برجام اگرچه قرار بود سالها پیشازاین کلید مشکلات سیاسی و اقتصادی باشد اما حالا در پایان دولت تدبیر امید نهتنها قفلی را باز نکرده است بلکه خود به قفل دیگری برای اقتصاد و معیشت مردم ایران تبدیل شده است. آمریکا با خروج از این توافق عملا دست دیگر کشورهای عضو را نیز بست و برجام نهتنها فایدهای برای کشور نداشت بلکه تبدیل شده به خسارت محض.
دلخوش کردن به آمریکا و غربیها سالهای زیادی از فرصت کشور را از بین برد و نهتنها اقدامی در جهت حل مشکلات صورت نگرفت، بلکه انتظار برای احیای برجام ضربه دیگری به ساختار اقتصادی کشورمان بود که معیشت مردم را به گروگان گرفت. انتظار برای تغییر ترامپ و دلخوش کردن به بایدن نیز گره از مشکل باز نکرد و در بر همان پاشنه چرخید و بایدن نیز علیرغم وعدههای جذاب برای طرفداران برجام، اقدامی انجام نداد و با زیادهخواهیها مسیر دوباره مذاکرات برجامی را مسدود کرد.آمریکای بایدن نهتنها تحریمها را لغو نکرد، بلکه بر سر مسائل مختلف بهانهگیری کرده و مانعهای جدید را تراشید که درنهایت برجامیان را نیز
بار دیگر ناکام گذاشت. پس از این ناکامیها، دولتمردان در اقدامی هماهنگ با حمله به مجلس و پیش کشیدن مصوبه هستهای که به اذعان بسیاری از آنان راهگشای مذاکرات وین بود، سیاسیکاری و فرافکنی را دستورکار قرار دادند. روحانی و ربیعی پیشتاز فریب افکار عمومی و انداختن تقصیر شکستهای هشتساله به گردن نهادهای دیگر بودند، بدون اینکه اعتماد به غرب را اشتباه خود بدانند.
اصرار آمریکاییها بر مواضع عنادآمیز
این موضوع در آخرین دیدار رییسجمهور و دولت دوازدهم با رهبر انقلاب نیز مورد بررسی قرار گرفت. حضرت آیتالله خامنهای لزوم استفاده از تجربههای دولتهای یازدهم و دوازدهم در آینده را خاطرنشان کردند و افزودند: یک تجربه بسیار مهم در این دوران عبارت است از بیاعتمادی به غرب که آیندگان باید از آن استفاده کنند. در این دولت معلوم شد که اعتماد به غرب جواب نمیدهد و آنها کمک نمیکنند و هرجا که بتوانند ضربه خواهند زد و اگر جایی هم ضربه نمیزنند به این دلیل است که نمیتوانند. رهبر انقلاب اسلامی تاکید کردند: مطلقا نباید برنامههای داخلی را به همراهی غرب منوط کرد؛ زیرا حتما شکست خواهند خورد. حضرت آیتالله خامنهای خطاب به رییسجمهور و اعضای دولت افزودند: هر جا که کارها را منوط به غرب و مذاکره با آن و آمریکا کردید ناموفق بودید و هر جا که بدون اعتماد به غرب، حرکت و از آنها قطع امید کردید موفق بودید و پیش رفتید.ایشان به مذاکرات اخیر وین نیز اشاره کردند و ضمن ابراز رضایت از زحمات دیپلماتها و عملکرد خوب بعضی از آنها در این مذاکرات، گفتند: آمریکاییها در این مذاکرات، بر سر موضع عنادآمیز خود محکم ایستادند و یک قدم هم جلو نیامدند.رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: آمریکاییها در زبان و وعده میگویند تحریمها را برمیداریم اما تحریمها را برنداشتند و برنمیدارند، ضمن آنکه شرط هم میگذارند و میگویند که باید در همین توافق جملهای بگنجانید که بعدا درباره برخی موضوعات صحبت شود وگرنه توافقی نخواهیم داشت.
زمینهچینی برای دخالت در مسائل موشکی و منطقهای
حضرت آیتالله خامنهای گفتند: آنها میخواهند با گذاشتن این جمله، بهانهای برای دخالتهای بعدی خود درباره اصل برجام و مسائل موشکی و منطقهای فراهم کنند و اگر ایران حاضر به بحث درباره آنها نشود بگویند توافق را نقض کردهاید و توافق، بیتوافق. ایشان با تاکید بر اینکه آمریکاییها کاملا ناجوانمردانه و خباثتآلود برخورد میکنند، افزودند: آمریکا هیچ ابایی از نقض قول و تعهدات خود ندارد، همانطورکه یکبار توافق را نقض کردند و کاملا هم بیهزینه بود. اکنون هم که به آمریکاییها گفته میشود، تضمین دهید که توافق را در آینده نقض نخواهید کرد، میگویند تضمین نمیدهیم. از آنچه از بیانات
رهبر انقلاب اسلامی برمیآید آمریکا علیرغم بدعهدی راهبرد زمان خریدن را در دستورکار دارد و این موضوعی است که بارها ازسوی مقامات آمریکایی و غرب به آن اذعان شده است. هموار کردن مسیر برای دخالتهای بعدی در امور داخلی ایران یکی دیگر از دستورکارهای آمریکایی در وین بود که به سرانجام نرسید.برداشتن تحریمها همانطور که از ابتدا مشخص بود نهتنها در دستورکار آمریکا نیست، بلکه بهانهای است برای معطل کردن ایران تا شاید بتوانند راهی برای مهار کشورمان پیدا کنند؛ موضوعی که علیرغم همه فشارها نهتنها محقق نشده، بلکه دست ایران را پرتر و عزمش را جزمتر کرده است.
