در این حال و هوای رعب انگیز خاورمیانه که در کنار جنگ سرد احیا شده بین ایالات متحده و روسیه وجود دارد ، زنگ خطر وقوع جنگ جهانی سوم به صدا درآمده‌است. به موازات این موضوع ،اجلاس عالی هشتم بازنگری ان پی تی در نیویورک از 7 اردیبهشت آغاز شده بود ، شب گذشته با مخالفت بریتانیا ، ایالات متحده و کانادا با شکست مواجه شد و در نهایت بدون نتیجه پایان یافت. حمید بعیدی‌نژاد، مدیرکل سیاسی و امنیت بین‌الملل وزارت امور خارجه ایران مسئولیت شکست این کنفرانس را به عهده این سه کشور گذاشته است.

خبرگزاری رویترز، یک روز پیش از پایان نشست سال ۲۰۱۵ گزارش داده بود که یک مقام ارشد آمریکایی به اسرائیل سفر کرده تا با مقام‌های آن کشور در مورد رسیدن به توافقی احتمالی، که ممکن است روزی به منع گسترش سلاح‌های اتمی و سلاح‌های کشتار جمعی در خاورمیانه بیانجامد، مذاکره کند.

ناکامی اجلاس نهم  در ادامه قوانین تزیینی ان.پی.تی

در وضعیتی که ایجاد شده است می توان گفت که ‌حکم منع انتشار هسته ای که برای چندین دهه مانع گسترش تسلیحات هسته ای در جهان شده بود، اکنون در معرض مخاطره قرار گرفته است، زیرا رژیم صهیونیستی زیر چتر حمایتی دیکتاتوری هسته‌ای باید از مصئونیت برخوردار باشد. در صورت تائید این طرح، باید نشستی منطقه‌ای برگزار می‌شد که به گفته خبرنگاران، تل‌آویو مجبور می‌شد به سیاست مبهم خود در باره داشتن سلاح هسته‌ای پایان دهد.

براساس اخبار منتشر شده قرار بود، امکان پیگیری قوی تر تحقق آرمان چهل ساله خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای، رفع موانع همکاری های بین المللی صلح آمیز هسته ای،الزام کشورهای هسته ای به خلع سلاح هسته ای و یا حداقل ارائه تضمین امنیتی مبنی بر ممنوعیت مطلق بکارگیری یا تهدید به استفاده از تسلیحات هسته ای بر علیه دیگر کشورهای عضو ان پی تی مطرح شود اما این مطالبات به نوعی ناکام ماندند.نکته جالب اینجاست که این موضوع را در راستای ناکامی اصول و بنیان‌های معاهده ان. پی.تی می‌توان تفسیر کرد.

پیمان منع انتشار هسته ای یا همان ان پی تی در سال 1970 برای تحقق ایده جهان عاری ازسلاح های هسته ای بر سه اصل تصویب شد:

1 ـ جلوگیری از گسترش سلاح های هسته ای به کشورهای فاقد این سلاح ها

2 ـ خلع سلاح هسته ای کشورهای دارای تسلیحات

3 ـ کمک به کشورهای عضو در بهره مندی صلح آمیز از فناوری های هسته ای

 گفتنی است که بندهای اصلی پیمان منع گسترش سلاح‌های اتمی نیز شامل مواد زیر می‌باشد:

ماده 1: کشور‌های هسته ای متعهد می شوند که سلاح‌های هسته‌ای را به سایر کشور‌ها منتقل نکنند و یا به آنها در زمینه دستیابی به سلاح هسته‌ای کمک ننمایند.

ماده 2: کشور‌های غیر هسته‌ای متعهد می شوند که به دنبال سلاح اتمی نباشند.

ماده 3: کشور‌های غیر هسته‌ای متعهد می شوند تاسیسات خود را تحت پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دهند.

ماده 4: حق لاینفک همه اعضا برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای شناسایی می شود.

ماده 6: کشور‌های هسته‌ای متعهد می شوند تا با حسن نیت مذاکرات خود برای رسیدن به خلع سلاح هسته‌ای را دنبال کنند.

ماده 10: طی مراحلی از جمله اعلام دلیل این کار به شورای امنیت،‌ یا ذکر وقایعی که سبب شده منافع عالی یک کشور عضو به خطر بیافتد،  می توان از معاهده خارج شد.

حفره‌های فاحش معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای

زرادخانه‌های تسلیحات اتمی رژیم صهیونیستی و فعالیت های خارج از بازرسی‌های آژانس انرژی اتمی موضوعی است که مورد اعتراض کشورهای مختلف از جمله جنبش عدم تعهد قرار گرفته است. تل‌آویو تا کنون به طور رسمی، داشتن یک زرادخانه حاوی جنگ افزارهای هسته‌ای را تائید یا تکذیب نکرده اما اسناد غیرقابل کتمانی مبنی بر وجود صدها کلاهک اتمی در زرادخانه‌های اتمی رژیم صهیونیستی وجود دارد.مردخای وانونو، تکنیسین سابق تاسیسات هسته‌ای اسرائیل، در سال ۱۹۸۶ در مصاحبه‌ای با هفته‌نامه بریتانیایی ساندی تایمز، اطلاعات خود در مورد فعالیت‌های هسته‌ای اسرائیل در رآکتور دیمونا را همراه با تصاویری از تجهیزات تولید جنگ افزار هسته‌ای در اختیار این نشریه قرار داد. او به این دلیل هجده سال زندانی بود. در عین حال شایعاتی وجود دارد مبنی بر این که رژیم صهیونیستی از اسرای فلسطینی به عنوان نمونه‌های آزمایشگاهی استفاده کرده است. نکته مضحک اینجاست که اسرائیل پیمان منع گسترش جنگ افزارهای هسته‌ای را هرگز امضا نکرده است اما کشورهای غربی از هرگونه اظهار نظر خودداری کرده‌اند.

