تلاشها برای ازسرگیری مذاکرات اگرچه همواره منجر به استمرار نشستن دور یک میز شده است اما تجربه چندساله ثابت میکند که اراده طرف آمریکایی در رسیدن و اجرای هر توافقی شرط لازم است و مقامات اروپایی بدون همراهی آمریکاییها توان تصمیمسازی و اجرای آن را ندارند. اگرچه بورل پس از بازگشت مورا به بروکسل گفت که (پنجره) مذاکرات متوقفشده هستهای ایران دوباره باز شده است اما این مسیر در گذشته نیز چندین بار طی شده و نتیجه قابلتوجهی در بر نداشته است. بورل که روز گذشته در حاشیه نشست سران گروه7 در آلمان صحبت میکرد علاوه بر این تاکید کرد که مذاکرات به بنبست رسیده بود و حالا بنبست رفع شده و به این ترتیب چشماندازی از رسیدن به یک توافق وجود دارد. در حالی شاهد این مواضع و خوشبینیها هستیم که در ماههای گذشته بارها شاهد مواضع ضدونقیض ازسوی این مقامات بودهایم.
توافق خوب در دسترس است
از سوی دیگر، اگرچه بورل در اظهارات اخیر خود تاکید کرده که اختلافات موجود در مسیر احیای برجام را نمیتوان «یکشبه» حل کرد اما پس از گذشت چند ماه از زمان آغاز گفتوگوها در دولت سیزدهم و براساس تاکیدات مداوم مقامات کشور فرسایشی شدن مذاکرات نیز از حوصله ایران خارج است و در انتظار نخواهد ماند. در این راستا، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران نیز دیروز (جمعه) ۲۳اردیبهشت در توییتی با اشاره به حضور «انریکه مورا»، هماهنگکننده گفتوگوهای وین در تهران نوشت: در توافق با آقای بورل، سفر آقای مورا به تهران و گفتوگوهایش با همکارم آقای باقری، فرصت مجددی بود تا بر ابتکارات برای حل موضوعات باقیمانده مذاکرات وین متمرکز شویم.
وی افزود: توافق خوب و قابلاتکا در دسترس است، اگر آمریکا تصمیم سیاسی خود را گرفته و به تعهداتش پایبند باشد. وزیر خارجه یادآور شد: تماسها ادامه دارد.
در هفتههای اخیر شاهد انتقال پیامهایی بین ایران و آمریکا بودیم که درخصوص سفر اخیر مورا نیز این تلقی وجود داشت اما درحالیکه «انریکه مورا»، دیپلمات و میانجی اتحادیه اروپا در مذاکرات هستهای وین روز چهارشنبه با علی باقری، مذاکرهکننده ارشد جمهوری اسلامی ایران در تهران دیدار کرد، مقامات آمریکایی گفتهاند که پیامی به این دیپلمات آمریکایی برای انتقال به ایران ندادهاند.
تلاش مورا برای توافق
این خبر را پایگاه آمریکایی آکسیوس به نقل از مقامات دولت بایدن اعلام کرد و گفت: «مقامات آمریکایی اعلام کردهاند که هیچ پیشنهاد جدیدی از طرف واشنگتن به مو را برای انتقال به ایرانیها ندادهاند.» با این حال در این گزارش اشارهای به نام مقامات آمریکایی نشده است.
در این گزارش، یکی از مقامات ارشد آمریکایی گفته است که دولت بایدن امیدوار است ایرانیها از خواسته خود درمورد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صرفنظر کنند و پیشنویس توافقی را که در وین به دست آمده امضا کنند. «انریکه مورا»، هماهنگکننده گفتوگوها در وین بعد از توافق اخیر بورل و امیرعبداللهیان برای دومین بار در سال جاری به تهران آمده بود و خطیبزاده قبل از این سفر، کارویژه مورا را انتقال پیام خوانده بود.
در ادامه این روند همچنین ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز پنجشنبه در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به این پرسش که آیا مورا مقامات آمریکا را در جریان نخستین روز گفتوگو با ایران قرار داده یا خیر؟ گفت: مطمئنم که گروه ما با انریکه مورا و گروهش در تماس خواهد بود. پرایس با اشاره به اینکه مورا مدتی است که پیامها میان تهران و واشنگتن را رد و بدل میکند، افزود: البته نمیتوانیم بخش زیادی از آن گفتهها و شنیدهها را با شما در میان بگذاریم.
