به گزارش جهان صنعت نیوز:  نظام بودجه‌بندی اجتماعی ابزار موثر حکمرانی برای طرح‌ریزی، کنترل و تحلیل تصمیم‌های سیاستگذاران اجتماعی در سطح کلان است تا با این ابزار، حسابداری جامعی از درآمدها و هزینه‌های نظام تامین اجتماعی کشور انجام پذیرد.

به عبارت دیگر بودجه‌بندی اجتماعی عبارت است از حسابداری فشرده از وضعیت مورد انتظار از یک سیستم توزیع مزایای اجتماعی فراگیر و متمرکز که شامل بخش‌های رفاهی ازجمله حمایت‌های اجتماعی، بیمه‌های درمان و بازنشستگی، مستمری، مقرری بیکاری، مراقبت‌های بهداشتی، اشتغال حمایت‌شده و توانمندسازی اجتماعی و همچنین برنامه‌های مراقبت از خانواده و اقشار خاص ازجمله معلولان است.

در فرآیند تدوین لایحه بودجه سال 1401 جهت‌گیری‌های زیر در حوزه رفاه و تامین اجتماعی مورد توجه و تاکید قرار گرفته‌اند:

برنامه‌محور شدن اعتبارات پیش‌بینی‌شده برای دستگاه‌های اجرایی و تفویض مسوولیت و اختیار به دستگاه‌های اجرایی اصلی که اقدام موثری در مدیریت و تخصیص بهینه منابع است. عدالت‌محوری که تجلی آن در بودجه بخش رفاه اجتماعی مشخص است. اعتبارات مصوب سال 1400 دستگاه‌های اجرایی حوزه رفاه و تامین اجتماعی بالغ بر 284 هزار میلیارد تومان بوده که در سال 1401 با رشدی معادل 21 درصد به 5/342 هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. رشد مذکور نشان از اهتمام ویژه دولت به بخش رفاه اجتماعی بوده است.

مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری به تحلیل بخش رفاه و تامین اجتماعی در لایحه بودجه سال  1401 پرداخت و اعلام کرد: اجرای برنامه‌های حمایتی، بیمه‌ای و توانمندسازی اجتماعی برای جامعه هدف کمیته امداد امام‌خمینی‌(ره) به تعداد 3/2 میلیون خانوار به مبلغ781/25 میلیارد تومان که رشدی معادل 3/12 درصد نسبت به سال 1400 (22956 میلیارد تومان) داشته است.

اجرای برنامه‌های حمایتی، بیمه‌ای و توانمندسازی اجتماعی برای جامعه هدف سازمان بهزیستی کشور به تعداد 15/1 میلیون خانوار به مبلغ 277/17 میلیارد تومان که رشدی معادل 3/16 درصد نسبت به سال 1400 (14854 میلیارد تومان) داشته است.

معافیت مالکان واحدهای مسکونی تحت پوشش کمیته امداد امام‌خمینی‌(ره)، سازمان بهزیستی و سایر افرادی که از پرداخت ناتوان هستند، از پرداخت حق بیمه موضوع مواد (2) و (4) قانون تاسیس صندوق بیمه‌شدگان حوادث طبیعی (بند هـ تبصره 6).

پرداخت حق بیمه بازنشستگی و درمان اقشار خاص (قالیبافان، رانندگان، باربران، زنبورداران، صیادان، زنان سرپرست خانوار، ‌شاغلان صنایع‌دستی و…) یک میلیون و 490 هزار نفر به مبلغ 5650 میلیارد تومان که نسبت به اعتبار سال 1400 به مبلغ 3075 میلیارد تومان، رشدی معادل 84 درصد داشته است.

پرداخت حق بیمه بازنشستگی روستاییان و عشایر به تعداد 5/1 میلیون سرپرست خانوار به مبلغ 512/1 میلیارد تومان که نسبت به اعتبار سال 1400 به مبلغ 082/1 میلیارد تومان رشدی معادل 40 درصد داشته است.

بیمه درمان رایگان مددجویان کمیته امداد، مددجویان سازمان بهزیستی، جامعه هدف بنیاد شهید، افراد فاقد بیمه پایه سلامت، خانواده زندانیان و ساکنان مناطق روستایی و عشایری و شهرهای زیر بیست هزار نفر به تعداد 33 میلیون نفر به مبلغ 879/19 میلیارد تومان از طریق پرداخت حق بیمه پایه توسط دولت به سازمان بیمه سلامت ایران (از محل اعتبارات هدفمندی یارانه‌ها).

پیش‌بینی مبلغ 484/1 میلیارد تومان در اعتبارات سازمان بیمه سلامت ایران بابت بیمه درمان ناباروری، ضمن اینکه از محل اعتبارات ردیف 60-550000 جدول شماره 9 لایحه بودجه موضوع اجرای قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به میزان 12000 میلیارد تومان، با توجه به تکالیف تعیین‌شده برای سازمان بیمه سلامت اعتبار لازم، به دستگاه مذکور ابلاغ خواهد شد.

پیش‌بینی اعتبار لازم بابت پرداخت هزینه‌های بیماران خاص، صعب‌العلاج و نادر به مبلغ 259/1 میلیارد تومان ذیل سازمان بیمه سلامت ایران که نسبت به اعتبار سال 1400 به میزان 900 میلیارد تومان رشدی معادل 40 درصد داشته است.

