گروه سیاست سایت فردا- دور جاری مذاکرات برجامی در وین از پنجشنبه گذشته شروع شده و همچنان ادامه دارد. مواضع طرفین نیز همچنان متفاوت است و خیلی مشخص نیست که نتیجه چه می‌شود. در بیست و چهار ساعت گذشته اما به واسطه برگزاری جلسه شورای امنیت ملل متحد با محور قطعنامه 2231 که همان قطعنامه ضامن برجام است، اخبار بسیاری را شنیدیم که به مرور آن می‌پردازیم.
نشست شورای امنیت
در آغاز این نشست معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل، گزارش آقای آنتونیو گوترش را قرائت کرد. در این گزارش بر ضرورت رفع تحریم های هسته ای یکجانبه آمریکا علیه ایران و لزوم بهره مندی کشورمان از مزایای اقتصادی برجام تاکید شده است. در این گزارش که دوازدهمین گزارش سازمان ملل طبق قطعنامه ۲۲۳۱ با موضوع بحث هسته ای ایران است نسبت به اقدامات متقابل هسته ای ایران نیز ابراز تاسف شده است.
بنا بر گزارش خبرگزاری صدا و سیما، این گزارش با ارجاع به مکاتبات کشورهای غربی و رژیم صهیونیستی در خصوص برنامه موشکی ایران و ادعاهای مرتبط با نقض قطعنامه ۲۲۳۱ پاسخ های نمایندگی جمهوری اسلامی ایران را به این ادعاها و مواضع کشورمان در خصوص ماهیت مشروع و متعارف فعالیت های دفاعی و موشکی ایران مدنظر قرار داده است.
آمادگی آمریکا برای لغو تحریم های برجامی
نماینده آمریکا در سازمان ملل گفت که واشنگتن به طور کامل آماده رفع تحریم های ناسازگار با برجام است. لیندا توماس گرینفیلد نماینده آمریکا در سازمان ملل بامداد چهارشنبه در نشست شورای امنیت سازمان ملل درباره عدم اشاعه تاکید کرد که کشورش آماده رفع تحریم های ناسازگار با برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.
وی تصریح کرد: ایالات متحده به طور کامل آماده است تا تحریم هایی را که با تعهداتش در برجام ناسازگار است، بردارد تا ایران بتواند از منافع اقتصادی این توافق بهره مند شود.
وی در بخش دیگری از اظهارات خود بدون اشاره به خروج یکجانبه آمریکا از برجام و نقض تعهداتش ذیل این توافق تلاش کرد مسئولیت به موفقیت رسیدن مذاکرات وین را متوجه ایران بداند و افزود: در حقیقت ما متقاعد شده ایم که اگر ایران با رویکرد فوریت و سنجش گری با مذاکرات وین برخورد کند، آنگاه قادریم خیلی سریع به یک توافق بر سر بازگشت دوجانبه به برجام دست یابیم و آن را اجرا کنیم.
حرف ایران
مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل در جلسه شورای امنیت گفت:بدون برآورده شدن کامل شرایط، برجام برای مردم ایران بی‌فایده است.
او گفت:این که امروز شورای امنیت موضع ثابت خود را که "برجام باید بطور کامل احیاء و اجرا شود" دوباره تکرار کرد مایه دلگرمی است. ما امروز از ارائه پیش شرط یا شرط جدید صحبت نمی‌کنیم؛ ما از همان شرایط مندرج در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ سخن می‌گوییم.
تخت روانچی تاکید کرد: بدون برآورده شدن کامل این شرایط، برجام برای مردم ایران بی‌فایده است. ما حدود چهار سال است که به طور کامل از حقوق و مزایای خود تحت برجام محروم شده‌ایم. برخی دولت‌ها فریبکارانه سعی می‌کنند اصرار ما بر احیای کامل و قابل راستی‌آزمایی حقوقمان را به عنوان یک اقدام غیرسازنده و انعطاف‌ناپذیر معرفی کنند. اقدامات ما ماهیتی جبرانی دارد و در تطابق کامل با تعهدات ما تحت پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و موافقتنامه پادمان است.
بیانیه اروپا
نمایندگان سه کشور تروئیکای اروپایی در سازمان ملل همزمان با جلسه شورای امنیت برای بررسی رژیم عدم اشاعه، بیانیه‌ای درباره برنامه هسته‌ای ایران و مذاکرات وین صادر کردند.
در این بیانیه که با هدف فضاسازی علیه ایران و بدبین کردن جامعه بین‌المللی نسبت به این کشور در مذاکرات وین صادر شده، ادعا شده است: «شورای امنیت امروز درگیر یک موضوع جدی است. دو سال است که ایران گام‌های بی‌سابقه‌ای برداشته و اخیراً سرعت حساس‌ترین مورد نقض برجام را تسریع کرده است».
کشورهای آلمان، انگلیس و فرانسه با انتقاد از محدود بودن نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تأسیسات هسته‌ای ایران، مدعی شدند: «جامعه بین‌المللی با آگاهی کمتری از وضعیت برنامه هسته‌ای ایران قرار دارد. برنامه هسته‌ای ایران هرگز به اندازه امروز پیشرفته نبوده است. این امر، صلح و امنیت بین‌المللی و سیستم جهانی منع اشاعه را تضعیف می‌کند».
ادعاهای این سه کشور همزمان با مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین که طرف‌های غربی در حال تلاش برای مقصر نشان دادن ایران بابت پیشرفت آهسته گفت‌وگوها هستند انجام شده است.
