یونسیان : سیگنال‌های پیک ششم را دریافت کرده‌ایم
مختاری آزاد: هنوز با پیک فاصله داریم
یاسر مختاری
از ورود اومیکرون در ایران چند هفته‌ای می‌گذرد و تعداد مبتلایان نیز همچنان در حال افزایش است. این ویروس اگرچه در ابتدای امر خفیف به نظر می‌رسید اما با فوت چند مبتلا، به نظر می‌رسد ماه عسل آن به اتمام رسیده باشد. این در حالی است که به گفته برخی از کارشناسان هنوز دلتا، واریانت غالب کشور بوده اما به زودی اومیکرون جایگزین آن خواهد شد و امکان دارد که پیک جدیدی را رقم بزند.
محمد هاشمی سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت در گفت‌وگویی با سپید از افزایش موارد اومیکرون و تعداد مرگ‌های ناشی از آن در کشور خبر دارد و گفت: «در حال حاضر تعداد موارد مبتلا به این ویروس در کشور به هزار و 307 مورد رسیده است که این نشان از افزایش موارد بیماری دارد.» وی همچنین افزود: «میزان مرگ‌های ناشی از این ویروس نیز در ایران متاسفانه به 5 مورد رسیده است. یک نفر در تبریز، یک نفر در شهرکرد و سه نفر در یزد در اثر ابتلا به اومیکرون جان خود را از دست داده‌اند.»
این مقام وزارت بهداشت پیش از این نیز در توئیتی افزایش موارد اومیکرون در کشور را یک هشدار جدی قلمداد کرده بود.
ورود به موج جدید بیماری
در همین حال مینومحرز متخصص بیماری‌های عفونی با اشاره به مرگ افراد در اثر اومیکرون گفت: «تاثیر واکسن بر روی اومیکرون کم شده و دریافت دوز سوم این واکسن ضروری است. به هر اندازه میزان آنتی بادی و مصونیت در برابر ویروس بیشتر باشد، احتمال اینکه ابتلا هم خفیف‌تر باشد بیشتر است.»
محرز با بیان اینکه هنوز میلیون‌‌ها نفر دوز سوم واکسن کرونا را دریافت نکرده‌اند، تصریح کرد‌: «هنگامی که موارد ابتلا به اومیکرون افزایش پیدا کند و زمینه هم فراهم باشد، امکان مرگ‌ومیر ناشی از ابتلا به این سویه هم وجود دارد. کشور‌های اروپایی و آمریکا که موارد ابتلا به اومیکرون در آن‌ها بسیار زیاد است، با موارد بستری چندانی مواجه نیستند، چرا که درصد بالایی از مردم این کشور‌ها ۳ نوبت واکسن خود را دریافت کرده‌اند.»
این متخصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه رعایت فاصله فیزیکی، استفاده از ماسک و شست‌وشوی مداوم دست‌ها و همچنین تزریق نوبت سوم واکسن کرونا از اصول مهم پیشگیری از ابتلا به اومیکرون و نوع شدید این بیماری است، افزود: «خوشبختانه این سویه بر خلاف دلتا چندان سبب درگیری ریوی نمی‌شود و بیشتر در دستگاه تنفسی فوقانی باقی می‌ماند و به همین دلیل قدرت سرایت بسیار بالایی دارد.» وی یادآور شد: «ما وارد موج جدید شدیم و تقریبا طی ۳ تا ۴ هفته آینده به پیک می‌رسیم. از آنجایی که ما تمام موارد مثبت کووید را از نظر ابتلا به اومیکرون مورد بررسی قرار نمی‌دهیم چندان امکان اظهار نظر در این باره که آیا ویروس غالب دلتا است یا اومیکرون وجود ندارد، اما به طور کلی در دنیا همه‌گیری سویه دلتا سپری شده است و در کشور ما هم فعلا نمی‌توان گفت همه موارد اومیکرون هستند، اما هم اکنون این سویه در حال گرفتن جای دلتا است.»
گردش 40 درصدی اومیکرون در کشور
سخنان محرز در حالی است که مسعود یونسیان رئیس کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کووید19 نیز روز گذشته به ایسنا گفت: «واقعیت این است که سویه اومیکرون افزایش یافته است، به طوری که طی چهار هفته گذشته، تقریبا موارد اومیکرون هفته‌ای ۱۰ درصد افزایش داشته است و در این مدت هشت درصد موارد ابتلا را شامل می‌شد، در سه هفته گذشته ۱۸ درصد، در دو هفته گذشته ۳۳ درصد و در هفته اخیر هم ۴۳ درصد موارد ابتلا را شامل می‌شده است. بنابراین درصد ابتلا به اومیکرون و تعداد موارد بیماری در کشور در حال افزایش است و به نظر می‌رسد که سیگنالی برای موج ششم دریافت کرده‌ایم.»
