آن‌طور که پاتریک پویان، رییس هیات‌مدیره و مدیرعامل توتال گفته این همکاری جدید توتال را قادر می‌سازد تا سبد جهانی LNG خود را تقویت کند و البته کمکی به امنیت انرژی اروپا خواهد بود، خصوصا پس از آنکه روسیه تصمیم گرفته جریان گاز را به روی اروپا قطع کند.
قطری‌ها البته فقط با توتال قرارداد نبسته‌اند.تحرکات همسایه جنوبی پس از جنگ روسیه با اوکراین بیشتر شده است و حالا به جز توتال، شرکت‌های قدرتمند چینی هم برای سهیم شدن در بازار پررونق LNG خود را آماده می‌کنند.
رویترز روز گذشته در خبری نوشت که غول‌های نفتی ملی چین در مرحله پیشرفته مذاکرات با قطر برای سرمایه‌گذاری در بزرگ‌ترین پروژه گاز طبیعی مایع جهان LNG و خرید این سوخت تحت قراردادهای بلندمدت هستند. اگر این مذاکرات به نتیجه برسد، نخستین همکاری بین دو کشور خواهد بود که در میان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان LNG جهان هستند. شرکت‌های انرژی جهانی سابق بر این، سرمایه‌گذاران اصلی در صنعت گاز قطر بودند اما اکنون این صادرکننده انرژی خاورمیانه‌ای به دنبال تقویت مشتریان آسیایی خود است.
رویترز می‌نویسد: قرارداد تامین گاز با قطر، به چین کمک می‌کند سپری در برابر نوسان قیمت بازار معاملات نقدی، ایجاد کند و منابع واردات خود را متنوع کند. چه آنکه روابط چین با آمریکا و استرالیا که دو صادرکننده بزرگ LNG هستند، در پایین‌ترین سطح است و روسیه هم وسط یک جنگ گیر کرده و با تحریم‌های گسترده روبه‌رو شده است. پکن گاز را یک سوخت استراتژیک در مسیر حذف استفاده از زغال‌سنگ و دستیابی به سطح کربن خنثی تا سال ۲۰۶۰ می‌داند.
طبق آمار رفینیتیو آیکان، قطر بزرگ‌ترین صادرکننده LNG به چین پس از استرالیا در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۲ بوده است.
سه منبع آگاه به رویترز گفته‌اند که انتظار می‌رود شرکت‌های دولتی CNPC و سینوپک هر کدام پنج درصد در دو واحد صادرات LNG جداگانه که بخشی از پروژه توسعه ۳۰ میلیارد دلاری میدان گازی نورت فیلد هستند، سرمایه‌گذاری کنند.
توسعه میدان نورت فیلد شامل شش واحد LNG است که ظرفیت مایع‌سازی گاز قطر را از ۷۷ میلیون تن در سال، به ۱۲۶ میلیون تن تا سال ۲۰۲۷ افزایش می‌دهد و موقعیت این کشور به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده جهان را تحکیم می‌کند. قطر هر واحد را به یک جوینت ونچر حساب می‌کند و شرکت‌های CNPC و سینوپک هر کدام در یک واحد سرمایه‌گذاری خواهند کرد.
همچنین شرکت‌های CNPC و سینوپک سرگرم مذاکره با شرکت دولتی «قطر انرژی» هستند تا هر کدام چهار میلیون تن در سال LNG به مدت ۲۷ سال خریداری کنند که بزرگ‌ترین توافق خرید LNG بین دو کشور خواهد بود.
چین در سال ۲۰۲۱ حدود ۹ میلیون تن LNG از قطر وارد کرد که معادل ۱۱ درصد از کل واردات LNG به این کشور بود.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که مشارکت چینی‌ها در این واحدها، بیشتر از نوع سرمایه‌گذاری مالی است زیرا سهم مورد مذاکره، بسیار اندک است. مساله اصلی، مذاکرات قیمت برای خرید بلندمدت گاز است. شرکت‌های هندی هم علاقه‌مند به خرید سهم در پروژه گازی قطر هستند.
ما کجای بازار LNG ایستاده‌ایم؟
در حالی که قطر در تلاش برای افزایش و البته تثبیت سهم خود از بازار LNG دنیاست، ایران گرفتار تحریم‌ها برای واردات تکنولوژی تولید LNG است. این تنها مشکل ایران در حوزه LNG نیست، بلکه حضور سرمایه‌گذاران خارجی به دلیل تحریم‌های آمریکا از سال ۹۶ به این سو سبب شده که نه تنها جذب سرمایه‌گذاری خارجی محدود شود، بلکه بازار فروش محصولات نفت و پتروشیمی ایران هم خاکستری شود.
علاوه بر آن، افت فشار در میدان مشترک پارس‌جنوبی با قطر هم موضوعی نگران‌کننده است که رفع آن نیازمند سرمایه‌گذاری است. آن‌طور که علی کاردر مدیرعامل اسبق شرکت ملی نفت ایران می‌گوید: افزایش فشار گاز در پارس‌جنوبی را باید در فاز ۱۱ به سرانجام برسانیم و سکوی فشارافزایی مستقر کنیم تا برداشت از میدان را طولانی‌تر و سهم بیشتری را برداشت کنیم.
