شفقنا- عضو شورای عالی حوزه های علمیه گفت: «آیت الله حائری به رضا خان گفت این حوزه متعلق به روحانیت است و ما حوزه را اداره خواهیم کرد»

به گزارش خبرنگار شفقنا، آیت الله سید احمد خاتمی در همایش علمی آیت الله العظمی صافی گلپایگانی، میراث دار صدسال تاریخ حوزه علمیه قم بیان داشت: خاندان مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی خاندان مبارزه با طاغوت بودند، پدر و برادر بزرگ ایشان- حاج آقا علی صافی- ضد طاغوت و ضد شاه بودند. آیت الله العظمی گلپایگانی پیامی می خواست به شاه بفرستد و حاج آقاعلی صافی را برای این منظور انتخاب کردند، شاه را همه به غرور و تکبر می شناسند. مرحوم حاج آقاعلی صافی فرمود که «رفتم و منتظر شدم. شاه خیلی مغرور آمد. گفتم پیام آیت الله العظمی گلپایگانی را در فلان موضوع برای شما آوردم. رضاخان شروع به اهانت به آیت الله العظمی گلپایگانی کرد. منتظر نماندم و بدون خداحافظی بیرون آمدم». آیت الله العظمی صافی گلپایگانی هم همین موضع و شجاعت را داشتند. با پیروزی انقلاب، ایشان نقش کلیدی در تدوین قانون اساسی داشتند و بحث تنفیذ ریاست جمهوری از پیشنهادات ایشان بود که رای هم آورد.

او تواضع، بزرگی و کرامت را از ویژگی های مرحوم آیت الله العظمی صافی گلپایگانی برشمرد که از یادها نخواهد رفت.

عضو شورای عالی حوزه های علمیه به بیان مطالبی با موضوع «سده حوزه، سده نفی سکولاریسم از آیت الله العظمی حائری تا آیت الله العظمی صافی گلپایگانی» پرداخت و گفت: حوزه علمیه قم از آغاز تاکنون 6 دوره داشته است؛ دوره اول که دوره 15 ساله مرحوم آیت الله حائری است که از 1301 آغاز می شود و تا 1315 ادامه دارد. دوره دوم که دوره فترت و رکود حوزه است که بین مرحوم آیت الله حائری و آیت الله العظمی بروجردی و علمای ثلاث (مرحوم آیت الله سید محمدتقی خوانساری، مرحوم آیت الله حجت و مرحوم آیت الله صدر) است. دوره سوم که دوره مرحوم آیت الله العظمی بروجردی و دوره شکوفایی حوزه است. دوره چهارم که دوره تبعید امام خمینی است که آیت الله العظمی گلپایگانی در حفظ حوزه و مبارزه با طاغوت نقش اول را داشتند. دوره پنجم که دوره امام خمینی است که در این ده سال، بر حفظ و رشد و ارتقای حوزه علمیه قم اهتمام داشتند و دوره ششم که دوره رهبر انقلاب اسلامی است.

او نگاه مرحوم آیت الله حائری به سیاست را مورد توجه قرار داد و افزود: حوزه علمیه قم حافظ دین است و دین منهای سیاست به تعبیر امام راحل، انکار بدیهیات است.

خاتمی بیان داشت: امام خمینی به 5 دلیل معتقدند که دین پیوند با سیاست دارد؛ اول، ایشان انکار ضرورت تشکیل حکومت اسلامی را به معنای انکار جامعیت احکام و جاودانگی آنها می داند. دوم، ماهیت و چگونگی احکام اسلام در کتاب های امام خمینی تبیین شده است. سوم، احکام اسلامی تا قیامت جاری و تعطیل ناپذیر است. چهارم، ادله روایی است که مرحوم آیت الله العظمی صافی در منتخب الاثر آوردند و صدر روایت این است که «الإِسْلامُ وَالسُّلْطَانُ أَخَوَانِ تَوْأَمٌ ، لا يَصْلُحُ وَاحِدٌ مِنْهُمَا إِلا بِصَاحِبِهِ ، فَالإِسْلامُ أُسُّ وَالسُّلْطَانِ حَارِسٌ ، وَمَا لا أُسَّ لَهُ مُنْهَدِمٌ ، وَمَا لا حَارِسَ لَهُ ضَائِعٌ».

او جدادیدن حوزه از سیاست را جدادیدن حوزه از حوزه دانست و گفت: حوزه پیوند خورده با سیاست به معنای صحیح آن یعنی تدبیر و مدیریت است. این سیاست اشکال مختلفی دارد؛ گاه سیاست نرمش قهرمانانه است مانند آنچه امام حسن (ع) انجام دادند و گاه قیام جانانه است مانند حرکت امام خسین (ع).

عضو شورای عالی حوزه های علمیه گفت: تفسیر اینکه سیاست یعنی درگیری و مبارزه، تفسیر صحیحی نیست بلکه سیاست به معنای تدبیر است و با این نگاه، کاری که مرحوم آیت الله حائری در اوج قدرت رضاخان انجام داد، کار بزرگی بود.

او بیان داشت: این یک واقعیتی است که مرحوم آیت الله حائری با رضاخان برخورد داشت، در ماجرای حجاب، با قاطعیت وارد شد و فرمود: «قصّه، قصّه ناموس است و نمی شود آرام گرفت» و برای رضاخان پیام فرستاد و شاگردان خود را دستور به ورود به این ماجرا کرد. وزارت معارف رضاخان می خواست در امور فرهنگی حوزه دست بیندازد که ایشان محکم ایستاد و گفت: «یک قدم حق ندارید جلو بیائید، این حوزه متعلق به روحانیت است و ما حوزه را اداره خواهیم کرد».

خاتمی گفت: شرایطی که برای امام خمینی فراهم بود، برای آیت الله عبدالکریم حائری فراهم نبود؛ بعد از ماجرای مشروطیت، مردم دلزده و مایوس شده بودند. در ماجرای ضرب و شتم آیت الله محمدتقی بافقی توسط رضاخان در حرم، کمترین واکنشی از سوی مردم صورت نگرفت. اما در ماجرای مقاله توهین آمیز ارتجاع سرخ و سیاه، مردم به پا خواستند و انقلابی ایجاد شد.

او ابراز کرد: رضاخان دنبال این بود که قم را هم به توپ ببندد، مسجد گوهرشاد را به توپ بست و صدها نفر را کشت، الان هم گورهای دسته جمعی آن واقعه کشف می شود. مرحوم آیت الله عبدالکریم حائری در این شرایط قرار داشت. ایشان به صراحت گفته بودند که «اینها را می بینم اما حوزه برای من مهم است».

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: اگر مرحوم آیت الله عبدالکریم حائری پخته و سیاسی نبود، نمی توانست اینگونه عمل کند.

او تاکید کرد: ایشان دین را عین سیاست می دانست اما سیاست را فقط درگیری و مبارزه داغ نمی دانست.