وی تاکید کرد: «ثبت تعدادی مرگ ناشی از اومیکرون چیز دور از انتظاری نبود. زیرا قبلا هم تمام صاحب‌نظران اعلام کرده بودند که هرچند شدت اومیکرون بسیار کمتر است، اما اصلا با یک سرماخوردگی قابل مقایسه نیست. به طوری که هم می‌تواند بیماری شدید و هم مرگ به دنبال داشته باشد. زمانی‌که تعداد موارد افزایش می‌یابد، طبیعی است که منجر به مرگ‌ومیر هم می‌شود.»
این استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه حدود ۴۰ درصد از موارد کرونایی که در کشور در حال گردش است، از نوع سویه اومیکرون است، افزود: «طبیعتا این درصد در حال افزایش است. همچنین تعداد موارد بیماری هم در هفته گذشته از روز شنبه تا روز جمعه، به شکل منظمی در حال افزایش بود. البته شنبه یک کاهش موارد داشتیم، اما باید توجه کرد که معمولا روزهای جمعه و روزهای تعطیل تعداد موارد کمتری داریم. موارد ابتلایی را که در روز جمعه گزارش می‌کنیم، مواردی هستند که از پنجشنبه تا صبح جمعه شناسایی شدند و همیشه شنبه‌ها کاهش موارد داریم. بنابراین کاهشی که شنبه هفته جاری نسبت به روزهای گذشته داشتیم، خیلی قابل استناد نیست و باید روزهای دیگر را مدنظر قرار داد.»
وی تاکید کرد: «در صورت ادامه این شرایط، هفته آینده اومیکرون به ویروس غالب در کشور بدل می‌شود. البته در حال حاضر هم در برخی استان‌ها طبق نمونه‌گیری‌های انجام شده، اومیکرون غالب بوده است. منتها از آنجایی که نمونه‌گیری به صورت تصادفی انجام نمی‌شود، خیلی نمی‌توانیم روی درصدهایی که از استان‌ها می‌آید، استناد کنیم. اگر نمونه‌گیری تصادفی انجام می‌دادیم، می‌توانستیم با اطمینان بیشتری صحبت کنیم. با این حال با هر روشی که نمونه‌گیری را انجام داده باشیم، مشخص است که طی چهار هفته اخیر به طور متوسط هر هفته ۱۰ درصد افزایش داشتیم و با هر روالی که نمونه‌گیری کرده باشیم، شاهدیم که سهم اومیکرون در حال افزایش است و انتظار داریم که در هفته آینده، اومیکرون در کشور غالب شود.»
وی درباره وضعیت آمادگی بیمارستان‌ها در برابر اومیکرون، گفت: «گزارش‌های پراکنده‌ای شنیدیم مبنی بر اینکه بعد از فروکش موج پنجم در کشور، برخی بیمارستان‌ها بخش‌های خود را بسته‌اند که البته مجددا می‌توانند بازگشایی کنند، اما گزارش‌های موردی داشتیم که برخی بیمارستان‌ها حتی با پرسنل قراردادی قطع همکاری کردند. این از نظر اخلاقی درست نیست، یعنی زمانی‌که به یک نیرو احتیاج داریم، با او قرارداد ببنیدیم و به محض اینکه نیازمان برطرف شد، با او قطع همکاری کنیم.
بنابراین وعده‌هایی برای جذب این پرسنل وجود داشت که باید در نظر گرفته شود. البته مسائل بودجه و ... هم مطرح است. در عین حال از نظر بهداشتی هم نباید به محض فروکش کردن یک موج، فکر کنیم که همه چیز تمام شده است. نباید فریب ادعاهایی نظیر اینکه اومیکرون پایان کروناست را خورد. در حالی که اینطور نیست. هنوز میلیون ها نفر در دنیا واکسن تزریق نکردند و احتمال جهش‌های دیگری هم وجود دارد که ممکن است شدید باشند. اگر این موضوع صحت داشته باشد و در سطح وسیعی از کشور رخ داده باشد، نگرانی ایجاد می‌کند. زیرا در حال حاضر باید تمام بیمارستان‌هایمان در وضعیت آماده‌باش باشند و دارو و تخت و پرسنل را مجددا احیا کنند تا اگر مجددا شاهد سرریز شدن بیمارستان‌ها بودیم، مشکلی نداشته باشیم و مرگ‌ومیرمان افزایش نیابد.»
یونسیان درباره میزان تست‌گیری کرونا در کشور، گفت: «به نظر نمی‌رسد که میزان تست‌گیری در کشور کم باشد. زیرا درصد تست مثبت ما بالا نرفته است. هر زمان که درصد تست‌های مثبت بالا می‌رود، نگران‌کننده است. در اوج پیک پنجم از هر دو تستی که می‌گرفتیم، یک تست مثبت بود، یعنی ۵۰ درصد. بر اساس آخرین آماری که کشور گزارش کرده و در سایت‌های بین‌المللی هم منعکس شده است، طی ۲۰ روز اخیر همواره کمتر از پنج درصد تست‌هایمان مثبت بوده و این نشان می‌دهد که کمبود تست نداشتیم و در حال حاضر به اندازه کافی تست انجام می‌دهیم.»
