به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری شبستان،ابوالفضل عمویی در جمع خبرنگاران درخصوص آخرین وضعیت مذاکرات ایران و چهار عضو برجام درخصوص احیای توافق و بازگشت آمریکا، گفت: گفت‌وگوها مقدار زیادی جلو رفته و یک متن اولیه آماده شده، این متن به توافق نزدیک است؛ اما هنوز چند مساله باقی مانده که تا زمانی که این مسائل حل نشود، نباید انتظار داشته باشیم توافق انجام شود. یعنی موضوعات زیادی تا الان در توافق مطرح بوده که به یک راه‌حل‌هایی درمورد آن رسیده شده است اما چند موضوع که جزو خطوط قرمز ایران است هنوز لاینحل مانده و نظرات ایران تامین نشده و بنای جمهوری اسلامی ایرانی این است که بر خطوط قرمز خود استوار باشد.

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار کرد:  موضوعات چند دسته اصلی دارند، یک بحث این است که طرف مقابل هنوز برای حفظ بخشی از تحریم‌هایی که در دوره ترامپ گذاشته، مقاومت می‌کند. برای ما مهمترین نکته این است که هر اقدامی که ذیل کمپین فشار حداکثری صورت گرفته و بنای آن بر این بوده که ایران تحت فشار مسیر حرکت خود را تغییر دهد، عناصر این کمپین یعنی تحریم‌هایی که ذیل آن انجام شده باید برداشته شود. این خواسته اساسی بود که به تیم مذاکره‌کننده ابلاغ شده و در قانون اقدام راهبری هم در مورد آن صحبت شده است و یکی از موضوعات بحث تحریم است. 

وی ادامه داد:‌ موضوع دیگر مساله تضمین است، من اشاره کردم یکی از تجربیات ما در دوره برجام این بود که طرف مقابل علیرغم تعهداتی که می‌دهد آن‌ها را اجرا نمی‌کند و از این جهت یک خواسته منطقی این است که ما از طرف مقابل تضمین بگیریم. در گفت‌وگوها هم طرف‌های حاضر بر اصل «منطقی بودن خواسته ایران برای گرفتن تضمین» اذعان دارند، اما وقتی که وارد مکانیزم می‌شوند، طرف آمریکایی به عنوان طرف خطاکاری که از توافق خارج شده و اکنون می‌خواهد به توافق برگردد و باید تضمین بدهد، برای اجرای این تضمین‌ها مقاومت می‌کند.

عمویی در  مورد موضع با انعطاف ایران در حوزه تضمین برای پیش‌برد مذاکرات، عنوان کرد: ما برای این مساله راهکارهای مختلفی ارائه کردیم یعنی هم تضمین سیاسی، هم تضمین حقوقی، هم تضمین اقتصادی و هم حوزه فنی انواع راهکارهای تضمینی بود که ما ارائه کردیم. همه این پیشنهادها از طریق کانال‌هایی که وجود دارد به طرف مقابل ابلاغ شده اما آن ها هنوز ابتکار عملی برای پذیرش این پیشنهادات ندارند. ما هم فکر می‌کنیم بازگشت آمریکا به توافق بدون تضمین وارد شدن به یک فضای ناپایدار و موقتی است. برای راستی آزمایی مکانیزم‌هایی پیشنهاد شده و فکر می‌کنم که در این مساله راهکارها شفاف‌تر است.

وی ادامه داد:‌موضوع دیگری که در مذاکرات باقی مانده بحث عواملی است که ممکن است این توافق را ناپایدار کند. از دید ما هدف این مذاکرات این است که روند تجارت خارجی ایران عادی شود، یعنی ایران مانند هر کشور دیگری در دنیا بتواند کالا خرید کند یا بفروشد چه این کالا نفت باشد، چه بشردوستانه باشد و چه تولیدات داخل باشد. موضوعاتی که ممکن است این توافق را دچار چالش کند و ادعاهای سیاسی که ممکن است درباره همکاری‌های ما با آژانس مطرح شود، باید به نحوی مورد حل و فصل قرار گیرد. البته به دلیل فشارهای سیاسی که طرف مقابل به شکل مرسوم در عرصه مذاکرات اعمال می‌کند، تاکنون پاسخ‌هایی که در رابطه با این ادعاها از سوی ایران داده شده، نادیده گرفته شده است اما به هر حال در نهایت این مسئله باید به نحوی در مذاکرات حل و فصل شود. 

