ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه استقلال دو منطقه جدایی طلب اوکراین را به رسمیت شناخته است. کشورهای غربی در واکنش تصمیم روسیه را محکوم کرده اند. دبیرکل سازمان ملل هم گفته که اقدام روسیه را ناقض تمامیت ارضی اوکراین می داند.

شورای امنیت سازمان ملل متحد امشب در ساعت ۹ شب به وقت شرق آمریکا نشستی اضطراری درباره اوکراین برگزار می کند که علنی خواهد بود.

رهبر روسیه که در جمع مقام‌های امنیت ملی خود نزدیک به یک ساعت سخنرانی کرد، مدعی شد اوکراین تاریخ و سابقه‌ای به عنوان یک کشور واقعی ندارد، مقام‌های این کشور را به فساد متهم کرد و گفت استقلال دو منطقه جدایی‌طلب اوکراین را به رسمیت خواهد شناخت.

آقای پوتین با امضای سندی استقلال دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین را به رسمیت شناخت و از پارلمان روسیه خواست با تایید این سند آن را قانونی کند. رهبر روسیه تاکید کرد مدت‌ها پیش باید این تصمیم را می‌گرفت.

قدرت های غربی نگرانند که این تصمیم ممکن است راه را برای ورود نیروهای ارتش روسیه به مناطق شرقی اوکراین هموار کند.

ولودیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین در نطقی تلویزیونی در ساعات آخر شب گفت که اوکراین خواهان صلح است اما اعلام کرد که "ما نمی ترسیم" و "هیچ چیزی را به هیچ کس تسلیم نمی کنیم."

او گفت که کی‌یف اکنون "نیازمند اقدامات صریح و موثر حمایتی" از طرف شرکای بین المللی است.

او افزود: "خیلی مهم است بدانیم که چه کسی دوست و شریک واقعی ماست و چه کسی فقط می خواهد با حرف فدراسیون روسیه را بترساند."

به فاصله کوتاهی بعد از این تصمیم آقای پوتین دستوری را امضا کرد که براساس آن نظامیان "وظایف صلحبانی" را در هر دو منطقه به عهده می گیرند. ابعاد این ماموریت روشن نیست، اما اگر نیروهای روسیه از مرز بگذرند اولین بار است که سربازان روس رسما وارد نواحی تحت کنترل شورشیان در شرق اوکراین شده اند.

این تصمیم عملا به مذاکرات صلح با اوکراین پایان می‌دهد.

توافقنامه مینسک بین اوکراین و روسیه برنامه‌ای را برای پایان دادن به درگیری بین نیروهای جدایی‌طلب اوکراینی تحت حمایت روسیه در منطقه دونباس اوکراین مشخص کرده است.

این منطقه‌ای است که لوهانسک و دونتسک در آن قرار دارند.

اقدام روسیه بحران جاری در اوکراین که بیش از ۱۵۰ هزار سرباز روسیه مرزهای آن را احاطه کرده اند عمیق تر می کند. روسیه می گوید قصد حمله ندارد اما آمریکا بر این باور است که آقای پوتین برای حمله آماده می شود.

روسیه در سال های اخیر برای شمار بزرگی از مردم در دونتسک و لوهانسک گذرنامه صادر کرده و غرب نگران است که روسیه اکنون به بهانه حفاظت از شهروندانش واحدهای نظامی خود را وارد نواحی تحت کنترل شورشیان شرق اوکراین کند.

آقای پوتین در سخنرانی خود گفت که روسیه در جریان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروشی در سال ۱۹۹۱ "مورد سرقت" قرار گرفت و اوکراین را متهم کرد که "مستعمره آمریکا" با دولتی دست نشانده است و ادعا کرد که مردم از رهبری فعلی اوکراین در رنج هستند.

رهبر روسیه همچنین اعتراضات مردمی در سال ۲۰۱۴ را که منجر به برکناری رئیس جمهوری مورد حمایت روسیه در این کشور شد "کودتا" خواند. رئیس جمهوری روسیه درعین حال گفت گسترش ناتو به سمت شرق خطر حمله به روسیه را افزایش می‌دهد و افزود پیوستن اوکراین به ناتو تهدید مستقیم امنیت روسیه خواهد بود.

رئیس جمهور اوکراین در واکنش به این سخنرانی شورای امنیت ملی خود را به جلسه ای اضطراری فراخواند و مستقیما با رهبران فرانسه، اسپانیا و آمریکا صحبت کرد.

واکنش غرب

اتحادیه اروپا گفت که "با اتحاد، قاطعیت و عزم در همبستگی با اوکراین به آن واکنش نشان خواهد داد."

جو بایدن رئیس جمهور آمریکا ساعاتی بعد هرگونه سرمایه گذاری، تجارت و تامین مالی جدید توسط شهروندان آمریکا در دو ناحیه دونتسک و لوهانسک را ممنوع کرد. این دستور می گوید که هر کسی که معلوم شود در این دو ناحیه فعالیت می کند تحریم خواهد شد.

یک مقام ارشد آمریکایی به رسانه ها گفت که آمریکا قرار است روز سه شنبه تحریم های دیگری را اعلام کند. اما او افزود که اینها تحریم های "شدید و سریعی" که آمریکا درحال آماده کردن آنها بوده نیست.

این مقام که نخواست نامش فاش شود گفت که سخنرانی آقای پوتین برای "توجیه جنگ" بود و افزود: "ما تا زمانی که تانک ها به حرکت در نیامده اند راه های دیپلماتیک را دنبال خواهیم کرد، اما هیچ توهمی نداریم که حادثه بعدی چه می تواند باشد و آماده ایم وقتی اتفاق افتاد قاطعانه به آن واکنش نشان دهیم."

