دکتر صلاح‌الدین هرسنی * اگرچه درگیری‌های اخیر تل‌آویو با غزه بعد از ۱۱ روز با میانجیگری مصر آن هم با اعلام آتش‌بس متوقف شد، اما مواضع و رفتاری که روسیه در این درگیری‌های ۱۱‌روزه از خود به نمایش گذاشت، به اندازه این بحران محل توجه و تامل است. البته در پس نیات مقامات کرملین مقاصدی مستتر و پنهان بوده که رمزگشایی از آن معلوم می‌کند که تا چه میزان آن نیات با منویات و مقاصد مقامات حزب لیکود و در راس همه آنها مقاصد جنگ‌طلبانه بنیامین نتانیاهو هم‌سو بوده است.

در این ارتباط، همسویی نیات و مقاصد ولادیمیر پوتین و نتانیاهو فقط و فقط با اتخاذ سکوت مسکو در درگیری‌های اخیر غزه معلوم و مشخص می‌شود، چراکه برخلاف کشور‌های مصر، آمریکا، برخی از کشور‌های اتحادیه اروپا و آلمان، روسیه تنها کشوری بود که سکوت را بر هر گونه مداخله و حتی رایزنی برای توقف جنگ و اعلام آتش‌بس ترجیح داد و فقط نظاره‌گر چنین پیکاری بود، با این نیت که آیا تداوم چنین درگیری و منازعه‌ای آیا می‌تواند منجر به اتهام‌یابی به ایران در حمایت از حماس یا همان رفتار‌های منطقه‌ای ثبات‌زدا شود؟ و یا آنکه تداوم چنین منازعه‌ای می‌تواند موجب تعویق و تاخیر نشست‌ها و مذاکرات وین شود؟ قطع به یقین، اتخاذ راهبرد سکوت روسیه در درگیری اخیر غزه، به جهت آگاهی مقامات کرملین از مواضع مشترک و همسو با اروپا و واشنگتن بر سر رفتار‌های منطقه‌ای و برنامه موشک‌های بالیستیکی است چراکه مقامات کرملین سخت آگاهند که اگر تهران حاضر به جرح و تعدیل در قبال رفتار‌های منطقه‌ای و برنامه موشک‌های بالستیکی نباشد، قطعا نشست‌های وین نمی‌تواند منجر به نتیجه مطلوب در روابط تهران- واشنگتن و اروپا شود. بنابراین روسیه انفعال و سکوت در درگیری‌های غزه را به منظور عقیم‌سازی برجام و تداوم اتهام‌یابی به ایران در دستور کار قرار داد و تلاش کرد که در این سکوت و انفعال تهران نتواند به غرب نزدیک شود چراکه مسکو می‌داند که در صورت نتیجه‌بخش بودن نشست‌های وین، رابطه و تعاملات تهران با غرب قطعی است و در این شرایط مسکو نمی‌تواند دیگر با کارت تهران در مناسبات خاورمیانه به ویژه در معادلات سوریه بازی کند. تحت این شرایط، چه ایران و چه اروپا حتی از پشت درگیری‌های غزه متوجه رفتار‌های روسیه شده‌اند. به این ترتیب و با نوع رفتارهای مخرب و نامتعارفی که از سوی مسکو در درگیری‌های غزه دیده و مشاهده شده، به جرات می‌توان گفت که ولادیمیر پوتین، نتانیاهو و برخی از جریان‌های محافظه‌کار در ایران تمایلی ندارند که نشست‌های وین و پروژه احیای برجام، به نتیجه برسد. نکته آنکه اگر درگیری‌های غزه با تل‌آویو تداوم می‌یافت، قطعا شاهد رونمایی راهبرد‌ها و کارشکنی‌های ضد‌برجامی بیشتری از روسیه بوده‌ایم؛ روسیه‌ای که ادعا داریم روابط ما با آن استراتژیک است.

* کارشناس مسائل بین‌الملل