به گزارش خبرگزاری آریا، با بازگشت علی باقری مذاکرهکننده ارشد کشورمان به وین پس از یک تنفس چند روزه در روز سهشنبه هفته گذشته، جلسهای میان رئیس هیأت مذاکرهکننده ایران و انریکه مورا هماهنگکننده کمیسیون مشترک برجام برگزار شد اما از همان روز و به دنبال حواشی جنگ روسیه و اوکراین و تاثیر تحریم های آمریکا بر روسیه، زمزمه هایی از بازگشت مجدد هیات های مذاکره کننده به پایتخت هایشان شنیده شد هر چند این شایعه چند روز طول کشید تا به واقعیت تبدیل شود.
با آغاز حمله روسیه به اوکراین در دو هفته گذشته و اعمال بی سابقه ترین تحریم های یک جانبه و چند جانبه علیه روسیه از سوی آمریکا و کشورهای اروپایی، مسکو با این ادعا که بخشی از تحریم ها بر تعهدات روسیه در چارچوب برجام تاثیر می گذارد، درخواست های جدیدی را برای مستثنی شدن از تحریم های آمریکا مطرح کرد. موضوع درخواست های تازه روسیه تحت عنوان "عوامل خارجی" خیلی سریع در ادبیات مقامات حاضر در مذاکرات جا گرفت این در حالی بود که از همان شروع جنگ روسیه و اوکراین بسیاری از تحلیل گران بر این مساله تاکید کردند که جدای از محتوای مذاکرات و چالش های میان ایران و آمریکا بر سر بازگشت به برجام، این موضوع تاثیر بسیاری بر مذاکرات خواهد داشت تا جایی که ممکن است سرنوشت مذاکرات را با ابهامی جدی رو به رو کند.
انریکه مورا: تقریبا به توافق رسیدهایم
خبرگزاری ایرنا با انتشار فیلمی از انریکه مورا خارج از هتل کوبورگ محل برگزاری مذاکرات از قول او نوشت : تقریبا به توافق رسیده ایم.
براساس این گزارش انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا و هماهنگکننده مذاکرات وین در جمع خبرنگاران گفت:
تقریبا به توافق رسیدهایم. متنی داریم که همه چیز در آن انجام شده. ما در محدوده پانوشتههای مذاکراتی هستیم. برای حفظ فضا و روح مثبت و سازنده مذاکرات، خوب است که وقفهای داشته باشیم. من با همه هیاتها کار خواهم کرد تا بر این شرایط فایق آییم.
پولیتیکو: درخواستهای روسیه، توافق وین را در آستانه نابودی قرار داده است
وب سایت پولیتیکو در تازه ترین ادعای خود درباره مذاکرات وین نوشت: درخواست های روسیه، گفتگوهای وین را در آستانه نابودی قرار داده است. .
براساس این گزارش اکنون، شاید گفتگوها دچار مکث شود تا ایران و روسیه، گفتگوی دو جانبه ای درباره این وضعیت داشته باشند. غرب برای روسیه روشن ساخته که هیچ راهی برای پذیرش و گنجاندن درخواست های روسیه در توافق وجود ندارد.
به نظر می رسد ایران با توجه به افزایش بهای نفت، خواهان انجام توافق است.
روسیه درخواست میکند که هرگونه بازگشت به این توافق شامل تضمینهایی باشد که هرگونه تجارت آینده روسیه با ایران از تحریمهای اتحادیه اروپا و ایالات متحده مستثنی شود - یک چرخش در آخرین لحظات از سوی مسکو در پاسخ به تحریمهای فلجکنندهای که این کشور به دلیل تهاجم به اوکراین با آن مواجه است.
یکی از مقامات ارشد غربی مطلع از شرایط به پولیتیکو گفت که برآورده شدن خواستههای روسیه غیرممکن است، زیرا مذاکره در وین برای بازگرداندن ایران و آمریکا به توافق سال 2015 بود و نه تحریمهای مسکو.
ادعای پولیتیکو در حالی است که برخی منابع داخلی معتقدند آمریکا این موضوع را بهانه قرارداده و الا هنوز برخی از شرایط ایران در خصوص توافق را نپذیرفته است.
تضمینی که روسیه می خواهد
بسیاری از تحلیلگران سیاسی بر این باورند که برخلاف اظهارنظرهای دیپلماتیک تحریمهایی که از سوی آمریکا و در نتیجه جنگ میان روسیه و اوکراین در مسکو اعمال شده بیربط به این تنفس برجامی نبوده است، به خصوص اینکه مسکو با این ادعا که بخشی از تحریم ها و روسیه در چارچوب برجام تاثیر می گذارد درهای جدیدی را برای مستثنا شدن از تحریمهای آمریکا مطرح کرد.
میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات در اظهاراتی اعلام کرد که یکی از اهداف برجام عادی سازی روابط اقتصادی با ایران بوده و روسیه به عنوان یکی از شرکای تجاری ایران باید بتواند با ایران روابط عادی تجاری داشته باشد. اما غربی ها این موضوع را بابرنامه بی ارتباط دانستند.
در این میان مقامات کشورمان نیز خاطرنشان کردند که چیزی نباید مانع از اجرای مفاد توافق احتمالی در وین باشد و در این زمینه مفاد توافق احتمالی برجام و قطعنامه 2231 باید مبنا قرار گیرد .
در حقیقت ایران تلاش کرد تا تاکید کند منافع ملی و حقوق ملت ایران تنها عامل تعیین کننده موضع ایران در مذاکرات بوده و خواهد بود.
بیانیه تروئیکای اروپایی: درخواست تضمین روسیه می تواند منجر به فروپاشی توافق احیای برجام شود
تروئیکای اروپایی در بیانیهای پس از توقف ناگهانی مذاکرات وین اعلام کردند که هیچ طرفی نباید به دنبال سوءاستفاده از مذاکرات بر سر توافق هستهای با ایران باشد.
سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا در یک بیانیه مشترک که امروز شنبه 12 مارس (21 اسفند) منتشر شد، بدون اشاره به نام کشوری اعلام کردند: «هیچ طرفی نباید از مذاکرات هستهای ایران در راستای منافع خود بهرهبرداری کند تا تضمینهایی را که هیچ ربطی به این توافقنامه ندارد به دست آورد.»
این بیانیه تاکید دارد که «این خطر منجر به فروپاشی توافق میشود و مردم ایران را از لغو تحریمها و جامعه بینالمللی را از تضمینهای لازم درباره برنامه هستهای ایران محروم میکند.»
هاآرتص:روسیه با تغییر موضع خود ، منافع خود را در جاهای دیگر تضمین می کند
زوی بارل در هاآرتص نوشت: درخواست سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه برای تضمین کتبی آمریکا مبنی بر اینکه تحریمهای روسیه به دلیل حمله به اوکراین بر روابط تجاری و همکاریهای روسیه و ایران تأثیری نخواهد گذاشت، در تهران با استقبال خوبی مواجه نشد. به نقل از یک مقام ارشد ایرانی که نامش فاش نشد، چنین خواستههایی سازنده نیستند. این درک وجود دارد که روسیه با تغییر موضع خود در مذاکرات وین، میخواهد منافع خود را در جاهای دیگر تضمین کند.
در ادامه این مطلب آمده است: واکنش تهران به این موضوع با رأی ممتنع ایران در رای گیری مجمع عمومی سازمان ملل متحد در محکومیت روسیه که با اکثریت بزرگ 141 کشور تصویب شد، بی ارتباط نبود. این همچنین در شرایطی است که در داخل ایران مخالفتهای فزایندهای با موضع طرفدار روسیه در تهران که تا کنون در مورد مسئله اوکراین اتخاذ شده است، وجود دارد. سیاستمداران و مفسران ایرانی از تهران خواسته اند که از حمایت از روسیه خودداری کند تا این تصور ایجاد نشود که مسکو سیاست خارجی ایران را دیکته میکند.
تفاهمی که تاکنون هیئتهای مذاکرهکننده هستهای به دست آوردهاند این است که مذاکرات به هیچگونه منافع سیاسی یا نظامی که هر یک از طرفین فراتر از موضوع هستهای دارند، ارتباطی ندارد. ایران در مورد موشکهای بالستیک یا کمکهایش به سازمانهای تروریستی بحث نخواهد کرد و کشورهای غربی، روسیه و چین که طرفهای مذاکرات هستند، رویدادهای اوکراین را به توافق هستهای مرتبط نخواهند کرد.
میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در این مذاکرات هفته گذشته تاکید کرد که این دو موضوع به هم مرتبط نیستند. اعلامیه او غیر ضروری بود. یک مقام ارشد دفاعی ایران به خبرگزاری رویترز گفت که حتی اگر روسیه مسیر خود را تغییر دهد یا بخواهد توافق را لغو کند، ایران از منافع خود پیروی خواهد کرد. وی با لفاظی پرسید که چرا ایران باید میلیونها دلار را در قربانگاه اتحاد خود با روسیه قربانی کند؟
به نظر میرسد این ایده که ایران و روسیه به شدت به یکدیگر نزدیک هستند نه تنها در رابطه با توافق هستهای بلکه به طور کلی نیاز به بازسنجی دارد. تهران همچنین در عرصه سوریه نیز خرده حسابی با مسکو دارد، جایی که روسها به صورت ضمنی به اسرائیل اجازه داده اند به اهداف ایرانی حمله کند.
