آران نیوز - شیخ اورخان محمدوف ، تحلیلگر آذربایجانی در گفتگو با برنامه "آچیق سوز" رادیو برون مرزی تبریز گفت : « روس ها اطلاعاتی به دست آورده بودند که انگلیس قرار است در تابستان 2022 ، اوضاع قزاقستان را فعال سازد تا از این طریق بتواند راه جدید ابریشم که چین را به روسیه و اروپا و غرب متصل می کند، در اختیار خود بگیرد و تسلط شرکت های انگلیسی بر منابع اورانیوم قزاقستان  و نیز بر مناطق غربی و نفتی قزاقستان را تحکیم کند. قرار بود با فعال کردن مسایل قزاقستان، روسیه در شرایط دشورای قرار داده شود و منبع مهم تامین گندم و غلات برای ایران از بین برده شود و محاصره اقتصادی ایران نیز تکمیل شود. روسها این را فهمیده بودند، مثلا تحلیلگران روسیه چهار سال قبل این را پیش بینی کرده بودند. به همین علت روسها روند حوادث را تسریع کردند و زمان وقوع وقایعی را که برای تابستان 2022 طراحی شده بود، چند ماه جلو کشیدند و به این طریق، محاسبات انگلیس و ترکیه که نقش اسب تروای انگلیس را در آسیای مرکزی و قفقاز بازی می کند، بر هم ریختند. به نحوی که سلول های تخریبی خفته ای که در جای جای قزاقستان برای اغتشاش تعبیه شده بودند، چند ماه زودتر از موعد شروع به فعالیت کردند و در نتیجه خرابکاری های آنها، قاسم ژامرت توقایف ، رییس جمهوری قزاقستان ناچار شد که فقط در یک روز سه بار از سازمان پیمان امنیت جمعی درخواست کمک کند و با استفاده از این فرصت، با امر روسیه، ارمنستان به عنوان رییس دوره ای این سازمان برای اعزام نیروهای سازمان امنیت جمعی به قزاقستان فعال شد و در این کشور نیروهای این سازمان در قزاقستان مستقر شدند. »
اورخان محمدوف گفت : « روسیه با این کار به چند هدف مهم می رسد که کنترل راه جدید ابریشم ، کنترل منافع ثروت عظیم قزاقستان و راه های ارتباطی این کشور که محرک مهم اقتصاد روسیه نیز می باشد، از آن جمله است. اما، این ها به معنای الحاق قزاقستان به روسیه نیست. بلکه به معنای اتحاد با روسیه است. طبیعی است که روسیه در این راه مشکلات جدی در قزاقستان خواهد داشت. اما، روسیه ظرفیت حل این مشکلات خود را در قزاقستان دارد. زیرا، روسیه بازیگر اصلی در این منطقه است و بخصوص این مهم است که  روسیه توانست از بازی سبقت بگیرد. همانطور که روسیه در قراباغ و جمهوری آذربایجان نیز همین کار را کرد و با بازی دادن ترک ها، قراباغ را به دست گرفت و پس از چند دهه ارتش خود را در خاک جمهوری آذربایجان مستقر کرد. »
اورخان محمدوف افزود : « با این تحولات قزاقستان اگر روسیه بخواهد  ایران نیز از ضربه بزرگی که از ناحیه طراحی های انگلیس برای قزاقستان در انتظارش بود، نجات می یابد. زیرا، قزاقستان صادر کننده مهم غلات به ایران است و اگر طراحی "تابستان 2022" قزاقستان عملیاتی می شد، محاصره اقتصادی ایران تکمیل می شد و ایران از یک طرف از منبع مهم غلات محروم می شد و از سوی دیگر، طرح قزاقستان برای استفاده از بندر چابهار برای دسترسی به عمان و دبی و سنگاپور منتفی می شد. اما، اگر روسیه بتواند اوضاع قزاقستان را تثبیت کند، این طرح مجددا به کار خواهد افتاد. »
اورخان محمدوف تکرار وقایع قزاقستان در جمهور آذربایجان را نیز محتمل دانست و گفت : « تشابه هایی میان قزاقستان و جمهوری آذربایجان وجود دارد که نارضایتی عمومی از عملکرد خانواده های حاکم  از آن جمله است. بخصوص در سال 2023 که موعد قرارداد نفتی قرن جمهوری آذربایجان به سر می رسد و شرکت های بزرگ نفتی مجددا به چالش خواهند پرداخت، ممکن است وقایع مهمی در جمهوری آذربایجان روی دهد. اما، حاکمیت کنونی جمهوری آذربایجان هنوز منافع روسیه را تامین می کند. ولی اگر این موضوع تضعیف شود، ممکن است حوادث شبیه قزاقستان در جمهوری آذربایجان هم روی دهد. »
اورخان محمدوف گفت : « در ریشه یابی اجتماعی تحولات قزاقستان نیز به چند نکته مهم از جمله "نظام اجتماعی کاستی و طبقاتی و طایفه ای قزاقستان" ، "موقعیت راهبردی – سیاسی و راهبردی – اقتصادی" این کشور پهناور و ثروتمند باید توجه داشت تا بتوان موضوع اغتشاش و عوامل اغتشاش را به درستی شناخت و تحلیل کرد. قزاقستان را به علت وجود نظام اجتماعی طایفه ای اش هندوستان ثانی لقب می دهند. یعنی یک نوع نظام کاستی در آنجا نیز وجود دارد. چندین قرن است که این سرزمین به سه "ژوز" تقسیم شده است؛ "ژوز کوچک" ، "ژوز متوسط" و "ژوز بزرگ". نظام اجت…