کاردر گفته اگر پارس‌جنوبی را توسعه ندهیم به ارقام بزرگی از برداشت نمی‌رسیم، زیرا پارس‌جنوبی افت فشار و کاهش تولید دارد، آنچه باید در محور توسعه قرار گیرد افزایش فشار است همان کاری که قرار بود در فاز ۱۱ با توتال به سرانجام برسانیم و سکوی فشارافزایی مستقر کنیم تا برداشت از میدان را طولانی‌تر کنیم، به هرحال در شرایط کنونی ابتدا باید مصرف داخل را بهینه کنیم زیرا هرچه توسعه دهیم مصرف می‌کنیم و تصور برنامه صادرات بی‌معنی است.به جز کاردر کارشناسان دیگری هم به این موضوع اشاره می‌کنند. خصوصا وقتی خبرهایی از سرمایه‌گذاری اخیر توتال با قطری‌ها در میدان مشترک با ایران منتشر شد، حالا نگرانی‌ها در این زمینه بیشتر شده است.
حکایت قطعنامه‌ها و کاغذپاره‌ها
در حافظه همه ایرانیان این جمله معروف محمود احمدی‌نژاد رییس دولت‌های نهم و دهم نقش بسته که «تحریم‌ها کاغذپاره‌هایی بیش نیستند» هرچند تحت تاثیر هیجان‌های زودگذر این جمله احمدی‌نژاد به شوخی شباهت داشت، اما هرچه جلو آمدیم، اثرات تحریم‌ها را بر اقتصاد کشور خصوصا صنعت نفت و گاز بیشتر دیدیم. این روزها موضوع قعطنامه شورای حکام هم مطرح است.
علی کاردر درباره قطعنامه جدید شورای حکام و تاثیر آن بر صادرات نفت ایران به ایلنا گفته است: مصرف نفت دنیا بستگی به رشد اقتصادی دارد؛ در شرایط کووید ۱۹ مصرف پایین آمد و اکنون که اقتصاد در مسیر رشد قرار گرفته مصرف هم بالا می‌رود، تولیدکنندگان هم مشخص هستند، تولید و مصرف در دنیا بالانس دارد، بنابراین مشکلی از این بابت نیست. وی افزود: در هر حال اگر کشوری تولید را کم کند کشور دیگری جایش را می‌گیرد. اگر در نقطه‌ای از ما خرید نشود نفت به جای دیگری میل می‌کند، به نظر بنده این قطعنامه‌ها مشکل پایه‌ای ایجاد نمی‌کند، سهم بازار ما زمان تحریم اولیه و تحریم NIOC دچار چالش شد و اکنون خارج از تحریم عملیات صادرات داریم.
مدیرعامل اسبق شرکت ملی نفت ایران با تاکید بر اینکه قطعنامه شورای حکام آثار اجرایی چندانی ندارد، گفت: اگر سهم ما را در بازار بگیرند در جای دیگری مسیر ما باز می‌شود، ضمن اینکه تولید و تقاضا روشن است و در شرایط رشد اقتصادی تقاضا زیاد خواهد شد.
وی در ادامه درباره احتمال ایجاد اشکال در روند کنونی افزایش صادرات خاطرنشان کرد: حلقه تحریم هر قدر تنگ‌تر شود در ارقام بزرگ که امکان شناسایی مسیرهای صادرات آسان‌تر است، ایجاد مشکل می‌کند. در حال حاضر نسبت به قبل از تحریم فروش نفت ما چندان بالا نیست.
به هر حال اگر قرار باشد به تولید ۴ میلیون بشکه و صادرات بالا برسیم لازمه آن لغو تحریم است، این ارقام بازار در مکانیسم‌های دور زدن تحریم نمی‌گنجد و چشم‌پوشی از صادرات در حد ارقام پایین صدور نفت است.
کاردر تصریح کرد: دور اول تحریم اعمالی علیه صادرات نفت ایران ما به رقم صادرات یک میلیون بشکه در روز رسیدیم، زمان ترامپ تحریم‌ها بیشتر شد و او به دنبال صفر کردن صادرات ما بود.
وی در ادامه درباره قرارداد توتال با قطر بیان کرد: سال‌هاست که توتال بهره‌بردار فازهای گازی قطر است و این موضوع برای ما نگرانی ندارد و در واقع توتال اطلاعات میدان را دارد، هرچند اگر تغییراتی در میدان انجام شود باید دوباره مطالعه شود، قطر در کمیته مشترک با شرکت‌های فعال در کشورش سالی یک بار اطلاعات فازها را رد و بدل و برداشت از میدان را بهینه می‌کند.
مدیرعامل اسبق شرکت ملی نفت ایران درباره تاثیر توسعه میادین گازی قطر بر بازارهای احتمالی ایران گفت: توسعه یک بحث و مصرف داخلی یک بحث است، ما ابتدا باید مصرف داخل را بهینه‌سازی کنیم که گاز مازاد ایجاد شود، اگر قرار باشد توسعه دهیم و هرچه را تولید می‌کنیم در داخل مصرف کنیم بحث توسعه همیشه منتفی خواهد بود.