صاحب‌خبر - رعیت نواز- این روزها هورالعظیم با تاریخ 5 هزار ساله اش کم آب و بی رمق‌تر از همیشه حتی توان سیراب کردن گاومیش‌های بی آزار خودش را هم ندارد و هر روز تصاویر تلخی از فرو رفتن این گاومیش‌ها در این تالاب که حالا به دلیل کمبود بارندگی و سرازیر نشدن حقابه و... به باتلاقی شبیه شده، در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود و دل دوستداران محیط زیست را به درد می‌آورد. در این میان بسیاری از فعالان محیط زیست یکی از دلایل خشکی هورالعظیم را چاه های نفت می دانند. اتفاقی که به واسطه سوءمدیریت مدیران باعث شده زندگی اهالی منطقه هورالعظیم با مشکلاتی همراه شود. امروز می خواهیم متهمان خشکی هورالعظیم را با هم بشناسیم. خشکسالی مدیریتی! «دو سال پیش اگر اجازه می‌دادند هورالعظیم پر شود، امروز به این فلاکت نمی‌افتادیم، ما با حماقت مدیریتی روبه‌رو هستیم، من اسم این بحران را خشکسالی مدیریتی گذاشته ام.» این ها بخشی از صحبت های محمد درویش، فعال و پژوهشگر حوزه محیط‌زیست در گفت‌وگو با فرهیختگان بود. او در بخش دیگری می گوید: «وقتی در خوزستان و گیلان با بحران کم‌آبی مواجه هستیم، وقتی در سرشاخه‌های کارون در استان چهارمحال‌وبختیاری الان ۶۰ روستا را با تانکر آب می‌دهند و آن جا با مشکل کم‌آبی مواجه هستیم ...پس مسئله مدیریتی است و مسئله کمبود آب و زیادی آب و خشکسالی نیست.» او در باره هورالعظیم هم می گوید: «با وجود این که 10 میلیارد متر مکعب آب پشت سد های خوزستان ذخیره است اما ما هور را نابود کردیم به بهانه این که می‌خواستیم ۲۰درصد هزینه استخراج نفت را ارزان کنیم و الان به جای این که در خوزستان کشت‌هایی همچون چغندر، ذرت، جو و گندم را معرفی کنیم ، سراغ پرمصرف‌ترین کشت‌ها یعنی نیشکر و برنج رفتیم و کاملا باج می‌دهیم چون در جاهای دیگر وادادیم.» شروع جدال نفت و زندگی روند نابودی این بازمانده تالاب های بین النهرین بیش از دو دهه پیش با خشکاندن تعمدی توسط صدام در عراق و ساختن سد کرخه در داخل آغاز شد به طوری که برنامه محیط زیست سازمان ملل در سال 2002 خشک شدن این تالاب را پیش بینی و آن را یکی از فاجعه های زیست محیطی قرن اعلام کرد و به کشورهای ایران و عراق درباره تبعات آن هشدار داد. اما از سال 87 روند تخریب شدت گرفت به طوری که در این سال وزیران عضو کمیسیون اقتصاد در مقابل دیدگان سازمان حفاظت محیط زیست بیش از هفت هزار هکتار از اراضی تالاب را برای 30 سال به وزارت نفت واگذار کردند تا عملیات اکتشاف و بهره برداری انجام دهد و از آن زمان هر روز خبر جدیدی از تخریب‌ هورالعظیم به گوش می رسد. سال 94 معاون اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان به ایرنا گفته: «پیمانکاران شرکت نفت 70 درصد تالاب را تخریب کرده اند، برای این که به تاسیسات نفتی آسیب نرسد، مخازن 3، 4 و 5 تالاب برای فعالیت میدان های نفتی خشک نگه داشته شد و اجازه ورود آب به این قسمت ها داده نشد.» سیدعادل مولا همان سال گفته بود: «شرکت های نفتی تالاب را قطعه قطعه کرده اند و در هر نقطه ای از تالاب بدون رعایت ضوابط و اصول، جاده سازی می کنند.» واکنش استاندار سابق خوزستان مشکلات زیست محیطی و معیشتی در پی خشک شدن تالاب که به دلیل فعالیت شرکت های نفتی برای مردم به وجود آمده بود، اعتراضات زیادی را در ابتدای سال 95 به دنبال داشت تا این که به گزارش ایسنا در مرداد سال 95 غلامرضا شریعتی، استاندار سابق خوزستان در ملاقاتی با زنگنه وزیر نفت اعتراض اهالی بومی منطقه را به روند استخراج نفت در تالاب هورالعظیم منتقل کرد و قرار شد شرکت های نفتی ملزم به حفاری در آب شوند و حق خشک کردن هور را نداشته باشند. ادعایی که همان موقع هم مورد تایید وزارت نفت قرار گرفت. سیل و آب گیری تالاب این ماجرا ادامه داشت تا سیل فروردین 98 در خوزستان که ویدئوهایی منتشر و در آن