به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، به‌گفته بسیاری از پژوهشگران حضور همه اقشار و سلایق در دفاع مقدس باعث شد شکل جنگ تغییر کند و ملت ایران بتواند در برابر رژیم تا بن دندان مسلح بعث ایستادگی کند و در نهایت پیروزی بزرگی به ارمغان بیاورد.

یکی از این اقشار خبرنگاران بوده‌اند که با حضور خود در صحنه‌های نبرد علاوه بر اطلاع‌رسانی از وضعیت رزمندگان اسلام، با ایجاد جنگ روانی باعث دلسردی دشمنان شده‌اند، لذا همزمان با 17 مردادماه روز خبرنگار، از فرمانده‌ای سخن می‌گوییم که در کارنامه درخشان او خبرنگاری ثبت شده است.

* آشنایی با شهید حسن باقری

غلامحسین افشردی معروف به حسن باقری در 25 اسفند 1334ش در تهران به دنیا آمد. این شهید گرانقدر در نوجوانی در کلاس‏‌های مذهبی که زیر نظر آیت‏‌اللّه دکتر بهشتی برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد و شدیداً تحت تأثیر وی قرار گرفت. ایشان پس از گذراندن دروس ابتدایی و دبیرستان وارد دانشگاه ارومیه شد ولی به‌دلیل فعالیت‏‌های سیاسی، پس از دو سال از دانشگاه اخراج شد.

از آن پس به سربازی رفت و در لبیک به فرمان امام خمینی(ره)، از پادگان گریخت. شهید افشردی در جریان انقلاب، در تصرف یک کلانتری و نیز پادگان عشرت‌آباد تهران مشارکت کرد و با پیروزی انقلاب به کمیته انقلاب اسلامی پیوست. وی همچنین مدتی به روزنامه‌نگاری پرداخت و در سال 58 در رشته حقوق قضایی دانشگاه تهران پذیرفته شد.

او با شروع جنگ تحمیلی به‌سوی جبهه‌های جنوب شتافت و به‌سرعت استعدادهایش شکفته شد و در مناصب فرماندهی نظامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج مستضعفین رشد کرد تا جایی که فرماندهی چندین عملیات نظامی و موفق از جمله ثامنُ الحُجَج، طریق القُدس، فتح‌المبین، بیت‌المقدّس، رمضان و محرّم را در برخی محورهای مهم به‌عهده گرفت. شهید افشردی همچنین در آزادسازی شلمچه و خرمشهر نقش مهمی داشت. وی سرانجام در حالی که به‌عنوان جانشین فرماندهی نیروی زمینی سپاه ، در حین یک عملیات اکتشافی و اطلاعاتی در جبهه فکه حضور داشت، بر اثر اصابت گلوله توپ دشمن، در 27سالگی شربت شهادت نوشید.

* شهید حسن باقری و راه‌اندازی واحد اطلاعات عملیات رزمی

شهید حسن افشردی در سال 59 با شروع جنگ تحمیلی راهی جبهه‌های جنوب می‌شود و در بدو ورود به اهواز «واحد اطلاعات عملیات رزمی» را برای دستیابی دقیق از موقعیت دشمن را‌ه‌اندازی می‌کند که این آغازی برای راه‌اندازی این واحد در ستاد عملیات جنوب می‌شود.

* شهید حسن باقری جانشین فرماندهی یگان زمینی سپاه

شهید باقری به‌دلیل بهره‌مندی از هوش و استعداد فوق‌العاده در طول دوران حیات خویش در سال‌های اولیه جنگ تحمیلی منشأ برکات فراوانی از جمله ایجاد اولین قرارگاه مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی ایران (قرارگاه نصر) و اولین فرمانده قرارگاه نصر بود که پس از عملیات رمضان به سمت فرماندهی «قرارگاه کربلا» و جانشین فرماندهی‌کل در قرارگاههای جنوب منصوب شد. پس از شکل‌گیری سازمان رزمی سپاه با توجه به توان و تجربه‌های شهید باقری وی به‌عنوان جانشین فرماندهی یگان زمینی سپاه برگزیده می‌شود.

^{شهید حسن باقری: ما فدا می‌شویم تا عدالت اجرا شود}

* شهید باقری میان رزمندگان به چه‌عنوان معروف بود؟

شهید باقری که بین رزمندگان به «سقای بسیجیان» معروف بود، تفکر ویژه دفاعی ـ نظامی خویش را در عملیات‌های مختلفی همچون ثامن الائمه(ع) (شکست حصر آبادان)، طریق القدس (فتح بستان)، فتح‌المبین و بیت‌المقدس (فتح خرمشهر) به اثبات رساند و صادقانه در این راه مجاهدت کرد و در حالی که میقات خویش را در جبهه‌های نبرد یافته بود، ماندن در جبهه‌های جنوب را بر رفتن به سفر حج ترجیح داد و سرانجام در 9 بهمن 1361 به شهادت رسید.

