چند روز قبل دولت از آزادسازی قیمت آرد خبر داد و علت این تصمیم را افزایش قیمت جهانی مواد غذایی به دلیل جنگ اوکراین و درنتیجه، جلوگیری از قاچاق آرد از ایران به خارج مرزهای کشور عنوان کرد. حالا دولت قصد دارد به دلیل افزایش قیمت آرد، یارانه نان را به صورت مستقیم به مردم بپردازد. اما روش پرداخت یارانه نان چگونه خواهد بود؟
هدف از این طرح این است که قیمت نان افزایش پیدا نکند. دولت می گوید با این روش قصد دارد نان سنتی نه تنها افزایش قیمتی نداشته باشد، بلکه با همان کیفیت، ۱۰ درصد ارزان تر به دست مردم برسد.
به گفته ی دولت، عمده یارانه ای که با ارز ۴۲۰۰ تومانی در ابتدای زنجیره ی تأمین نان داده می شد از بین می رفت و به دست مصرف کنندگان نمی رسید. به همین دلیل دولت می خواهد این یارانه را به جای ابتدای زنجیره به انتهای زنجیره دهد.
از طرف دیگر، در این طرح، سهمیه ی آرد نانوایی ها حذف می شود و آن ها باید آرد را با قیمت آزاد تأمین کنند. سپس نانوایی ها نان را با قیمت یارانه ای به مردم می فروشند و دولت مابه‌التفاوت قیمت نان آزاد و یارانه ای را به نانوا پرداخت می کند.
دولت تمامی شایعات درباره ی گران شدن یا سهمیه بندی نان سنتی و صدور کارت برای خرید آن را تکذیب کرده است.
طرح پرداخت یارانه نان قرار است ابتدا به صورت آزمایشی در زنجان و چند استان دیگر اجرا شود و سپس در تمام کشور به اجرا درخواهد آمد.
بر این اساس، نانوایی های زنجان به کارتخوان های هوشمند متصل می شوند تا به ازای تعداد نان های فروخته شده یارانه نان به نانوا تعلق گیرد. در حال حاضر، ۱۵۱۵ دستگاه پز در نانوایی های استان زنجان موجود است که در این طرح استفاده خواهد شد.
یارانه نان به همه ی مردم پرداخت می شود. برای هر کد ملی یارانه نان ثبت می شود و با هر کارت بانکی امکان خرید نان وجود دارد. با استفاده از زیرساخت بانکی، مردم به هنگام خرید نان، به همان قیمت قبلی پول پرداخت می کنند و مابه‌التفاوت آن را دولت پرداخت می کند. به گفته ی دولت، مزیت این کار این است که افرادی که بیش از الگو مصرف کنند باید الگوی مصرف را اصلاح کرده یا نان را به قیمت آزاد خریداری کنند. افرادی که مصرف آن ها کمتر از الگوی استاندارد باشد پولی هم برای آن ها باقی می ماند. بنابراین نان برای مردم گران نمی شود.
روش پرداخت یارانه نان چگونه خواهد بود؟
معاون فناوری های بانک مرکزی، مهران محرمیان با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما به ارائه ی توضیحاتی درباره ی جزئیات این طرح پرداخت.
محرمیان گفت: «زیر ساختی طراحی شده است که افراد مشمول یارانه، با کارت کشیدن در زمان خرید کالاهای اساسی مانند نان با سیستمی هوشمند در همان زمان خرید، یارانه ی خود را دریافت کنند.»
«اگر خریدی انجام شود که یارانه کالاهای اساسی به آن تعلق می گیرد، در مرکز چک می شود که آیا آن شخص یارانه دارد یا خیر و طبیعتاً یک بخشی از هزینه از حساب شخصی کسر می شود و بخشی هم از حساب یارانه که برای این کار اختصاص داده شده است.»
آیا شبکه پرداخت کشور قدرت پردازش تعداد تراکنش های بالا در لحظه را دارد؟
محرمیان: «شبکه پرداخت کشور قدرت پردازش تعداد تراکنش های بالا را در لحظه را دارد، به آن اندازه ای که این تراکنش ها به آن اضافه می کنند تراکنش جدیدی نخواهد بود اما در مرکز تراکنش ها افزایش خواهد یافت اما به معنای افزایش بار شدید بر روی شبکه نیست، بنابراین تمهیدات لازم اندیشیده شده است.»
آیا نیازی به افتتاح حساب جدید در بانک هست؟
محرمیان: «نیازی به کارت جدید و افتتاح حساب مجدد برای خرید یارانه ای نیست. هماهنگی های لازم با وزارت ارتباطات انجام خواهد شد تا مشکل نانوایی هایی که دسترسی ضعیف ارتباطی دارند، برطرف شود.»
آیا در فرآیند خرید نان تغییر ایجاد می شود؟
محرمیان: «علیرغم اینکه رانت و قاچاق را در زنجیره آرد و نان حذف می کنیم، مردم بدون هیچگونه تغییر در فرآیند خرید و قیمت، می توانند از نان استفاده کنند.»
«علاوه بر اینکه مردم نان را قیمت گران تری نمی خرند، دولت در تلاش است تا کاری کند که مردم نان را نسبت به سال گذشته ارزان تر بخرند.»
∎