نخستوزیر سابق ژاپن، دیروز جمعه، در شهر نارا در جنوبغربی این کشور هدف شلیک گلوله قرار گرفت. هرچند در گزارشهای اولیه حال نخستوزیر سابق وخیم گزارش شده بوده اما پس از ساعاتی خبر فوت او اعلام شد. او به مرد اقتصادی و اشتغالزایی ژاپن و عنوان رکورددار رهبری در سرزمین ساموراییها شناخته میشد. حال باید دید با فوت آبه، انتخابات پارلمانی روز یکشنبه این کشور به چه سرانجامی دست پیدا میکند؛ امیدواری در زندگی یا سرخوردگی در سیاست.
خبرگزاری کیودو، ظهر دیروز گزارش داد، رهبر سابق ژاپن در حال سخنرانی در یک کارزار انتخاباتی بود که صدای گلوله شنیده شد و آبه از ناحیه گردن هدف گلوله قرار گرفت. اما خبرگزاری آسوشیتدپرس مینویسد که او هنگام سقوط بر زمین دست بر سینه خود میگذارد و در همان حال پیراهن وی مملو از خون میشود.
آنگونه که در خبرها آمده است، آبه از پشت سر با یک اسلحه دستساز خانگی هدف قرار گرفته است و تصویری از سلاحی که وی با آن ترور شد دیروز در شبکههای مجازی منتشر شده است.
آبه زلنسکی را مقصر جنگ اوکراین دانست
با هدف قرارگرفتن آبه، خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت که قلب نخستوزیر سابق بهراحتی نتوانست خون پمپاژ کند و همین مساله گمانهزنیها را نسبتبه مرگ وی افزایش داده است؛ بنابراین گزارشها، مظنون به ترور نخستوزیر سابق ژاپن مردی ۴۰ساله به نام تتسویا یاماگامی است که برای شلیک از تفنگ ساچمهای بهینهسازیشده استفاده کرده است. طبق قوانین ژاپن، این تنها سلاحی است که یک غیرنظامی میتواند داشته باشد. ضمن اینکه هنوز از انگیزه ضارب خبری در دست نیست.
در تصاویری که در شبکههای اجتماعی منتشرشده تصویر فرد ضارب هنگام سخنرانی آبه دیده میشد. ضارب در تصاویر منتشرشده فردی است که در کنار پرچم و پشت به جمعیت به حالت دستبهکمر ایستاده بود و در انتظار موقعیت مناسب برای شلیک بود.
به نوشته نیویورکتایمز، آبه پیش از زخمی شدن در روز جمعه، در یک رویداد تبلیغاتی در نارا سخنرانی میکرد و از رأیدهندگان خواست که از حزب او در انتخابات پارلمانی روز یکشنبه حمایت کنند.
سخنرانیهایی مانند سخنرانی آبه در ۲۰روز قبل از انتخابات معمول است؛ تنها دورهای که تبلیغات انتخاباتی مجاز است. حضور پلیس در اطراف سیاستمداران مشهوری مانند آبه امری عادی است اما اختلالات و خشونت از هر نوع بسیار نادر است.
درهمینحال خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره سوابق ترور و اتفاقات مشابه نوشت: در سال۲۰۰۷ سرگرد ناکازاکی ازسوی یک گنگستر یاکوزا مورد اصابت گلوله قرار گرفت و کشته شد.
همچنین رییس حزب سوسیالیست ژاپن طی یک سخنرانی در سال۱۹۶۰ ازسوی یک جوان راستگرا با شمشیر کوتاه سامورایی ترور شد.
در همین راستا، نیویورکتایمز نوشت: طبق آمار آژانس پلیس ملی ژاپن، در سال۲۰۲۱، تنها ۱۰مورد تیراندازی در ژاپن گزارش شده که منجر به مرگ، جراحت یا خسارت مالی شده است. از این حوادث مربوط به اسلحه، تنها یک نفر کشته و چهار نفر زخمی شدند.
