وزیر خارجه ترکیه برای اولین بار در ۱۵ سال گذشته به طور رسمی به اسرائیل سفر کرد. بسیاری معتقدند متقاعد کردن تل آویو برای عبور خط لوله گاز مدیترانه به اروپا از طریق ترکیه، مهم ترین هدف این سفر است
آغوش باز و چشمان بسته اردوغان
صاحبخبر - شریفی- چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، دیروز با ورود به فرودگاه بنگوریون سفر دو روزه خود به سرزمینهای فلسطینی و اسرائیل را آغاز کرد. وزیر خارجه ترکیه در همین زمینه روز سه شنبه وارد شهر رام ا... واقع در مرکز کرانه باختری شد و با مقامات فلسطینی دیدار کرد. پیش از این، آناتولی اعلام کرده بود قرار است وی در این سفر با محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، ریاض المالکی، وزیر امور خارجه فلسطین و یائیر لاپید، وزیر امور خارجه رژیم اسرائیل دیدار و گفت وگو کند. اواخر فروردین ماه بود که وزیر خارجه ترکیه از برنامه خود برای سفر به فلسطین اشغالی سخن گفت. مولود چاووش اوغلو گفته بود: «در نظر دارم هفته سوم می (اواخر اردیبهشت- اوایل خرداد) به اسرائیل بروم». این نخستین دیدار یک وزیر امور خارجه ترکیه از اسرائیل پس از ۱۵ سال است و ناظران معتقدند متقاعد کردن اسرائیل برای عبور خط لوله گاز مدیترانه به اروپا از طریق ترکیه، مهمترین هدف این سفر است. وزیر خارجه ترکیه امروز، چهارشنبه، در بیت المقدس با یائیر لاپید، وزیر امور خارجه اسرائیل دیدار خواهد کرد و این دو در پایان دیدارشان، کنفرانسی خبری خواهند داشت. چاووشاوغلو همچنین قرار است روز چهارشنبه از موزه یادبود قربانیان هولوکاست در اسرائیل دیدار کند و علاوه بر دیدار با وزیر گردشگری این رژیم، با بازرگانان اسرائیلی و نیز رهبران جامعه ترکتباران اسرائیل در تلآویو دیدار خواهد داشت. وزیر امور خارجه ترکیه همچنین قرار است بدون همراهی مقامهای اسرائیلی، از مسجدالاقصی دیدار کند. گرم شدن رابطه آنکارا و اسرائیل در حالی است که ترکیه نخستین کشور اسلامی بود که پس از تشکیل اسرائیل با این رژیم روابط دیپلماتیک برقرار کرد؛ اما روابط دو دولت در ۱۵ سال گذشته با تنش شدیدی روبهرو شد. ترکیه و اسرائیل در یک سال گذشته کوشیدهاند روابط خود را بهبود بخشند و رئیس رژیم اسرائیل، اسحاق هرتسوگ، دو ماه پیش در سفر به آنکارا، با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه دیدار کرد. اسرائیل از ترکیه خواسته فعالیت رهبران حماس در آن کشور را محدود و رهبران شاخه نظامی حماس را از استانبول اخراج کند. در حالی که جنگ اوکراین موضوع تأمین انرژی را بیش از گذشته به یکی از دغدغههای اساسی جهان تبدیل کرده، وزیر امور خارجه ترکیه در سفر خود به اسرائیل از جمله میکوشد مقامهای این رژیم را متقاعد کند خط لوله گاز مدیترانه به اروپا از طریق ترکیه کشیده شود. گرچه به نوشته خبرگزاری فرانسه، دستیابی به چنین پروژهای با امکانات پیچیده و پرهزینه، از نظر کارشناسان دشوار به نظر میرسد. خبرگزاری فرانسه نوشت آن اشتیاقی که در میان مقامهای ترکیه برای انجام این پروژه وجود دارد در میان مقامهای اسرائیلی نیست چون به عقیده برخی کارشناسان، اسرائیل اعتمادی را که برای همکاریهای حساس در حوزه انرژی لازم است، به ترکیه به رهبری رجب طیب اردوغان ندارد. با این حال، اردوغان در کمال دورویی تلاش می کند هم حنجره خود را برای حمایت از فلسطین به لرزه در آورد و همزمان دست مقامات اسرائیلی را برای پروژه های بزرگ اقتصادی بفشارد. رئیسجمهور ترکیه پیش از این در توجیه این رفتار خود مدعی شده بود: «اقداماتی که برای روابط سیاسی-اقتصادی با اسرائیل انجام میدهیم یک موضوع است و قضیه بیتالمقدس موضوعی دیگر. راه دفاع مؤثر از آرمان فلسطین، داشتن یک رابطه معقول، منطقی، منسجم و متعادل با اسرائیل است». در گزارش اخیر «کان نیوز» آمده است که چاووش اوغلو در جریان سفر خود به بیت المقدس، درباره اعزام متقابل سفیر به پایتختهای دو طرف گفتوگو خواهد کرد؛ اگرچه بر اساس گزارشهای قبلی، بررسی این موضوع هنوز روی میز نیست. شواهد نشان می دهد که اردوغان پس از گذشت سال ها، حادثه حمله نظامیان رژیم صهیونیستی به کشتی ماوی مرمره (در تاریخ 31 مه 2010) را که حامل کمکهای بشردوستانه به مردم تحت محاصره غزه بود به دست فراموشی سپرده و در آستانه انتخابات سال آینده گسترش روابط اقتصادی را اولویت خود می داند.∎