اکنون انتظار میرود که توافق هستهای در هفته جاری پس از بازگشت نمایندگان کشورهای مذاکره کننده به وین، پس از رایزنیها و گفتگوهای سازنده توسط رافائل گروسی، مدیر آژانس بین المللی انرژی اتمی در روز شنبه امضا شود. در آن گفتگوها، توافق آشکاری در مورد یافتن راهی برای حل برخی از مسائل نظارتی وجود داشت که هنوز حل نشده است. مانند بازدید از مکانهایی که به عنوان سایتهای هستهای اعلام نشدهاند، اما شواهدی وجود دارد که نشان میدهد در آنها اورانیوم غنیشده مورد استفاده قرار گرفته است.
ایران خواستار بسته شدن پرونده این سایتها شده است، اما آمریکا و شرکای آن تسلیم نشده اند. با این حال، به نظر میرسد که آنها توافق کردهاند اجازه ندهند این موضوع امضای توافق را به تأخیر بیندازد. مشروط بر اینکه توافق در این مورد در تاریخ دیگری حاصل شود.
یکی دیگر از مناقشات معلق مربوط به تضمینهایی است که ایران از ایالات متحده میخواهد تا تضمین کند که واشنگتن در آینده از توافق خارج نمیشود. پس از اینکه ایران تشخیص داد که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا نمیتواند دولتهای آینده ایالات متحده را متعهد کند و کنگره با درخواست ایران برای تصمیم گیری الزام آور در این مورد موافقت نخواهد کرد، دو طرف در تلاش برای یافتن مصالحهای هستند که ایران را راضی کند.
به نظر میرسد که این تنها ایالات متحده و سایر کشورهای غربی نیستند که برای امضای سریع یک توافق فشار میآورند. ایران نیز بحران اوکراین را به عنوان یک فرصت اقتصادی میبیند که باید به سرعت از آن استفاده کند. قیمت نفت و گاز به سطوحی رسیده است که در سالهای گذشته مشاهده نشده بود و ورود فوری ایران به بازار انرژی میتواند جیب جمهوری اسلامی را که کسری بودجه آن هنوز بر اساس قیمتهای نفت قبل از جهش و فروش یک میلیون بشکهای در روز است، پر کند.
تردید آمریکا برای رفع کامل تحریم های ایران
همچنین از سوی دیگر برخی کارشناسان بر این باورند که تحریم ها و اختلاف آمریکا و روسیه تنها در بخش یاد شده نبود چرا که واشنگتن مخالف برداشتن کامل همه تحریمها است. محمد مرندی مشاوره رسانه ای هیئت ایرانی در مذاکرات وین گفت طرف آمریکایی تا این لحظه برداشتن کامل تحریمها را نپذیرفته و ایران مخالف این مسئله است .
مرندی در بخش دیگری نیز با تاکید بر اینکه ربوده شدن نفتکشهای ایرانی قابل قبول نیست افزود کشورهای غربی به منظور فریب دادن ایران عمداً تاخیر و تعلل می کنند.برخی بر این نکته تاکید دارد که تحریم های مرتبط با سپاه پاسداران و خروج سپاه از تحریمهای fatf یکی از بخشهایی است که امریکا قرار ندارد تا از آن کنار بکشد .
در تماس تلفنی میان بورل و امیر عبداللهیان این مسئله تا حدی مشخص شد که وزیر خارجه کشورمان خطاب به مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته بود برخی مباحث مرتبط با قهرمانان ملی ایران قابل مذاکره نیست و طرح برخی درخواستهای جدید آمریکا هیچ گونه توجیه منطقی ندارد.
با این وجود چند مقام آگاه در این باره گفتند اگر طرف ها ی مذاکره در نظر دارند بعد از این وقفه روند مذاکرات را ادامه دهند به این معنی است این توقف تنفسی ایجاد شده به بن بست و شکست مذاکرات نیست.
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در این باره گفته است که مسائل باقیمانده در مذاکرات وین کم تعداد ولی دشوار هستند و از همه طرف ها از جمله روسیه می خواهیم که بر توافق تمرکز کنند.