قدرت های غربی قبلا قول داده اند که در صورت حمله روسیه به اوکراین تحریم های شدیدی علیه این کشور اعمال خواهند کرد.

استفان دوجاریک سخنگوی دبیر کل سازمان ملل متحد گفت که آنتونیو گوترش تصمیم روسیه را ناقض تمامیت ارضی و حاکمیت ملی اوکراین و ناسازگار با اصول منشور سازمان ملل می داند.

او همه طرف های مربوطه را به تمرکز بر تلاش ها برای اطمینان از پایان خصومت ها، حفاظت از غیرنظامیان و تاسیسات غیرنظامی، جلوگیری از اقدامات و بیانیه های تشدیدکننده اوضاع در داخل و اطراف اوکراین و اولویت دادن به دیپلماسی ترغیب کرد.

کاخ سفید می گوید که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا برای ۳۰ دقیقه با امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه و اولاف شولتز صدراعظم آلمان تلفنی صحبت کرده است.

این رهبران اقدام روسیه را به شدت محکوم کردند و در مورد چگونگی ادامه هماهنگی گام های بعدی خود بحث کردند.

آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا گفت که تصمیم روسیه به معنی "رد کامل تعهدات روسیه براساس موافقتنامه مینسک و حمله ای واضح به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی اوکراین است".

اتحادیه اروپا گفته است با قاطعیت پاسخ تصمیم تازه ولادیمیر پوتین را خواهد داد.

اورسولا ون درلاین، رئیس کمیسیون اروپایی، تصمیم رئیس جمهوری روسیه را نقض آشکار قوانین بین‌الملل، تمامیت ارضی اوکراین و توافق مینسک خواند.

این مقام اروپایی تاکید کرد اتحادیه اروپا همراه با شرکایش و در حمایت از اوکراین واکنشی قاطع به تصمیم رهبر روسیه نشان خواهد داد.

اولاف شولتز صدراعظم آلمان نیز تصمیم پوتین برای به رسمیت شناختن استقلال لوهانسک و دونتسک را محکوم کرده است.

بوریس جانسون نخست وزیر بریتانیا نیز گفته است تصمیم رئیس جمهوری روسیه نشانه دیگری از آن است وضعیت در اوکراین به سمتی غلط در حرکت است.

به گفته آقای جانسون، بریتانیا کماکان هر آنچه را که در توان دارد، از جمله آماده‌کردن تحریم‌های شدید و تقویت جبهه شرقی ناتو، برای حمایت از مردم اوکراین انجام خواهد داد.

نخست وزیر بریتانیا گفت کشورش به راه‌های دیگری برای حمایت از اوکراین در این دوران تاریک و دشوار نیز فکر خواهد کرد.

ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو اقدام روسیه را محکوم کرد و گفت که این تصمیم "بیش از پیش حاکمیت ملی و تمامیت ارضی اوکراین و تلاش ها در جهت حل مناقشه را تضعیف می کند و ناقض موافقتنامه مینسک است که روسیه یکی از طرف های آن است."

او گفت که شورای امنیت سازمان ملل در سال ۲۰۱۵ بر احترام کامل به حاکمیت ملی، استقلال و تمامیت ارضی اوکراین تاکید کرده بود. او نوشت: "دونتسک و لوهانسک بخشی از اوکراین هستند."

برخی گزارش‌های تایید نشده حاکی از آن است که ممکن است آمریکا و بریتانیا از اوکراینی‌های مخالف روسیه در این منطقه را مسلح کند تا دربرابر اشغال و حمله احتمالی روسیه مقاومت کنند.

تحلیل سارا رِینسفورد خبرنگار بی بی سی

سخنرانی پوتین همراه با عصبانیت، بی صبری و مستقیما تهدیدآمیز بود. مثل این بود که رئیس جمهور روسیه می خواهد یک خشم ۲۰ و چند ساله را تخلیه کند و ضربه متقابلی بزند.

او خطاب به غرب گفت که "شما نمی خواستید دوست باشیم، اما مجبور نبودید از ما دشمن بسازید."

چیزهای زیادی در این سخنرانی بود که قبلا شنیده ایم، و حالا برای این لحظه که او می داند حداکثر توجه را جلب می کند دوباره در شکلی دیگر عرضه کرد.

واضح است که او قصد ندارد یک قدم از مطالبات امنیتی مهم خود عقب بنشیند: گسترش ناتو باید وارونه شود و عضویت اوکراین در ناتو یک خط قرمز است. او گلایه کرد که نگرانی های روسیه برای سال ها بی اهمیت توصیف شده و نادیده گرفته شده است و غرب را به تلاش برای "مهار" روسیه به عنوان یک نیروی دوباره درحال ظهور جهانی متهم کرد.

توجه او به اوکراین با اشتغال خاطر وسواس گونه ای همراه بود، انگار به هیچ مساله دیگری فکر نمی کند. گاه با چنان جزئیاتی حرف می زد که انگار نامزد انتخابات ریاست جمهوری اوکراین است.

و البته او تاریخ اوکراین را بازنویسی کرد تا ادعا کند که هرگز واقعا یک کشور نبوده است. در بستر حوادث امروز، این سخنان حاوی پیامی بدشگون بود.

به رسمیت شناختن دو منطقه جدایی طلب اوکراین می تواند به معنی ورود علنی و سریع نیروهای روسیه باشد که به عنوان "صلحبان" دعوت می شوند. یا شاید هم پوتین در انتظار گام بعدی مخالفان خود، برای مدتی کاری نکند.

در این میان اوکراین میدان نبرد است. این تحولات همچنین رقیب طلبیدن میان روسیه و غرب است که به سرعت به یک رویاروی نزدیک می شود.