انتخابات امروز لبنان، اولین رایگیری از زمان سقوط بیسابقه اقتصادی، با خشم عمومی و بیاعتمادی به سیاستمداران به پایان رسید.
انتخابات پارلمانی در حالی برگزار شد که هنوز سایه انفجار مرگبار بیروت در سال ۲۰۲۰ بر صحنه سیاست این کشور سایه انداخته و خواست عمومی برای تغییر و تحول اساسی در نظام سیاسی این کشور را به اوج رسانده است.
با وجود این ناظران سیاسی معتقدند این انتخابات هم انتظار اصلاح اساسی در سیستم اداره و ساختار قدرت در این کشور را برآورده نخواهد کرد و نام سیاستمدارانی که دههها در این کشور قدرت را در دست داشتهاند، همچنان در فهرست رهبران احزاب و گروهها به چشم میخورد.
بسیاری از نامزدهای مستقل در انتخابات شرکت کردند با این حال ائتلاف سیاسی متشکل از جنبش حزبالله لبنان و متحدانش میگویند از حفظ اکثریت و قدرت در پارلمان اطمینان دارند.
در این انتخابات ۱۲۸ کرسی پارلمان بین ۱۱ گروه مذهبی به رقابت گذاشته شد.
رایگیری امروز در حالی برگزار شد که سعد حریری، سیاستمدار شناختهشده سنی، انتخابات را تحریم کرده است.
رقبای اصلی چه کسانی هستند؟
جنبش حزبالله
جنبش شیعی حزبالله که شاخه نظامی پرنفوذ و قدرتمندی دارد، با همراهی متحدانش قویترین گروه حاضر در انتخابات است. حزبالله به رهبری حسن نصرالله، به حکومت ایران وابسته است و در فهرست "سازمانهای تروریستی" آمریکا و بسیاری از کشورهای غربی قرار دارد.
اتحادیه اروپا شاخه نظامی این جنبش را "تروریستی" میداند اما شاخه سیاسی آن را در فهرست خود قرار نداده است.
توان نظامی حزبالله بعد از درگیر شدن در جنگ داخلی سوریه و حمایت از بشار اسد، رئیس جمهور این کشور، بیشتر شده و نفوذ سیاسی این گروه در لبنان هم بعد از انتخابات ۲۰۱۸ و پیروزی ائتلاف حزبالله و متحدانش در انتخابات پارلمانی عمیقتر شده است.
سعد حریری یکی از دلایل تحریم انتخابات را نفوذ ایران در لبنان -از طریق حزبالله- عنوان کرد که باعث شده روابط بیروت با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس با تنش همراه شود.
جنش امل
جنبش شیعی امل به رهبری نبیه بری ۸۴ ساله از متحدان اصلی حزبالله به شمار میآید.
نبیه بری از ۲۰ سال پیش تاکنون رئیس پارلمان بوده و از زمان جنگ داخلی لبنان (۱۹۷۵-۱۹۹۰) تا الان به عنوان یکی از پرنفوذترین سیاستمداران این کشور شناخته شده است.
جنبش امل تسلیحات حزبالله را دارایی ارزشمندی برای لبنان میداند و در مقابل درخواستها و تلاشها برای خلع سلاح حزبالله در کنار این گروه ایستاده است.
امل هم مانند حزبالله روابط خوبی با ایران و سوریه دارد هر چند که عمق این روابط به هیچ وجه با حزبالله قابل مقایسه نیست.
گروههای سنی
تحریم انتخابات از سوی سعد حریری کار گروهها و احزاب سنی را دشوار کرد.
"جنبش مستقبل" که پایهگذار آن رفیق حریری -پدر سعد- بود، در دهههای گذشته به ستون قدرت در میان گروههای سنی لبنان تبدیل شده است.
با وجود این اختلافات داخلی و فشارهای خارجی باعث کنارهگیری بعضی اعضا و تضعیف موقعیت این گروه شده است.
نجیب میقاتی، یکی دیگر از سیاستمداران بانفوذ و میلیاردر سنی است که در انتخابات نامزد نشده است.
فواد سینیوره، نخست وزیر پیشین لبنان و از مخالفان جدی حزبالله هم با وجود دعوت از مردم برای رای دادن در انتخابات نامزد نشده است.
حزبالله لبنان چندین متحد در میان گروههای سنی دارد که جنبش احباش وابسته به دمشق از جمله مهمترین آنهاست.
جنبش میهنی آزاد
جنبش میهنی آزاد لبنان را میشل عون، سیاستمدار مسیحی مارونی و از جمله فرماندهان سابق ارتش لبنان پایهگذاری کرد که از سال ۲۰۱۶ رئیس جمهور لبنان بوده است.
این جنبش بعد از بازگشت میشل عون از تبعید در سال ۲۰۱۵، بزرگترین فراکسیون مسیحی پارلمان بوده است.
این گروه از سال ۲۰۰۶ به عنوان یکی از متحدان حزبالله شناخته شده و میگوید این جنبش شیعی در جنگ ۳۳ روزه با اسرائیل از لبنان دفاع کرده است. منتقدان میگویند حزبالله در عمل از پوشش سیاسی جنبش میهنی آزاد بهره میبرد.
بعضی تحلیلگران میگویند این گروه ممکن است آرای زیادی را از دست بدهد چون در دوره سقوط اقتصادی و مالی لبنان نقش اساسی در قدرت داشته است.
نیروهای لبنانی
"نیروهای لبنانی" به رهبری سمیر جعجع ۷۰ ساله، سیاستمدار مسیحی مارونی، از دل نیرویی شبهنظامی به همین نام در جریان جنگ داخلی لبنان بیرون آمد. این حزب دشمن قسمخورده حزبالله لبنان است.
حزب"نیروهای لبنانی" از سال ۲۰۱۹ -زمانی که سعد حریری، نخست وزیر وقت بعد از اعتراضات سراسری استعفا کرد- در دولت نقشی نداشته است.
سمیر جعجع تنها رهبر لبنانی بود که بعد از جنگ داخلی و به دلیل ارتکاب جرایم و خشونتهای جنگی به زندان رفت
این حزب روابط گستردهای با عربستان دارد و در انتخابات پارلمانی از کاهش رای "جنبش میهنی آزاد"، دیگر حزب مسیحی لبنان سود خواهد برد.
سمیر جعجع در سالهای پایانی جنگ داخلی لبنان و بعد از ترور بشیر جمیل، بنیانگذار "نیروهای لبنانی"، رهبری آن را به دست گرفت. او تنها رهبر لبنانی است که به دلیل جرایم و خشونتهای جنگی به زندان رفت.
حزب سوسیالیست ترقیخواه
این حزب به رهبری خاندان جنبلاط، قویترین گروه دروزیهای لبنان است. ولید جنبلاط ۷۳ ساله، چهار سال پیش رهبری حزب را به پسرش تیمور واگذار کرد اما همچنان از پشت صحنه نقشی اساسی ایفا میکند.
او از منتقدان جدی گسترش نفوذ و زرادخانه حزبالله است و با انتقاد از دخالت ایران در لبنان میگوید این کشور از جایگاه طبیعیاش در جهان عرب خارج شده است.
ولید جنبلاط هم که از چهرههای اصلی جنگ داخلی لبنان بود، روابط خوبی با عربستان سعودی دارد.