به گزارش جهان صنعت نیوز:   تجمع‌کنندگان، دیروز در بستر خشک زاینده‌رود جمع شدند و شعارهای اعتراضی سر دادند و از مسوولان درخواست کردند هر چه سریع‌تر مشکلات آب استان اصفهان را حل کنند. مردم و کشاورزان پلاکاردهایی در دست داشتند که روی این پلاکاردها نوشته شده بود «زاینده‌رود من کو؟» اجرای عدالت در توزیع حقابه و اجرای طرح‌های احیای زاینده‌رود از طریق مجاری قانونی از دیگر مطالبات کشاورزان است. در پی اعتراض‌های گسترده اصفهانی‌ها دیروز رییس‌جمهور به طور قاطع دستور فوری رسیدگی به وضعیت زاینده‌رود را داده است اما نکته قابل تامل این است که مگر با دستور دادن، سد زاینده‌رود پر آب می‌شود!؟

سد زاینده‌رود 10 درصد آب دارد!

در همین رابطه سید حسین‌هاشمی، کارشناس حوزه آب به «جهان‌صنعت» گفت: سد زاینده‌رود به دلیل فقدان آب کافی بسته شده است. براساس آمارهای اعلامی میزان آب پشت سدها بسیار کمتر از مصرف آب شرب اصفهانی‌ها است و اگر آب را برای مصارف کشاورزی رهاسازی کنند، قطعا آب برای مصرف‌های ضروری از دست می‌رود و در نتیجه با مشکل بسیار گسترده‌تری مواجه می‌شویم. به نظر می‌رسد در خصوص اینکه دولت آب سد را رها‌سازی کند تا رودخانه پرآب، تالاب احیا و مشکل کشاورزان حل شود، امکان‌پذیر نیست. زیرا آبی در سد وجود ندارد. ظرفیت سد زاینده‌رود بیش از یک میلیارد و 400 میلیون مترمکعب است که براساس آمارهای اعلامی حدود 170 میلیون مترمکعب آب دارد. در نتیجه تنها 10 درصد حجم سد پر است؛ این در حالی است که حجم قابل برداشت سد بسیار کمتر از 10 درصد است. بنابراین سد زاینده‌رود وضعیت مناسبی ندارد.

وی درخصوص دلایل بی‌آبی سد زاینده‌رود اظهار کرد: بحث کم آبی دلایل مختلفی دارد اما به طورکلی بحران کم‌آبی نه‌تنها در اصفهان بلکه در تمام کشور ریشه در توسعه ناپایدار دارد. می‌توان با قاطعیت گفت در خصوص بحث آب تاکنون اقدامی درحوزه مدیریت عرضه و تقاضا صورت نگرفته است. یکی از دلایل مشکلات اصفهانی‌ها وضعیت وخیم بارش‌ها است و دیگر دلایل آن برمی‌گردد به دخل و تصرف‌های انسانی و مدیریتی که بر آب اعمال شده است. البته شرایط شکننده آب طی سالیان طولانی به وقوع پیوسته است و موضوع جدیدی نیست. در نتیجه وضعیت منابع مصارف و برنامه‌ریزی آب در ایران رها شده و بلبشو است.

این کارشناس آب با اشاره به راهکارهای حل این معضل بیان کرد: مشخصا راهکار و روش‌های معینی برای حل معضل بی‌آبی در ایران وجود دارد ولی به نظر نمی‌رسد مدیران در این مسیر گام بردارند. چراکه استان اصفهان از لحاظ اقلیمی ذاتا کم‌آب است، اما بالاترین سرانه فضای سبز کشور را دارد؛ جهت‌گیری‌های توسعه صنعتی، کشاورزی و اقتصادی در این استان و استان‌های مجاور آن این‌گونه نیست که مساله آب در آن به درستی لحاظ شده باشد. چرا که اصفهان یکی از استان‌هایی است که در آن توسعه کشاورزی به گونه‌ای است که با منابع آب سازگار نیست. متاسفانه به طور گسترده مصارف آب بدون توجه به محدودیت‌ها انجام می‌شود. بنابراین مدیران به جای اینکه نسبت به موجودی و مقدار بهینه برنامه‌ریزی کنند، آب را از دیگر استان‌های همجوار می‌گیرند و گاه از اصفهان می‌گیرند به دیگر استان‌های همجوار انتقال می‌دهند.

