرید منظم نفت ایران است. از آنجایی که ایران بازارهای کمی دارد، این یک استراتژی سیاسی موثر از سوی چین است.

* آمریکا در تلاش است تا عربستان را ترغیب به «کودتا» علیه روسیه با خروج از توافق «اوپک پلاس» و متعاقبا افزایش تولید نفت برای بهبود قیمت‌ آن در کشورهای غربی کند. آیا این موضوع اتفاق می افتد؟
بله، ایالات متحده از عربستان سعودی می خواهد که به کاهش فروش نفت روسیه کمک کند تا بتواند اقتصاد روسیه را فلج کند و همزمان قیمت نفت را در سرتاسر جهان کاهش دهد. مشخص نیست که عربستان سعودی مایل به انجام این کار باشد. با این حال قیمت نفت خام در آستانه این جلسه کاهش یافته است، زیرا خریداران در بازار آتی انتظار دارند کاری انجام شود.

*سفر بایدن به منطقه چه تاثیری بر مذاکرات هسته ای با ایران خواهد داشت؟
ما فقط دیدیم که اسرائیل اساساً موضع قبلی خود را که در آن از برجام حمایت می کرد، تغییر داده است. موضع فعلی آنها، عمدتاً به عنوان درخواستی برای مردم در زمان آشفتگی سیاسی واقعی، این است که برنامه هسته ای ایران باید با ترکیبی از تحریم های اقتصادی و عملیات نظامی محدود شود - این موضع نتانیاهو است.

بایدن همچنان تاکید می کند که دیپلماسی تنها راه ثبات در منطقه است. با توجه به بی ثباتی سیاست داخلی اسرائیل، ارزیابی اهمیت موضع اسرائیل دشوار است. صادقانه بگویم، من معتقدم که این موضعی برای اهداف داخلی است، مانند زمانی که نتانیاهو در قدرت بود. غیرقابل تصور نیست که نتانیاهو یک بار دیگر نخست وزیر شود، و من معتقدم که همه سیاستمداران اسرائیلی این را می دانند و شرط های خود را روی ایران مخفی می کنند. «نرم» بودن نسبت به ایران از منظر سیاست اسرائیل فرمولی برای شکست در انتخابات آینده است.

* آیا این سفر بر مذاکرات ایران و عربستان تاثیرگذار خواهد بود؟
در واقع، روابط ایران با عربستان سعودی در یک سال گذشته رو به بهبود بوده است. مشخص نیست که این در رابطه با روابط آمریکا با ایران به چه معناست. دولت ترامپ در تلاش بود تا روابط نزدیکتر بین ایران و عربستان سعودی (و سایر کشورهای خلیج فارس) را از بین ببرد.

هیچ نشانه ای وجود ندارد که بایدن به این سیاست افراطی ادامه می دهد. اما اگر بایدن دولت عربستان سعودی را تشویق کند که حتی به ایران نزدیک‌تر شود، تعجب می‌کنم. با این حال، بایدن و تیم او ممکن است این احتمال را ببینند که بهبود روابط عربستان سعودی و ایران می‌تواند شانس یافتن راهی برای متقاعد کردن ایران برای مصالحه در برجام را افزایش دهد.