سربرنیتسا/ خبرگزاری آناتولی
جسد 50 قربانی دیگر نسل کشی سربرنیتسا که در ژوئیه 1995 در شرق بوسنی و هرزگوین رخ داده، شناسایی شده و امروز طی مراسمی به خاک سپرده می‌شوند.
مراسم گرامیداشت یاد قربانیان نسل‌کشی سربرنیتسا که بزرگترین فاجعه انسانی اروپا پس از جنگ جهانی دوم محسوب می‌شود، نیز برگزار خواهد شد.
جوان‌ترین قربانی که امروز به خاک سپرده می‌شود، سلیم مصطفیچ 16 ساله و مسن‌ترین آنها نیز حسین کردزیچ 59 ساله است.
به این ترتیب شمار قربانیان دفن شده نسل‌کشی سربرنیتسا به 6 هزار و 721 نفر افزایش می‌یابد.
- نسل‌کشی چگونه آغاز شد؟
غیرنظامیان بوسنی، پس از اشغال شهر سربرنیتسا توسط صربها به فرماندهی ژنرال راتکو ملادیچ در 11 ژوئیه 1995، درحالی به نیروهای هلندی وابسته به نیروهای حافظ صلح سازمان ملل پناه آورده بودند که توسط سربازان هلند به صربها تحویل داده شدند.
ملادیچ در اظهارات خود در آستانه عید صربها گفته بود که این شهر را به ملت صرب هدیه می‌کنم. در نهایت زمان آن فرا رسید که از ترک‌ها (اصطلاحی که برای مسلمانان آن منطقه استفاده می‌شود) در این سرزمین انتقام بگیریم.
ملادیچ به دلیل کشتار بیش از 8 هزار بوسنیایی مسلمان در سربرنیتسا در 11 جولای 1995 از سوی دادگاه بین‌المللی جرایم جنگی لاهه به حبس ابد محکوم شد.
در این کشتار بیش از 8 هزار و 372 بوسنیایی کشته شدند، بسیاری از زنان و کودکان از خانه‌هایشان آواره شدند.
- مسیر مرگ
در پی سقوط سربرنیتسا بخشی از جمعیت مسلمان شهر به سربازان هلندی که در کارخانه قدیمی باتری سازی در مقابل مزار شهدای کنونی واقع شده پناه برده و بخشی دیگر نیز به منطقه تحت کنترل سربازان بوسنیایی که راه جنگلی بود، می‌گریزند.
اما هر دو گروه سرنوشت مشابهی را تجربه می‌کنند. راه جنگلی به دلیل قتل‌عام‌های گسترده‌ای که در آن رخ داده، در میان مردم به نام « مسیر مرگ» شناخته می‌شود، راهی که هزاران نفر اسیر دام سربازان صربستانی شده و جان خود را از دست دادند.
مردمی که به سربازان هلندی پناه برده بودند، شب اول در محل کارخانه قدیمی اسکان می‌یابند اما سربازان صربستانی که برای بازرسی به آنجا می‌روند خودسرانه اقدام به بازداشت برخی از مردان می‌کنند.
روز بعد سربازان صربستانی که بیرون از اردوگاه منتظر بودند، از بین خانواده‌هایی که مشغول سوار شدن به اتوبوس بودند، مردان را جدا کرده و به قتل رساندند، سپس در گورهای دسته جمعی دفن کردند. این در حالیست که زنان و کودکان این قربانیان سال‌‌ها دور از خانه‌های خود در تبعید به سر بردند.
- حکم نسل‌کشی و جنایتکاران آن
دیوان بین‌المللی دادگستری ( لاهه) در سال 2007 براساس شواهد و مدارک دادگاه بین‌المللی کیفری یوگسلاوی سابق با صدور حکمی، حوادثی که در سربرنیتسا و حومه آن رخ داد را «نسل‌کشی» اعلام کرد.
دادگاه بین المللی کیفری «یوگسلاوی سابق» در لاهه هلند، نوامبر گذشته ژنرال راتکو ملادیچ را به جرم قتل هزاران غیرنظامی بوسنیایی مجرم شناخته و به حبس ابد محکوم کرد.
این دادگاه همچنین رادوان کاراجیچ، رهبر پیشین صرب‌های بوسنی را به اتهام 10 جنایت جداگانه از جمله کشتار جمعی به 40 سال زندان محکوم کرده بود.
رادیسلاو کرستیج، یکی از ژنرال‌های سابق صرب به جرم نسل‌کشی به 35 سال، یدویه باژوویچ به 15 سال، دراگو نیکولیچ به 35 سال، لیبومیر بوروژانین به 17 سال، وینکو پاندوریجی به 13 سال، رادیوژه میلتیج به 19 سال، میلان گورو به 5 سال، ویادین پوپویچ و لیوبیسا بئارا نیز به حبس ابد محکوم شدند.
همچنین میلوراد تربیچ به جرم قتل‌عام بالغ بر هزار غیرنظامی در 13 جولای 1995 از سوی دادگاه بوسنی و هرزگوین به 30 سال حبس محکوم شد.
در جریان پرونده‌های سربرنیتسا که در دادگاههای مختلف بررسی شد، 45 صرب در مجموع به 699 سال حبس محکوم شدند.
اسلوبودان میلوسویچ، رئیس جمهور یوگسلاوی سابق نیز به نسل کشی محکوم شد اما در حالی که پرونده وی در دادگاه بین المللی کیفری «یوگسلاوی سابق» در لاهه هلند در جریان بود، در زندان جان باخت.
∎