به گزارش خبرگزاری تسنیم از اصفهان، ظهور پدیده کودکان کار، بعد از تهران، در سال‌های گذشته، کلانشهرهای کشور را نیز با خود درگیر کرده و بی‌توجهی، برنامه‌ریزی نامناسب و عدم پیگیری موضوع باعث شده که رفته رفته، این پدیده به شهرستان‌های کوچک نیز نفوذ کند و نگرانی‌ها از آسیب‌های اجتماعی این موضوع را بیش از گذشته افزایش دهد.
یکی از شهرستان‌هایی که در روزهای گذشته درگیر موضوع کودکان کار شده و این مسئله نگرانی‌هایی را نیز در پی داشته، شهرستان مبارکه بوده است. مشاهده شدن چند کودک کار در این شهرستان و پیگیری مسئولان مختلف در این زمینه باعث شده که دغدغه‌های بسیاری در این زمینه به وجود آید و بسیاری را درباره پیگیری و حل این مشکل تا قبل از دائمی شدن آن، به فکر انداخته است.
اصغر هدایت، فرماندار شهرستان مبارکه در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان، پیرامون علت مشاهده شدن کودکان کار در شهرستان مبارکه در روزهای اخیر در این شهرستان اظهار داشت: در چند روز گذشته گزارشی به من رسیده که تعدادی از کودکان کار در ساعات پایانی شب در مرکز شهر مشاهده شده‌اند که شخصاً این موضوع را پیگیر شدم.
وی افزود: به موجب آنکه در سطح شهرستان مبارکه گرمخانه‌ای وجود ندارد که شهرداری در این راستا اقدام کند، با سازمان بهزیستی و شهرداری مبارکه هماهنگ کردم که بتوانیم از ظرفیت بهزیستی برای ساماندهی به این موضوع بهره گیریم.
وی با بیان آنکه در حین بررسی این موضوع متوجه شدیم که خانواده این کودکان به دادستانی برای عدم تداوم فعالیت کودکانشان تعهد داده‌اند، بیان کرد: بنابراین این موضوع به منظور جمع آوری این کودکان و انجام اقدامات قانونی در دستور کار سازمان بهزیستی و شهرداری مبارکه قرار گرفت.
فرماندار شهرستان مبارکه خاطر نشان کرد: همچنین از دادستانی خواستیم که در صورت امکان، تعهد مکرری برای پیشگیری از این موضوع از خانواده این کودکان گرفته شود، احساس ما این است که با اقدام اینگونه مشکل شهرستان پیرامون این موضوع مرتفع خواهد شد.
در نهایت مداخله پلیس حضور کودکان‌کار در مبارکه را کمرنگ کرد
سرپرست اداره بهزیستی شهرستان مبارکه پیرامون علت مشاهده شدن کودکان کار در سطح شهرستان مبارکه به خبرنگار تسنیم، اظهار داشت: تعداد زیادی به ما گزارش نشده که مطابق با آمار 9 نفر کودک تبعه افغان به عنوان کودکان کار فعال در شهرستان مبارکه به ما گزارش شده است. طی پیگیری‌های چندین باره و صحبت و کسب تعهدنامه از خانواده این کودکان تلاش زیادی برای حل این معضل کردیم.
حمید هاشمی‌پور با بیان آنکه درنهایت با مداخله پلیس پس از پیگیری‌های مداوم توانستیم ا ز ادامه فعالیت این کودکان در چندماه گذشته پیشگیری کنیم، بیان کرد: در یکی دو هفته اخیر مجدداً از حضور دوباره این کودکان در سطح شهرستان البته کمتر از تعداد گزارش شده در ماه‌های قبل به ما گزارش دادند که بار دیگر کارشناس اورژانس پبا حضور در خانه این کودکان و ضمن گفت‌وگو با خانواده‌هایشان تذکر به عدم حضور و انجام فعالیت در سطح شهر را داده‌اند.
وی افزود: حدس من آن است که حضور دوباره این کودکان در روزهای اخیر به موجب مناسبت یلدا بوده، اما تعدادشان زیاد نبوده چرا که مأمور اجراییات شهرداری در پی نظارتشان، پیرامون تعداد این کودکان اطلاع می‌دهد و در پیگیری‌های اخیر از تعداد 4 الی 5 نفر به ما خبر داده‌اند که حتی این کودکان را به کلانتری برده و به خانواده‌هایشان برای پیشگیری از این موضوع نیز اطلاع داده‌اند.
