تهمینه غمخوار؛ بازار: قیمت نفت در بازارهای جهانی روندی افزایشی را طی می‌کند. ناظران علت اصلی این افزایش قیمت را رشد بیشتر تقاضا پس از بهبود رکود ناشی از شیوع کرونا و کاهش عرضه نفت و افت تولید به‌ویژه در آمریکا به دلیل طوفان سهمگین آیدا و مشکلات آب و هوایی عنوان کرده اند.

قیمت نفت برنت دریای شمال در روز سه شنبه (۲۸ سپتامبر) بالاترین حد خود در سه سال گذشته یعنی بهای بالاتر از ۸۰ دلار را تجربه کرد در حالی که قیمت نفت خام آمریکا نیز به بیش‌ترین حد خود در دو ماه گذشته رسید.

چند ماهی است که در اوپک، تولید نفت به‌ تدریج در حال افزایش است و برخی از تحلیلگران این حوزه تخمین زده اند که تا اوایل سال ۲۰۲۲، مصرف جهانی نفت به پیش از شیوع کرونا خواهد رسید.

در حالی که کمتر از یک هفته دیگر به بیست و یکمین نشست وزیران اوپک و اوپک پلاس باقی مانده، قیمتها افزایش یافته اند. بر همین اساس، انتظار می رود که اوپک و متحدانش برنامه افزایش تولید ماهانه ۴۰۰ هزار بشکه در روز تا دسامبر را تایید کنند، توافقی که  اوپکی ها به رهبری روسیه توافق کرده‌اند که از ابتدای ماه اوت به این اندازه افزایش تولید داشته باشند.

در همین راستا و بر اساس اهمیت موضوع افزایش چشمگیر قیمت نفت، خبرنگار بازار گفتگویی را با «دکتر فریدون فشارکی» بنیانگذار و رئیس FGE، شرکت مطرح مشاوره بازار جهانی انرژی در خصوص نقش اوپک پلاس در کنترل این افزایش چشمگیر قیمت نفت ترتیب داده که در ادامه می خوانیم:

دکتر فریدون فشارکی» از پیشگامان تحلیل بازار نفت و گاز و مطالعات بازارهای انرژی آسیا، اقیانوسیه و خاورمیانه از اوایل دهه ۱۹۸۰ شناخته می‌شود. وی که عضو هیئت مدیره شرکت بورس دوبی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بورس‌های جهان است، بازار نفت در دهه های اخیر و سنجش جایگاه نفت ایران در جهان را مورد ارزیابی قرار داده است. همچنین وی در سال ۱۹۹۵، به‌عنوان عضو ارشد انجمن اقتصاد انرژی ایالات متحده انتخاب شد و در سال ۲۰۰۲، به‌ عنوان همکار ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در واشنگتن دی‌سی منصوب گردید. فشارکی در سال ۲۰۱۲ جایزه  IAEE را دریافت کرد. «زکی یمانی» وزیر اسبق نفت عربستان و «دانیل یارگین»، تئوریسین بین‌المللی نفت، در فهرست برندگان جوایز موسسه IAEE قرار داشته اند.

FGE یک شرکت مشاور بین المللی است که خدمات تحقیق، تجزیه و تحلیل، مشاوره بازار و مشاوره تصمیمات تجاری و سرمایه گزاری در بازارهای نفت، گاز LNG و NGL را به گونه ای متنوع و گسترده در سراسر جهان ارائه می دهد.

دکتر «فریدون فشارکی» در ابتدا به خبرنگار بازار گفت: اوپک پلاس طی چند روز آینده با تصمیم سختی روبروست. البته از نظر ما، مسیری که آنها باید انتخاب کنند روشن است و باید تولید خود را بیش از ۴۰۰ هزار بشکه در روز که در برنامه شان دارند، برای ماه های نوامبر و دسامبر افزایش دهند.

از دست دادن و کاهش عرضه نفت پس از طوفان آیدا به همراه تاثیر بزرگتر بر تقاضای نفت به جهت افزایش شدید قیمت جهانی گاز مایع (یا  ال ان جی) و گاز طبیعی خط لوله در اروپا، تراز جهانی نفت را در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۱ از حالت متوازن به کمبود شدید عرضه تغییر داده است

وی افزود: از دست دادن و کاهش عرضه نفت پس از طوفان آیدا به همراه تاثیر بزرگتر بر تقاضای نفت به جهت افزایش شدید قیمت جهانی گاز مایع (یا  ال ان جی) و گاز طبیعی خط لوله در اروپا، تراز جهانی نفت را در سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۱ از حالت متوازن به کمبود شدید عرضه تغییر داده است.