مقامات ژاپنی گفتند که همه مبارزات انتخاباتی پس از تیراندازی بهطور موقت به حالت تعلیق درآمده است.
نگاهی به زندگی سیاسی آبه
هفتم شهریورماه سال۱۳۹۹ بود که شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن اعلام کرد از سمت خود بهدلیل برخی مشکلات جسمانی استعفا میکند. آبه رکورد طولانیترین مدتزمان رهبری در تاریخ ژاپن را دارد. او حدود هشت سال بهعنوان نخستوزیر ژاپن خدمت کرد و در طول این مدت ناظر بر روند بازیابی کشورش از بحرانهای مختلف اعم از زلزله، سونامی و فاجعه هستهای بوده است.
آبه در اواخر دوران کاری خود با کاهش محبوبیت روبهرو شد و نارضایتی از او در میان ژاپنیها به بالاترین حد طی دومین دور نخستوزیریاش رسیده بود.
شینزو آبه در سال۲۰۰۶ به این سمت برگزیده شده بود. آبه جانشین «جونیچیرو کویزومی» شد که پس از پنج سال تصدی سمت نخستوزیری و رهبری حزب لیبرالدموکرات از این دو مقام کناره گرفته بود.
در ۲۶سپتامبر ۲۰۱۲، آبه وزیر دفاع سابق را در انتخابات داخلی حزب لیبرالدموکرات شکست داد و سپس با یک پیروزی قاطع در انتخابات سراسری سال۲۰۱۲ بار دیگر به نخستوزیری رسید.
در سال۲۰۱۴، آبه با پیروزی مجدد در انتخابات موفق به حفظ اکثریت دوسومی خود در پارلمان در ائتلاف با حزب کمیتوی نو شد. بهدنبال برگزاری انتخابات زودهنگام در ژاپن و تشکیل پارلمان جدید، مجلس سفلای این کشور آبه را در سال۲۰۱۵ مجددا بهعنوان نخستوزیر تعیین کرد.
آبه در آخرین اظهارنظرهای خود ازجمله معدود افرادی بود که زلنسکی را مقصر جنگ اوکراین عنوان کرد.
سال۱۳۶۲ «شینزو آبه، وزیر خارجه وقت ژاپن و پدر شینزو آبه با سفر به ایران برای پایان دادن به جنگ ایران و عراق تلاش کرد که البته چندان نتیجهبخش نبود. آبه پدر برای خاتمه جنگ با مسافرت به منطقه در سال۱۳۶۶ طرح معروف خودش را دایر بر جداسازی آتش جنگ از خلیجفارس اعلام کرد که با استقبال ایران و عدم تمایل عراق روبهرو شد. این کشور همچنین ۱۰میلیون دلار از بودجه مالی سالانه خود را در اختیار ناظران نظامی سازمان ملل متحد که در سال۱۹۸۸ تشکیل شده بود، قرار داد تا بر آتشبس میان ایران و عراق نظارت کنند.
سال۱۳۹۸ نیز آبه در سفر به تهران تلاش داشت تا با میانجیگری از تنشها میان ایران و آمریکا بکاهد.
واکنشهای جهانی به ترور آبه
ترور «شینزو آبه»، نخستوزیر سابق ژاپن با استفاده از سلاح گرم دستساز روز جمعه واکنشهای گستردهای را در سطح جهان به دنبال داشت.
«ناصر کنعانی»، سخنگوی وزارت امورخارجه در پی اقدام تروریستی سوءقصد به نخستوزیر پیشین ژاپن گفت: «بهعنوان یک کشور قربانی تروریسم که رهبران بزرگی را بهخاطر تروریستها از دست داده، خبر ترور شینزو آبه، نخستوزیر پیشین ژاپن را از نزدیک و با نگرانی دنبال میکنیم.»
