به گزارش اقتصادآنلاین، بااین‌وجود برخی از دارو‌های رایج برای این بیماری‌ها - مانند پردنیزون و سایر کورتیکواستروئید‌ها و بوپروپیون (ولبوترین) و سایر دارو‌های ضدافسردگی - عوارض جانبی کمتری دارند. یکی از عوارض عمده این دارو‌ها افزایش وزن است. اما وقتی دارید با مصرف این دارو‌ها با بیماری خود مبارزه می‌کنید، افزایش وزن نتیجه‌ای ناامیدکننده محسوب می‌شود.
ادامه مطلب را بخوانید تا با روش‌های کاهش وزنی آشنا شوید، این راه‌ها برای کسانی است که با مصرف دارو دچار اضافه‌وزن ناخواسته شده‌اند.
چه دارو‌هایی باعث افزایش وزن می‌شوند؟
دارو‌های ضد روان‌پریشی، دارو‌های ضدافسردگی و تثبیت‌کننده‌های خلقی از دارو‌های رایجی هستند که بیشترین پتانسیل افزایش وزن را دارند. تمام ۱۲ داروی عمده ضدافسردگی، از جمله فلوکستین (پروزاک)، سرترالین (زولوفت) و اسیتالوپرام (لکساپرو) احتمال افزایش وزن را بیشتر می‌کنند.
شاید فرض کنید که به‌محض استفاده و پس از یکبار مصرف این دارو‌ها وزن شما تغییر کند اما این‌گونه نیست بررسی که اخیراً صورت‌گرفته نشان می‌دهد که بیمارانی که ۲ تا ۳ سال از این دارو‌ها برای درمان استفاده می‌کنند دچار اضافه‌وزن می‌شوند، دارو‌هایی که اضافه‌وزن جزء عوارض آن‌هاست:
دارو‌های ضدافسردگی، مانند:
- مهارکننده‌های انتخابی جذب مجدد سروتونین (SSRI)، از جمله فلوکستین (پروزاک)، سرترالین (زولوفت)، اسیتالوپرام (لکساپرو)، سیتالوپرام (سلکسا یا سیتاکسا) و پاروکستین (پاکسیل)
- مهارکننده‌های جذب مجدد سروتونین - نوراپی‌نفرین، از جمله دولوکستین (سیمبالتا) و ونلافاکسین (Effexor)
- دارو‌های ضدافسردگی سه حلقه‌ای، از جمله دسیپرامین (نورپرین)
- کورتیکواستروئید‌ها، مانند: بودسونید، از جمله پالمیکورت و اسپری سیمبیکورت(داروی آسم)
- پردنیزون
- متیل پردنیزولون
دارو‌هایی که برای اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی تجویز می‌شوند، مانند: اولانزاپین، ریسپریدون، کویتیاپین
چرا بعضی از دارو‌ها باعث اضافه‌وزن می‌شوند؟
دارو‌هایی مانند کورتیکواستروئید‌ها تعادل الکترولیت و آب بدن و همچنین متابولیسم را برهم می‌دهند.
دارو‌هایی مانند استروئید‌ها باعث کاهش دفع سدیم از بدن می‌شوند. بسیاری از افرادی که از استروئید استفاده می‌کنند، با مشکل افزایش چربی دور شکم، صورت و گردن روبرو می‌شوند.
حتی اگر بتوانید افزایش وزن ناشی از استروئید را کنترل کنید، به دلیل توزیع مجدد چربی در بدن، سنگین‌تر به نظر می‌رسد. افزایش وزن با دارو‌های ضدافسردگی به دلیل تغییر اشتهای فرد است. مصرف دارو‌های ضدافسردگی، باعث افزایش اشتها در فرد می‌شود. به‌طورکلی، هر چیزی که اشتهاآور باشد علاقه‌ی ما را به خوردن میوه و سبزیجات کم می‌کند.
چگونه می‌توان افزایش وزن ناشی از مصرف دارو را کنترل کرد؟
اگر می‌خواهید اضافه‌وزن ناشی از مصرف دارو را کاهش دهید کار خوبی می‌کنید. با داشتن این دانش که افزایش وزن یکی از عوارض مصرف داروست، می‌توانید هنگام انتخاب وعده‌های غذایی و ورزش آگاهانه‌تر آن‌ها را انتخاب کنید.
در اینجا هفت راه وجود دارد که وی به شما توصیه می‌کند تا با عمل به آن‌ها با اضافه‌وزن ناخواسته مبارزه کنید.
۱. مصرف سدیم را کنترل کنید:
کسی که می‌خواهد رژیم غذایی سالمی داشته باشد باید مقدار سدیم در غذای خود را کنترل کند. اما ممکن است بیمارانی که از استروئید‌ها یا دارو‌های ضدافسردگی استفاده می‌کنند باید توجه بیشتری به این موضوع داشته باشند. این بدان معنی است که از غذا‌های فرآوری شده، غذا‌های کنسروی و فست‌فودها پرهیز کنید، زیرا غالباً آن‌ها حاوی سدیم فراوانی هستند.
«هشت درصد از سدیم دریافتی ما از این مواد غذایی است.»
برای مهار وزن در زمان مصرف دارو، از همان استراتژی‌هایی استفاده کنید که در زمان عدم مصرف دارو استفاده می‌کردید. غذا‌های کم کالری مانند میوه‌ها و سبزیجات تازه مصرف کنید، کربوهیدرات‌های پیچیده غنی از فیبر و دیرهضم را بخورید و مقدار زیادی آب بنوشید.
