مدیران بیمارستان‌های خیریه: با توجه به افزایش هزینه‌ها و کاهش تعرفه‌ها در چهار سال گذشته بیمارستان‌های خیریه دیگر توانی برای ادامه فعالیت ندارند
یاسر مختاری
بیمارستان‌ها و مراکز خیریه همچون حجم زیاد بیمارانی که در این ایام به آنها مراجعه می‌کنند این روزها حال و روز خوبی ندارند، کرونا هم این حال ناخوش را تشدید کرده است. به گفته برخی از مدیران بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خیریه‌، تغییرات قیمت ارز و همزمان با آن کاهش تعرفه خدمات درمانی در آنها موجب شده است تا دخل و خرج این مراکز با هم نخواند. وسایل آنها دچار استهلاک شده و توانی برای جایگزین کردن آنها وجود نداشته باشد. همین مدیران تاکید می‌کنند نگاه تبعیض آمیز دولت به کادرهای درمانی در این مراکز با بخش دولتی و بخش خصوصی موجب شده تا پزشکان رغبت نکنند تا در این مراکز به فعالیت بپردازند.
محمود تابنده، مدیرعامل بنیاد خیریه قلب پارس و رئیس بیمارستان کوثر شیراز، در گفت‌وگو با سپید، با بیان اینکه وضعیت بیمارستان‌های خیریه بحرانی است، گفت: «هزینه‌ها افزایش پیدا کرده اما تعرفه‌هایی که برای ارائه خدمات درمانی در بیمارستان‌های خیریه تعیین شده بسیار پایین است و همین موضوع سبب شده تا هزینه‌ها با درآمدهای بیمارستان‌ نخواند.»
وی ادامه داد: «تعرفه‌ای که برای بیمارستان‌های خیریه تعیین شده، بسیار پایین بوده و عملا آن را در سطح بیمارستان‌های دولتی آورده است. قبلا تعرفه بیمارستان‌های خیریه 80 درصد بخش خصوصی بود، اما در طول چهار سال گذشته این تعرفه‌ها به صورت مرتب کاهش پیدا کرد. سپس کمی آن‌ها را افزایش دادند تا به حدود 40 درصد بیمارستان‌های خصوصی رسید. در طول این چهار سال بیمارستان‌ها به صورت مرتب ضرر داده و آنچه را از قبل هم داشتند به پای این هزینه‌ها گذاشتند.»
تابنده بیان کرد: «هر بیمارستانی یک سری دستگاه‌ و تجهیزات دارد که هر پنج تا شش سال باید به روز و جایگزین شوند. این وسایل و تجهیزات عمدتا تولید خارج بوده و از طریق دلار و سایر ارزها تهیه می‌شوند. همه ما شاهد تفاوت قیمت ارز در امسال و سال‌های گذشته هستیم در حالیکه نه تنها افزایشی در تعرفه‌ بیمارستان‌های خیریه به تناسب این تغییرات ارزی رخ نداده بلکه همانگونه که گفتم کاهش هم پیدا کرد. بر همین اساس این مراکز مجبور به صرفه‌جویی در منابع خود شدند.»
وضعیت کنونی و ابهام در ادامه فعالیت‌بیمارستان‌ها
رئیس بیمارستان خیریه کوثر شیراز، ادامه داد: «این وضعیت چنانچه ادامه داشته باشد، مراکز درمانی خیریه به زمین می‌خوردند و احتمال تعطیلی یا ورشکستگی‌ آنها زیاد است. کما اینکه تا دو ماه قبل نزدیک بود چنین اتفاقی رخ دهد. از سوی دیگر ما نمی‌توانیم درب این بیمارستان‌ها را ببندیم چرا که تعداد زیادی از پرسنل بیکار می‌شوند و مردم بسیار زیادی که از خدمات این بیمارستان‌ها استفاده می‌کنند سرگردان می‌شوند.»
