به گزارش خبرنگار «نسیم»، مهمترین محورهای صحبت های علی اکبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی در برنامه نگاه بدین شرح است:

- اکنون در حال عرصه جدیدی شده ایم که مفاهیم مشترک را به صورت تفاهم ایجاد کنیم که اکنون دوستانی که در وین  بوده اند در مورد جزئیات به خصوص در مورد تحریم در حال مذاکره هستند.

- بعد از فکت شیتی که آمریکایی ها اعلام کردند ابهاماتی ایجاد کردند که این موارد مجددا در جلسه معاونین محترم وزرای خارجه مرور شد و یک مقدار از ابهامات ایجاد شده برطرف شد.

- مذاکرات یک فن است که طرف های مقابل فکر می کنند در مذاکرات می توانند مذاکرات را به وسیله رسانه و دیگر ابزارهایی که دارند به اهداف خود برسند.

- نمی خواهیم وارد جنگ رسانه ای با طرف آمریکایی شویم اما مواردی وجود دارد که وقتی توافق به امضا رسید اعلام می کنیم.

- رسانه های رسمی کشور چیزی مشابه فک شیت را پرس وجویی که از مذاکره کننده های ما کرده بودند منتشر کردند قبل از آن چیزی که توسط آمریکایی به نام فکت شیت منشر شد.

- آمریکایی ها دروغ و راست را با هم در فکت شیت با هم مخلوط کرده بودند که البته ما انتظار نداشتیم که این مقدار نادرست نگویند.

- ما فکت شیتی را از نظر فنی اماده کردیم و در اختیار وزارت خارجه قرار دادیم اما بعد مسئولین به این نتیجه رسیدند که در صحبت ها دیگر چیزی نبود که مطرح نشود و اینها عملا فکت شیت ایرانی بود و به نظر من ما اگر به مسئولین اعتماد کنیم فکر می کنم کفایت می کنم چون فکر می کنم اکنون دیگر ضرورتی نداشته است چون هر کسی ممکن است سوء استفاده ای از آن کند.

- در بیانیه لوزان توافق شد ما بتوانیم آب سنگین و اورانیوم غنی شده خود را که بیشتر از نیاز باشد را بتوانیم بفروشیم که این به معنای ورود به کلوپ هسته ای جهانی است.

- یکی از خطوط قرمز ما حراست از دستاورد هسته ای است که یکی از آنها آب سنگین ماندن راکتور اراک یا ادامه به کار فورود به تضمین غنی سازی در نطنز یا غنی سازی در نطنز و همچنین موضوع تحقیق و توسعه بود که بسیار اهمیت داشت که سعی می کردند این موضوع را حداقل از ما بگیرند که همه این خطوط قرمز حفظ شد.

- از 10 هزار ماشینی که اکنون در حال غنی سازی است ما پذیرفتیم که 5 هزارتای آن کار کند که البته 1000 سانتیفیوژ هم در فوردو نصب باشد، ماقبلا 2200 سوء تولید می کرد اما اکنون 1500-1600 سوء تولید می شود که البته این در نسبت به نیاز سالانه بوشهر که 30 هزار کیلوست فاصله ای زیادی نیست.

- کل نطنز فقط ظرفیت 48 هزار تا سانتیفیوژ ظرفیت دارد که با ماشین های فعلی IR1 باید یک نطنز دیگر بسازیم تا بتوانیم به 190 هزار سوء داشته باشیم اما این چیزی نیست که اکنون بتوانیم ایجاد کنیم.

- ما تا به حال برنامه هسته ای خود را معلق نکردیم اما قرار است تحریم ها از بین برود که با وجود اینکه امتیازاتی که می دهیم نشاط هسته ای ما از بین نمی رود.

- ما از سال 88 دستور العملی را صادر کردیم که آرام آرام IR1 را که برگرفته از پاکستان یک بود کنار بگذاریم که از سال 69 تا 76 طول کشید تا توانستیم دو تا ماشین مونتاژ شود و این 7 سال طول کشیدن به دلیل سیستم پیچیده این ماشین است که روتر آن روی هوا می چرخد.

- تا سال 85 طول کشید تا یک آبشار 167تایی از این ماشین داشتیم و سال 88 شروع به مهندسی معکوس و طراحی جدید کردیم و بچه های ما در این 16 سال دیگر یاد گرفته بودم و ماشین های جدید طراحی شد و ما گفتیم IR1 را آرام آرام کنار می گذاریم و ماشین های جدید را جایگزین می کنیم که البته این تصیمیم بعدا به دلایلی کنار گذاشته شد و ما به سمت IR4 برای جلوگیری نرفتیم.

