تعیین چارچوب مذاکرات ازسوی ایران
نتیجه پنج روز مذاکره در وین که بعد از یک توقف چندماهه مجدد از سر گرفته شد، یک «چارچوب» بود که ایران آن را نگارش کرده و روی میز گذاشته است. هیات ایرانی در وین چهارشنبهشب دهم آذرماه دو سند شامل لغو تحریمها و مسائل هستهای را به طرف مقابل ارائه کرد. در همین زمینه، علی باقری، رییس هیات مذاکرهکننده جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات با گروه۱+۴ گفته است: بر این نکته تاکید شد که پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران درباره دو موضوع رفع تحریمهای غیرقانونی و ظالمانه و موضوع هستهای روی میز است و طرفهای مقابل این احساس نیاز را داشتند که برای ارائه پاسخهای مستدل، مستند و منطقی به پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران نیازمند مشورت با پایتختهایشان هستند. باقری گفته است: «پیشنهادهای ایران به قدرتهای جهانی را نمیتوان رد کرد و این پیشنهادها براساس بندهای توافق سال۲۰۱۵ هستند».
دست پر ایران
سندهایی که جزئیات آن فعلا محرمانه است اما برخی رسانهها آن را بهعنوان «دست پر ایران» توصیف کردند. در دورههای پیشین این طرف مقابل بوده است که پیشنویس ارائه میداد یعنی آنها مینوشتند و چانهزنیها براساس آنچه به دست آنها شکل داده شده بود، آغاز میشد. حالا در این دوره از مذاکرات کار برعکس است و این ایران است که پیشنویس توافق را ارائه کرده است.
مذاکرهکننده ارشد ایران همچنین در گفتوگو با شبکه المیادین اظهار داشته است: «از زمانی که دو پیشنویس را ارائه کردهایم، با دیگر طرفها در اروپا چند نشست برگزار کردیم. ما انتظار داریم که دیگر طرفها پاسخ حقوقی و ادله منطقی خود را به پیشنهادهای ما ارائه کنند.» علی باقری اضافه کرد: «ما در حال مذاکره برای دستیابی به یک توافق کلی هستیم تا شرایط برای بازگشت عضو خارجشده از توافق فراهم شود. سعی ما بر آن است که تحریمهای ظالمانه و غیرقانونی آمریکا را رفع کنیم». او تاکید کرد: «ارائه این دو سند جدیت ما بود که حتی بهطور ریز نگاه و رویکرد خودمان را درمورد بخشهای مختلف این سند ارائه کردهایم.»
سردرگمی طرفهای غربی
هرچند چین و روسیه از اسناد پیشنهادی ایران استقبال کردند، تروییکای اروپا تاکنون واکنش و ابتکاری از خود نشان ندادهاند که سکوت آنها گویای سردرگمی این کشورها در مذاکرات است. برآوردهای محاسباتی و ذهنی طرف غربی از توانمندیهای جمهوری اسلامی بهطورکلی با اختلال روبهرو شده و موازنه جدید شکلگرفته میان تیم ایران و طرفهای مذاکره کاملا برخلاف انتظار آنان بوده است. اخبار گشایشهای ارزی و نفتی اعلامشده در داخل کشور پیش از آغاز مذاکرات که ازسوی طرف اروپایی نوعی شعار توخالی قلمداد شده بود، با اطلاعاتی که در حین مذاکرات دریافت کرده باعث غافلگیری آنان نسبتبه شرایط مدیریتی کشور شده است. همین موضوع باعث شده تا سرگیجه و اختلاف در تیمهای اروپایی شدت گرفته و برای تصمیمگیری درخصوص دستورالعملهای مذاکراتی خود بارها و بارها مطالبه زمان بیشتر داشته باشند. در همین باره امانوئل مکرون،
رییس جمهوری فرانسه، روز جمعه در دوبی به خبرنگاران گفت: به نظر میرسد دور فعلی مذاکرات هستهای با ایران در وین موفق نبود و مواضع تغییری نکرد و «به احتمال زیاد، این مذاکرات در کوتاهمدت ادامه پیدا نمیکند.»
بسته پیشنهادی سوم ایران
خبرهای بیرونآمده از محل مذاکرات نیز حاکی از آن است که بسته پیشنهادی ایران نیز نکات دیگری هم درباره راستیآزمایی طرف مقابل خواهد داشت. علی باقری در این زمینه گفته است: «ما پیشنهاد سومی نیز داریم که پس از موافقت قدرتهای جهانی با دو پیشنهاد اولیه بلافاصله آنها را ارائه خواهیم کرد. ما درحال مذاکره برای دستیابی به یک توافق کلی هستیم تا شرایط برای بازگشت عضو خارجشده از توافق فراهم شود. سعی ما بر آن است که تحریمهای ظالمانه و غیرقانونی آمریکا را رفع کنیم.» باقری این را هم تاکید کرد که «اگر طرف مقابل اقدامات ناقض توافق را لغو کند، ما برای تعلیق اقدامات جبرانی خود آماده هستیم.»