پرداخت کمک معیشت رزمندگان معسر و بیمه عمر و حوادث افراد مذکور به تعداد 108 هزار نفر به مبلغ 996/3 میلیارد تومان که نسبت به سال 1400 رشدی معادل 11 درصد داشته است.

پرداخت کمک معیشت، حق بیمه درمان و بازنشستگی به طلاب غیرشاغل و روحانیون معمر به مبلغ 809/2 میلیارد تومان که نسبت به برآورد عملکرد سال جاری به مبلغ 500/2 میلیارد تومان رشدی معادل 3/12 درصد داشته است.

تداوم همسان‌سازی حقوق بازنشستگان کشوری، لشگری و فولاد به مبلغ 66 میلیارد تومان ذیل اعتبارات صندوق‌های فوق که رشد 10 درصدی نسبت به سال 1400 داشته است. افزایش مستمری مددجویان تحت پوشش دستگاه‌های حمایتی به میزان 20 درصد (دو برابر متوسط رشد حقوق شاغلان و بازنشستگان).

افزایش اعتبار اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان از 700/1 میلیارد تومان به 870/2 میلیارد تومان معادل 69 درصد (از محل اعتبارات هدفمندی یارانه‌ها).

بیمه درمان تکمیلی ایثارگران تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران به تعداد 000/700/1 نفر با اعتباری معادل 100/5 میلیارد تومان که نسبت به اعتبار سال 1400 به مبلغ 100/4 میلیارد تومان رشدی معادل 24 درصد داشته است.

پیش‌بینی اعتباری معادل 000/31 میلیارد تومان بابت پرداخت کامل حقوق و مستمری جامعه هدف بنیاد شهید و امور ایثارگران.

کل اعتبارات بنیاد شهید و امور ایثارگران در سال 1401 به مبلغ 143/48 میلیارد تومان نسبت به اعتبار مصوب سال 1400 به مبلغ 471/32 میلیارد تومان رشدی معادل 48 درصد داشته است. از مجموع اعتبارات سال 1401 صرفا مبلغ 000/9 میلیارد تومان بابت پرداخت پاداش پایان خدمت و ذخیره مرخصی بازنشستگان جانباز حالت اشتغال است.

 ‌با توجه به اهمیت عبور از پرداخت یارانه عام به کل جمعیت کشور و اجرایی کردن پارادایم عدالت‌محور در این خصوص، حکمی در بند (ب) تبصره 14 لایحه بودجه کل کشور به شرح زیر پیش‌بینی شده است:

«وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی با همکاری سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها و با استفاده از پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان موظف است حداکثر ظرف سه 3 ماه پس از ابلاغ این قانون، ضمن دهک‌بندی درآمدی کلیه خانوارهای یارانه‌بگیر از طریق شاخص‌های متقن و ثبتی قابل اتکا نسبت به حذف یارانه نقدی و طرح معیشتی خانوارهای پردرآمد اقدام تا منابع حاصل صرف پرداخت یارانه جهت حمایت از اقشار آسیب‌پذیر با اولویت خانوارهای تحت پوشش و پشت‌نوبتی نهادهای حمایتی شود.»

با اجرایی شدن حکم مذکور به ازای حذف هر 10 میلیون خانوار، حدود 500/5 میلیارد تومان منابع آزاد خواهد شد که می‌تواند به استناد ماده (57) قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه صرف اجرای بسته‌های سیاستی صیانت اجتماعی، حمایت اجتماعی، مساعدت اجتماعی و بیمه‌های اجتماعی گردد. اجرای بسته‌های سیاستی فوق منجر به اثربخشی بیشتر منابع هدفمندی یارانه‌ها شده و منابع فوق به سمت خانوارهای نیازمند واجد شرایط هدایت و به منظور کاهش و رفع انواع مختلف فقر غذایی، معیشتی، بیمه‌ای به کار گرفته می‌شود و طبیعتا منجر به بهبود نسبی وضعیت معیشتی خانوارهای دهک‌های پایین درآمدی خواهد شد.

مجموع اعتبارات سال 1401 جمعیت هلال‌احمر معادل 105/3 میلیارد تومان منظور شده است که نسبت به سال 1400 به مبلغ 541/2 میلیارد تومان رشدی معادل 22 درصد داشته است. ضمن اینکه از محل تبصره 13 لایحه بودجه سال 1401 نیز مبلغ 550 میلیارد تومان در راستای اجرای بند (م) ماده (28) قانون الحاق (2) به منظور حوادث غیرمترقبه پیش‌بینی شده است.

علاوه بر اعتبارات منظورشده برای کمیته امداد امام‌خمینی‌(ره)، بنیاد شهید و امور ایثارگران و سازمان بهزیستی کشور، از محل تسهیلات موضوع تبصره (16) و همچنین تبصره (18) بابت اشتغال افراد تحت پوشش دستگاه‌های اجرایی فوق متناسب با عملکرد سال جاری سهمیه لازم لحاظ شده است که صرف توانمندسازی و حمایت از اشتغال خواهد شد.

مازاد بر اعتبارات مربوط به کمک هزینه مسکن که در سرجمع اعتبارات دستگاه‌های فوق پیش‌بینی شده است مبلغ 000/5 میلیارد تومان در قالب صندوق ملی مسکن محرومین از محل اعتبارات تبصره (14) لایحه بودجه سال 1401 پیش‌بینی شده است که متناسب با عملکرد بین دستگاه‌های حمایتی توزیع خواهد شد.