عضو  کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس  در پاسخ به این سوال که چه میزان این احتمال وجود دارد که ما لغو همه تحریم‌ها بدون تضمین را بپذیریم؟ گفت:  مسئله‌ای که هست این است که چه تحریم اساسی باقی بماند و یا تضمینی در قبال تعهدات طرف مقابل گرفته نشود، موجب ناپایدار شدن این توافق خواهد شد. 

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که در ارتباط با خطوط قرمز ایران آیا اساسا نرمشی از طرف مقابل صورت گرفته یا خیر؟ گفت: مطالبات ما تاکنون در موضوعات مختلف ارائه شده و در همین رابطه بخش زیادی از تحریم‌ها رفع خواهد شد اما هنوز درباره بخشی دیگری از آنها که طرف مقابل اراده‌ای برای برداشتن آنها نشان نداده، مقاومت صورت می گیرد. ما در داخل برجام ۶ دسته تحریم موضوعی و ۷۴۵ تحریم فرد، شرکت یا نهاد داشتیم که باید همه اینها رفع شود. اما در دوره ترامپ دو دسته تحریم موضوعی دیگر در حوزه فلزات، همکاری های مالی و بانکی و حوزه انرژی اضافه شد که شامل  حدودا ۸۰۰ مورد تحریم جدید ذیل کمپین فشار حداکثری می شود.

عمویی خاطرنشان کرد: در حال حاضر درباره تحریم های برجامی به نظر می آید که طرف مقابل آمادگی رفع آن را دارد ولی در ارتباط با تحریم های دوره ترامپ بهانه می آورند و مدعی هستند که این تحریم ها مرتبط با برجام نیست. با این حال ما تاکنون توانستیم طرف مقابل را مجاب به رفع بخش قابل توجهی از تحریم ها کنیم. 

این عضو کمیسیون امنیت ملی درباره علل لغو جلسه  کمیسیون امنیت ملی با امیرعبدالهیان گفت: مجلس به صورت خاص روند مذاکرات را رصد می کند. ما جلسات مختلفی را چه با کارشناسان و چه با افراد مطلع که در مذاکرات حضور دارند، برگزار کرده ایم و این روند ادامه خواهد داشت. با این حال رئیس مجلس عضو شورای امنیت ملی و کمیته هسته ای است و اطلاعات لازم را به مجلس شورای اسلامی منتقل می‌کند و نمایندگان نیز در همین راستا مورد مشورت قرار خواهند گرفت. البته مکانیزم رسمی مجلس این است که پس از انقعاد هر توافقی باید این توافق به مجلس شورای اسلامی ارائه شود و  مورد بررسی و تصمیم گیری در مجلس  قرار گیرد که مسئله به صراحت در ماده ۷ قانون راهبردی نیز مورد اشاره قرار گرفته است. 

وی  در پاسخ به این سوال که اینکه گفته می‌شود با انعقاد توافق احیای برجام، غنی سازی ایران به زیر ۵ درصد خواهد رسید،خاطر نشان کرد: اگر توافقی صورت بگیرد به این عنوان که تحریم ها برداشته شود و ما در یک پروسه راستی آزمایی به این نتیجه برسیم که تحریم ها در عمل برداشته شده، ایران به تعهدات سابق خود در برجام بازخواهد گشت. بنابراین با توجه به اینکه ایران در برجام متعهد شده که به مدت ۱۰ سال غنی سازی را در محدوده ۳.۶۷ درصد نگه دارد، ما به شرط رفع تحریم ها مجددا باید این محدودیت ها را اعمال کنیم.