سرپرست اداره بهزیستی شهرستان مبارکه پیرامون خدماتی که سازمان بهزیستی برای پیشگیری از حضور دوباره این کودکان می‌تواند به آنها و خانواده‌هایشان ارائه کند، خاطر نشان کرد: ساماندهی کودکان‌کار، متکدیان و معتادان کاری تیمی و متشکل از سازمانهایی چون شهرداری، بهزیستی، دادگستری و نیروی انتظامی است. ما نیز برای ساماندهی بخشی که به سازمان بهزیستی مربوط می‌شود نخستین اقدام آن است که پس از حضور مددکار در محل زندگی آنها پیرامون برخی موارد و شاخص‌ها به بررسی و تفحص می‌پردازند.
مطابق با قانون کودکان‌کار تبعه نمی‌توانند تحت پوشش بهزیستی درآیند
وی افزود: بررسی می‌کنند که آیا این خانواده‌ها نیازمندند یا خیر، که در این صورت اگر بشود آنها را تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار می‌دهیم اما با توجه به آنکه اتباع در کشور ما کد ملی ندارند تنها خدمات محدودی را می‌توانیم به آنها ارائه دهیم و مطابق قانون نمی‌توانیم اتباع را تحت پوشش این سازمان در بیاوریم.
هاشمی پور با بیان آنکه در بررسی ویژه پیرامون کودکان‌کار دریافتیم که غیر از یک مورد از کودکار کار مشاهده شده در شهرستان سایر خانواده این کودکان مشکل ویژه‌ای نداشتند، تصریح کرد: به طور مثال سرپرست خانواده این کودکان از سلامتی کامل برخوردار هستند که مشغول به کارند و معضلاتی چون فوت و معلولیت پدر یا طلاق مادر برای آنها مطرح نبوده است.
وی با بیان آنکه در بررسی‌های انجام گرفته کودکان‌کار شناسایی شده به عنوان خانواده‌های آسیب‌پذیر شناسایی نشده‌اند، عنوان کرد: گویا فرهنگ اتباع این است که کودک را از سنین کودکی به کار می‌گیرند که خب کارهایی که در ویترین شهر همچون چهارراه‌ها انجام می‌دهند نسبت به کارهایی که ما شاهد آن نیستیم فعالیت‌های راحت‌تری است چرا که از کودکان‌کار برای کارهای بسیار سخت‌تری استفاده می‌شود.
سرپرست اداره بهزیستی شهرستان مبارکه تصریح کرد: طبق قانون در کشور ما کار کودک ممنوع است و خانواده‌ها باید پاسخگو باشند. پیرامون این مسئله نیز ما بررسی‌های لازم را انجام داده‌ایم که به غیر از یک مورد که تحت پوشش بهزیستی قرار گرفته است و سایر آنها به دلیل آنکه اتباع افغان هستند که مطابق قانون دست ما برای خدمت‌رسانی به آنها بسته است.
وی با بیان آنکه با این وجود بسته‌های کمک‌رسان به این خانواده‌ها داده شده است، پیرامون شرح وظیفه سازمان بهزیستی نسبت به این خانواده اظهار داشت: مشاوره دادن و رسیدگی به مباحث روانشناختی این خانواده‌ها، به کارگیری گروه‌های مددکاری، هماهنگی برای انتقال کودک کار بدسرپرست و یا بی‌سرپرست به مراکز بهزیستی از جمله خدماتی است که می‌توانیم به کودکان کار یا خانواده‌هایشان ارائه دهیم.
هاشمی‌پور ادامه داد: تاکنون هر موردی از کودکان کار به ما گزارش شده به جز یک مورد، اتباع افعان هستند که آن یک مورد ایرانی پدرش معتاد و مادرش فوت شده. بنابراین وی را در یک مرحله پیش جد پدری و مادری‌اش در اهواز فرستادیم که مجددا بازگشت و در نهایت به موجب ایرانی بودنش او را به مرکز انتقال دادیم.
بهزیستی سازمانی حمایتی است
وی گفت: باید گفت که بهزیستی سازمان حمایتی است و نمی‌توانیم به صورت ضربطی با آنها برخورد کنیم، و در نهایت اگر لازم به مداخله بخش قضایی باشد به دادستانی نامه خواهیم دادم، اما هماهنگی‌های بین دستگاهی انجا شده، اما مشکل ما این است که با وجود تذکرات متعدد از سوی سازمان‌های مختلف بدون مداخله پلیس این معضل حل نشد.