جدیت ایران در مذاکرات
از سوی دیگر به عقیده ناظران، ترکیب تیم مذاکرهکننده و کارشناسی آن، در این دوره از مذاکرات پیام جدیت ایران را مخابره کرده است. دولت فعلی ایران یک هیات بزرگی شامل سه معاون وزیر را به وین فرستاده است؛ بنابراین بدیهی است که ایران در مذاکرات جدی است. در ترکیب تیم ایرانی اینبار دو معاون از وزارت امورخارجه (معاونان دیپلماسی اقتصادی و امور حقوقی و بینالمللی) و همچنین معاون امور ارزی و بینالملل بانک مرکزی، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی، معاون بینالملل و بازرگانی وزارت نفت و مشاور اقتصادی معاون اول رییسجمهور و رییسکل اسبق بانک مرکزی حضور دارند. براساس اعلام جمهوری اسلامی ایران، هیات ایرانی با هدف تمرکز جدی بر مساله رفع تحریمها علیه ملت ایران، با ترکیبی حقوقی و اقتصادی در این نشست شرکت کرده و این ترکیب خود تاییدی بر اراده ایران برای حصول نتیجه است.ایران برای ادامه مذاکرات نیز آماده است که گفتوگوها ادامه پیدا کند. همچنان که امیرعبداللهیان، وزیر خارجه در گفتوگوی تلفنی با جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: هیات ایرانی با حسننیت، اختیارات لازم و ابتکارات دستیافتنی و روبهجلو، بهشکلی فعال در میز مذاکرات حضور دارد. در هر مذاکره و اقدامی پایان دادن کامل به تحریمهای ناقض برجام هدف مشارکت ماست.دور جدید مذاکرات بین ایران و گروه۱+۴ از روز دوشنبه با برگزاری نشست افتتاحیه کمیسیون مشترک برجام در هشتم آذرماه در وین رسما آغاز شد. این دور مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ (آلمان، فرانسه، انگلیس، روسیه و چین) بهمنظور رفع تحریمهای آمریکا علیه ملت ایران از روز دوشنبه هشتم آذرماه در شهر وین در حال برگزاری است.طرفها صبح چهارشنبه دهم آذرماه در کارگروه هستهای مواضع و دیدگاههای خود را درخصوص نحوه ادامه گفتوگوها ارائه کردند. جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده رفع تمامی تحریمها علیه ایران، بهگونهای که قابل راستیآزمایی باشد مهمترین دستورکار هیات ایرانی را در این گفتوگوها تشکیل میدهد. معاون سیاسی وزیر امور خارجه و رئیس هیأت مذاکره کننده ایرانی در مذاکرات با گروه ۱+۴ پس از نشست روز گذشته کمیسیون مشترک برجام و پیش از ترک وین در جمع خبرنگاران ضمن تشریح گفتوگوها در وین گفت: اینکه طرفهای اروپایی خیلی در مورد برخی از پیشنهادهای ما رضایت نداشتند، درست است، ولی این پیشنهادها براساس مبانی مشترک بین دو طرف تدوین شده و آنها اعتراضی نسبت به اینکه این پیشنهادها نامربوط است، نداشتند. باقری افزود: ما مطالبی را میگوییم براساس دیدگاهها، منافع و سیاستهای خودمان، ولی نکته مهم این است که این پیشنهادها براساس یک مبنایی است و آن مبنا مورد قبول طرف مقابل هم هست.
ديپلمات ها برای مشورت درباره پيشنهادهای ايران به پايتخت ها بازمی گردند
توپ حالا در زمين غرب است
دور اول مذاکرات ایران و 1+4 برای رفع تحریمها روز گذشته بعد از پنج روز به پایان رسید و مذاکرهکنندگان برای بررسی سندهای پیشنهادات ایران به پایتختهای خود بازگشتند و احتمالا هفته دیگر برای دور دیگری از مذاکرات بازخواهند گشت؛ مذاکراتی که با غافلگیری طرفهای مذاکرهکننده مواجه شده است بهطوریکه برخلاف دورههای قبل، این ایران بود که با ارائه سندهای پیشنهادی چارچوب مذاکرات وین را تعیین کرد.
صاحبخبر -
∎