- ما اگر IR4 را در آن زمان تولید کرده بودیم مذاکرات به شرایط دیگری پیش می رفت.

- ما پذیرفته ایم ماشین های 5060 تا باشد و اگر ماشین های ما در مدت 10 سال محدودیت خراب شد با ماشین های داخل انبار تعویض می کنیم و از اگر آنها نیز تمام شد ماشین های جدید IR1 تولید کنیم اما بعد از 10 سال محدودیت 3-4 سال طول می کشد تا به 190 هزار سوء برسیم.

- از زمانی که IR8 تولید شده براساس استاندارد بین الملل 8 سال تولید می کشد تا به مرحله تولید انبوه صنعتی برسد. ما باید به مرحله ای برسیم که تمام ابعاد این ماشین برای ما روشن شود تا به این سمت حرکت کنیم.

- ما از سال نهم تولید به IR8 می کنیم اما به سمت تولید انبوه برسیم اما ما از انتهای سال دهم به سمت تولید انبوه می رویم که 3-4 سال طول می کشد.

- زمانی که در وزارت خارجه خدمت مقام معظم رهبری رسیدم و عرض کردم به دلیل اختلافی که آمریکایی های ایجاد می کردند مذاکرات پیش نمی رفت به اعتبار اینکه کسی که مخل مذاکرات است با آن صحبت شود ببینیم چگونه شود ایشان بزرگوارانه گفتند قابل اعتماد نیست اما با شرایطی اجازه دادند فقط در مورد موضوعات هسته ای صحبت شود که ما دوبار در عمان مذاکره داشتیم که سلطان عمان نامه ای را خدمت احمدی نژاد فرستادند که نماینده ایران و آمریکا بنشینند و اینجا امریکایی ها قبول کردند غنی سازی ایران را به رسمیت شناختیم که بعد از آن به انتخابات خورد و قرار شد ادامه داستان را به دولت یازدهم بسپاریم.

- مذاکرات 3 لایه فنی، حقوقی و سیاسی دارد که موضوع دسترسی ها در این خصوص است که بنده نیز در این خصوص مذاکره نداشتم و در خصوص مبحث بازرسی ها که آقای مونیز گفته اند یک کلمه هم حرف نزدیم اما عزیزانی که مذاکره کردند به عنوان یک اصل ایران را به صورت یک استثناء نپذیرفتند که باشد.

- طرف آمریکایی دارد به شکلی شرح پروتکل الحاقی از زبان خود را می گویند چون پروتکل الحاقی این اجازه را می دهد که اگر آژانس بخواهد سایتی غیرهسته ای را بازدید کند باید با ایران در میان گذاشته شود و توجیه شود.

- البته ایران می تواند بخواهد که از اطراف سایت مورد ادعا بازرسی کند یا اینکه ایران بگوید وارد سایت بشو اما با دسترسی مدیریت شده او را وارد سایت در آن نقطه ای که می خواهد بشود؛ حال طرف آمریکایی می خواهد این برداشت از پروتکل الحاقی را به اجبار ایران تعبیر کند.

- از زمان آقای لاریجانی که بحث مدالیته مطرح شد و بعد از آن در دوران دکتر آقای جلیلی تمام مطالبات آژانس حل شد اما بعد از آن موضوع مطالبات ادعایی آژانس در مورد انفجارات قوی و دیگر موارد را مطرح کردند و اینها آمدند حتی دوباره از پارچین بازدید کردند که قرار بود فقط یک بار بازدید کنند و باز دبه در آوردند و گفتند بازدید کنند و بعد از بازدید دوباره حتی درخواست بازدید سه باره را دارند اکنون پاسخ ما به آژانس این است که شما 3 بار بازدید کرده اید و اکنون چه تضمینی هست که دوباره نخواهید بازدید کنید؟

- ایران یکی از برجستگی های ملت همین مقاومت در مقابل زورگویی هاست که همه انها در حال جمع شدن است که یکی از انها همین مطالعات ادعایی است که آژانس باید با مقداری از بیطرفی این موضوع را حل کند.

- بحث PMD هم با آژانس و هم با 1+5 به نوعی در حال به نتیجه رسیدن است و 1+5 اگر واقعا می خواهد مذاکرات به نتیجه برسد باید از فشار به آژانس خودداری کند اگر واقعا به دنبال رسیدن به نتیجه ای با ایران هستند و بر همین اساس ما موضوع  EBW و مطالبات ادعایی را در حال تمام کردن با آژانس هستیم.