شهید سرلشکر غلامحسین افشردی (حسن باقری) آن‌چنان مدارج رشد و کمال را در دوره‌های بحرانی انقلاب و جنگ به‌سرعت طی کرد که نام خویش را به‌عنوان «برترین استراتژیست» در تاریخ دوران دفاع مقدس ثبت کرد و در حالی مسئولیت سنگین فرماندهی اطلاعات عملیات سپاه را به‌عهده گرفت که بیش از 26 بهار از عمرش نگذشته بود.

^{شهید حسن باقری: تنفس در انقلاب شکر و مسئولیت دارد}

شهید حسن باقری که به‌واقع او را بنیانگذار سازمان اطلاعات عملیات رزم سپاه نامیدند به‌دلیل شایستگی‌های اخلاقی بی‌نظیر و اندیشه دفاعی والایی که داشت در عمر کوتاه اما پربرکت خویش در دفاع مقدس منشأ تحولات بزرگی در ایجاد و توسعه اطلاعات و عملیات رزمی سپاه و فرمانده فکوری در جنگ نامتقارن بود.

شهید سرلشکر حسن باقری با کار مستمر و استفاده مؤثر از نقشه‌ها و عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای به شناخت عمیقی نسبت به عرصه نبرد و نقاط قوت و ضعف دشمن دست یافت و با بررسی و تجزیه و تحلیل شرایط سیاسی کشور که رئیس جمهور وقت (بنی‌صدر) به‌دلیل ناکامی در آزادسازی مناطق اشغالی در آن دوران ایجاد کرده بود به عرصه طراحی سازمان رزم ارتقا و دستیابی به سطوح عالی فرماندهی و هدایت عملیات پای نهاد.

* تغییر نام غلامحسین افشردی به حسن باقری

شهید غلامحسین افشردی که با عضویت در سپاه با نام مستعار «حسن باقری» معروف شد، همواره بر جمع‌آوری اطلاعات از محیط و موقعیت دشمن و شرایط سیاسی و حتی شرایط روحی نیروهای دشمن به‌عنوان اهداف عمده و اصلی در خلال جنگ تأکید می‌کرد و می‌گفت: «خود بحث اطلاعات هدف است بکوشید این را در ذهنتان جای دهید که اطلاعات هدف واسطه نیست بلکه خود هدف اصلی است و حتی دیگر این اطلاعات هیچ به‌درد نخورد، نخستین نکته‌ای که یک فرمانده در عملیات بدان نیاز دارد این است که از جوانب خودش اطلاع داشته باشد تا وضعیت کلی خود را ندانید نمی‌توانید اطلاعاتی جمع‌آوری کنید.»

وی آگاهی از نقاط قوت و ضعف دشمن را فراتر از تعداد تانک‌ها و نفربرها می‌داند و تأکید می‌کند: «ضعف و قوت دشمن داشتن تانک‌ها نیست بلکه تأثیر فرهنگ ارتش روی افراد است که هنوز نتوانسته‌ایم برآورد کاملی از روحیه ارتش عراق داشته باشیم و بدانیم که چه‌زمان این ارتش از هم می‌پاشد.»

شهید حسن باقری یکی از روش‌های شناسایی موقعیت را مسئله کیفیت آرایش دشمن می‌دانست و معتقد بود: یکی از اشکالات دفاعی ما در آرایش نیروهاست چراکه در روش‌های شرقی، نیروی ضعیف در خطوط می‌ماند و نیروی احتیاط با قوت بیشتری در پشت سر آن قرار می‌گیرد در حالی که آرایش نیروهای ما برعکس است و همواره احتیاط ما از نیروی اصلی ضعیف‌تر است.

شهید باقری به‌گفته همرزمانش غالباً یک تا دو ساعت پس از هدایت اولیه عملیات در خط نبرد حضور می‌یافت و خود شخصاً وضعیت خطوط تصرف‌شده را با اهداف از پیش تعیین‌شده (روی نقشه) کنترل می‌کرد و نقاط ضعف را به‌روی نقشه مشخص و عملکرد واحدهای رزمی و یگان‌ها را در خط ارزیابی و دستورالعمل لازم را ابلاغ می‌کرد و بیش از همه به وضعیت جسمانی بسیجیان می‌اندیشید و برای اوضاع روحی ـ روانی آنها به‌ویژه هنگام عقب‌نشینی اهمیت ویژه‌ای قائل بود به‌طوری که در خصوص حفظ نیروهای رزمنده تأکید می‌کند: «اگر در شناخت دشمن هزار شهید هم تقدیم شود می‌پذیریم اما در اثر ناآگاهی از وضعیت دشمن، منطقه و زمین یک شهید هم پذیرفتنی نیست.»

^{مستند یادمان شهید حسن باقری}

انتهای پیام/+