به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکو ایران ، نرخ سود بین بانکی باز هم رکورد زده و در اولین هفته آذر ماه به بالاترین میزان خود در یک سال اخیر دست پیدا کرد. 

این افزایش در نتیجه فعل و انفعالات بانکی اما هنوز با یک پرسش همراه است. آیا این افزایش متناسب با وضعیت نقدینگی بانکها بوده یا خیر؟

رکوردزنی در عملیات بازار باز

در عملیات بازار باز به طور کلی بانک مرکزی برای مدیریت نقدینگی بانکها سعی در پول پاشی یا جذب پول در بانک ها داشته و با این عمل سعی می کند تا نقدینگی بانک ها را کنترل کند. از سوی دیگر با این عملیات میتواند از طریق تغییر نرخ سود و حجم معاملات اثری محسوس را در مدیریت نرخ سود بین بانکی داشته باشد.

در همین راستا آمارهای بانک مرکزی در ابتدای آذر ماه نشان می دهد در نخستین مقطع هفت روزه از آخرین ماه پاییز بانک مرکزی بیشترین بسط را در نهادهای مالی به ثبت رسانده که از کل هفته های برگزاری این بازار از سال گذشته تا کنون بالاتر بوده است.

رقمی که معادل با 34 هزار و 440 میلیارد تومان بوده و نرخ سود موزون آن به فراتر از 20 درصد ارتقا پیدا کرده است.

کاهش اعتبارات قاعده مند در بازار بین بانکی

بازاردیگری که در مجاورت بازار باز در راستای مدیریت حساب بانک ها هر هفته برگزار می شود بازار شبانه یا بازار بین بانکی است.

در این سمت نهادهای مالی مقروض از بانک های دارای مازاد استقراض کرده و با نرخ سود مشخص این مبلغ را در تاریخ سررسید کوتاه مدت عودت می دهند. محاسبه این نرخ به صورت میانگین همان نرخ بهره یا نرخ سود بین بانکی در هر هفته است.

روند اعلام شده از سوی بانک مرکزی نشان می دهد نرخ بهره در ابتدای آذر ماه به 21.09 درصد رسیده و در بالاترین سطح از یک سال گذشته تاکنون قرار گرفته است. 

به طور کلی نرخ سود در دالانی قرار می گیرد که بانک مرکزی در این بازار تعیین میکند.  به این نحو که اگر بانکی موفق به دریافت وام از سایر بانک ها نشد می تواند با نرخ سود 22 درصد از بانک مرکزی اقدام به استقراض کند. کف این نرخ نیز اکنون در سطح 14 درصد قرار دارد.

اعتبارات قاعده مند (همان استقراض بانک ها از بانک مرکزی) در هفته اول آذر ماه کاهش قابل توجهی را به ثبت رساند. این کاهش می تواند در نتیجه نرخ سود بالای پیشنهادی در بانک های دارای مازاد باشد در حدی که بانک های مقروض را مجاب به قرض از آن ها نمیکند. بنابراین احتمالا بانک های نیازمند ترجیح می دهند تا از دریافت وام با نرخ سود بالاتر منصرف شده و بیشتر در بازار باز مشارکت داشته باشند.

اما در در هر صورت کنار هم قرار گرفتن سه رخداد اتفاقی عجیب به نظر می رسد: کاهش اعتبارات قاعده مند که به معنای کاهش استقراض بانک ها از بانک مرکزی است و افزایش نرخ سود بین بانکی که به معنای افزایش نرخ سود توافقی سایر بانکها در بازار شبانه است.

درنهایت سوال مهم دیگری که در نتیجه بررسی بازارهای فوق و روند نرخ سود در ذهن پدیدار می شود هماهنگی یا عدم هماهنگی فعالیت بازار ها با نرخ سود بین بانکی است. با توجه به روندی که نهادهای مالی در هفته های سال گذشته ثبت کرده اند مشاهده می شود در بازارهای مالی استقراض بانک ها از بانک مرکزی بسیار کمتر از میزان کنونی آن بوده است، در حالی که نرخ سود ان با نرخ فعلی بهره تفاوت چندانی را نداشته است.  به نظر می رسد برای بوجود آوردن تعادل در داد و ستد های مالی در کشور بانک مرکزی نیازمند باز کردن زنجیر نرخ سود در یک میزان مشخص بوده و احتمالا تغییر دالان نرخ سود می تواند تعادل گذشته را به بازار بازگرداند.