به گزارش جهان صنعت نیوز: در این میان گفته می‌شود کاهش نرخ دلار آزاد در روز گذشته و ترس معامله‌گران از تداوم ریزش این ارز یکی از محرک‌های اصلی برای عرضه بالای سهام صادرات‌محور بوده است. این در حالی است که تحلیلگران بازار سرمایه همواره تاکید کرده‌اند نرخی که در محاسبه عملیات شرکت‌های صادرات‌محور از اهمیت بالایی برخوردار است، نرخ نیمایی است که طی هفته‌های اخیر نیز با رشد مواجه بوده است. بر همین اساس به نظر می‌رسد معامله‌گران بازار مجددا دچار خطای دید در میزان اثرگذاری نرخ‌های مختلف دلار بر عملیات شرکت‌ها شده‌اند و از همین رو هیجان کاهش نرخ این ارز آنها را به صفوف فروش کشانده است. حال آنکه اصلاح مناسب ماه‌های گذشته، نرخ‌های رضایت‌بخش جهانی، اصلاح ریزساختارهای معاملاتی، دورنمای حمایتی دولت از بورس در بودجه 1401، همه و همه سیگنال‌های مثبتی را برای رشد بازار طی ماه‌های آتی ارسال می‌کنند.

علی باقری‌کنی رییس هیات مذاکره‌کننده ایران در وین، شنبه شب با تاکید بر اینکه مذاکرات رو به جلو و در حال پیشرفت است، تایید کرده بود که مسائل مورد اختلاف و پرانتزها رو به کاهش است. در همین حال، میخاییل اولیانوف نماینده روسیه در مذاکرات وین نیز فضای گفت‌وگوها را مثبت و موثر توصیف و عنوان کرده بود که مذاکرات هر چند به صورت تدریجی اما رو به جلو حرکت می‌کند. بدین ترتیب می‌توان گفت طی روزهای گذشته خبرهای مثبتی از وین مخابره شده است که در صورت حصول نتیجه توافق می‌تواند بسیاری از گره‌های اقتصادی کشور را حل و فصل کند. با این حال اما واکنش بازار سرمایه نسبت به این خبر خوش، منفی بود. واکنشی که البته از سوی تحلیلگران، هیجانی و خالی از تحلیل‌های صحیح توصیف می‌شود. بر این اساس روز گذشته اغلب سهم‌های صادرات‌محور از سوی سهامداران برای فروش عرضه شدند تا در نهایت شاخص کل بورس که نماینده سهم‌های بزرگ بازار است با 25 هزار واحد ریزش به کار خود پایان دهد.

دلار اثرگذار بر شرکت‌های بورسی

اخبار برجام این روزها روندی نزولی را به دلار تحمیل کرده است که البته بیش‌واکنش سرمایه‌گذاران بازار سهام را نیز به دنبال داشته است. بر این اساس به محض تایید اخبار مثبت از مذاکرات وین، دلار در مسیر نزولی پرشتابی قرار گرفت که نتیجه آن، سقوط به کانال 27 هزار تومانی تا نیمه‌های روز گذشته بوده است. روند کاهشی نرخ دلار از معاملات شبانه یکشنبه آغاز شده بود و در روز گذشته با شتاب بیشتری ادامه یافت. بدین ترتیب دست‌کم تا بعد از ظهر روز گذشته، نرخ دلار از 28 هزار و 100 تومان در آغاز روز، به 27 هزار و 700 تومان رسیده بود. دلار در مسیر نزولی، بازار سرمایه را نیز با خود همراه کرد تا سهامداران در یک واکنش دسته جمعی هیجانی، سهام خود را در صف فروش عرضه کنند. اقدامی که از سوی تحلیلگران بازار خطای راهبردی از سوی معامله‌گران توصیف می‌شود. به ویژه آنکه این واکنش در برابر کاهش نرخ دلار آزاد صورت گرفته است، حال آنکه همواره تاکید می‌شود نرخی که در عملکرد شرکت‌ها مبنای محاسبه قرار می‌گیرد، نرخ دلار نیمایی است. قیمتی که به نظر می‌رسد چندان مورد توجه معامله‌گران قرار ندارد. نرخ دلار نیمایی هفته‌هاست با کاهش دخالت‌های دولت در ساز‌و‌کار عرضه و تقاضا در سامانه نیما توانسته است افزایش را تجربه کند و فاصله خود را با نرخ دلار بازار آزاد کاهش دهد. روندی که از سوی ناظران بازار مثبت ارزیابی شده و بر محاسبه بازدهی شرکت‌ها موثر خواهد بود. در همین حال کارشناسان بازار سرمایه تاکید می‌کنند حتی در صورت توافق و تداوم کاهش نرخ دلار آزاد و نیمایی، قیمت این ارز به نحوی کاهش نخواهد یافت که برای شرکت‌ها ریسک افزا ارزیابی شود. به ویژه آنکه نرخ دلار آزاد و نیما همواره بر پایه مکانیسم عرضه و تقاضا تعیین می‌شوند و حتی دخالت‌های بانک مرکزی برای سرکوب نرخ ارز و ارزپاشی در بازار نمی‌تواند به صورت پایدار قیمت دلار را در سطوح پایین نگاه دارد.

تامین پایدار منافع صادرات‌محورها

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که گشایش راه‌های تجاری مستقیم با کشورهای مختلف جهان می‌تواند به کاهش هزینه‌های صادراتی شرکت‌ها منجر شود که به معنای افزایش حاشیه سود آنهاست. در حال حاضر بسیاری از شرکت‌ها، زیر سایه سنگین تحریم‌ها کالاهای صادراتی خود را از مسیرهای غیرمستقیم به دست خریدار نهایی می‌رسانند و در این میان سهم واسطه‌ها نیز هزینه‌های مضاعفی را به شرکت تحمیل می‌کند. هزینه‌هایی که گاه برای پنهان ماندن راه‌های دورزدن تحریم، در گزارش‌ها نیز افشا نمی‌شوند و از دید سرمایه‌گذاران پنهان می‌مانند. در همین حال تحریم‌ها نقل و انتقالات بانکی صادرات‌محورها را با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است؛ از همین مسیر نیز شرکت‌ها هزینه‌های بسیاری را متحمل می‌شوند که در صورت رفع تحریم این دست از هزینه‌ها نیز بلاموضوع خواهد شد. بر همین اساس گفته می‌شود رفع تحریم‌ها از منظر کاهش ملموس هزینه‌های صادراتی و تسهیل و افزایش صادرات کالا و محصول در نهایت به نفع شرکت‌های صادرات‌محور خواهد بود. در همین حال با وجود آنکه پیش‌بینی می‌شود بازارهای کالایی جهان در سال 2022 با کاهش قیمت مواجه شوند اما تحلیلگران جهانی بر این باورند که نرخ‌ها همچنان با فاصله‌ای زیاد از سال 2019، در سطوح قیمتی بالا حفظ خواهند شد. از همین منظر می‌توان قیمت‌های جهانی را نیز به عنوان سیگنالی مثبت برای شرکت‌های صادارت‌محور تلقی کرد که در صورت لغو تحریم بازارهای جدیدی را برای شرکت‌های بزرگ ایرانی به ارمغان می‌آورد. از همین رو در حالی که بررسی‌ها حاکی از تامین پایدار منافع صادرات‌محورها در صورت لغو تحریم‌هاست اما سهامداران این شرکت‌ها به محض انتشار اخبار مثبت از مذاکران وین، سهام خود را در صف فروش قرار می‌دهند. اقدامی که با توجه به شرایط خوب بازار، روز گذشته تحلیلگران را شگفت‌زده کرد.