سخنگوی وزارت امورخارجه افزود: «جمهوری اسلامی ایران این اقدام تروریستی را بهشدت محکوم میکند».
به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، «سرگئی لاوروف»، وزیر امورخارجه روسیه در واکنشی گفت: «در خلال نشست گروه بیست دراینباره اطلاع یافتم و اولین فردی بودم که سخنرانی خود را با ابراز تسلیت بهطرف ژاپنی شروع کردم.»
«ولادیمیر پوتین»، رییسجمهور روسیه نیز در پیامی جداگانه، به قتل رسیدن آبه را «ضایعهای جبرانناپذیر» توصیف کرد.
«فومیو کیشیدا»، نخستوزیر کنونی ژاپن، ترور آبه را «عملی نابخشودنی» توصیف و آن را محکوم کرد. وی همچنین اعلام کرد فعالیتهای انتخاباتی خود را موقتا تعطیل میکند.
«ژائو لیجیان»، سخنگوی وزارت امورخارجه چین نیز در واکنش به ترور آبه آن را «شوکهکننده» توصیف کرد. سفارت چین در توکیو نیز در پیامی جداگانه مرگ آبه را به ژاپنیها تسلیت گفت.
کشورهای اروپایی ازجمله آلمان، ایتالیا، جمهوری چک و فرانسه نیز ضمن ابراز تسلیت به مردم ژاپن، همبستگی خود با این کشور را اعلام کردند.
«اورسولا فون در لین»، رییس کمیسیون اروپا در پیامی توییتری، آبه را «فردی فوقالعاده، دموکراتی قدرتمند و قهرمان نظم جهانی چندقطبی» توصیف کرده و «قتل بیرحمانه و بزدلانه» او را محکوم کرد.
«رافائل گروسی»، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی نیز در بیانیهای بابت ترور آبه ابراز تاسف کرده و با خانواده او و مردم ژاپن ابراز همدردی کرد.
«بوریس جانسون»، نخستوزیر مستعفی انگلیس در پیامی توییتری ترور آبه را «بسیار غمانگیز» توصیف کرد و مرگ او را به خانوادهاش و مردم ژاپن تسلیت گفت.
«نارندرا مؤدی»، نخستوزیر هند نیز در پیامی توییتری، این حادثه را محکوم کرده و ضمن ابراز تأسف بابت آن، با خانواده آبه و مردم ژاپن ابراز همدردی کرد. دولت هند همچنین یک روز عزای عمومی در این کشور اعلام کرد.
«آنتونی بلینکن»، وزیر امورخارجه آمریکا نیز گفت کشورش بابت ترور آبه «عمیقا غمگین و نگران» شده است. کاخ سفید نیز در بیانیهای اعلام کرد از این حادثه «شوکه و متاثر» شده است.
«دونالد ترامپ»، رییسجمهور سابق آمریکا نیز ترور آبه را محکوم کرده و در بیانیهای نوشت: «او دوست واقعی من و مهمتر از آن، آمریکا بود. این ترور ضربه سختی به مردم بینظیر ژاپن است که او را بسیار دوست داشتند».
«آنتونی آلبانیز»، نخستوزیر استرالیا نیز ضمن ابراز تاسف و همدردی با مردم ژاپن گفت شنیدن خبر ترور آبه او را «شوکه» کرد. «جاسیندرا آردن»، نخستوزیر نیوزیلند نیز در واکنشی مشابه گفت از ترور آبه «عمیقا شوکه شده است».
از سوی دیگر، وزرای کشورهای آسیایی ازجمله فیلیپین، اندونزی و مالزی در بیانیههایی جداگانه ترور نخستوزیر سابق ژاپن را محکوم کرده و با مردم این کشور ابراز همدردی کردند.
کشورهای غرب آسیا ازجمله امارات متحده عربی و ترکیه نیز ترور آبه را محکوم کرده و مرگ وی را به خانواده و عزیزان وی و مردم ژاپن تسلیت گفتند.
