احضار کاردارهای سوئیس و یونان
در پی این اقدام غیرقانونی یونان، ایران تصمیم به اقدام تنبیهی علیه این کشور گرفت. همچنین پیشتر کاردار سفارت سوئیس بهدلیل مصادره شدن محموله نفت این نفتکش ازسوی آمریکاییها به وزارت خارجه کشورمان احضار و مراتب اعتراض شدید ایران به دولت آمریکا ابلاغ شد؛ چراکه پلیس یونان اعلام کرد قصد دارد نفت ضبطشده ایران از نفتکش موسوم به لانا را به آمریکا ارسال کند. همچنین ایران در واکنش به این اقدام، کاردار یونان را احضار و این اقدام را دزدی بینالمللی عنوان کرد و در بیانیهای از دولت یونان خواست که فورا به تعهدات بینالمللی خود عمل کند.
از سوی دیگر، سازمان بنادر و دریانوردی طی نامهای به دبیرکل سازمان بینالمللی دریانوردی به توقیف نفتکش ایرانی در بندر کاریستوس و عدم تامین ایمنی دریانوردی در سواحل یونان اعتراض کرد. در این نامه آمده است: «در 21 مه 2022 میلادی کشتی نفتکش MT Lana به شماره آیمو 9256860 که تحت پرچم ایران فعالیت میکرد، بدون هیچ نیروی محرکهای در سواحل یونان در حال یدککشی شدن بود که با آب و هوای بد مواجه شد و مجبور به رفتن به مکانی امن در بندر یونانی کاریستوس، به منظور اطمینان از ایمنی و حل مشکلات فنی در این کشور شد. مقامات بندر اما نسبتبه توقیف محموله نفتکش متعلق به ایران اقدام کرده و قصد دارند تا 24مه محموله را تخلیه کنند. یک مقام ایرانی هم ظهر پنجشنبه پنجم خردادماه، در گفتوگو با شبکه «الجزیره» به یونان هشدار داد و گفت: «کشتی ای که یونان آن را توقیف کرد، یک نفتکش با محمولهای قانونی نفت ایران بود. آتن قصد دارد نفت مصادرهشده ایران را به آمریکا تحویل دهد. این مردود است و عواقب خواهد داشت. اقدام یونان دزدیدریایی یک کشور است و با قوانین بینالمللی تعارض دارد و باید کشتی فورا آزاد شود». پلیس یونان هم روز پنجشنبه اعلام کرد که قصد دارد نفت ضبطشده ایران از این نفتکش را به آمریکا ارسال کند. پس از آن هم اخباری منتشر شد که آمریکا رسما محموله نفت توقیفشده ایران را ضبط کرده و درحال ارسال آن به خاک خود است.
هشدار به 17فروند کشتی دیگر یونانی
گفته شده است نفتکش DeltaPoseidon (IMO: ۹۴۶۸۶۷۱)
که تحت پرچم یونان حرکت میکرد، بهوسیله یک هلیکوپتر توقیف شد. این نفتکش ساخت سال۲۰۱۱، اندکی بعد گفته شد که با اسکورت یک کشتی نیروی دریایی ایران بهسمت سواحل ایران حرکت میکند. نفتکش محمولهای را در بصره عراق بارگیری کرده بود. قصد نفتکش آگیوی تئودوروی در نزدیکی کورینث بود و محموله برای پالایشگاه روغن موتور واقع در آنجا فرستاده میشد. نفتکش دلتا پوزیدون بخشی از ناوگان تانکرهای دلتا در یونان است. دومین نفتکش یونانی توقیفشده یک کشتی پنجساله کشتیرانی Prudent Warrior (IMO: ۹۷۵۳۵۴۵) است که ازسوی نیروهای ایرانی توقیف شده است. پس از آن در گزارشی اعلام شد که توقیف نفتکشهای یونانی در خلیجفارس عصر جمعه و طی عملیاتی هماهنگ و همزمان ازسوی رزمندگان مناطق چهارم و پنجم نیروی دریایی سپاه صورت گرفته است. براساس این گزارش، همچنین هنوز ۱۷فروند کشتی یونانی دیگر در خلیجفارس حضور دارند که در صورت ادامه شیطنتها ازسوی یونان، احتمال توقیف آنها ازسوی سپاه وجود خواهد داشت. همچنین منابع آگاه تاکید میکنند یونان باید هرچه زودتر اقدامات جبرانی در قبال نفتکش حامل نفت ایران را اجرا کند. براساس بررسیها؛ هر دو کشتی توقیفشده ظرفیتی مجموعا حدود ۳۰۰هزار تن (هر کدام حدود ۱۵۰هزار تن) معادل ۱.۸میلیون بشکه نفت یا دیگر فرآوردههای نفتی را دارند که در صورت بارگیری کامل، اکنون این مقدار از محصول در اختیار ایران است.
