محمد بن عبدالرحمن آلثانی، وزیر خارجه قطر بامداد روز گذشته (سهشنبه) بهصورت تلفنی با «آنتونی بلینکن»، همتای آمریکایی خود گفتوگو کرد. وزارت امورخارجه قطر ضمن اعلام این خبر، در بیانیهای گفت: «وزیر خارجه با همتای آمریکایی خود درباره تحولات توافق هستهای با ایران گفتوگو کرد». شبکه «الجزیره» دراینباره گزارش داد: «محمد بنعبدالرحمن و بلینکن درمورد تحولات بحران اوکراین و عملیات نظامی روسیه صحبت کردند.»
براساس این گزارش، وزرای خارجه قطر و آمریکا همچنین به بررسی تحولات افغانستان پرداختند. محمدبنعبدالرحمن پیش از این نیز با «جوزپ بورل»، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره آخرین تحولات مربوط به توافق هستهای ایران و برخی مسائل دوجانبه گفتوگو کرده بود. براساس گزارش رسانههای قطری، محور این مذاکرات روابط دوجانبه میان دوحه و بروکسل و همچنین آخرین تحولات مربوط به توافق هستهای ایران و برخی مسائل دوجانبه مشترک بود.
مقام قطری پیش از آن نیز با «رابرت مالی»، نماینده آمریکا در امور ایران تلفنی گفتوگو و جدیدترین تحولات مربوط به مذاکرات با ایران در وین را بررسی کرده بود. این درحالی است که امیر قطر نیز چندی پیش در رأس یک هیات بلندپایه سیاسی و اقتصادی، به ایران سفر کرد و دیدارهای مهمی با مقام معظم رهبری و رییسجمهوری داشت. براساس گزارشها مسائل منطقهای، آزادسازی مطالبات ایران، همکاری در زمینههایی مانند برگزاری جامجهانی2022، پیگیری تبادل زندانی و انرژی در دستورکار سفر امیر قطر به تهران قرار داشت. شیخ تمیم بنحمد آلثانی پس از بازگشت از ایران به ترکیه سفر و با رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه درباره مسائل منطقهای دیدار و رایزنی کرد.
درهمینباره، اندیشکده آمریکایی واشنگتن در گزارشی به تحلیل سفر «تمیمبنحمد آلثانی»، امیر قطر که روز پنجشنبه ۲۲اردیبهشت به ایران سفر کرده بود، اشاره کرد و نوشت که احتمالا وی بهدنبال ایفای نقش در احیای توافق هستهای و جلب کمک ایران برای پذیرایی از طرفداران جامجهانی در اواخر سال جاری خواهد بود. این اندیشکده ادامه داد که این حقیقت که قطر بهدنبال کمک ایران برای پذیرایی از طرفداران جامجهانی اواخر امسال است، ناشی از مشکلات مستمر قطر با بحرین و اماراتعربی متحده است که به عربستانسعودی و مصر پیوستند و از سال۲۰۱۷ تا سال گذشته، محاصره اقتصادی و دیپلماتیک را به این کشور تحمیل کردند.
همانطورکه گفته شد، یکی از اهداف سفر امیر قطر به ایران میانجیگری و تلاش برای احیای برجام و تامین انرژی با توجه به نبرد روسیه و اوکراین عنوان شد. بااینحال، ایران میانجیگری قطر را تایید نکرد و درعینحال تصریح داشت که دوحه همیشه همراه تهران بوده است. در همین باره، سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان گفته بود: «ایران و ۱+۴ در یک طرف جوی قرار دارند و آمریکا در طرف دیگر جوی و شاید احتیاج به وساطت بین ایران و ۱+۴ نباشد. ضمن اینکه قطر همواره همراه جمهوری اسلامی ایران، در راستای احقاق حقوقش بوده است».
اگر در گذشته در مباحث دیپلماسی قطر بهجز حمایت از برخی گروههای تکفیری نقشآفرینی دیگری در منطقه نداشت اما روزبهروز نگاه قطر به مباحث منطقه کلاننگرتر شده و امروز درحال تبدیل شدن از بازیگر جزء به بازیگر کل است. با وجود جوانی شیخ تمیم مسیری را که بنسلمان رفته است، نمیرود و یک سیاست پویا و محافظهکار را دنبال میکند. هرچند که قطر در بعد ژئوپلیتیکی بسیار محدود است اما با سیاست درهای باز سعی دارد از ظرفیت رقابت در منطقه ارتزاق کند تاجاییکه با تمام جریانهای پیرامون خود همکاری دارد از طالبان گرفته تا حزبالله لبنان و ترکیه. قطر در فضای کنونی بهسمت عمان شدن میرود و کشور خود را به محلی برای حلوفصل اختلافات منطقهای تبدیل کرده است؛ از این رو غربیها لقب ژنو شرق را به این کشور کوچک دادهاند؛ کشوری که این روزها بهدنبال بازکردن گره مذاکرات هستهای است. ایران نیز با توجه به اهمیت قطر برای غرب، بهویژه در حوزه انرژی سعی دارد امتیازهای فرابرجامی و بزرگ خود را از طریق قطر از آمریکا بستاند. آمریکا نیز قطر را مهمترین متحد غیرناتوی خود میداند و از طریق کارت قطر بهدنبال حل کردن مشکلات خود با ایران است.
وزیرامورخارجه قطر با همتای آمریکایی خود تلفنی گفتوگو کرد
بالانس دوحه از تهران تا واشنگتن
صاحبخبر -
∎
نظر شما