نماینده چین در مذاکرات نیز گفت :متن نهایی توافق آماده است و نیاز به بررسی نهایی دارد و کار برای تکمیل ادامه خواهد داشت.
اولیانوف نماینده روسیه نیز تاکید کرد جمعبندی توافق فقط به روسیه بستگی ندارد بلکه بازیگران دیگری هم هستند که نیاز به زمان بیشتری دارند.
اسپوتنیک:این آمریکا است که برای احیای برجام کارشکنی می کند
به گزارش اسپوتنیک،حدود یازده ماه از شروع گفتگو های وین می گذرد و از همان ابتدا ایران مشخص کرده بود که برای چه به وین می رود و خواسته اش از این گفتگو ها چیست.
رفع کامل تحریم ها و اجرای قطعنامه 2231 شورای امنیت توسط ایالات متحده ودیگر کشورها و خودداری آمریکا از سنگ اندازی در اجرای مصوبه شورای امنیت خواسته اصلی ایران بود و هست.
همچنین ایران اصرار داشت در صورتی که ایالات متحده تمایل دارد به برجام برگردد باید تضمین بدهد که مجددا از آن خارج نمی شود و سنگ اندازی های قبل را تکرار نمی کند وهمچنین بابت اینکه از برجام خارج شده و ایران متحمل خسارت شده ایالات متحده باید جریمه شود وخسارت های ایران را جبران کند.
مقداری در اینترنت جستجو کنید مشاهده می کنید از ابتدا خواسته ایران همین بود و تا به حال هم خواسته ایران تغییر نکرده وایران چیز دیگری مطالبه نکرده و همه سخنانی که بعضی وقت ها از طرف آمریکایی ها و اروپایی ها در باره زیاده خواهی های ایران مطرح می شود مغالطه بیش نیست، ایران چیزی بیشتر از حق و حقوق خود مطالبه نکرده این آمریکایی ها و اروپایی ها هستند که تلاش دارند حق و حقوق ایرانی ها را سلب کنند.
از همان ابتدا هم ایران مشخص کرده بود که حاضر نیست درباره هیچ موضوع دیگری غیر از توافق سال 2015 در وین صحبت کند و هیچ توافق جدیدی قرار نیست بررسی شود.
خطوط قرمز ایران هم از قبل از شروع گفتگو های وین کاملا مشخص بود و کشورهای اروپایی که اینجا به عنوان میانجی وارد شده بودند قبل از شروع گفتگوها نسبت به ایرانی ها تاکید داشتند که هیچ کدام از خطوط قرمز ایران در این گفتگو ها مورد بحث قرار نخواهد گرفت و آنها این مساله را به آمریکایی ها تفهیم کرده اند و آمریکایی ها بر همین اساس به وین می آیند.
اما از همان اول که آمریکایی ها به گفتگو ها آمدند بهانه کردند که به دلیل مسایل داخلی خود نمی توانند برخی کارها را انجام دهند و باید طرف های مقابل آنها را درک کنند و به همین بهانه تلاش کردند از انجام بسیاری از تعهدات خود در برجام سرباز بزنند و یا اینکه از ارائه تضمین های مورد قبول فرار کنند.
البته می خواستم در تیتر این مقاله از عبارت "آمریکایی ها واروپایی ها" استفاده کنم، ولی مدت ها است که دیگر اروپایی هایی وجود ندارد و متاسفانه اروپایی ها به غلام های بله قربان گوی آمریکایی ها تبدیل شده اند، امروزه در جریان بحران اوکراین مشاهده می کنیم که بله قربان گویی مقامات ارشد سیاسی اروپا نسبت به آمریکا به حدی رسیده که حتی منافع ملی خود را حاضر می باشند زیر پا بگذارند و دیگران دوران آن رهبران عظیم اروپایی که جسارت نه گفتن به آمریکا را داشتند گذشته.
به هر حال از همان ابتدا هم بحث روی این بود که اگر طرف آمریکایی نمی تواند تعهدات خود را انجام دهد و یا تضمین بدهد که دیگر اشتباهات گذشته خود را تکرار نمی کند، کلا پس چرا به وین آمده، دیگر کشورهای باقیمانده در برجام به تعهدات خود عمل کنند و آمریکا را نادیده بگیرند.
طبق همه اصول بین الملل وقتی که کشورها با هم مذاکره و گفتگو می کنند توقع دارند طرف های مقابل پایبند تعهدات خود باقی بمانند و هیچ منطقی در روابط بین الملل نمی پذیرد که کشورها مسایل داخلی خود را بخواهد به مسایل بین المللی سرایت دهند.