وی یادآور شد: «در حال حاضر قرار است به میزان 20 درصد، بر این تعرفه‌ها افزوده شود، اما این مقدار کافی نیست. هزینه‌ بیمارستان‌های خیریه به اندازه بیمارستان‌های خصوصی است و باید تعرفه‌ها هم یکسان با آنها یا حداکثر 90 درصد تعرفه این بخش باشد. در حالیکه اکنون تعرفه بیمارستان‌های خیریه 40 درصد مراکز خصوصی است و اگر 20 درصد به آنها افزوده شود نهایتا به 60 درصد مراکز خصوصی می‌رسد.» تابنده تاکید کرد: «بیمارستان‌های خیریه تجهیزات پزشکی را با قیمت غیردولتی خریداری می‌کنند و در مورد خریدهای خارجی نیز هیچ حمایتی از مراکز خیریه نمی‌شود.»
مدیر بنیاد خیریه قلب پارس یادآور شد: «این مشکلات را بارها مطرح کرده‌ایم اما کسی تا امروز پاسخی به ما نداده است. کرونا هم وضعیت بحرانی بیمارستان‌های خیریه را تشدید کرد، عمل‌های الکتیو لغو شد و استهلاک وسایل و تجهیزات بیمارستان‌ها نیز بیشتر شد.»
وی در ادامه با بیان اینکه تفکر مردم نیز در مورد بیمارستان‌های خیریه اشتباه است، گفت: «تفکر مردم در مورد مسائل خیریه مانند نذر است و فکر می‌کنند که باید در هر زمینه خیریه‌ای به صورت رایگان به آنها خدمات یا کالا ارائه شود، در حالی که امور خیری که جنبه خدماتی دارد مانند خدمات پزشکی متفاوت است. مراکز خیریه‌ای مانند بیمارستان را دولت می‌سازد که هزینه آن از طریق مالیات پرداخته می‌شود یا بخش خصوصی آن را می‌سازد و سهامدارانی برای کسب سود سرمایه‌گذاری می‌کنند. البته در شهرها و مناطقی که مردم نیاز به بیمارستان دارند و دولت و بخش خصوصی سرمایه‌گذاری نمی‌کند، خیرین برای رفع نیاز مردم بیمارستان می‌سازند.»
مدیرعامل بنیاد خیریه قلب پارس ادامه داد: «پس از ساخت بیمارستان‌ خیریه، باید هزینه جاری آن مانند کادر درمان و خدمات، آب، برق و گاز را دولت پرداخت کند که چنین اتفاقی رخ نداده و یا باید به نحوی دیگر این هزینه‌ها تامین شود، زیرا خیرین توان ندارند که هزینه یک بیمارستان ۳۰۰ تختخوابی را که ماهیانه حدود ۱۱ میلیارد تومان (آن هم با تورم فعلی) است، تامین کنند. بنابراین بیمارستان‌های خیریه برای تامین هزینه‌‌های جاری به منظور ارائه خدمات به بیماران هزینه دریافت می‌کنند. شاید برخی بگویند وقتی از بیماران پول می‌گیرید، دیگر خیریه بودن معنا ندارد، در حالی که بیماران برای عمل جراحی قلبی که باید در بخش خصوصی ۷۰ تا ۸۰ میلیون پرداخت کنند، ۲۵ میلیون تومان می‌پردازند، یعنی حدود یک‌سوم هزینه بخش خصوصی را پرداخت می‌کنند.»
تابنده یادآور شد: «در صورتی می‌توانیم در این بیمارستان‌ها به مردم تخفیف دهیم که از کمک‌های دولتی برخوردار باشیم و از سوی آنها حمایت شویم. اکنون نمی‌توانیم این تخفیف‌ها را قائل شویم و تنها به بیمه‌ها تخفیف می‌دهیم. بیشتر بیماران بیمه هستند و ما با بیمه‌ها قرارداد منعقد می‌کنیم. البته این کار تا سه سال پیش انجام می‌شد و بیمارستان‌های خیریه می‌توانستند هزینه‌های خود را از این طریق تامین کنند و از فرانشیزی که بیمه‌ها می‌دادند به مردم تخفیف می‌دادیم.»
نگاه تبعیض آمیز به مراکز خیریه
در همین حال ولید دنده‌بر، مدیرعامل و رئیس بیمارستان خیریه حضرت صدیقه زهرا(س) هم با اشاره به وضعیت بحرانی مراکز درمانی خیریه پس از شیوع کرونا گفت: «علت این شرایط، تغییر نامناسب تعرفه خدمات سلامت در این مراکز است که از طرف وزارت بهداشت ابلاغ شد، اگرچه این روند از سال ۹۶ شروع شد.»