وی یادآور شد: « صاحب‌نظران اعلام می‌کنند که کیت‌های «پی‌سی‌آر» توانایی تشخیص کرونا را دارند. برای تعیین نوع سویه و واریانت هم به توالی‌یابی نیاز داریم. بر این اساس در کشور قابلیت تشخیص اومیکرون وجود دارد و نگرانی نداریم. با این حال مشاهدات برخی پزشکان نشان می‌دهد که برخی افراد علائم اومیکرون را دارند، اما تست‌شان مثبت نمی‌شود. حال درباره اینکه آیا این موارد کرونا است یا آنفلوآنزا و ... در حال حاضر نمی‌توان اظهارنظر کرد، اما نکته‌ای را که باید طی روزهای آینده تعیین تکلیف کنیم، این است که آیا واقعا کیت‌های پی‌سی‌آر ما به درستی توانایی تشخیص اومیکرون را هم دارند یا خیر؟ حال اگر پاسخ این سوال با قطعیت مثبت باشد، پاسخ من هم به این سوال که آیا نسبت تست‌هایی که انجام می‌دهیم، کافی بوده یا خیر، مثبت است، اما اگر واقعا پایین بودن درصد مثبت تست‌های ما ناشی از این باشد که به کیت جدیدی نیاز داریم، آن زمان وضعیت متفاوت می‌شود. فعلا نظرات دانشمندان این است که کیت‌های پی‌سی‌آر برای تشخیص موارد کرونا اعم از اینکه چه واریانتی باشند، مناسب بوده است.»
عادی پنداری اومیکرون خطرناک است
علی‌رغم این گفته‌ها طلعت مختاری‌آزاد، استاد ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در گفت‌وگو با سپید اظهار کرد: «در حال حاضر هنوز واریانت غالب کشور دلتا است، اما آنچه مشاهده می‌شود این است که اومیکرون به زودی قرار است واریانت غالب کشور شود.»
مختاری‌آزاد با اشاره به ثبت مرگ در اثر ابتلا به این واریانت اظهار کرد: «اصولا مرگ و میر این ویروس همچنان بسیار کمتر از دلتا است. شدت بیماری‌زایی اومیکرون همچنان کمتر بوده و در نتیجه مرگ در اثر آن نیز کم است.»
وی با بیان اینکه یکی از مشکلات موجود در برابر اومیکرون رفتارهایی است که در برابر این ویروس داریم، گفت: «نباید این ویروس را عادی پنداشت. مردم باید همچنان ماسک زده، فاصله اجتماعی را رعایت و هرچه زودتر نسبت به تزریق دوز سوم واکسن خود اقدام کنند.»
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در ادامه با اشاره به بازگشایی‌ها نیز اظهار کرد: «با باز بودن مدارس و دانشگاه‌ها انتقال بیماری می‌تواند بیشتر باشد، وقتی انتقال بیشتر باشد افراد بیشتری بیمار شده و در نتیجه امکان بستری در بیمارستان‌ها نیز افزایش پیدا می‌کند.»
وی یادآور شد: «در گذشته می‌گفتیم که جوانان کمتر درگیر کرونا می‌شوند با این حال امروز می‌بینیم که جوانان با علائم بالینی به کرونا مبتلا می‌شوند، به همین دلیل توصیه ما این است که حتما واکسن خود را تزریق کرده و ضمن استفاده از ماسک همچنان فاصله اجتماعی را رعایت کرده و در اماکن شلوغ حضور پیدا نکنند.»
مختاری‌آزاد ادامه داد: «واکسن تاثیر بسیار زیادی در کاهش شدت بیماری دارد و واکسن‌هایی هم در حال حاضر در ایران وجود دارد کاملا مناسب بوده و به همین دلیل اگر افرادی واکسن تزریق نکرده‌اند هرچه زودتر نسبت به این کار اقدام کنند و چنانچه نوبت دوز سوم آنها فرا رسیده است، دوز سوم این واکسن را تزریق کنند.»
وی با اشاره به فروکش کردن ابتلا به اومیکرون در آفریقا به عنوان کشوری که نخستین بار این واریانت در آنجا مشاهده شد،گفت: «مطالعه در رابطه با دلیل این موضوع ادامه دارد و این امیدواری وجود دارد که همانگونه که در آفریقا ابتلا به اومیکرون فروکش کرد در ایران و سایر کشورهای جهان نیز فروکش کند. این موضوع با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و افزایش پوشش واکسیناسیون امکان پذیر خواهد بود.»
مختاری‌آزاد افزود: «هنوز با پیک جدید فاصله داریم و امیدواریم از این فاصله استفاده کرده و صنوف و مردم را به رعایت جدی پروتکل‌ها تشویق کنیم و میزان پوشش واکسیناسیون را در میان واکسن نزده‌ها بالا برد.»