یکی از آفت‌های اصلی اقتصاد ایران انبوه حجم نقدینگی است و مدیریت درستی برای هدایت این نقدینگی به‌سمت بازار مولد وجود ندارد. یکی از راه‌های جذب این نقدینگی بورس است که با جمع‌آوری پس‌اندازهای کوچک و بزرگ و هدایت آن‌ها به‌سوی بخش‌های مولد اقتصادی می‌تواند نقش بسزایی در پیشرفت اقتصادی کشور داشته باشد، اما متاسفانه عملکرد اشتباه دولت گذشته موجب شده است که اعتماد عمومی به این بازار از بین برود. مردادماه سال گذشته شاخص بورس تا ۲٫۱میلیون واحد هم صعود کرد اما ناگهان روند ریزشی آن شروع شد. در این میان، خیلی از سهامداران به‌شدت متضرر شدند. شاخصی که تا ۲٫۱میلیون واحد رفته بود اکنون در کانال ۱٫۳میلیون واحد است و حتی تا ۱٫۱میلیون واحد هم ریزش را تجربه کرد. در این میان، وضعیت پرتفوی خیلی از سهامداران حتی بدتر از شاخص کل است. به همین دلیل در این یک‌سال در مقاطع زمانی مختلف تعدادی از سهامداران نسبت‌به دخالت‌های دولت و تصمیم‌های ناگهانی برای بورس اعتراض کردند و این نوع رفتارها را عاملی برای ریزش شاخص می‌دانستند.براساس آمارهای سازمان بورس، نیمی از حجم معاملات بازار بورس ازسوی سرمایه‌گذاران جزء انجام می‌شود و تعداد فعالان این عرصه بالغ بر 90درصد جمعیت فعال بازار بورس را به خود اختصاص 
داده است. سرمایه‌گذارانی که به تشویق رییس دولت دوازدهم وارد بازار بورس شدند اما در ادامه به طعمه سیاست‌های اشتباه و بازارگردان‌ها درآمدند و سرمایه خود را از دست دادند. همچنان که حسن شجاعی، رییس کمیسیون اصل90 مجلس در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «شنبه میزبان رییس سازمان بورس بودم، دغدغه‌های سهامداران خرد را مطرح کردم. یکی از توافقات این بود که ظرف دوماه آینده پرداخت سود همه شرکت‌های بورسی از طریق سامانه سجام انجام شود. امید است سازمان بورس با عمل به این وعده، اراده خود را برای حمایت از سهامداران خرد نشان دهد.»
 
سهامداران صبور باشند
 البته سرمایه‌گذاران نیز باید بدانند که بورس همیشه مانند ققنوس از خاکستر بلند شده و رشد کرده است. دوره‌های صعود، نزول و رکود در بورس دائمی نیست و شاخص بعد از هربار صعود، افت کرده به ثبات رسیده و دوباره رشد کرده است؛ بنابراین سهامداران باید صبور باشند و با داشتن دانش و آگاهی وارد این بازار شوند. در عملکرد بازار سرمایه نمی‌شود به‌صورت کوتاه‌مدت نگاه کرد؛ زیرا بازار سرمایه بازار پس‌اندازها و سرمایه‌گذاری بلندمدت حداقل پنج‌ساله است و کسانی که در این روزهای ریزشی بازار از بازار سرمایه خارج می‌شوند، مطمئن باشید، در آینده پشیمان می‌شوند که چرا از این بازار ارزنده خارج شده‌اند. بازار سرمایه برای پس‌انداز کردن و برای افرادی با صبر و حوصله و تحمل ریسک است که در آینده سود خوبی هم نصیب‌شان می‌شود. درست است که الان دوره ریزش بازار است اما بسیاری از سهام موجود بازار ارزنده شده و کسانی که الان خارج می‌شوند، بعدا پشیمان خواهند شد. به همین منظور جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طرح حمایت از حقوق سهامداران جزء در بورس را تهیه و تدوین کرده‌اند که روند رسیدگی به آن به‌زودی در مجلس آغاز می‌شود.