- تحقیق و توسعه ما بعد از توافق مرکز تحقیق و توسعه که یک مرکز بالای زمین داریم یک آبشار IR4 و IR12 داریم و یک ماشین IR8 و IR6 داریم اما در حال حاضر ما در حال کار بر روی IR8 نخواهیم بود در مورد IR6 نیز بعد از توافق آن را دنبال می کنیم و روی IR5 نیز کار خواهیم کرد در مورد IR4 و IR12 ما آبشارهای لازم را داریم.

- ما روی سانتیفیوژها کار خواهیم کرد اما در مورد غنی سازی محدودیت داریم مثلا ما اکنون برای وزارت بهداشت سانتیفیوژهایی با 20هزار دور در دقیقه ایجاد کرده ایم که قرار است تا 80 هزار دور هم نیز ایجاد کنیم.

- ما در این مدت سانتیفیوژ برای غنی سازی تولید نخواهیم کرد اما در مورد مفهوم تولید سانتیفیوژ محدودیتی نداریم.

- فوردو در سال 88 تصمیم گرفته شد جای ایجاد شد برای تضمین استمرار اصل غنی سازی، فوردو اکنون با ماشین های IR1 تنها ظرفیت 3000  سانتیفیوژ است که این 3 درصد از نیاز 190 تا نیز نیست پس فوردو نمی تواند محلی برای تولید صنعتی غنی سازی باشد اما فوردو به عنوان ضامن اصل غنی سازی درست است.

- اگر IR4-5-6,8 را بخواهیم با سانیفیوژهای 300-400 تایی درست کنیم ما می توانیم وسایل تحقیق و توسعه  و وسایل حساس خود را در فوردو جا بدهیم که اگر در نطنز ماشین های ما نیز بمباران شود اصل غنی سازی ما تضمین می شود.

- ایده آل این بود که ما هیچ محدودیتی نمی پذیرفتیم و به این حرف ما که به دنبال سلاح هسته ای نیستیم اکتفا می شد اما این قابل دسترس نبود یا اینکه مانند کره شمالی یا لیبی شویم که یا تسلیم صد در صد شویم یا به سمتی حرکت کنیم که مقام معظم رهبری آن را منع کردند اما باید بین ایده آل ها به شکلی حرکت کنیم که به تفاهم برسیم.

- چنانچه دولت درخواست ساخت یک راکتور آب سبک داشته باشد ما به راحتی آمادگی ساخت آن را داریم.

- راکتور اراک در طراحی و بازطراحی توسط مهندسین ایرانی بوده اگر آنها نیایند در بازطراحی کنند ما در قلب جدید تعداد مجتمع های سوخت را کاهش می دهیم و قلب جدید راکتور را بدون کمک آنها می توانیم انجام دهیم اما می خواهیم از مشاورها و کمک طرف غربی در ساخت بهرمند شویم.

- عزیزانی که در موضوع توافق مسئولیت حقوقی دارند باید به شکلی عمل کنند که تضمین های لازم گرفته شود.

- اکنون سخت است که بگوئیم چقدر طول می کشد تا راکتور اراک عملیاتی شود اما اگر امروز همه چیز درست باشد تا 6 سال آینده راکتور عملیاتی می شود البته با روشی که پیش از این در حال جلو رفتن بودیم نمی توانیم بگوئیم چقدر طول می کشد تا راکتور اجرایی شود راکتور فعلی مانند ماشینی است که ساخته شده که لاستیک یا جعبه دنده ندارد.

- به این نتیجه رسیده ایم که 10 هزار مگا وات باید برق هسته ای در یک افق 20ساله ایجاد شود البته تصمیم گرفته ایم که راکتورها بزرگ دیگر نسازیم و راکتورهای 100 مگاواتی که آب زیادی نمی خواهد را ایجاد کنیم البته این راکتورها می تواند آب شیرین کن هم باشد که حتی 100 هزار متر مکعب آب ایجاد کند.

- راکتور اراک در طراحی جدید که فقط آزمایشی است یک چیز فوق العاده است که می توانیم انواع رادیو داروها را آن ایجاد کنیم.

- اگر آمریکایی ها از اجرای تعهدات خود سرباز زنند ایران این امکان دارد که همه فعالیت های خود را به سرعت را از سرگیرد.

- ما درتولید رادیو دارو به جایی رسیدیم که کشورهای اطراف ما اکنون در حال خرید این رادیو داروها از ما هستند و ما به دنبال این هستیم که با استانداردهای بین المللی رادیو داروها را ارائه دهیم.