افرادی که دارو‌های ضدافسردگی مصرف می‌کنند باید درباره ی، هیپوناترمی( سدیم کمی در خون ) نیز مطلع باشند. این امر به‌ویژه در ۲۸ روز اول شروع مصرف دارو‌های ضدافسردگی بسیار مهم است، زیرا سطح پایین سدیم می‌تواند منجر عارضه‌های جدی شود. اگر به‌تازگی داروی ضدافسردگی برای شما تجویز شده است، پزشک باید شما را از نظر علائم هیپوناترمی کنترل کند،
از جمله:
- سرگیجه
- حالت تهوع
- بی‌حالی
- گیجی
- گرفتگی عضلات
- تشنج
پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا ازبروز هیپوناترمی جلوگیری کنید.
۲. مقدار پتاسیم را در رژیم غذایی خود افزایش دهید:
رژیم غذایی غنی از پتاسیم برای افرادی که به دنبال کاهش وزن ناشی مصرف دارو هستند بسیار مناسب است - پتاسیم، باعث خروج سدیم از بدن می‌شود و همچنین رژیم غذایی غنی از پتاسیم باعث کاهش فشارخون، پیشگیری از سکته مغزی و پیشگیری از پوکی‌استخوان می‌شود.
غذا‌های غنی از پتاسیم شامل موارد زیر است:
- موز
- سیب‌زمینی شیرین
- آووکادو
- آب نارگیل
- اسفناج
- لوبیای سیاه
- سویا سبز (نارس)
- سیب‌زمینی
- چغندر
۳. از پزشک خود بپرسید که بهتر است از چه مواد غذایی استفاده کنید:
مدیریت و درمان بیماری شما در اولویت است، ممکن است گزینه‌ای برای کاهش وزن وجود نداشته باشد.
از پزشک خود بپرسید که آیا دارو‌های جایگزین یا روش‌های درمانی دیگری وجود دارد که بتواند باعث درمان شوند به‌طوریکه باعث افزایش وزن نشوند.
افرادی که استروئید مصرف می‌کنند، در صورت امکان کوتاه‌ترین و مؤثرترین دوز مصرفی ممکن را از پزشک بخواهند. اگر از دارو‌های ضدافسردگی استفاده می‌کنید، احتمالاً بوپروپیون (ولبوترین) باعث افزایش وزن می‌شود.
۴. وعده‌های غذایی را بیشتر کنید اما در هر وعده مقدار کمتری و کم‌حجم‌تر انتخاب کنید:
اشتهای شما می‌تواند هنگام مصرف دارو‌های خاص افزایش یابد، بنابراین ممکن است وسوسه شوید که بیشتر بخورید. به‌جای داشتن سه وعده غذایی سنگین در طول روز، وعده‌ها زیاد ولی حجم غذا را کم کنید این کار باعث می‌شود که احساس کنید کالری بیشتری مصرف کرده‌اید، زیرا این‌گونه زمان کمتری گرسنه هستید.
توصیه می‌شود گرسنگی را با خوردن شش وعده غذایی کوچک در روز در مقابل سه وعده غذایی بزرگ برطرف کنید. سعی کنید سبزیجات غیر نشاسته‌ای، یا مصرف "غذا‌های حجمی" مانند کادو که حجم زیادی دارد اما کالری کمی دارد، را در رژیم غذایی خود بگنجانید. این مواد غذایی مقوی هستند اما کالری زیادی ندارند، مثل هویج‌های خرد شده، سوپ و سالاد وسبزیجات.
۵. فعالیت بدنی داشته باشید:
داشتن فعالیت برای سلامتی و همچنین کاهش یا حفظ وزن اهمیت دارد. بسته به سطح سلامتی یا علائم فعلی، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
"بسته به علائم دیگر، فعالیت بدنی کاری است که باید انجام دهید."
شما ممکن است مانند گذشته فعال نباشید، اما یوگای سبک، پیاده‌روی یا چیز‌هایی در این راستا به شما کمک می‌کند تا تحرک داشته باشید و باعث بهبود سلامتی فرد می‌شود.
۶. رژیم ناشتایی متناوب (intermediate fasting) را امتحان کنید:
برای افرادی که از دارو‌های چاق‌کننده استفاده می‌کنند، ناشتایی متناوب می‌تواند راهی مؤثر برای کاهش وزن باشد، البته به شرطی که توسط پزشکان توصیه شود.
به روده خود استراحت دهید (gut rest) این اصطلاح گات رست یا استراحت روده، بازه زمانی ۱۲ ساعته است که شما در این بازه چیزی نمی‌خورید، این بازه باید از ۲ تا ۳ ساعت قبل از خواب شروع شود. بسیاری از اوقات پس از شام مواد غذایی می‌خوریم که مغذی نیستند و برای رفع گرسنگی نیز این مواد غذایی را نمی‌خوریم.
۷. خواب عمیق و با کیفیت داشته باشید:
خواب خوب می‌تواند معجزه کند وقتی‌که می‌خواهید لاغر شوید، به‌خصوص اگر از استروئید استفاده می‌کنید.
با استفاده از استروئید، بیماران متوجه می‌شوند که خواب خوبی ندارند، و این بی‌خوابی اشتها را برای مصرف غذا‌های شیرین افزایش می‌دهد، زیرا وقتی‌که نمی‌خوابید پس به یک منبع انرژی دیگر نیاز دارید.
نظر شما