او ادامه داد: به جز بحث کشاورزی که با توجه به محدودیت‌های آب‌ریز مدیریت نشده، رعایت حقابه‌ها به درستی انجام نمی‌شود و تناسبی هم با میزان موجودی آب ندارد. سازمان حفاظت از محیط‌زیست که به طور کلی عقیم شده است. چرا که بسیاری از قواعدی که وضع می‌کند برای منابع آب و محیط‌زیست مضر است تا مفید! به همین دلیل به تدریج مشکلات حاد می‌شود تا زمانی که دیگر چاره‌ای برای حل جزئی آن هم وجود نداشته باشد. چه‌بسا در انتها تنش‌های تشدید می‌شود. بنده از مدیران سوالی دارم، اگر امروز به وضعیت بی‌آبی استان رسیدگی نکنند، سال بعد می‌خواهند چه کنند؟! وضعیت بی‌آبی ساکن نمی‌ماند بلکه هر سال بدتر از سال قبل می‌شود. به همین خاطر به نظرم جلوی ضرر بی‌آبی را باید همین امروز گرفت و به فردا و سال‌های آینده موکول نکرد.

هاشمی تاکید کرد: در هر صورت در حال حاضر آبی وجود ندارد و دولت هم به درستی و ناچاری آب را نمی‌تواند رها کند، زیرا اگر آب سد زاینده‌رود را رها کند، آن زمان کارخانه‌ها از کار می‌افتند. بنابراین اگر امسال هم مردم تاوان گردش چرخه صنعت را دادند، مدیران باید برای سال آینده فکری به حال بی‌آبی کنند.

مدیران در خواب غفلت!

اما مشکلات بی‌آبی استان و اعتراض‌ها تبعات اجتماعی هم در بر دارد؛ در همین راستا دکتر امیرمحمود حریرچی جامعه‌شناس به «جهان‌صنعت» گفت: به نظرم بخش کوچکی از مشکلات در جامعه انعکاس پیدا کرده و منجر به اعتراض اصفهانی‌ها شده است. یکی از اساسی‌ترین مشکلاتی که منشأ تمام اعتراض‌ها است، بی‌برنامگی و سوء‌مدیریت‌های مدیران است که ربطی به دولت جدید ندارد بلکه این معضلات از دولتی به دولت دیگر انتقال پیدا کرده است. مدیران ما چنان دچار روزمرگی‌اند که این روزها کشاورزان در شرف از دست دادن تمام سرمایه‌هایشان هستند و این مساله در کنار بحث اقتصادی به یک موضوع اجتماعی تبدیل شده است.

وی افزود: مردم اصفهان تمام دارایی‌های‌شان را به خاطر خشکسالی از دست دادند. معیشت کشاورزان اصفهانی در گرو آب است. بنابراین کمبود آب تبعات جبران‌ناپذیری بر شهروندان گذاشته است.

حریرچی افزود: اعتراض‌ها در حالی به خاطر آب اوج گرفته که ناامیدی از بهبود وضعیت موجود نگرانی‌هایی ایجاد کرده است. چراکه مدیران هیچ‌گاه به فکر حل مشکل نبودند و نیستند. در صورتی که مساله بی‌آبی کاملا قابل پیش‌بینی بوده است و زودتر از اینکه اعتراض‌های مردمی شکل بگیرد، مدیران باید فکری به حال بی‌آبی می‌کردند.

این جامعه‌شناس اظهار کرد: به نظرم اعتراض‌های مردم هشداری است به مدیران که اگر بخواهند همانند همیشه به فکر جیب خود باشند و مشکلات را به گردن دولت قبلی بیندازند، نتیجه بدی خواهند دید. چرا که نتیجه این اعتراضات جنبه سراسری پیدا می‌کند و کنترل آن سخت است. بنابراین بی‌آبی و بی‌برنامگی برای حل معضل خشکسالی تبعات جبران‌ناپذیری را بر بدنه جامعه وارد می‌کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: این اعتراض‌ها به هیچ‌وجه جنبه سیاسی ندارد بلکه مردم برای نان معترض هستند. اگر وضعیت به همین منوال پیش برود، ناامیدی گسترده‌ای در کشور رخ می‌دهد. حاکمیت هم باید در این جور مواقع از اعتراضات و درخواست‌های مردم حمایت کند، این در حالی است که دولت‌ها تاکنون هیچ برنامه توسعه هدفمند در تمام زمینه‌ها نداشتند و مردم هم از این موضوعات خسته‌اند. به نظرم مدیران بخشی از وضع موجود را با اعتراض‌های مردم متوجه می‌شوند و به طورکلی دچار روزمرگی، اختلاس، رانت و پارتی‌بازی‌های انتصابی هستند.