 متن کامل طرح حمایت از حقوق سهامداران جزء در بورس:
 نحوه پرداخت سود تقسیمی شرکت‌های سهامی، همواره یکی از دغدغه‌های سهامداران، به‌خصوص سهامداران خرد است. سود تقسیمی پس از تصویب در مجمع عمومی شرکت‌ها، با اعلام زمان‌بندی و نحوه پرداخت توسط هیات‌مدیره شرکت‌ها به سهامداران پرداخت می‌شود. بااین‌حال هرساله بسیاری از سهامداران خرد به‌دلیل روش‌های نامناسب پرداخت، امکان برداشت و استفاده از این سود تقسیمی را ندارند و از حقوق خود محروم می‌شوند.هیات‌مدیره شرکت‌ها روش‌های مختلفی را برای پرداخت سود تقسیمی اتخاذ می‌کنند. روش پرداخت سود و زمان‌بندی آن در اطلاعیه «زمان‌بندی پرداخت سود» در سامانه کدال در اختیار سهامداران قرار می‌گیرد. این روش‌ها به‌طور خلاصه عبارت است از:
1. مراجعه حضوری سهامداران حقیقی به شعب یکی از بانک‌ها: در این روش سهامدار حقیقی باید در فرصت اعلام‌شده با در دست داشتن مدارک ازجمله کارت ملی و کد بورسی به شعب بانکی که در اطلاعیه شرکت، اعلام شده است، مراجعه کند. اگر مشتری در آن شرکت حساب نداشته باشد، مجبور به افتتاح حساب نیز هست. معمولا شرکت‌ها فرصت یک یا چندماهه برای سهامداران حقیقی در نظر می‌گیرند.
2. تکمیل فرم اطلاعات سهامداران و ارسال آن به شرکت: در این روش سهامداران حقیقی اطلاعات هویتی، حساب بانکی و کد بورسی را به شرکت ارسال می‌کنند. برخی از شرکت‌ها، بخشی را در سایت شرکت به این‌ منظور اختصاص داده‌اند. برخی دیگر مدارک را از طریق پست یا نمابر یا ایمیل می‌پذیرند. در هر یک از این حالت‌ها احتمال دارد اطلاعات به شرکت نرسد یا سایت شرکت در دسترس نباشد و مواردی از این قبیل. یکی از شکایت‌های سهامداران خرد همین پاسخگو نبودن شرکت نسبت‌به دریافت اطلاعات آنان است.
3. واریز به حساب سهامدار به‌صورت متمرکز از سامانه سجام: در این روش، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به‌عنوان عامل پرداخت سود به سهامداران عمل می‌کند. کافی است شرکت برای تقسیم سود، قراردادی را با شرکت سپرده‌گذاری منعقد کند تا در زمان مقرر، واریز به حساب سهامداران حقیقی انجام گیرد. این روش برای سهامدار خرد هیچ هزینه‌ای ندارد.
مشکل جدی دو روش اول این است که سهامداران حقیقی، معمولا تعداد کمی از سهام شرکت را در اختیار دارند و مقدار اندکی از سود تقسیمی به آن‌ها می‌رسد. درنتیجه برای سهامداران خرد صرفه اقتصادی ندارد که برای دریافت سود به بانک مراجعه کنند یا زمانی را برای ارسال مدارک به شرکت و پیگیری آن اختصاص دهند. درحالی‌که سهامدار خرد ممکن است چندین شرکت در پرتفوی خود داشته باشد و مجموع سود تقسیمی همه آن‌ها برای سهامدار ارزش قابل‌توجهی باشد اما مراجعه حضوری برای دریافت سود همه آن‌ها، به هزینه آن صرفه ندارد؛ برای مثال، سهامدار برای دریافت سود تقسیمی سه شرکت در پرتفوی خود مجبور می‌شود در سه زمان به سه بانک مختلف برای دریافت سود تقسیمی مراجعه کند و با توجه به هزینه جابه‌جایی و زمان ازدست‌رفته، صرفه نداشته باشد. توجه شود که شرایط کرونا مشکلات بیشتری را برای سهامداران در پی داشته است و بسیاری از سهامداران خرد از دریافت سود تقسیمی محروم شده‌اند.به‌منظور حل مشکل سهامداران خرد از سال99، توزیع سود به‌صورت متمرکز به حساب اعلام‌شده سهامداران در سامانه سجام در دستورکار قرار گرفت؛ به‌این‌ترتیب شرکت‌ها موظف‌اند ضمن هماهنگی با شرکت «سپرده‌گذاری مرکزی و تسویه وجوه»، سود تقسیمی را از طریق سامانه سجام به حساب مشتریان خود واریز کنند. بااین‌حال به‌علت عدم پیش‌بینی اقدامات تنبیهی در بازه یک‌ساله شهریور 1399 تا انتهای مرداد 1400 بیش از نیمی از شرکت‌های بازار سرمایه، سود تقسیمی را از طریق سامانه سجام واریز نمی‌کنند.در این طرح سعی شده است با پیش‌بینی اقدامات تنبیهی شرکت‌ها مکلف به واریز به‌موقع سود سهامداران جزء از طریق سامانه سجام شوند.
برای تشویق مردم به سهامداری بهتر است دولت و نهادهای عمومی غیردولتی هم مکلف شوند در صورت کاهش ارزش سهام تا یک سال بعد، آن را جبران کنند.
 
متن طرح حمایت از حقوق سهامداران جزء
 ماده 1: یک ماده به شرح زیر به‌عنوان ماده 140 مکرر به قانون تجارت اضافه می‌شود:
 ماده 140 مکرر- در شرکت‌های سهامی که حداکثر بعد از گذشت یک ماه از فراهم شدن امکان قانونی واریز سود به حساب سهامداران، به هر دلیلی سودهای توزیعی از طریق سامانه سجام به حساب سهامدار واریز نمی‌شود، در زمان مراجعه سهامدار، شرکت مکلف به پرداخت سود مربوطه با احتساب سودی معادل سود تسهیلات بانکی مصوب شورای پول و اعتبار و احتساب 6درصد جریمه است.
تبصره 1: در صورت مسدود بودن حساب سهامدار در سامانه سجام و درخواست شرکت و بی‌توجهی ایشان در اعلام شماره‌حساب جدید، شرکت مکلف به پرداخت 6درصد جریمه نیست.
تبصره 2- تا زمانی که با استفاده از یکی از روش‌های متداول سود قابل‌تقسیم به سهامداران پرداخت نشده است، پرداخت پاداش به هیات‌مدیره مصداق برداشت غیرقانونی از اموال شرکت محسوب شده و مستوجب مجازات است.
ماده 2- یک ماده به‌عنوان ماده15 مکرر به قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به‌منظور تسهیل اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل‌وچهارم قانون اساسی اضافه می‌شود:
ماده 15 مکرر- شرکت‌های تابعه دولت و نهادهای عمومی غیردولتی مکلف‌اند تا یک‌سال پس از عرضه سهام اولیه، کاهش ارزش سهام را به خریدار پرداخت نمایند.

البته سرمایه‌گذاران نیز باید بدانند که بورس همیشه مانند ققنوس از خاکستر بلند شده و رشد کرده است. دوره‌های صعود، نزول و رکود در بورس دائمی نیست و شاخص بعد از هربار صعود، افت کرده به ثبات رسیده و دوباره رشد کرده است