موارد گزارش شده فعالیت کودکان کار در مبارکه زیاد نبوده است
در ادامه پیگیری‌های تسنیم، موضوع از نماینده مردم مبارکه در مجلس شورای اسلامی مورد پیگیری قرار گرفت که پروین صالحی نیز در این باره به خبرنگار تسنیم در اصفهان گفت: موارد اعلامی کودکان کار زیاد نبوده است که طی بررسی‌ها 2 الی 3 نفر از اتباع افغان بوده‌اند که متولی این موضوع سازمان بهزیستی که برای حل آن مداخله کرده‌اند.
وی ادامه داد: سازمان بهزیستی در گام نخست مشاوره خانوادگی را برای خانواده این کودکان انجام داده و نکته قابل توجه این است که خانواده این کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست نیستند اما گویا در فرهنگشان فعالیت همه خانواده از کودکی امری رایج است.
نماینده مردم مبارکه در مجلس شورای اسلامی با بیان آنکه به اداره اتباع بیگانه این موضوع را گزارش کرده‌ایم، بیان کرد: بالاخره باید مسائل، قوانین و فرهنگ ایران از سوی اتباع رعایت شود. برای ساماندهی این موضوع در طولانی مدت برنامه‌ریزی‌های ویژه‌ای همچون مشاوره‌های خانوادگی، بهره‌جویی از مددکار در نظر گرفته شده است.
وی افزود: اگر در نهایت این کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست باشند باید به کانون‌های مراقبت از کودکان انتقال داده شوند، اما چند موردی که در شهرستان مبارکه گزارش شده از اتباع افغان بوده‌اند.
کودکان انگشت‌شمار کار در مبارکه همگی غیربومی هستند
همچنین محمد مهدی احمدی در این باره به خبرنگار تسنیم اظهار داشت: بعد از آنکه این موضوع را بررسی کردم متوجه شدم که کودکان کاری که تعداد انگشت شماری هستند متأسفانه غیر بومی هستند و از شهرستان‌های مجاور در مبارکه به فعالیت‌هایی چون تکدی‌گری روی آورده‌اند که در نهایت بررسی‌های نشان داد که این کودکان بومی‌های شهرستان مبارکه نیستند.
وی با بیان آنکه در هر صورت یکی از متولیان این موضوع شهرداری است، ادامه داد: ساماندهی به وضعیت این موضوع جزء وظایف ما است که آن را با هماهنگی فرماندار، نماینده مردم مبارکه و با معاونین خود در دستور کار قرار دادیم و در این راستا برنامه‌ریزی‌هایی را پیرامون اختصاص تسهیلاتی برای زنان سرپرست خانوار، کودکانی که تکدی‌گر هستند داشته باشیم.
شهردار مبارکه گفت: با آنکه امکانات محدودی در اختیار داریم اما تصمیم برآن است که هرچه سریعتر این موضوع را ساماندهی کنیم.
شهرداری نسبت به حل معضل کودکان‌کار مسئول است
وی در پاسخ به این سوال که وظیفه شهرداری مبارکه مشخصاً در حل این معضل اکنون چیست، گفت: قانون یکی از متولیان ساماندهی به موضوع تکدی‌گری در شهر همیشه شهرداری‌ها هستند و ما نسبت به آن آگاه هستیم که در کنار سایر دستگاه‌ها همچون بهزیستی و فرمانداری، شهرداری نیز وظایفی دارد.
احمدی خاطر نشان کرد: باید توجه داشت که ما در مبارکه گرمخانه‌ای برای اختصاص به کودکان کار نداریم و اکنون برای ساماندهی به این موضوع برنامه‌ریزی‌هایی را در دستور کار خود قرار داده‌ایم اما این رسالت بر دوش ما است که باید حتماٌ برای حل آن با قدرت ورود کنیم که در این راستا با نماینده مجلس و فرماندار مبارکه بازدید و گفت‌وگویی در این زمینه داشته‌ایم.
با این حال، رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران اعتقاد دارد که نباید در موضوع کودکان کار تفاوتی بین افراد مختلف قائل شد و باید به فکر حل مشکلات به صورت ریشه‌ای بود. کوروش محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اصفهان، پیرامون چگونگی حل معضل کودکان کار به ویژه کودکان‌کار اتباع ساکن ایران اظهار داشت: متأسفانه برای این موضوع هیچ متولی خاصی تعریف نشده است، به همین جهت نمی‌توانیم خیلی از این سیستم انتظار داشته باشیم و بدانیم که فلان سیستم برای این معضل چاره‌اندیشی می‌کند مگر آنکه در شهرستان مبارکه براساس انسجامی که میان دستگاه‌ها وجود دارد فکری اساسی برای مرتفع سازی آن انجام دهند.