بنیانگذار و رئیس FGE اضافه کرد که تا کنون، مدیریت اوپک پلاس در رابطه با بحران کوید_۱۹ ماهرانه بوده است. این مسئله کمی نیست که ما از قیمت نفت منفی در یک و نیم سال گذشته به ۸۰ دلار در هر بشکه کنونی رسیده ایم.

وی گفت: این که بدانیم تقاضای نفت هنوز حتی به سطح قبل از پاندمی باز نگشته است اهمیت مدیریت اوپک پلاس را بیشتر نشان می دهد. چه کسی میتوانست حتی تصور قیمت نفت ۸۰ دلاری را در حالی که دنیا هنوز درگیر یک همه گیری جهانی است را بکند؟ بخاطر داشته باشید که تعداد پروازهای بین المللی هنوز ۶۰ درصد زیر میزان قبل پاندمی هستند!

فشارکی اظهار کرد: البته تقاضای نفت در بخش های دیگر افزایش یافته است. تقاضای نفتا به عنوان مثال حداقل ۱۰ درصد بالاتر از سطح قبل از کوید_۱۹ است. همینطور در گذشته توان بالقوه جهش ناگهانی تقاضا در ایالات متحده و اروپا را به جهت عوامل احساسی و نگرانی های کوتاه مدت شاهد بودیم، و در ضمن تقاضای آسیایی در حال رشد فصلی در ماههای سرد فصل زمستان است.

اگر اوپک پلاس به برنامه خود پایبند باشد و فقط ۴۰۰ هزار بشکه در روز در ماه های نوامبر و دسامبر اضافه کند، تجزیه و تحلیل ما نشان می دهد که قیمت نفت احتمالاً حداقل برای مدت کوتاهی از ۹۰ دلار در بشکه فراتر خواهد رفت

کارشناس برجسته بازار نفت تصریح کرد :این رشد تقاضا در زمانی رخ خواهد داد که بازار در حال حاضر با کمبود تقاضا روبروست. طبق برآوردهای ما موجودی ذخایر نفتی روی زمین حتی بیشتر از آنچه که قبلا انتظار داشتیم کاهش می یابد، و این در حالی است که ذخایر نفتی کشورهای سازمان همکاری و توسعه اقتصادی تا پایان ماه اوت حدود ۱۵۰ میلیون بشکه زیر میانگین پنج ساله (۲۰۱۹-۲۰۱۵) خود قرار دارد!

وی اضافه کرد: اگر اوپک پلاس به برنامه خود پایبند باشد و فقط ۴۰۰ هزار بشکه در روز در ماه های نوامبر و دسامبر اضافه کند (که متأسفانه ما فکر می کنیم محتمل ترین نتیجه از نشست دوشنبه آینده در چهارم اکتبر است)، تجزیه و تحلیل ما نشان می دهد که قیمت نفت احتمالاً حداقل برای مدت کوتاهی از ۹۰ دلار در بشکه فراتر خواهد رفت. تنها عاملی که میتواند راه نجات مصرف کنندگان باشد، یک زمستان گرم است که در آن صورت تقاضای نفت جهت گرمایش و همچنین فشار تقاضا به جهت سوئیچینگ گاز طبیعی به نفت کاهش پیدا خواهد کرد.

از آن جایی که زمان محدود است، ساده ترین راه برای رسیدن به این توافق در نشست اوپک پلاس احتمال دارد که دو برابر کردن میزان تولید در ماه نوامبر یا دسامبر باشد؛ یعنی افزایش ۸۰۰  هزار بشکه به جای ۴۰۰ هزار بشکه در روز. این امر این پیام را به همراه دارد که اوپک پلاس بر بازار نظارت و کنترل دارد و این که قیمت ۸۰ دلار در هر بشکه نیز زیادی بالا است

 

رئیس شرکت انرژی FGE در پاسخ به سوال خبرنگار بازار که اوپک پلاس به چه میزان باید به تولید خود بیفزاید؟ گفت: از آن جایی که زمان محدود است، ساده ترین راه برای رسیدن به این توافق احتمال دارد که دو برابر کردن میزان تولید در ماه نوامبر یا دسامبر باشد؛ یعنی افزایش ۸۰۰  هزار بشکه به جای ۴۰۰ هزار بشکه در روز. این امر این پیام را به همراه دارد که اوپک پلاس بر بازار نظارت و کنترل دارد و این که قیمت ۸۰ دلار در هر بشکه نیز زیادی بالا است.

