شفقنا- روزنامه رسالت در مطلبی با عنوان «سیل خاک در خوزستان» به موقع این گونه آورده است:

بازهم همان حکایت همیشگی؛ غافلگیری مسئولان و عدم اطلاع رسانی

بحران خیزش گردوغبار در خوزستان همچنان به قوت خود باقی است، بحرانی که قدمت آن به ۱۵ سال می رسد و روزگذشته امان دیار نخل و کارون را برید، همه چیز زیر تلی از خاک دفن شده بود اما تصمیمی برای تعطیلی ادارات و مدارس اتخاذ نشد، گویا «غافلگیری» بازهم دامن مسئولان را گرفت و نتوانستند در شرایطی که آلودگی ناشی از ریزگردها در ۱۳ شهر خوزستان بالاتر از حد مجاز اعلام شد، مدارس را تعطیل و به موقع اطلاع رسانی کنند. حتی دریغ از صدور یک اطلاعیه و یا اخطاریه از سوی مدیریت بحران استانداری خوزستان! گویا به انتظار نشسته بودند تا بارانی ببارد و این سرزمین تشنه را برای مدتی کوتاه از آلودگی برهاند. اتفاقا باران هم بارید، اما حریف کانون های گردوغبار داخلی و خارجی نشد. اظهارات محمدجواد اشرفیء دبیر کارگروه اضطرار آلودگی هوای خوزستان نیز، نتوانست توجیه کننده عملکرد بد مسئولان باشد. اشرفی با اشاره به وضعیت وقوع گرد و غبار مطرح کرد که این وضعیت در پی آشوب جوی که غیرقابل پیش‌بینی بوده ایجاد شده است؛ دو روز قبل در آبادان و خرمشهر نیز این شرایط ایجاد و شاهد کاهش دید افقی بودیم اما سریعا این وضعیت رفع شد!
دبیر کارگروه اضطرار آلودگی هوای خوزستان با بیان اینکه تا ساعت ۸ صبح شرایط اهواز خوب بود اما به صورت ناگهانی وضعیت تغییر کرد، در کمال خونسردی و آرامش، گفت: «هنوز تصمیمی برای تعطیلی اتخاذ نشده اما در حال بررسی هستیم و در صورت تعطیلی سریعا موضوع اطلاع‌رسانی می‌شود.»
اعتبارات مقابله با ریزگردها کجا هزینه شد؟
عجیب است که این معضل دیرینه، تقریبا در تمامی فصول سال رخ می دهد اما مسئولان هربار غافلگیر می شوند و عجیب تر آنکه، هیچ گاه بازدید از کانون‌های گرد و غبار و برگزاری جلسه‌ها به خروجی موثری منجر نشده و حتی نحوه هزینه‌کرد اعتبارات این بخش شفاف نیست. موضوعی که روز گذشته در شبکه های اجتماعی از سوی کاربران مطرح شد و هنوز از سوی مسئولان پاسخ قانع کننده ای ارائه نشده است. در این باره مجتبی یوسفی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی به خبرگزاری ایسنا گفته است که در حال پیگیری برداشت ۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان از صندوق توسعه ملی در دولت قبل هستیم تا گزارشی در مورد اینکه این اعتبارات کجا هزینه شد، به مردم ارائه شود و در عین حال خبر داده، با ارسال نامه‌ای به رئیس جمهور پیگیر اصلاح مدیریت منابع آب و تامین حق‌آبه تالاب‌ها و رودخانه‌ها هستیم. نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی از این مسئله انتقاد کرده است که در بررسی بودجه سال ۹۸ در مجلس دوره قبل، یک هزار میلیارد تومان از منابع ارزش افزوده شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور برداشت و به صندوق سازمان حفاظت محیط زیست کشور واریز شد و با بی‌دقتی که رخ داد، حداقل ۵۵۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان از حق آلایندگی شهرداری‌ها و دهیاری‌های خوزستان برداشت شد. چرا مجلس دوره قبل اجازه داد این حق آلایندگی استان‌های آلاینده در سطح کشور برداشت شود و بیشترین ضرر نیز به خوزستان وارد شد.