روایت غریبآبادی از زیادهخواهیهای آمریکایی
کاظم غریبآبادی، عضو هیات مذاکرهکننده ایران و سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در سازمانهای بینالمللی در وین در گفتوگویی این موضوع را موردبررسی قرار داد و تاکید کرد: آمریکا و طرفهای غربی برای پیشبرد تفاهم و نهاییکردن آن و همچنین رفع برخی تحریمها، اصرار کردند که بندی در بیانیه وزرا درخصوص گفتوگوهای بیشتر در آینده برای سه موضوع درج شود: اول، اقدامات بیشتر در مورد تقویت موثر روابط اقتصادی و تجارت بینالملل ایران شامل تغییر در سیاست تحریمی آمریکا. دوم، تضمین منافع عدم اشاعهای برجام در درازمدت و سوم، گامهایی برای حمایت و تقویت امنیت منطقهای در میان کشورهای منطقه خلیجفارس شامل کاهش تنش و اقدامات اعتمادساز از طریق گفتوگو در منطقه.وی افزود: در واقع، آمریکا و غربیها بهدنبال اهداف خاص خود بودند. این موضوع نشان داد که آنها همچنان به تفاهم هستهای بهعنوان پلی برای ورود به سایر موضوعات غیرمرتبط مانند مسائل منطقهای و موشکی نگاه میکنند. این سری، حتی فراتر رفتند و اصرار کردند که خواستهشان بهنوعی در متن گنجانده شود.غریبآبادی در گفتوگو با پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای، ضمن تشریح موارد متعددی از عدم توافق با آمریکاییها در مذاکرات وین، گفت: «مذاکرات به جمعبندی نهایی نرسیده و در عرف دیپلماسی هیچ موردی توافق نمیشود، مگر آنکه در مورد همهچیز توافق شود.» موضوعی که با روایت روحانی و ربیعی در تضاد است و نشان میدهد منافع سیاسی در اندیشه برجامیان بر منافع ملی ارجحیت دارد.غریبآبادی درباره مصوبه هستهای مجلس نیز میگوید که مواضع بالادستی نظام، قانون اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی و دستاوردهای هستهای کشور موقعیت مناسبی را برای جمهوری اسلامی ایران در هر مذاکرهای فراهم کرده است. اگرچه این عضو تیم مذاکرهکننده میگوید که در نظام جمهوری اسلامی هیچ مقام و نهادی با حصول به یک تفاهم خوب که موجب رفع عملی تحریمها شود، مخالف نیست اما روایتهای مقامات آمریکایی کماکان در همان میسر فرافکنی ادامه دارد.
مواضع تکراری آتونی بلینکن
آنتونی بلینکن در کویت در سخنانی اعلام کرد: در وین بهصورت غیرمستقیم با ایران مذاکره کردیم. وزیر امورخارجه آمریکا دراینباره با طرح ادعایی عوامفریبانه مدعی شد: ما برای بازگشت به توافق هستهای حسننیت از خود نشان دادیم! تهران هنوز برای بازگشت به توافق هستهای تصمیم مهمی اتخاذ نکرده است! وی بدون اشاره به سنگاندازیهای متعدد کشورش در راستای احیای توافق هستهای سال۲۰۱۵ با ایران موسوم به برجام ادعا کرد: مذاکرات وین برای احیای برجام نمیتواند بهطور نامحدود ادامه یابد.بلینکن در سخنانی که از آن بهعنوان فرار روبهجلو یاد میشود، اضافه کرد: توپ همچنان در زمین ایران است! از آنچه گذشت بهخوبی پیداست آمریکاییها مانند زمان ترامپ نهتنها ارادهای برای برداشتن تحریمها و بازگشت به برجام ندارند، بلکه با فرافکنی و بازی سیاسی بهدنبال کسب امتیاز در زمینههای قدرت منطقهای و موشکی ایران هستند که امری مهم و راهبردی برای جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود و بارها اعلام کرده است در این زمینه حاضر به گفتوگو و امتیازدهی نیست.
روایت تازه با آنچه روحانی درباره آماده بودن شرایط برای توافق می گفت تطابق ندارد
توافق در دسترس نبود
صاحبخبر -
∎
نظر شما