ها ادعا شد وزارت نفت اجازه نمی دهد بخشی از تالاب که تاسیسات نفتی در آن ها وجود دارد، آب گیری شود و میلیاردها مترمکعب آب که اگر در تالاب حفظ می شد و با وجود واریز نشدن حقابه به آن همچنان آب داشت، به سمت عراق رها شد. رهاسازی آب به سمت عراق با توجه به شیب زمین، باعث ورود سریع آب از بخش ایرانی به سمت بخش عراقی تالاب شد. قاسم ساعدی نماینده دوره قبل مجلس در این باره در سال 98 به اقتصاد آنلاین گفته: «رهاسازی در پایین ترین نقطه تالاب به سمت عراق انجام شده است و ویدئوی منتشر شده که نشان می دهد مخازن 4 و 5 خالی است مورد تایید بوده و هنوز مخازن 4 و 5 خالی از آب هستند.» البته همان موقع شرکت مهندسی و توسعه نفت این صحبت ها را شایعه خوانده و گفته بود: «به هیچ عنوان جلوی آب ورودی به هور گرفته نشده است. هورالعظیم در آبدارترین حالت ممکن طی سالیان گذشته است و تولید نفت نیز بدون هیچ گونه آسیبی در این منطقه ادامه دارد.» پاسخ شرکت نفت به اتهام ها برای این که جواب شرکت نفت را هم در باره این اتهام ها بدانیم، به سراغ دلیری مدیر روابط عمومی شرکت مهندسی و توسعه نفت رفتیم. او معتقد است که شرکت نفت هیچ سهمی در خشکی تالاب هورالعظیم نداشته و تلاش هایی هم برای احیای آن کرده است. به گزارش روابط عمومی شرکت مهندسی و توسعه نفت این شرکت به منظور ارائه راهکارهای کوتاه‎مدت و بلندمدت برای جلوگیری از به‎وجود آمدن هرگونه خسارت و پیامد در‎باره آب گیری حوضچه‌های منطقه هورالعظیم و تحت تاثیر قرار گرفتن طرح‎های منطقه غرب کارون از مدت‌ها پیش کمیته بحرانی تشکیل داد که در آن مسائلی مانند احداث جاده‌های دسترسی به پروژه‌های غرب کارون با ارتفاعی بالاتر از سطح زمین، تشکیل تیم واکنش در شرایط اضطرار به منظور جلوگیری از خطر نشتی لوله‌های جریانی در هورالعظیم، مبارزه با تبعات زیست محیطی، خرید تجهیزات مورد استفاده در شرایط بحران و نگهداری در پروژه یاران شمالی مورد توجه قرار دارد. او در پایان هم مدعی شد که علت خشکی تالاب واریز نشدن سهم حقابه آن است. از ندادن حقابه تا کشت برنج و نیشکر حقابه تالاب هورالعظیم از رودخانه کرخه تامین می‌شود و این رودخانه خود با تنش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند که ناشی از ایجاد و آب گیری سد کرخه است. معاون مطالعات جامع آب سازمان آب و برق خوزستان در این زمینه گفته: «حوضه کرخه در استان خوزستان با شدید‌ترین خشکسالی دوران خود روبه‌رو است چون میزان ورودی آب به سد کرخه حدود 50 درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است.» چندی پیش هم در گزارشی در همین صفحه نوشتیم که حقابه تالاب 386 میلیون مترمکعب در بهار اعلام شده اما تنها 4.9 میلیون متر مکعب در این مدت رهاسازی شده است. با این حال، برخی از مسئولان مشکلات اخیر در تالاب هورالعظیم را ناشی از تعارض منابع با مصارف اعلام کرده‌اند. معاون مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع سازمان آب و برق خوزستان گفته: «کشت شلتوک باعث خشکی تالاب هورالعظیم شده است و بخش عظیمی از آب رها شده در تالاب صرف کاشت نیشکر و برنج می شود.» حرف آخر ماجرای هورالعظیم به کلاف سردرگمی تبدیل شده است و مشخص نیست در روزهایی که سازمان محیط زیست باید در متن ماجرا باشد، چرا منفعل است و هیچ واکنشی ندارد و از طرفی پس از سال ها هنوز مشخص نیست چه کسی یا سازمان و نهادی می‌تواند معمای پیچیده هورالعظیم را حل کند تا مردم نازنین خوزستان دمی آسایش داشته باشند. فوت دامدار خوزستانی بعد از تلف شدن گاومیش‌هایش در خوزستان به علت کمبود آب، گاو میش‌های یک دامدار تلف شدند و دامدار بعد از مشاهده این صحنه، فوت کرد. مدیرعامل اتحادیه سراسری دامداران با بیان این که گاومیش‌های یک دامدار خوزستانی به علت کمبود آب تلف شدند، افزود: «دامدار بعد از مشاهده این صحنه، فوت کرد.»∎​