تقویت دیپلماسی منطقه ای
در باب علت این پدیده، عده ای پای خشکسالی و ته کشیدن سفره های آب‌ زیرزمینی را به میان می کشند و عده ای از پیامدهای مخرب پروژه‌های انتقال آب از سرشاخه رودخانه‌های خوزستان و همچنین احداث سدهای متعدد در بالادست می گویند و البته به تاثیرات نامطلوب سدسازی ترکیه نیز اشاره شده که این موضوع، توجه ویژه وزارت خارجه را می‌طلبد. مجتبی یوسفی در واکنش به این مسئله، خواستار تقویت دیپلماسی منطقه ای شده و تصریح کرده است: «باید اجلاسی در خوزستان و اهواز که مرکز این ریزگردها است، برگزار و تبعات نبود توجه به موضوعات زیست محیطی در منطقه گوشزد شود تا از ظرفیت دیپلماسی در کنار ظرفیت‌های داخلی برای حل معضل ریزگردها استفاده شود.»
این نماینده مجلس معتقد است، عمده ریزگردهای اخیر در خوزستان منشاء خارجی داشته‌اند و باید دیپلماسی منطقه‌ای برای حل این معضل تقویت شود و از رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و وزرا درخواست کرده که نسبت به سیاسی‌کاری دولت قبل در خوزستان و برخی دیگر از استان‌ها که دچار مشکل هستند، اقدام کنند. هرچند برخی فعالان محیط زیست، تمرکز صرف بر این مقوله را به منزله فرافکنی دانسته و معتقدند نباید از کانون های ریزگرد داخلی غافل شد. روز گذشته، رسانه های محلی گزارش کرده اند که همه این ها باعث شده، علاوه بر تنش آبی و کمبود آب شرب در ۷۰۰ روستا، کشت تابستانه نیز در خوزستان محدود شود.
این سرزمین در حالی زیر خاک مدفون می‌شود که پمپاژ انتقال آب کوهرنگ سوم در بیرگان چهارمحال و بختیاری به اصفهان در دستور کار است و کرامت حافظی، فعال محیط زیست با انتقاد از این مسئله می گوید: «مردم خوزستان در حالی طعم تلخ ریزگرد را بار دیگر می‌چشند و نفس‌هایشان به شماره افتاده است که در سرشاخه‌های کارون، با حمایت کامل وزیر نیرو در حال ساخت و تکمیل طرح‌های انتقال آب هستند.»
خوزستان در چند سال گذشته به علت سیل و آورد آب فراتر از نرمال ریزگرد نداشت اما کاهش بارندگی از یک‌سو و انتقال آب و مصارف بالادستی رودهای منتهی به خوزستان از سوی دیگر باعث فعال شدن کانون‌های ریزگرد در استان شد. حافظی می گوید: چه کانون‌های ریزگرد داخلی خوزستان چه کانون‌های ریزگرد عراق همه آبگیرها و تالاب‌ها و دشت‌های سیلابی هستند که حق آبه خود را از دست داده‌اند. علاوه بر تالاب‌ها که به‌طور مشخص نیازمند آب هستند، اکوسیستم آبگیرهای فصلی اگر تأمین آب نشوند به کانون ریزگرد تبدیل می‌شوند؛ این در حالی است که همه می‌دانند که نیاز خوزستان به آب فقط تأمین آب شرب و معیشت نیست بلکه برای کانون‌های ریزگرد باید حق آبه ای در نظر گرفت اما با نسخه‌های غلط مانند کاشت نهال درختان مهاجم کهور آمریکایی یا مالچ پاشی در شنزار سعی شده تا حقیقت نیاز آبی استان برای کنترل ریزگرد کتمان شود. حافظی معتقد است: در جایی با هزینه کنترل ریزگرد مالچ پاشی می‌شود که اصلاً کانون ریزگرد نیست، شنزار خوزستان در فکه و اطراف آن در شوش و دشت آزادگان اکوسیستم پویاست که به‌هیچ‌وجه کانون ریزگرد نیست و در هیچ مطالعه و نقشه‌ای هم کانون