توقیف نفتکشهای ایرانی از منظر حقوق بینالملل
با توجه به مفاد کنوانسیونهای بینالمللی دریایی تحت نظارت IMO و همچنین رویه مرسوم، توصیه شده است که دولتها تا حد امکان با یکدیگر همکاری کنند تا امنیت دریایی و حفاظت از محیطزیست دریایی تضمین شده و از هرگونه تاخیر بیمورد در فعالیتهای تجاری کشتیها جلوگیری شود؛ بنابراین شایسته است که دبیرکل با دولت یونان بهمنظور اطمینان از همکاری لازم در رابطه با کشتی مذکور، ارتباط برقرار کرده تا کشتی و محموله آزاد شوند و به آنها اجازه داده شود که سفر خود را از سر بگیرند. این سازمان از این فرصت استفاده کرده و نهایت همکاری و توجه خود را به دبیرکل IMO اعلام میکند.» گزارشها از توقیف نفتکشهای یونانی حاکی است، سوپرتانکر «دلتا پوزایدون» که مقابل سواحل عسلویه در شمال خلیجفارس توقیف شد، ۲۷۴متر طول دارد، ساخت سال۲۰۱۱ است و تحت مالکیت شرکت نفتی یونان قرار دارد.
در حقوق دریاها و کشتیهای بینالمللی این موارد پیشبینی شده که هیچ کشوری حق تعرض به کشتیها در آبهای بینالمللی را ندارد و امنیت کشتیهای بینالمللی بهعهده حقوق بینالملل دریاهاست. براساس حقوق بینالملل، تنها در زمانی توقیف یک نفتکش قابل انجام است که در سازمان ملل متحد و شورای امنیت، قطعنامههای تحریمی برای کشوری وجود داشته و آن زمان این توقیف وجهه بینالمللی پیدا میکند درحالیکه قطعنامههای بینالمللی هم مبنی بر تحریمها و شرایطی نیستند که بتوانند امکان توقیف کشتیها را در آبهای بینالمللی یا سرزمینی ایجاد کنند؛ به جز اینکه توقیفها از طریق قطعنامههای سازمان ملل باشد.
از سوی دیگر، با تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه کشوری دیگر، تنها کشورها، شرکتها و کارتلهای اقتصادی که بخواهند هم با کشور هدف و هم با آمریکا مراودات تجاری داشته باشند مورد اقدامات تنبیهی آمریکا یعنی جریمه نقدی قرار میگیرند و نقض این تحریمها شامل هیچ بار حقوقی بینالمللی نخواهد شد؛ از این رو توقیف کشتیهای ایران آن هم در آبهای آزاد ازسوی هرکشوری خلاف قوانین بینالمللی است و حتی آمریکا نیز نمیتواند چنین جرمی مرتکب شود.
اقتدار دریایی ایران در خلیج فارس
اما متاسفانه این روزها در پی تحریمهای یکجانبه آمریکا و دستور به همپیمانان اقتصادی و نظامیاش در جهان و منطقه، حقوق بینالملل تضییع و موازین و پیمانهای بینالمللی بیاعتبار شده است. همچنانکه پیش از این شاهد توقیف نفتکش غولپیکر ایرانی در تنگه جبلالطارق ازسوی انگلیس بودیم که در آن مورد نیز، ایران با اقدام مقابلهبهمثل توانست از حقوق خود دفاع کند و بریتانیا با تغییر مواضع خود نسبتبه آمریکا سرانجام پیشنهاد «تبادل نفتکشها» را پذیرفت و ابتدا انگلیس نفتکش ایرانی را آزاد و سپس ایران «استنا ایمپرو» را رها کرد. یونان نیز باید بداند که ایران کشور بزرگی در غرب آسیاست که هرگز اقدام تحقیرآمیز کشور کوچکی مانند یونان را بیپاسخ نمیگذارد، همچنانکه اقدام بریتانیا را بیپاسخ نگذاشت.
همچنانکه یک کارشناس یونانی اقدام کشورش در تحویل نفت ایران به آمریکا را اشتباه دانست و گفت که ما دشمن ایران نیستیم اما متحدان ما همچون آمریکا، عربستان و رژیمصهیونیستی دشمن ایران هستند. وی تاکید کرد که شاید بهتر بود نفت را به ایران برمیگردانیم.
حال با توقیف نفتکش انگلیسی و حال یونانی تهران اثبات میکند که ابتکارعمل در خلیجفارس، در اختیار آن است و قدرت این کشور، بیش از آن است که آمریکاییها و همپیمانان آن بتوانند تاثیر امنیتی و نظامی آن را نادیده بگیرند. اقدام تنبیهی ایران علیه یونان از این جهت دارای ارزش است که باید این موضوع درس عبرتی برای سایر کشورها بشود که در زمین آمریکا علیه ایران بازی نکنند و با اقدامات خلاف قواعد بینالمللی، زورگویی و زورگویی براساس قدرت را رایج نسازند.