صاحبخبر - صنعت خودیاریدر حال شکوفایی است و تحقیقات حوزه روانشناسی مثبتگرا ـ مطالعه علمی دلایل شکوفایی مردم ـ در این رونق و شکوفایی نقش بسزایی داشته است. در عین حال، نرخ اضطراب، افسردگی و آسیب به خود در مقیاس جهانی در حال اوج گرفتن است. بنابر این آیا با وجود این همه پیشرفت در زمینه روانشناسی شاد بودن غیرممکن است و ما محکوم به ناشاد بودن هستیم؟
بر طبق مقاله تاثیرگذاری که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد، ۵۰ درصد شادی مردم را ژن هایشان تعیین می کنند، ۱۰ درصدش به شرایط بستگی دارد و ۴۰ درصد آن به «فعالیت آگاهانه» (بیشتر این که آیا مثبت اندیش هستید یا نه) وابسته است.
این نمودار شادی مورد نقدهای بسیاری قرار گرفت چرا که بر مبنای فرضهایی درباره ی ژنتیک بود که بیاعتبار شدهاند. در پاسخ به نقدها، نویسندگان آن مقاله در سال ۲۰۱۹ رویکرد جدیدی با ریزهکاری و جزئیات بیشتر در خصوص تاثیر ژنها بر شادی اتخاد کردند که تعامل ژنتیک و محیط را نیز در نظر میگرفت.
طبیعت و تربیت از یکدیگر مستقل نیستند. برعکس، ژنتیک مولکولی نشان میدهد که این دو به طور مدام بر یکدیگر تاثیر میگذارند. ژنها رفتاری را که در انتخاب محیط به افراد کمک میکند، تحت تاثیر قرار میدهند. برای مثال، برونگرایی که از والدین به فرزند به ارث میرسد در شکل دادن گروههای دوستی به بچهها کمک میکند.
به همین ترتیب محیط هم بیان و نحوه بروز یافتن ژنها را تغییر میدهد. برای مثال، هنگامی که مادران باردار در معرض قحطی قرار گرفتند، ژنهای نوزادانشان متناسب با آن تغییر کردند که به تغییرات شیمیاییای منجر شد که تولید عامل رشد را سرکوب میکرد. این باعث تولد نوزادان کوچکتر از حد معمول با عارضههایی نظیر بیماری قلبی-عروقی شد. همچنین این که افراد میتوانند شادتر شوند یا نه به «حساسیت محیطی» آنها یعنی قابلیتشان برای تغییر وابسته است.
بنابر این روانشناسی مثبتگرایی که برای همه افراد جواب بدهد وجود ندارد چرا که همه ما همانندDNA مان منحصر به فرد هستیم و به همین ترتیب قابلیت متفاوتی برای شاد بودن و افت و خیزهای آن در سراسر زندگی داریم.
اما با این که ژنتیک در سعادت و خوشی ما تاثیر بسزایی دارد، هویت ما را تعیین نمیکند. چیزهای دیگری نظیر انتخابهای ما در مورد مکان زندگیمان، کسی که با او زندگی میکنیم و شیوه زندگیمان شادی ما و شادی نسلهای بعدی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
منبع: روزیاتو∎
نظر شما