روزنامه انگلیسی «تهرانتایمز» در خبری اختصاصی فاش کرده «رابرت مالی»، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران گروهی مخفیانه برای مشورت گرفتن از تندروترین کارشناسان ضد ایرانی از جمله مقامهای دولت «دونالد ترامپ» تشکیل داده است.
روزنامه تهرانتایمز با اشاره به فشارهای دولتهای اروپایی روی ایران برای بازگشت به میز مذاکرات نوشته دولت «جو بایدن»، رئیسجمهور آمریکا همزمان با این فشارها مشغول همکارییهای تنگاتنگ با گروهی از افراطیترین کارشناسان ضد ایرانی برای تخریب مذاکرات وین در صورت آغاز آن بوده است.
تایمز مینویسد: «رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با تیمی مبهم و مخفی متشکل از مقامهای سابق ترامپ و کارشناسان ایرانی اندیشکدههای محافظهکار در تماس بوده است.»
این روزنامه در ادامه نوشته است: «این تیم سری و بیسر و صدا که در میان اعضایش به "گروه سیاستگذاری در قبال ایران" شناخته شده اعضایی مانند "الیوت آبرامز"، نماینده ویژه دولت سابق آمریکا در امور ایران، "دنیس راس"، دیپلمات سابق و عضو ارشد "اندیشکده واشنگتن برای سیاستهای خاور نزدیک" و "مایکل سینگ"، از مدیران "اندیشکده واشنگتن" را شامل میشود.»
تهرانتایمز نوشته طبق اسنادی که به رویت این روزنامه رسیده وجود این گروه و جلساتش قرار بوده مخفی و غیرعلنی باشد، اگرچه بسیاری از دیگر کارشناسان تندرو ضد ایرانی مانند «ری تکیه»، «حسیب جی صباغ»، عضو ارشد اندیشکده «مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی» و «مارک دابوویتز»، مدیر عامل «بنیاد دفاع از دموکراسیها» از تشکیل چنین گروهی باخبر بودهاند.
این گروه مشورتی، جدیدترین تلاش دولت جو بایدن برای در پیش گرفتن سیاستی فراحزبی در قبال ایران در فضای ظاهراً دو قطبی آمریکا به شمار میرود. تهرانتایمز میگوید این اقدام، بر خلاف توهمات کسانی است که معتقدند دولت بایدن تفاوتی با دولت سابق آمریکا در قبال ایران دارد.
دولت «جو بایدن» مدعی است قصد دارد از طریق مذاکرات جاری در شهر وین، پایتخت اتریش زمینههای لازم برای بازگشت کشورش به توافق هستهای برجام را فراهم کند.
«دونالد ترامپ»، رئیسجمهور سابق آمریکا اردیبهشتماه سال ۱۳۹۷ با نقض تعهدات آن کشور از این توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد خارج شد و سیاست موسوم به «فشار حداکثری» را در دستور کار قرار داد.
مقامهای دولت جو بایدن بارها به صراحت به شکست سیاست فشار حداکثری اعتراف کردهاند اما تا کنون از انجام اقداماتی که برای بازگشت به این توافق لازم هستند سرباز زدهاند.
جمهوری اسلامی ایران تا یک سال بعد از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده میدادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران میکنند فرصت دهد برای تحقق این وعده تلاش کنند.
بعد از گذشت یک سال از خروج آمریکا از برجام، تهران اعلام کرد با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعدههایشان عمل نکردهاند در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش خواهد داد. کاهش تعهدات ایران ذیل مفاد توافق هستهای برجام صورت میگرفت.
جمهوری اسلامی ایران، بعد از برداشتن ۵ گام برای کاهش تعهدات، سرانجام ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ اعلام کرد دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
تهرانتایمز خاطرنشان کرده زمانی که ترامپ از برجام خارج شد باور بسیاری از تحلیلگران این بود که جمهوریخواهان با هر نوع توافق هستهای با ایران مخالفند. در آن زمان، حمایت برخی از شخصیتهای حزب جمهوریخواه مانند الیوت آبرامز، جان بولتون و دابوویتز از تصمیم ترامپ برای خروج از برجام این باور را تقویت میکرد.