علاوهبر این همزمانی سفر شیخ تمیم بنحمد آلثانی امیر قطر به تهران با سفر مورا به تهران نیز توجه تحلیلگران و بهویژه رسانهها را جلب کرد. قطر که در این سالها نقش متفاوتی را در روابط با ایران ایفا میکند در این روزها نیز تحرکات گستردهتری را برای نقشآفرینی در خصوص تحولات سیاست خارجی ایران در دستورکار قرار داده است. در این راستا خبرگزاری رویترز هدف این سفر را برقراری راه ارتباطی میان ایران و آمریکا در گفتوگوهای بازگشت به برجام عنوان کرده است؛ موضوعی که مقامات کشورمان در این خصوص توضیحی ندادهاند.
امیر قطر در نشست خبری مشترک با رییسجمهور کشورمان طی سخنانی در اینباره اظهار داشت: درمورد مذاکرات وین هم باید بگویم قطر همواره نگاه مثبتی نسبت به این گفتوگوها داشته و ما باور داریم گفتوگو راهحل حلوفصل این مساله است.
حال در این شرایط جوزپ بورل روز گذشته در اینباره توضیح داد و گفت که «مذاکرات هستهای با ایران تعلیق شده بود اما سفر هماهنگکننده اتحادیه اروپا به ایران اجازه ازسرگیری مذاکرات را داد». اگرچه مقامات کشورمان صحبتی از توقف مذاکرات در روزهای گذشته به میان نیاوردند اما شرایط حاکم بر مذاکرات هستهای با گذشته متفاوت بود و در مسیری پویا حرکت نمیکرد.
حالا به گزارش رویترز، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز جمعه در کنفرانسی خبری بیان کرد که پس از آنکه مورا به ایرانیان این پیغام را رساند که وضعیت بدین شکل نمیتواند ادامه پیدا کند، جواب ایران "بسیار مثبت" بود.
مذاکرات دوباره از سرگرفته میشود
قریببهاتفاق کشورهای مشارکتکننده در گفتوگوها، خواهان جمعبندی سریعتر مذاکرات هستند اما دستیابی به توافق نهایی در انتظار تصمیمات سیاسی ایالاتمتحده آمریکا درخصوص چند موضوع باقیمانده مهم و کلیدی است. ایران که بارها اعلام کرده است از خطوط قرمز خود کوتاه نمیآید، همواره آمادگی خود برای رسیدن به توافق را اعلام کرده است و حالا با تصمیمگیری مقامات آمریکایی میتوان به نقطه مشترک رسید و نتیجه قابل قبولی برای همه طرفها را شاهد بود.
اگرچه انتقادها به باقری درخصوص عدم اطلاعرسانی درباره مذاکرات همواره درجریان بوده است اما این موضوع باعث نشده تا شاهد مشی متفاوتی در این خصوص باشیم. در دیدار اخیر وی با مورا در تهران نیز باز هم این مقامات اروپایی هستند که در این خصوص نکاتی را مطرح کردهاند و در داخل کشور شاهد اطلاعرسانیها دقیق و بهموقع نبودیم. در این راستا، یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان بهدنبال اظهارنظر بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درخصوص از سر گرفته شدن مذاکرات هستهای ایران، اعلام کرد که انتظار دارم مذاکرات هستهای ایران سریع به نتیجه برسد، یک پیشنهاد منصفانه روی میز است.
برای تکمیل و به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای نقش سازندهتر آمریکا غیرقابل چشمپوشی است و دیگر طرفهای برجامی نیز بارها بر این موضوع تاکید کردهاند. با فضای ایجادشده آمریکاییها باید تصمیم خود را برای بازگشت به برجام بگیرند و با فرسایشی کردن مذاکرات به دنبال امتیازات بیشتر نباشند.
مقامات اروپایی از آغاز دوباره مذاکرات هستهای سخن میگویند
بازگشت به میز مذاکره؟
مذاکرات هستهای پس از ماهها پیگیری و رایزنی هنوز به هیچ نتیجه ملموسی نرسیده است. علیرغم این شرایط، رفتوآمدهای هفتههای گذشته برای احیای برجام اما از دستورکار مقامات اروپایی خارج نشده است و تلاشها برای به نتیجه رسیدن مذاکرات و بازگشت آمریکا به برجام هنوز ادامه دارد. در این راستا، جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز گذشته بهدنبال سفر انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا به ایران، اعلام کرد که مذاکرات هستهای از بنبست خارج شده و از سر گرفته میشود.
صاحبخبر -
∎
نظر شما