ریزگرد نبود. از طرفی با بودجه کنترل ریزگرد حتی بدون یک دلیل عقلانی و صرفاً برای عوام فریبی اقدام به مالچ پاشی در این شنزارها می‌شود تا حقیقت نیاز آبی خوزستان برای کنترل ریزگرد کتمان شود یا در اقدام غلط دیگر گیاه غیربومی و مهاجم کهور آمریکایی را که جز گیاهان مضر برای طبیعت است به‌عنوان راه‌حل مبارزه با ریزگرد معرفی و در گستره وسیع کاشته می‌شود. در حالی است که این گیاه علاوه بر دلایلی اکولوژی و زیان‌بار بودن به‌شدت به سرما حساس است و سرماهای حتی در حد چند ساعت در سال صفر و نزدیک صفر باعث خشکیده شدن نهال‌های این‌گونه می‌شود و ازاین‌رو ناسازگار است؛ همچنین آتش‌سوزی که بخشی از حوادث پرتکرار مناطق گرم است به‌راحتی این گیاه را نابود می‌کند و کهور آمریکایی توانایی احیای پس از آتش‌سوزی را ندارد. این فعال محیط زیست در ادامه تاکید می کند: «این عوامل و دلایل دیگر باعث شده که نسخه‌های جایگزین تخصیص آب برای کنترل ریزگردها همه شکست بخورد و بار دیگر ریه‌های خوزستان آماج حمله ریزگردها شود.»
هم اینک با قدرت در حال انتقال آب سرشاخه‌های کارون هستند و علاوه بر ۶ سرشاخه انتقالی گذشته کارون مانند کوهرنگ اول، کوهرنگ دوم، چشمه لنگان، خدنگستان، کمال صالح و الیگودرز به کوچری و قم نیز پمپاژ آب به تونل سوم کوهرنگ که هفتمین انتقال آب از سرشاخه‌های کارون است؛ با وجود مخالفت مردم بیرگان در استان چهارمحال و بختیاری در محل کارگاه تونل سوم کوهرنگ در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفته است.
حافظی می گوید: خوزستان بیش از هر زمان به سرشاخه‌های انتقالی خود نیاز دارد و این در حالی است که پمپاژ به تونل سوم کوهرنگ با موتورهای قدرتمند در حال انجام است؛ مردم دهستان بیرگان، روستاهای چم آباد، گل آباد، شهریاری و ملک آباد به این انتقال آب از استان چهارمحال و بختیاری که با نابودی کشاورزی و باغات آنها و چشمه‌های سرشاخه کارون همراه است، معترض هستند. این انتقال آب علاوه بر نابودی مناطق سرشاخه کارون در کل مسیر از بیرگان تا دشتک استان چهارمحال و بختیاری، برای اهواز و آبادان و خرمشهر در خوزستان آثار زیانباری خواهد داشت.
همه این اقدامات غلط در زمانی رخ می‌دهد که تغییرات اقلیمی و افزایش گرمایش زمین حتی انتقال آب‌های گذشته کارون را تحت تأثیر قرار داده به‌طوری که چشمه بزرگ کوهرنگ در تابستان برای اولین بار خشک شد که نشان می‌دهد زاگرس دیگر منبع مطمئن و پایداری و مناسبی برای انتقال آب‌ها نیست. این اقدامات حتی به فرض نیاز فلات مرکزی از نظر فنی و علمی کاملاً غلط بوده و اصرار بر اجرای طرح‌های انتقال خطای بزرگ و استراتژیک است و نابودی منابع مالی و آبی کشور و نارضایتی اجتماعی را در پی دارد. حال آنکه انتقال آب‌ها برای غیرشرب است و اقدام غلط ساخت کارخانه‌های آب بَر، توسعه کشاورزی با آب گران و غیراقتصادی، افزایش هزینه‌های تولید محصولات کشاورزی و صنعتی با آب کارون در فلات مرکزی فاجعه‌بار است و باید جلوی این حیف‌ومیل سرمایه‌های کشور و افزایش هزینه‌های تولید محصولات را در این تنگناهای اقتصادی گرفت.