این کارشناس بازار انرژی اذعان نمود: به بیان ساده، ائتلاف اوپک پلاس نشان داده که می تواند بازار را در مواقع سخت مدیریت کند. بر همین اساس، اکنون نیز باید نشان دهد که می تواند بازگشت به حالت عادی را مدیریت کند؛ یادمان باشد که قیمت ۸۰ تا ۹۰ دلار در هر بشکه میتواند برای اوپک و همینطور مصرف کنندگان خطرناک باشد.

وی ادامه داد: حال این سوال مطرح می شود که چرا این قیمت خطرناک است؟ در پاسخ باید بگویم که در این قیمت ها نگرانی در خصوص از بین رفتن تقاضا و همچنین بازگشت سریع و قابل توجه تولید نفت ایالات متحده با فاصله چند ماه پس از تجربه این قیمت ها وجود دارد. در حالی که این نگرانی ها همچنان برای اوپک وجود دارند، اما یک نیروی جدید و قدرتمند تحت عنوان حرکت به سمت اقتصاد سبز نیز قابل مشاهده است.

فریدون فشارکی اظهار کرد: جالب اینجاست که تا کنون جهان متمرکز بر اقتصاد سبز، برای اوپک پلاس عالی بوده است. دولتها، سازمانهای بین المللی و سرمایه گذاران اقتصاد سبز تمرکز خود را تا بحال بر ساده ترین هدفشان یعنی شرکتهای بزرگ و بد بین المللی نفتی قرار داده اند. آنها حمله خود را به سوخت های فسیلی متمرکز عرضه کرده اند، در حالی که اقدامات کمی برای مهار رشد تقاضا انجام داده اند.

وی افزود: اما اخیراً قیمت بالای زغال سنگ، گاز و نفت در حال تغییر لحن و محتوای این گفتگوها در عرصه بین المللی است.

برای اوپک پلاس یک خطر بسیار واقعی وجود دارد که قیمت های بالای نفت روند عملکرد این نیروهای متمایل به اقتصاد سبز را که مانع سرمایه گذاری های جدید در عرضه می شدند را معکوس کرده و این تلاش ها را بر محدود کردن رشد تقاضای نفت متمرکز کند

 

سیاستمداران اصلی شروع به درک و حتی بیان این موضوع کرده اند که حمله به عرضه قبل از تقاضا احمقانه است. همچنین، سازمان های بین المللی همچون آژانس بین المللی انرژی نکوهش سرمایه گذاری در عرضه سوخت های فسیلی را متوقف کرده و حتی خواهان افزایش عرضه در کوتاه مدت هستند. سرمایه گذاران بزرگ نیز فرصت هایی را در بخش هیدروکربوری یافته اند و فشار بر آنها در زمینه معیارهای زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیتی (ESG) در حال کاهش است.

این مشاور برجسته بازار انرژی اضافه کرد: برای اوپک پلاس یک خطر بسیار واقعی وجود دارد که قیمت های بالای نفت روند عملکرد این نیروهای متمایل به اقتصاد سبز را که مانع سرمایه گذاری های جدید در عرضه می شدند را معکوس کرده و این تلاش ها را بر محدود کردن رشد تقاضای نفت متمرکز کند.

اگر اوپک پلاس همچنان به افزایش عرضه خود به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز در هر ماه ادامه دهد، بازار تا سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ به وضعیت مازاد عرضه بر خواهد گشت

 

وی گفت: این مسئله یک ضربه مضاعف علیه اوپک پلاس خواهد بود. صادقانه بگویم، ممکن است برای دوری کامل از این تغییر دیر باشد، اما اگر قیمت نفت بیشتر افزایش یابد، این روند را تسریع می کند.

دکتر فشارکی تصریح کرد: در ماه های آینده، تصمیمات اوپک پلاس حتی با دشواری بیشتری روبرو خواهد بود. اگر این ائتلاف همچنان به افزایش عرضه خود به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز در هر ماه ادامه دهد، بازار تا سه ماهه دوم سال ۲۰۲۲ به وضعیت مازاد عرضه بر خواهد گشت.

بنیانگذار شرکت FGE اظهار کرد: اوپک پلاس به جای برنامه ریزی برای افزایش تولید صرفا مطابق با روند بازگشت تقاضا، باید مدیریت فعال بازار را دستور کار خود قرار داد و تمام جوانب بازار را در نظر بگیرد.

وی در پایان گفت: قیمتهای پایین برای اوپک پلاس یک آسیب مضر اما شناخته شده است. قیمتهای بالا نیز در ابتدا عالی به نظر می رسند و ما اغلب خود را متقاعد می کنیم و فکر می کنیم که پایدار هستند. اما قیمتهای بالا همیشه سرانجام باعث فعال شدن نیروهای منفی می شوند. وضعیت امروز بازار نیز از این قاعده مستثنی نیست.