مدیرکل دفتر امور زمین بنیاد مسکن، با بیان این‌که در کویر هم مشکل زمین داریم، گفت: ثروتمندان فضای روستاهای کشور را تغییر داده و باعث ایجاد تقاضای کاذب شده‌اند. به گزارش مناقصه‌مزایده، غلامرضا مجیدی؛ در نشست «عرضه اراضی عمومی و خصوصی؛ موانع و راهکارها» با اشاره به چالش‌های تأمین مسکن در روستا‌ها گفت: براساس قانون باید اراضی مشمول طرح هادی به‌طور رایگان در اختیار بنیاد مسکن قرار بگیرد تا برای ساخت و تأمین مسکن روستایی مورد استفاده قرار بگیرد. اما بسیاری از دستگاه‌ها به درستی به این قانون عمل نمی‌کنند و عرضه زمین برای ساخت مسکن در روستا‌ها با مشکل مواجه شده است. مدیرکل دفتر امور زمین بنیاد مسکن، با بیان این‌که در سازمان جنگل‌‌ها و مراتع این قانون به‌خوبی انجام می‌گیرد، گفت: بیش از 1.5 میلیون واحد مسکن روستایی با تسهیلاتی که بعد از قانون در اختیار قرار گرفته بازسازی شده است. وی افزود: یکی از مسائل اصلی در روستا‌ها ایجاد خانه‌های دوم است که تبدیل به تقاضای کاذب شده است. به عنوان مثال اگر به روستای «دربندسر» سر بزنید دیگر اثری از روستا در آنجا نمی‌بینید و فضای روستایی در آنجا توسط سرمایه داران تغییر شکل یافته است و اثری از طرح هادی روستایی نمی‌بینید. فضای لازم برای روستا‌ها در طرح‌های روستایی قابل پیش‌بینی نیست، در حالی‌که یک فرد ثروتمند با پرداخت جریمه توانسته ویلا بسازد و این قوانین باعث تعارض شده است. خیلی راغب هستیم که ماده ساماندهی شهرداری‌ها و روستا‌ها اصلاح شود. مجیدی؛ با بیان اینکه ساخت‌وساز در روستا‌ها مسائل خاص خودش را دارد، افزود: در روستا شاید در ابتدا فکر کنیم مسأله زمین خیلی مهم نیست و فضا باز است، اما حتی در کویر هم مسأله کمبود زمین را به شکل حادی داریم، می‌بینیم. محدودیت‌های قانونی به روستا تحمیل شده و به روستاییان اجازه نمی‌دهند در زمین ملکی خودش خانه بسازد. مدیرکل دفتر امور زمین بنیاد مسکن، با بیان این‌که در روستا‌ها با بافت فرسوده مواجه هستیم، اظهار کرد: این بافت بلااستفاده است. اما وقتی واردش می‌شویم کلی مسأله دارد. یکی از این مسائل ارث است که مال چند نفر است و هیچ‌کدام حاضر نیست در این بافت ساخت‌وساز انجام دهد. وی با اشاره به هزینه بالای نخاله‌برداری در روستاها، ‌گفت: در بافت‌های قدیمی روستا‌ها حالتِ به اصطلاح بالاشهر و پایین‌شهر حاکم شده و عده‌ای حاضر نیستند در بافت‌های قبلی زندگی کنند. بنابراین مشکل فرهنگی داریم و به این راحتی بازسازی واحدهای مسکن روستایی روی نمی‌دهد.

محدودیت عرضه زمین عامل «توسعه عمودی» در ساخت مسکن

محمدرحیم رستمانی؛ مدیرکل دفتر بهره‌برداری منابع طبیعی، با اشاره به چالش‌های موجود در اختصاص زمین‌های مربوط به منابع طبیعی به ساخت مسکن، گفت: ماده6 قانون ساماندهی، تکلیف دارد اراضی واقع در محدوده حریم شهر‌ها که از نظر مالکیت دولتی هستند، به سازمان جنگل‌ها به ادارات راه‌وشهرسازی تحویل دهد. براساس قانون جهش‌تولید مسکن، ظرف دو ماه باید سازمان جنگل‌ها اراضی ملی و دولتی واقع در محدوده و حریم شهر و شهرک‌ها را به وزارت راه‌وشهرسازی بدهد. در تبصره2 ماده 9 قانون جهش مسکن ممنوعیت‌های سازمان جنگل‌ها را نیز بیان کرده که جنگل‌های دستکاشت را نمی‌توان به ساخت مسکن تخصیص داد. وی ضمن اشاره به محدودیت زمین برای توسعه ساخت مسکن، گفت: ما از متولیان امر تقاضا داریم توسعه شهر و روستا را در سطح افزایش ندهیم و خصوصاً در شهر‌ها بتوانیم در ارتفاع توسعه بدهیم. اراضی محدود است و هرچقدر بتوانیم بهره‌وری را افزایش دهیم، بهتر است. رستمانی؛ در پایان ضمن اشاره به اینکه هر زمینی که به ساخت‌وساز اختصاص یابد از سایر کاربری‌ها خارج می‌شود گفت: اما باید از ابتدا توجه داشته باشیم از زمین حداکثر استفاده ممکن بشود. بین تقاضای زمین و مرغوبیت زمین رابطه مستقیمی لزوماً برقرار نیست. وی ادامه داد: ارزش مبادله زمین متناسب با کاربری‌هایی که می‌خواهد برایش استفاده بشود متغیر است. در مناطقی که دولت قابلیت انتقال مالکیت زمین و سند زدن را فراهم کرده است، به‌خاطر ارزش‌افزوده‌ای که فروش این زمین ایجاد می‌کند تقاضا را زیاد می‌کند و موجب می‌شود ارزش زمین بالا برود.