به‌زودی فصل جابجایی‌ منازل و خانه‌های استیجاری آغاز می‌شود و موجران و مستأجران برای تنظیم قراداد اجاره‌نامه یا همان قولنامه‌، در بنگاه‌های معاملات املاک حضور خواهند یافت. این بنگاه‌ها که فلسفه وجودی آنها ایجاد ارتباط بین مالک و مستأجر است، بابت این ارتباط و نیز پر کردن جای خالی فرم‌های از پیش چاپ شده (توسط اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران) مبالغ هنگفتی را دریافت می‌کنند بدون آنکه نسبت به اختلافات احتمالی آینده پاسخگو باشند و یا اینکه در قانون برای آنها مسئولیتی اعلام شده باشد.

در نقطه مقابل، مالک و مستأجر می‌توانند با حضور در دفاتر اسناد رسمی که به تعداد کافی در محله‌های تمامی شهرها وجود دارد و در دسترس همگان است، با هزینه‌ای کمتر اما با آرامش خیالی بیشتر، قرارداد خود را در دفاتر اسناد رسمی یا همان محضر تنظیم کنند. اسناد صادره با موضوع قرارداد بین اشخاص مانند قولنامه اجاره خانه از سوی دفاتر اسناد رسمی به دلیل وظیفه حاکمیتی که دارند، اسنادی معتبر و خدشه‌ناپذیر است.

به یاد داشته باشید که امضا و مهر سردفتر اسناد رسمی در جایگاه و مقام امضا و مهر قاضی دادگستری است و در قبال سند قراردادی که صادر می‌کند، مسئولیت دارد. همین امر، موضوعی قیمتی است که نباید نادیده گرفته شود.

اما در مقایسه بین هزینه‌های پرداختی در بنگاه و محضر،‌ حضور مالک و مستأجر در دفاتر اسناد به نفع هر دو طرف است.

برای ملموس شدن این تفاوت، برای مقایسه هزینه‌ها از چند بنگاه و محضر پرسیدیم؛ کمیسیون / هزینه سند برای تنظیم اجاره‌نامه برای مبالغ مختلف چقدر است که به این نتیجه رسیدیم:

ودیعه یکصد میلیون و اجاره ماهانه 2.5 میلیون تومان؛ در بنگاه: هزینه کلی 2 میلیون و 750 هزار (برای هر نفر یک میلیون و 375 هزار تومان)، در محضر: هزینه کلی 2 میلیون و 54 هزار و 20 تومان (هر نفر یک میلیون و 27 هزار و 10 تومان)

ودیعه 200 میلیون و اجاره ماهانه 500 هزار تومان؛ در بنگاه: هزینه کلی 3 میلیون و 250 هزار تومان (برای هر نفر یک میلیون و 625 هزار تومان)، در محضر: هزینه کلی 2 میلیون و 979 هزار و700 تومان (برای هر نفر یک میلیون و 489 هزار و 850)

ودیعه 300 میلیون تومان رهن کامل؛ در بنگاه: هزینه کلی 4 میلیون و 500 هزار تومان (برای هر نفر 2 میلیون و 250 هزار تومان)، در محضر: هزینه کلی 4 میلیون و 124 هزار و 620 تومان (برای هر نفر 2 میلیون و 62 هزار و 310 تومان)

ودیعه 400 میلیون تومان رهن کامل؛ در بنگاه: هزینه کلی 6 میلیون تومان (هر نفر 3 میلیون تومان)، در محضر: هزینه کلی 5 میلیون و 233 هزار و 620 تومان (هر نفر 2 میلیون و 616 هزار و 810 تومان)

ودیعه 50 میلیون و اجاره ماهانه 4 میلیون تومان؛ در بنگاه: هزینه کلی 2 میلیون و 750 هزار تومان (هر نفر یک میلیون و 375 هزار تومان) در محضر: هزینه کلی یک میلیون و 659 هزار و 900 تومان (برای هر نفر 829 هزار و 950 تومان)

در نظر داشته باشید که مبالغ پرداختی در بنگاه‌ها عیناً به حساب مالک یا مالکان بنگاه واریز می‌شود و به دلیل اینکه رسید رسمی در ازای دریافت مبالغ ارائه نمی‌شود و نیز، مشخص نبودن و یا غیرقابل محاسبه بودن تعرفه‌های قانونی برای بسیاری از افراد جامعه، امکان دریافت مبالغ بیشتر در بنگاه‌ها حتی تا چند میلیون تومان وجود دارد و به این دلیل است که بین کمیسیون‌های دریافتی در مشاورین املاک تفاوت وجود دارد.

در نقطه مقابل اما تنها در حدود 20 تا 35 درصد مبلغ پرداختی در دفاتر اسناد به حساب دفتر (سهم سردفتر + دفتریار (15 درصد از حق‌التحریر دریافتی)+ کارمندان (15 درصد از حق‌التحریر دریافتی)) واریز می‌شود و الباقی، مربوط به حق‌الثبت، نیم درصد کاداستر و ... است. جزئیات ریز مبالغ دریافتی در سند تنظیم شده که به مالک و مستأجر تحویل می‌شود، قید شده و امکان دریافت مبالغ بیش از آنچه قانون اجازه داده، وجود ندارد.

با این حال سران دفاتر اسناد برخلاف صاحبان بنگاه‌ها در قبال اسنادی که صادر می‌کنند مسئولیت حقوقی دارند و به همین دلیل به نظر ساده، از تنظیم اسنادی که بعدها مشکل‌‌آفرین باشد خودداری می‌کنند. به این ترتیب تأکید می‌شود؛ قرارداد اجاره مسکن خود را با پرداخت هزینه کمتر و با خیالی آسوده در دفاتر اسناد رسمی منعقد کنید.

منبع: تسنیم