وزیر جنگ رژیمصهیونیستی نیز به این حادثه واکنش نشان داده و نخستوزیر موقت آن نیز ضمن تسلیت بابت این حادثه، آبه را «معمار روابط نوین ژاپن و اسرائیل» توصیف کرد.
مروری بر کارنامه کاری آبه
کارنامه کاری آبه حکایت از آن دارد که اولویت اول او در دوران نخستوزیری شکوفاسازی اقتصاد کشور تحت یک خطمشی بود که آن را «آبه نومیکس» نامید، ژاپن شاهد نتایج این خطمشی بود که درنتیجه بهای سهام افزایش یافت و نرخ اشتغال نیز بالا رفت.
نخستوزیر شینزو آبه از نوجوانی به یک بیماری مزمن به نام کولیت زخمی مبتلا بوده است. کسانی که دچار این بیماری میشوند، بهخاطر التهاب دیواره روده بزرگ، از درد بدن شدید و اسهال مستمر رنج میبرند.
آبه نخست در سال۲۰۰۶ در ۵۲سالگی، جوانترین نخستوزیر ژاپن پس از جنگجهانی شد. او حدود یک سال پسازآن بهخاطر رنج بردن از مشکلات شدید بیماری از سمت خود کنارهگیری کرد. او در دسامبر۲۰۱۲ میلادی بار دیگر نخستوزیر شد و دومین کابینه خود را تشکیل داد. بهظاهر وضعیت سلامتی او بهخاطر داروهای تازهای که التهاب را کاهش میداد، پایدار شده بود. دوره نخستوزیری او به هفتسال و هشتماه رسید.
اما منابع آگاه میگویند هنگامیکه آبه در ماه خرداد برای معاینه پزشکی رفت، نشانههای غیرعادی در بدن او دیده شد. به گفته آنها، آزمایشهایی که در بیمارستان دانشگاه کیئو در ۲۷مرداد از او گرفته شد، نشان میداد که شرایطش بدتر شده است.
به گفته این منابع، آزمایشی که یک هفته پس از آن انجام شد، نشان داد که داروها موثر بوده و شرایطش بهتر شده است اما پزشکان گفتند که آبه باید برای یک سال آینده از دارو استفاده کند. اقدامات موثری که توانست شرایط کاری او را تقویت سازد.
ابهام در سرنوشت انتخابات پارلمانی
انتخابات پارلمانی زودهنگام ژاپن روز یکشنبه برگزار خواهد شد تا سرنوشت ۴۶۵کرسی مجلس نمایندگان همچنین سرنوشت دولت آتی این کشور مشخص شود. در این میان، جلب نظر رأیدهندگان جوانان مهم است. در انتخابات یک دهه گذشته ژاپن تنها یکسوم رأیدهندگان جوان شرکت کردهاند و برخی تحلیلگران نگراناند که مشارکت در انتخابات ۳۱اکتبر، کمترین میزان مشارکت در تاریخ انتخاباتی این کشور پس از جنگ باشد.
با ترور روز جمعه این پیشبینی میرود که فوت آبه تاثیر زیادی در کاهش یا افزایش مشارکت رأیدهندگان دارد. حال باید دید دولتمردان ژاپن چه تدبیری برای این سرخوردگی در عرصه سیاست این کشور در پیش میگیرند. آیا موفق به کشاندن حضور حداکثری جوانان و مردم پای صندوق آرا میشوند یا در این عرصه ناموفق خواهند بود. بااینحال باید منتظر ماند و دید روز یکشنبه، انتخابات پارلمانی این کشور به کدام سمتوسو میرود و امیدواری یا سرخوردگی از این گونه حوادث که بهصورت نادر در این کشور جنوبشرقی آسیا روی میدهد.//
شینزو آبه، نخستوزیر سابق ژاپن ترور شد
پایان یک سامورایی
روحالله فرقانی
صاحبخبر -
∎