دنده‌بر افزود: «با این اقدام روز به روز مراکز خیریه به سمت تعطیلی کشانده می‌شوند. البته در تلاش بودیم با مراجعه به مراکز و نهادهای مسئول این مشکل را حل کنیم که کرونا شیوع پیدا کرد. از زمان آغاز کرونا در کشور، هم کادر درمان و هم مردم دچار نگرانی شدند که خوشبختانه کادر بالینی با احساس مسئولیتی که داشتند پای کار آمدند، اما مردم به دلیل نگرانی از ابتلا به کرونا برای درمان مشکلات سلامت خود دیگر به بیمارستان‌ها مراجعه نمی‌کردند و این موجب کاهش تعداد مراجعان به مراکز درمانی شد.»
دنده‌بر بیان کرد: «ابلاغ تعرفه نامناسب خدمات سلامت از سوی وزارت بهداشت و نامتناسب با شرایط اقتصادی کشور، موجب شد بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خیریه رو به نابودی بروند و اگر این فرایند هرچه سریع‌تر اصلاح نشود دیگر قادر به فعالیت نیستیم.»
وی یادآور شد: «متناسب نبودن دخل و خرج و مشکلات اقتصادی دامن خیّران را نیز گرفته و این گروه نیز دیگر توان ورود به انجام کار خیر را ندارند و همین مسئله وضعیت مراکز درمانی خیریه را بدتر کرده است.»
دنده‌بر با اشاره به فعالیت ۴۷ بیمارستان و نزدیک به ۲۵۰ مرکز درمانی خیریه در کشور گفت: «به حدی تبعیض در مورد این مراکز خیریه وجود دارد که پزشکان رغبت نمی‌کنند در این مراکز فعالیت کنند. نظام سلامت برای پزشکان شاغل در این مراکز هزینه کمتری در نظر می‌گیرد و حتی این نگاه تبعیض‌آمیز موجب شده پزشکانی که قبلاً با عشق و علاقه به مراکز خیریه می‌آمدند و عمل‌های جراحی انجام می‌دادند به سمت بیمارستان‌های خصوصی بروند.»
وی با تاکید بر اینکه کار خیر را با تعرفه اجباری نمی‌توان مدیریت کرد، گفت: «بیمارستان‌ها و مراکز درمانی خیریه سالیان سال است که خدمات ارائه می‌کردند و از کسانی که توانمند هستند تعرفه کامل می‌گرفتند و از کسانی که ناتوان هستند تعرفه کمتری دریافت می‌شد، حتی به افراد نیازمند کمک می‌کردند و هیچ کس متوجه نمی‌شد چه کسی نیازمند است و چه کسی نیازمند نیست. با این روش نیازمندان هم تکریم می‌شدند، چراکه رسالت موسسات درمانی خیریه همین است.»
وی تصریح کرد: «نگاه به خیر را براساس تعرفه و نگاه خاص تغییر دادند، در چند سال اخیر شاهد افتتاح حداقلی بیمارستان‌ها و مراکز خیریه بودیم و به حدی بروکراسی راه‌اندازی مراکز درمانی خیریه دشوار شده است که بسیاری از افراد از کار خیر در حوزه سلامت عقب‌نشینی کردند، چراکه در وضع اقتصادی که تورم تجهیزات پزشکی تا ۶۵۰ درصد بالا رفته با تعرفه‌ای که تورم ۲۸ درصدی و حتی ۴۰ درصدی را لحاظ کرده نمی‌توان کار کرد. از سوی دیگر در شرایطی که تمام بیمارستان‌های دولتی نسبت به پرداخت مبالغ خاص ویژه کرونا به کادر درمان خود اقدام کرده‌اند دولت بیمارستان‌های خیریه را رها کرده است.»
وی با بیان اینکه بیمارستان‌های خیریه نه ردیف بودجه و نه حمایت دولتی دارند، گفت: «این مراکز در شرایط کرونا چگونه می‌توانند نیروهای خود را حفظ کنند تا بتوانند پا به ‌پای سایر بیمارستان‌ها به مردم خدمات ارائه دهند.»