کشورهای مستقل می‌گویند ، براساس ان.پی.تی دسترسی گسترده به تکنولوژی‌های صلح‌آمیز اتمی حق همه اعضاء می‌باشد و این مساله در حال حاضر یک چالش در حال گسترش در مقابله روز افزون بین قدرت های دارنده تسلیحات هسته ای از جمله آمریکا، روسیه، چین، انگلیس و فرانسه از یک سو و کشورهایی که تسلیحات هسته ای ندارند، به وجود آمده است. این کشورها می گویند که قدرت های هسته ای به وظایف خود در چاچوب ان پی تی عمل نکرده اند.

اساسا در متن تفاهم نامه ان.پی.تی آمده است که هر کشوری که می خواهد از انرژی هسته ای مسالمت آمیز استفاده کند، کشورهایی که بمب هسته ای ندارند، نباید تلاش کنند آن را به دست آورند و آنهایی که بمب هسته ای دارند باید زرادخانه های خود را کاهش دهند، به گونه ای که به یک جهان آزاد از تسلیحات اتم دست یابیم.با این حال کشورهایی که از این تسلیحات برخوردار نیستند، می گویند جریان خلع سلاح اتمی متوقف شده است و کشورهای دارنده آن یا درصدد نوسازی آن هستند.

هزینه های سنگین قدرت های هسته ای برای ساخت سلاح های هسته ای جدید یا بازسازی آن ها ویا خروج وعقب نشینی قدرت های هسته ای از پیمان های تسلیحاتی نظیر ABNیا INF، بعنوان نشانه ای از عدم صداقت این قدرت ها تلقی می شود. در اکثر موارد امحای سلاح های هسته ای تاریخ گذشته و ناکارآمد و در عین حال ساخت سلاح های جدید تر و خطرناک تر به معنی آن است که از «روغن ریخته» هزینه شده است.

حاکمیت سه اصل شفافیت، برگشت ناپذیری و راستی آزمایی بر هرگونه فعالیت های ادعایی قدرت های هسته ای در زمینه خلع سلاح امری ضروری است.بعنوان مثال هزینه نوسازی زرادخانه های هسته ای آمریکا تا سال 2023 میلادی، هزینه ای بالغ بر 355 میلیارد دلاری تخمین زده شده است و انتظار می رود این هزینه ها در 30 سال آینده، به بیش از یک یک تریلیون دلار برسد؛ و یا این که اعلام رسمی دولت انگلیس مبنی بر سه برابر شدن بودجه مرتبط با برنامه های تسلیحات هسته ای و کار بر روی نسل جدیدی از این تسلیحات و یا تداوم آزمایشات هسته- ای فرانسه همگی باعث باورناپذیری روزافزون چنین ادعاهایی می شود.

در کنفرانس سال 2010، طرح هایی برای خلع سلاح بیشتر و تعیین استانداردهای منع گسترش و طرح ایجاد خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای مطرح شد. ولی همه این طرح ها بویژه طرح خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای با پیشرفت بسیار اندکی مواجه شد و در واقع راه به جایی نبرد.

اقدامات متوقف شده خلع سلاح به همراه فشارهایی برای گسترش تسلیحات هسته ای در مناطق بی ثباتی نظیر شرق آسیا و خاورمیانه، برخی کارشناسان منع گسترش را به این سمت سوق داده است که درباره در آستانه خطر قرار گرفتن جهان با انتشار تسلیحات اتمی و خطر روز افزون غیرقابل باور درگیری هسته ای هشدار دهند.در همین حال ، سکوت ان پی تی برای اعمال محدودیت هایی در زمینه غنی سازی اورانیوم و فراوری پلوتونیوم، دو فناوری که تولید سوخت برای تسلیحات اتم را فراهم می کند، راه کشورها برای دستیابی به تکنولوژی ساخت بمب اتم را باز می گذارد.

به موازات حفره‌های فاحش موجود در معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای ، مطابق بند ٣ ماده ٨ ان پی تی، بازنگری معاهده هر پنج سال یکبار طی اجلاسی و با اجماع تمامی اعضا امکان پذیر است. اعمال رویه اجماع بر مصوبات اجلاس باعث شده است که از هفت دوره برگزار شده تا کنون، فقط برخی از نشست ها به حصول توافق در بازنگری ان پی تی منجر نشود؛ دور نهم نیز تنها و تنها برای دفاع از تل آویو توسط دیکتاتورهای هسته‌ای جهان شکست خورد.

گفتنی است، تفاهم احتمالی جامع ایران و گروه 5+1 که با رسمیت یافتن حق غنی‌سازی‌هسته‌ای و ادامه فعالیت‌های صلح آمیز اتمی تهران ، نشست نهم را تحت الشعاع خود قرار داده بود. بازبینی معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ایاقدامی است که راه را برای تثبیت حق فن‌آوری اتمی جمهوری اسلامی باز می‌کرد. در همین حال پیگیری جدی برنامه های اتمی غیرصلح‌آمیز هسته‌ای رژیم صهیونیستی موضوعی نبود که باب میل بریتانیا ، آمریکا و کانادا باشد.

معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ایکه برای اجرای پروتکل الحاقی آن نیز تهران از سوی رسانه‌های نزدیک به رژیم صهیونیستی و جنگ‌طلبان آمریکایی تحت فشار قرار گرفته است دارای نواقص عمده‌ای است که بازنگری در آنها نیز با شکست مواجه شد. این موضوع می‌تواند با تشدید مسابقه تسلیحاتی همراه خواهد شد که نتیجه آن برای جامعه بشری مشخص نیست.