یا اینکه مثلا رئیس جمهوری ای بسیار در داخل کشور خود نا محبوب و ضعیف باشد بخواهد بیاید در گفتگو های بین الملل رخت های چرک خود را آویزان کند و از دیگران بخواهد به او کمک کنند و یا او ویا تیم او را درک کنند.
به دیگران چه؟
آیا آنها هم قبول می کند که ایران متعهد بشود فقط تا زمانی که دولت فعلی ایران سر کار است به تعهدات خود پایبند باشد؟
یا فراموش نکنید که ایران قبل از انقلاب به پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای موسوم به ان پی تی پیوسته و با توجه به اینکه در ایران انقلاب شده شاید ایران محق تر باشد که حاضر نباشد به تعهداتی که رژیم سابق تعهد کرده پایبند بماند.
البته قبلا هم گفته ام و باز هم بد نمی دانم این را تکرار کنم که حتی در همان زمان ایران تنها کشوری بود که نماینده آن در حین امضای این تعهد به صراحت قید کرده بود : "ایران به شرطی پایبند این معاهده خواهد مانده که منطقه خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته ای باشد".
کل جهان متحد القول باور دارد که اسرائیل چند صد کلاهک هسته ای در اختیار دارد، بقیه سلاح های کشتار جمعی اسرائیل به کنار، و متاسفانه به دلیل روزگویی آمریکا مجامع بین المللی حتی جسارت انجام تحقیق وبازرسی در اسرائیل را ندارند.
علیرغم همه مسایل حقوقی که می تواند در رابطه به اصرار آمریکا بر تعمیم قوانین داخلی خود بر جامعه بین المللی پیش آید باید توجه داشت که در توافق هسته ای هم بندی به نام بند ماشه وجود دارد که این تضمین را به طرفهای مقابل می دهد تا در صورت خروج ایران از توافق هسته ای تحریم های شورای امنیت را بر علیه ایران برگردانند.
چرا نباید بند مشابهی در قبال خودداری آمریکا از انجام تعهدات خود وجود داشته باشد، یا مثلا در همین توافق وین چنین شرطی قید شود؟
مثلا در همین توافق وین قید شود که کل اورانیوم غنی سازی شده و دستگاه های سانترفیوژ جدید و... تحت نظر سازمان بین المللی انرژی هسته ای در مکانی پلمپ شده قرار داشته باشد و در صورتی که آمریکا ویا دیگر کشورها به تعهدات خود در برجام عمل نکنند ایران حق داشته باشد به برنامه هسته ای خود از جایی که متوقف شده برگردد و حق اعتراض یا استفاده از بند ماشه از همه آنها سلب گردد.
فراموش نکنید ایران به تعهدات خود در برجام تا همین لحظه پایبند می باشد.
یعنی حتی افزایش غنی سازی اورانیوم و ... که ایران انجام می دهد هم طبق همان مواد 26 و 36 برجام می باشد و در واقع به همین دلیل هم می باشد که دیگر کشورها تا به حال نتوانسته اند از بند ماشه استفاده کنند.
گو اینکه حتی اگر هم بخواهند استفاده کنند کسی جلودارشان نیست، ما امروزه در جهانی زندگی می کنیم که قانون جنگل بر آن حکم فرما است و هر کی به هر کی می باشد و مجامع بین المللی تحت سلطه آمریکا هستند.
واقعیت امر این است که دلیل اینکه آنها بند ماشه را اجرا نمی کنند این نیست که آنها پایبند برجام هستند، دلیل اش این می باشد که تحریم های فعلی ایالات متحده به مراتب بیشتر از تحریم های شورای امنیت است و در صورتی که بند ماشه اجرا شود عملا فرق چندانی به حال ایران نخواهد کرد.
حال اصل بحث در این است که آمریکایی ها با سفسطه کاری از همان روز اول تلاش دارند از انجام تعهدات خود در برجام سر باز بزنند و از ارائه تضمین های محکم فرار کنند و امروزه بهانه می آورند که روسیه و چین متقاضی تضمین های کتبی از طرف آمریکا هستند.
این تقاضای روسیه و چین همان تقاضای ایران است و این تقاضا از یازده ماه پیش روی میز بوده.
امروزه آمریکایی ها و اروپایی ها تلاش دارند با بهانه جویی ایران را متقاعد کنند که تضمین های شفاهی آنها را بپذیرد و تقاضاهای فرابرجامی آنها را قبول کند و معلوم نیست که بعدها می خواهند چه کار کنند.
نظر شما