با این حال، تایمز میگوید مستنداتی که مشاهده میکرده نشان میدهد مسئله کمی متفاوت است. این مستندات نشان میدهند رابرت مالی از مخالفان برجام کمک میخواهد و این اقدام او بخشی از راهبردی چند وجهی است که توسط جمهوریخواهان و دموکراتها مشترکاً طراحی شده است.
نکته جالب آنکه رهبران دموکرات و جمهوریخواه اصرار کردهاند که این گروه سر و شکلی غیررسمی داشته باشد تا بتوان قوانین مرسوم در آمریکا در خصوص گزارشدهی درباره این گروه یا نگهداری اسناد آن را دور زد.
تهرانتایمز نوشته این اسناد نشان میدهند در خصوص ایران نوعی تقسیم کار میان آمریکاییها در جریان است: جمهوریخواهان نقش پلیس بد و دموکراتها نقش پلیس خوب را بازی میکنند. حال سوالی که در اینجا مطرح است این است که آیا انتظار میرود که در دور بعدی مذاکرات وین اختلافهای طرفها از بین برود؟
این روزنامه نوشته با توجه به اینکه مالی در حال همکاری با «قاتلان برجام» است بایستی در هر پیشبینی با این محور که گشایشی در دور بعدی مذاکرات حاصل خواهد شد جانب احتیاط را نگاه داشت زیرا نشانههایی موجود است که نشان میدهد طراحیهای همین گروه ممکن است بر روند مذاکرات در دور هفتم مذاکرات سایه بیندازد.
تا کنون ۶ دور مذاکره در شهر وین میان آمریکا و سایر طرفهای برجام غیر از ایران برای تسهیل بازگشت آمریکا به برجام انجام شده است. طرفها میگویند پیشرفتهای ملموسی در این مذاکرات حاصل شده اما پارهای اختلافات کماکان باقی است.
یکی از زمینههای اختلاف در این مذاکرات اصرار آمریکا بر حفظ برخی از تحریمهایی است که دولت «دونالد ترامپ» بعد از خروج از برجام علیه ایران اعمال کرده است. مضاف بر این، دولت بایدن اعلام کرده هیچگونه ضمانتی نمیتواند درباره عدم خروج دوباره دولتهای بعدی آمریکا از برجام بدهد.
مضاف بر این، مقامهای دولت آمریکا پیش از این تصریح کردهاند که قصد دارند از ورود به برجام به عنوان «سکویی» جهت پرداختن به سایر اختلافات از جمله مسائل موشکی و منطقهای استفاده کنند.
اخیراً مقام معظم رهبری در جلسهای تأکید کردند آمریکاییها خواستن گنجاندن بندی در توافق هستهای برجام برای ملزم کردن ایران به گفتوگو بر سر مسائل موشکی و منطقهای هستند.
رهبر انقلاب اسلامی در آخرین دیدار با دولت دوازدهم خاطرنشان کردند: «آمریکاییها در زبان و وعده میگویند تحریمها را بر میداریم اما تحریمها را برنداشتند و برنمیدارند، ضمن آنکه شرط هم میگذارند و میگویند که باید در همین توافق جملهای بگنجانید که بعداً درباره برخی موضوعات صحبت شود و گرنه توافقی نخواهیم داشت.»
حضرت آیتالله خامنهای گفتند: «آنها میخواهند با گذاشتن این جمله، بهانهای برای دخالتهای بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقهای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کردهاید و توافق، بیتوافق.»
جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده با توجه به اینکه آمریکا طرفی بوده که توافق را نقض کرده این واشنگتن است که باید با رفع تحریمها به توافق بازگردد و لازم است اجرای تعهدات آمریکا مورد راستیآزمایی قرار گیرد. تهران البته تأکید کرده اصرار یا عجلهای برای بازگشت آمریکا به توافق ندارد./فارس