به گزارش باشگاه خبرنگاران به نقل از العربیه، مطالعه ای جدید نشان داده است که موش ها باکتری های زيادي را در روده خود حمل می کنند و این باکتری های روده ای بر نحوه عملکرد مغز جوندگان تأثیر می گذارد.
محققانی از تایوان و آمريکا تلاش کردند تا دریابند که چگونه باکتری های (Bacterium) روده بر فعالیت شبکه های عصبی که بطور خاص باعث شکل گیری رفتار اجتماعی میشوند، تأثیر می گذارند.
معروف است که وقتی یک موش با موشی دیگر رو به رو می شود که قبلا هرگزاو را ندیده است، سبیل یکدیگر را بو می کنند و از روی هم بالا میروند، درست مثل رفتار معمول دو سگ. اما مشخص شده است که موش های آزمایشگاهی، فاقد میکروب و فاقد باکتری روده، بطور فعال از تعاملات اجتماعی با موش های دیگر خودداری می کنند و به طرز عجیبی گوشه نشینی می کنند.
انزوای اجتماعی
وی لی وو استادیار دانشگاه ملی چنگ کونگ تایوان و یکی از همکاران این تحقیق اظهارکرد: «انزوای اجتماعی در موش های بدون میکروب چیز جدیدی نیست»، اما او و تیم تحقیقاتی او می خواستند درک کنند که چه چیزی باعث ایجاد این رفتار ناپایدار می شود و این که آیا باکتری های روده در واقع بر سلول های عصبی مغز موش تأثیر می گذارند و از تمایل جوندگان برای معاشرت می کاهد؟
خطر عجیب
وو اضافه کرد: نخستین بار که شنید باکتری میتواند بر رفتار حیوانات تأثیر بگذارد، کمی باورنکردنی بوده است، بنابراین او و همکارانش قصد داشتند آزمایشاتی را روی موش های بدون باکتری انجام دهند تا بطور مستقیم رفتار های اجتماعی عجیب آنها را ملاحظه و علت آنرا شناسایی کنند.
محققان فعالیت مغزی و رفتار موش های طبیعی را با دو گروه دیگر مقایسه کردند: موش هایی که در یک محیط استریل بزرگ شده اند تا خالی از میکروب باشند و موش هایی که تحت درمان آنتی بیوتیکی قوی قرار گرفته و باکتری های روده را تخلیه می کنند. این آزمایشات بر اساس این مفهوم بود که وقتی موش های بدون میکروب وارد یک محیط غیر استریل میشوند، بلافاصله و به یک باره شروع به دریافت دسته ای از باکتری ها می کنند. از این رو، موش های تحت درمان با آنتی بیوتیک تنوع بیشتری داشتند و میتوان از آنها در آزمایش های متعدد استفاده کرد.
این تیم موش های بدون میکروب تحت درمان با آنتی بیوتیک را در قفس هایی با موش های ناشناس قرار داد تا تعاملات اجتماعی آنها را کنترل کند. همان طور که انتظار می رفت، هر دو گروه از موش ها از تعامل با غریبه ها اجتناب کردند. پس از این آزمون رفتاری، تیم آزمایشات زيادي را انجام داد تا بفهمد چه چیزی در مغز حیوانات می گذرد.
این آزمایشات شامل تحقیق روی c- Fos، ژنی است که در سلول های فعال مغز فعالیت می کند. در مقایسه با موش های معمولی، موش های آلوده به باکتری های تخلیه شده فعالیت ژن c- Fos را در مناطق مغزی درگیر در پاسخ های استرس، از جمله هیپوتالاموس، آمیگدالا و هیپوکامپ افزایش دادند.
این افزایش فعالیت مغزی همزمان با افزایش هورمون استرس کورتیکواسترون در موش های بدون میکروب تحت درمان با آنتی بیوتیک بود، در حالیکه همین افزایش در موش های دارای میکروب های طبیعی اتفاق نیفتاد. محقق وو گفت: «پس از تعامل اجتماعی، فقط برای پنج دقیقه می توان هورمون های استرس قابل توجهی بالاتر تشخیص داد.»
این آزمایشات همچنین شامل فعال و غیرفعال کردن سلول های عصبی در مغز موش ها با استفاده از داروی خاصی بود و محققان تأکید کردند که غیر فعال کردن سلول های عصبی در موش های تحت درمان با آنتی بیوتیک منجر به افزایش ارتباطات اجتماعی نسبت به افراد غریبه می شود، در حالی که فعال کردن این سلول ها در موش های معمولی باعث خودداری از تعاملات اجتماعی می شود.
دیگو بورکز استاد دانشکده پزشکی دانشگاه دوک، متخصص علوم اعصاب و مطالعه ارتباط روده و مغز، که در این مطالعه مشارکت نداشت نیز می گوید که وی گمان می کند گروهی از میکروب ها برای تعدیل تولید هورمون استرس با هم کار می کنند؛ بنابراین، میتوان این آزمایشات را در مورد وجود میکروب های روده در موش های طبیعی در انجام رفتار های اجتماعی در نظر گرفت، در حالیکه موش های بدون میکروب با تولید بیش از حد هورمون استرس مقابله می کنند و بنابراین فرصت های ارتباط اجتماعی با سایر موش ها را رد می کنند.
بوهورکس گفت: سوالی که به شدت مطرح می شود این است که چگونه میتوان از میکروبیوم روده برای «گفتگو» کردن با مغز استفاده کرد و بنابراین به کنترل رفتار از اعماق روده کمک کرد.
اختلالات اعصاب و روان
به گفته بورکز، این نوع تحقیق میتواند یک روز دانشمندان را در معالجه افراد مبتلا به اختلالات اعصاب و روان، مانند استرس و اختلال طیف اوتیسم (Autism) یاری کند.
درمان های اوتیسم
تحقیقات قبلی نشان می دهد که اضطراب، استرس و اوتیسم اغلب با اختلالات دستگاه گوارش مانند یبوست و اسهال همچنین اختلالات میکروبیوم روده همراه است. به گفته بورکس، طی دهه گذشته دانشمندان به امید توسعه روش های درمانی جدید برای این اختلالات در حال بررسی این ارتباط بین روده و مغز هستند.
او اضافه کرد که نتایج این مطالعه امکان دارد تحقیقات را به سمت فرمولاسیون درمانهای اوتیسم که به میکروبیوم روده متکی هستند پیش ببرد، اما بطور کلی، آنها "جزئیات بیشتر در مورد تأثیر این میکروب ها بر رفتار اجتماعی" را برجسته می کنند.
∎