وی با تأکید بر این موضوع که باید با خانواده‌های کودکان ارتباط برقرار شود، ادامه داد: تا زمانی که با خانواده کودکان‌کار مسائل و مشکلات کودک جبران نشود، این دردسرها ادامه‌دار می‌شود چرا که تولید کودک کار چیزی است که همیشه وجود دارد. به همین خاطر ضرورت چاره اندیشی بنیادین پیرامون خانواده این کودکان وجود دارد.
رئیس انجمن آسیب شناسی اجتماعی ایران افزود: اگر درمورد خانواده این کودکان فکر اساسی نشود قطعاً محل درآمدی برای کسانی که به بهانه حمایت از کودکان کار اعتباراتی از محل‌ها و دستگاه‌های مختلف دریافت می‌کنند، می‌شود که در نهایت شاهدیم که این مشکل به طور کامل برطرف نشده است. خیلی نمی‌شود از سیستم ما انتظار خاصی پیرامون چنین مباحثی داشت.
وی با بیان آنکه درباره چنین مسائلی برنامه‌ریزی خاص از پیش تعیین شده‌ای وجود نداشته، بیان کرد: با این شرایط نمی‌توان کاری انجام داد مگر آنکه برای کودک‌کار اندیشه‌ای جهت توانمندسازی خانواده اتفاق افتد. اگر خانواده توانمند شود می‌توانیم بگوییم که این کودک به کودکی خود باز می‌گردد اما مادامی که این معضل در خانواده حل نشود این مشکل ادامه دار خواهد بود.
محمدی در پاسخ به این سوال که از نظر شما چه معضلی در برنامه‌های مشاوره‌ای و مددکاری به خانواده کودکان کار وجود دارد که مشکل را به طور کامل حل نمی‌کند، گفت: 2 دیدگاه نسبت به این موضوع وجود دارد، یکی آنکه کودک کار علاوه بر آنکه در حال ادامه فعالیت‌هایش است، مهارت‌های ارتباطی را برای کاهش آسیب بیاموزد و نگاه دوم این است که به کودک کار برای تغییر مسیر زندگی‌اش مشاوره دهیم که هر 2 این دیدگاه‌ها در نهایت مشکل کودک کار را برطرف نمی‌کند.
وی با بیان آنکه این دیدگاه‌ها در نهایت موجب ایجاد رانت می‌شود، خاطر نشان کرد: اینگونه است که ما باید برای انجام این آموزش‌ها مراکز و موسساتی را فراهم و آماده‌سازی کنیم و نتیجه آن می‌شود که درحالیکه ما غافل از جامعه هستیم و خود را سرگرم این مشاوره‌ها کرده‌ایم، جامعه همزمان به تولید کودک کار می‌پردازد. پیشگیری مهم‌ترین نکته پیرامون مواجه صحیح با این معضل است.
کارشناس حوزه روانشناسی تربیتی ادامه داد: سیستم مشاوره‌ای باید بر خانواده‌های مستعدی که همچنان کودک کاری ندارد متمرکز شود چرا که اگر بخواهیم رفتار تخصصی نسبت به کودک‌کار امروز داشته باشیم درنهایت هیچ کدام از موارد تحصیل و شغل او تضمین نخواهد شد و چندسال دیگر او کودک کار نیست و با دنیایی از مشکلات مواجه می‌شود.
وی تصریح کرد: خانواده‌ای که مستعد است و همچنان کودک‌کاری ندارد، چنین خانواده‌ای نیاز به آموزش و مشاوره‌های صحیح دارد. خوب است که خیریه‌ها بر این بخش متمرکز شود و باید گفت که رویکردهای ما ناکارآمد است. هیچ تفاوتی میان تبعه افغان یا ایرانی بودن کودک کار وجود ندارد چرا که باید به این موضوع نگاه انسانی شود، هنگامی که این افراد در محدوده شهر ما ساکن هستند یعنی شهروند ما است و هیچ تفاوتی به لحاظ خدمت‌رسانی و توجه به آن افراد نمی‌کند.
پیدایش کودکان کار در شهرستان‌های استان اصفهان بعد از کلانشهر اصفهان، موضوعی نیست که بتوان از آن به سادگی عبور کرد. مسئله‌ای که نیازمند مدیریت جدی و حرکت هرچه سریعتر مسئولانی است که در این زمینه مسئولیت دارند و با برنامه‌ریزی جدی و عملیاتی کردن برنامه‌ها، تا دیر نشده، می‌توان در راستای حل این مشکل اقدام کرد. نباید به موضوع کودکان کار، با نگاه سطحی‌نگر نگریست و با برنامه‌ریزی‌های جدی، باید در این خصوص، اقدامات جدی عملیاتی کرد.
انتهای پیام/174/ ع
∎
نظر شما