نمایندگان این کشورها در این بیانیه گفتند: «فرانسه، آلمان و انگلیس به اجرای کامل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ متعهد هستند. ما به‌طور خستگی‌ناپذیر و با حسن نیت با همه شرکا در وین همکاری می‌کنیم تا توافقی برای نجات و بازیابی برجام انجام دهیم».
تروئیکای اروپایی سپس با تکرار ادعاهای چند روز اخیر با هدف فرار کردن از پذیرش شروط منصفانه ایران در مذاکرات وین، مدعی شدند: «ایران از سازش‌هایی که پس از چندین هفته مذاکرات چالش برانگیز به دست آمده بود، عقب نشینی کرده و همزمان خواسته‌های حداکثری بیشتری را ارائه کرد. ما به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که افزایش سرعت برنامه هسته‌ای ایران، برجام را به طور کامل از بین خواهد برد».
در پایان این بیانیه که بیشتر پروپاگاندای دیگری تهران در پوشش مذاکرات و برنامه هسته‌ای بود، ادعا شده است: «اکنون درهای دیپلماتیک برای ایران جهت انجام یک توافق کاملاً باز است. ایران باید بین فروپاشی برجام و توافق عادلانه و جامع به نفع مردم و ملت ایران یکی را انتخاب کند. ادامه تشدید تنش اتمی ایران به این معنی است که ما به سرعت در حال رسیدن به پایان راه هستیم».
موضع آژانس
مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در گفت و گویی مواضع این نهاد بین‌المللی را درباره نظارت بر برنامه هسته ای ایران و تحولات پیرامون مذاکرات توافق هسته ای در وین مطرح کرد.
رافائل گروسی آن چه محدودیت های بازرسان آژانس در ایران می‌خواند را موجب در بر داشتن این خطر دانست که «تصویری بسیار تیره و تار» از برنامه هسته ای ایران ارائه دهد.
گروسی گفت، او می خواهد به ایران بگوید اگر می خواهد «کشوری مورد احترام در جامعه جهانی باشد»، «هیچ راهی برای دور زدن» بازرسان آژانس ندارد.
او در بخش دیگری از این گفت و گو با توجه به اجرای مصوبه مجلس شورای اسلامی ایران که دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات ایران را، جز برای تعویض و تعمیرات فنی تجهیزات نظارتی آژانس در آن ها، محدود می کند، مطرح کرد: اگر جامعه بین المللی نتواند از طریق ما، از طریق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به وضوح ببینید چه تعداد سانتریفیوژ وجود دارد یا چه ظرفیتی ممکن است داشته باشند، تصویری که پیش رویتان قرار می گیرد، تیره و تار است. تنها توهم تصویر واقعی را به شما می دهد. به همین دلیل است که اهمیت دارد.
گروسی این موضوع را که در عملیات خرابکارانه تاسیسات ساخت سانتریفیوژهای کرج از دوربین های نظارتی آژانس استفاده شده است، «واقعا نامعقول» تلقی کرد.
او در بخش دیگری با تاکید بر این که در مذاکرات سیاسی احیای توافق هسته ای در وین مشارکتی نداشته است، تایید کرد پیش رفت های ایجاد شده در برنامه هسته ای ایران از زمان خروج یک جانبه آمریکا از توافق هسته ای و عدم پایبندی به آن، به معنای این است که باید تغییراتی در توافق اصلی ایجاد شود.
مدیر کل آژانس در این باره گفت: واقعیت این است که ما با ایرانی بسیار متفاوت مواجهیم. 2022 با 2015 خیلی فرق دارد، تا آنجا که باید اصلاحاتی در کار باشد که این وقایع جدید را در نظر بگیرد تا بازرسان ما بتوانند از هر چه روی میز مذاکرات سیاسی توافق شد، بازرسی به عمل بیاورند.
گروسی درباره سطح غنی سازی اورانیوم در ایران گفت: هیچ کشور دیگری جز کشورهایی که تسلیحات هسته ای می سازند، به این سطوح بالا (در غنی سازی) نمی رسند. بارها گفته ام این به معنای آن نیست که ایران یک سلاح هسته ای دارد. اما به معنای این است که این سطح از غنی سازی مستلزم اقداماتی سرسختانه در زمینه راستی آزمایی است.
او درباره رویکردهای دولت جدید ایران در زمینه مذاکرات وین و تعامل با آژانس گفت: آن ها دیدگاه های سرسختانه ای درباره تعاملات ایران با آژانس و شرکای توافق هسته ای دارند.
او همکاری با دولت رئیسی را «کندتر از حد انتظار» توصیف کرد و افزود: می توانم بگویم ما ارتباطمان را واقعا دیر شروع کردیم.
گروسی درباره ساخت و سازها در نزدیکی تاسیسات نطنز و فردو گفت، ایران درباره این ساخت و سازها به آژانس اطلاع رسانی کرده است و بازرسان او پیگیر پیش رفت کار در این تاسیسات هستند.
مدیر کل آژانس با تاکید بر این که بازرسان آژانس باید توان نامحدودی برای نظارت بر برنامه هسته ای ایران داشته باشند، بیان کرد: مشکل این جاست که هرچه بیشتر زمان می گذرد و توان ثبت اتفاقات در حال رخ دادن از دست می رود، وقتی این توانایی دوباره برگردد، بازرسان بر می گردند و دوباره شروع می کنند به چیدن اجزای این جورچین در کنار هم. ممکن است شکاف هایی وجود داشته باشد و داشتن این شکاف ها خوب نیست.
نظر شما