حافظی تاکید می کند که علاوه بر تونل و سد کوهرنگ سوم در آینده نیز سد خرسان و بهشت آباد و… در دستور کار بهره‌برداری است و سد خرسان در سرشاخه‌های کارون با انفجارهای متعدد در لردگان فعال شده است. انتظار می‌رفت که رویه‌های غلط انتقال آب‌های سرشاخه‌های کارون در دولت جدید اصلاح شود و دولت به تعهد و قول انتخاباتی خود با مردم خوزستان برای جلوگیری از انتقال آب‌ها پایبند باشد اما شواهد نشان می‌دهد که وزیر نیرو حتی بیش از دولت‌های گذشته تشنه انتقال آب به زادگاه خود است.
غلظت گرد و خاک امیدیه، بیش از ۳۱ برابر حد مجاز
ثمره بخشی از این اقدامات غلط و غیرکارشناسی، روز گذشته رخ عیان کرد و مطابق اعلام سازمان محیط زیست استان خوزستان، آلودگی ناشی از ریزگردها در ۱۳ شهر خوزستان بالاتر از حد مجاز بوده است.
مدیر روابط عمومی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان اعلام کرد: میزان غلظت گرد و خاک در هوای امیدیه در ساعت ۱۳ ظهر امروز به بیش از ۳۱ برابر حد مجاز رسید.
شهریار عسگری در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص میزان آلاینده‌های پدیده گرد و خاک عنوان کرد: در پی وقوع گرد و غبار در استان خوزستان، طبق آخرین اندازه‌گیری‌ها تا ساعت ۱۳ ظهر امروز (۵ اردیبهشت‌ماه) میزان ذرات ریزگردها در هوای امیدیه ۴۷۰۸ میکروگرم در متر مکعب بوده است. وی افزود: با توجه به اینکه میزان مجاز آلاینده‌ها در هوا ۱۵۰ میکروگرم در مترمکعب است، غلظت گرد و غبار در امیدیه به بیش از ۳۱ برابر حد مجاز رسیده است. مدیر روابط عمومی اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان گفت: میزان غلظت آلاینده‌های گرد و غبار در ماهشهر ۱۷۸۳، بندر امام(ره) ۱۱۵۸، رامشیر ۱۰۹۴، بهبهان ۹۱۸، اهواز ۷۰۸، مسجدسلیمان ۶۰۱، شوش ۵۱۰، حمیدیه ۴۳۰، ایذه ۴۲۵، گتوند ۳۶۶، دزفول ۳۶۱، شادگان ۲۷۶ و اندیمشک ۲۱۲ و سوسنگرد ۱۷۶ میکروگرم در مترمکعب اندازه‌گیری شده است. وی افزود: بدین ترتیب غلظت گرد و غبار در ماهشهر به بیش از ۱۱ برابر حد مجاز، بندر امام(ره) و رامشیر بیش از هفت برابر حد مجاز، بهبهان بیش از ۶ برابر حد مجاز و در اهواز و مسجدسلیمان بیش از چهار برابر حد مجاز رسیده است. روز گذشته، غلظت گردوخاک در خوزستان به حدی بود که مدیرکل فرودگاه بین المللی سردار شهید قاسم سلیمانی اهواز گفت: پروازهای ورودی و خروجی این فرودگاه به دلیل شرایط جوی لغو شده است. سیدمهدی رزاز در این باره اظهار کرد: به دلیل وقوع گرد و غبار و کاهش دید افقی، شرایط برای انجام پرواز یا ورود هواپیما به فرودگاه بین‌المللی شهید سلیمانی اهواز وجود ندارد.